Барилагчдын дундаж цалин 640 орчим мянган төгрөг байна.

     
     Үүний зэрэгцээ салбарын төрийн хоёр чухал чиг үүргийг төрийн бус мэргэжлийн байгууллагуудад шилжүүлж байгаатай холбоотойгоор журмыг яаран баталсныг шүүмжилж байлаа. Хэдийгээр энэхүү үүрэг хариуцлагыг хувийн хэвшилд шилжүүлж байгаа нь зөв зүйтэй алхам ч бичиг цаасныхаа ажлыг яаран түүхий баталж байна хэмээсэн юм.

     Мэдээж хэрэг энэ үеэр ипотекийн зээлийн тухай яригдсан. Ипотекийн олголтыг яаравчлах, хэвийн хэрэгжүүлэх, банкнууд зөвхөн өөрсдөөс нь зээл авсан компаниудад энэ төрлийн зээлийг олгож байгаад олон хүн шүүмжлэлтэй хандаж байсныг энд дурдах нь зүйтэй болов уу.

       Түүнчлэн Барилга.МН сэтгүүлийн эрхлэгч А.Мягмаржав салбарын боловсон хүчний асуудлыг хөндөн, үг хэлсэн. Түүний хэлснийг товчилбол, энэ хавар улсын хөрөнгө оруулалтаар бүтээн байгуулалтын ажил ихээр хийгдэхээр байна. Гэвч ажиллах хүчин манай улсад байна уу. Өнгөрсөн он дараалласан хямралаар чадварлаг боловсон хүчин нь гадаадад гарсан, энд үлдэж байгаа нь “Би чадна уриатай” голдуу ах, дүү, хамаатан саднаараа ажилладаг мэргэжлийн бус ажиллах хүчинтэй “Бригад”-ынхан байна. Тэд бат бэх, чанартай барилгыг хүлээлгэн өгч чадах уу? гэж байсан юм.

        Түүний энэ шүүмжлэлийг батлах мэт ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаярын илтгэлд дурдагдсанаар: “Ажиллах хүчний эрэлтийг ажил мэргэжлийн үндсэн бүлгээр нь авч үзэхэд барилга үйлдвэрлэл, гар урлалын чиглэлийн ажилтнууд 22,9 хувь буюу бусад мэргэжлүүдээс өндөр үзүүлэлттэй байна. Хөдөлмөрийн зах зээлд эрэлт, хэрэгцээтэй топ 20 мэргэжлийн жагсаалтыг 2018 онд барилгын угсралтын туслах ажилтан, засалчин, шаварчин, арматурчин, цахилгаанчин гэсэн мэргэжлүүд тэргүүлж байна. 2018 онд ажиллах хүчинг гадаадад гаргах, гадаадаас ажилтан, мэргэжилтэн оруулж ирэх тухай хуульд заасны дагуу Засгийн газрын тогтоол гарсан. Энэ тогтоолоор энэ онд барилгын салбарт үйл ажиллагаа эрхэлж буй аж ахуйн нэгж байгууллагууд нийгмийн даатгал төлж байгаа монгол ажилчдын тооны 10-50 хүртэлх хувьд нь гадаадаас ажиллах хүчин авч болох талаар нэмж баталсан. Цаашид гадаад ажиллах хүчинг нэмэгдүүлэхэд хамтран ажиллана” гэв.

ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр

2018 ОН БҮТЭЭН БАЙГУУЛАЛТЫН ЖИЛ БОЛНО

БХБ-ын Сайд Х.Баделхан

-Энэ жил барилгын салбарт ямар ажлууд өрнөх вэ?
2018 оныг бүтээн байгуулалтын жил болгон зарлаж байгаа. Энэ жил улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 80 тэрбум төгрөг, гадаадын зээл тусламжаар 40 гаруй тэрбум төгрөгийн бүтээн байгуулалт хийгдэнэ. Үүнд энэ оны хамгийн том бүтээн байгуулалт болох Төв цэвэрлэх байгууламжийн төсөв ороогүй байгаа. Шаардлагатай 300 сая төгрөгийг тун удахгүй Ерөнхий Сайд Хятад улсруу айлчлах үеэр гэрээнд гарын үсэг зурснаар Хятадад гүйцэтгэлийн ажлыг хийх компаниуд шалгарч ирэх юм. Шинэ төв цэвэрлэх байгууламж гурван жилийн дотор баригдана. Энэ хооронд одоогийн цэвэрлэх байгууламжийн үнэрийг дарах ажил хийгдэнэ. Үүнийг шийдвэрлэх олон төрлийн арга байдаг. Бидэнд Японы нэгэн компани бактери иддэг шийдлээ танилцуулсан. Энэ мэтчилэн ямар л шинэ, үр дүнтэй арга байна түүнийг ашиглахад төрөөс гар татахгүй. Дараагийн томоохон ажил нь 10 аймагт Польш болон Азийн хөгжлийн банкны тусламжтайгаар цэвэрлэх байгууламж барина. Мөн Хятадаас өгч байгаа 300 сая ионы буцалтгүй тусламжаар Дэнжийн мянга чиглэлд 1008 айлын орон сууц, сургуультайгаа иж бүрэн цогцолбор баригдана.

НИЙТИЙН АЖ АХУЙН БАЙГУУЛЛАГУУДЫН ӨР ЗЭЭЛИЙГ
ТЭГЛЭХЭД АНХААРНА 
 

БХБЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга С.Магнайсүрэн

       “Барилга, нийтийн аж ахуйн удирдах ажилтны зөвлөгөөн 2018”-д хот, орон нутгийн 600 орчим төлөөлөгчид нэгдэж байна. Энэ хавар эхлэх томоохон бүтээн байгуулалтуудын өмнө хийгдэж байгаагаараа онцлог. 2018 онд Улаанбаатар хот, аймгийн төвийн цэвэрлэх байгууламжууд, гэр хорооллын инженерингийн дэд бүтцийн байгууламжуудыг сайжруулж, дахин төлөвлөлтийг шинэ шатанд гаргах, мөн нийтийн аж ахуйн байгууллагуудад тулгамдаад байгаа өр зээлийн асуудлыг тэглэх асуудалд голчлон анхаарч ажиллах болно.

-Байр худалдан авах иргэд байвч санхүүгийн боломж нь байхгүй байна. Гэтэл зах зээл дээр борлогдохгүй олон мянган орон сууц бий. Үүний тэнцвэрийг нь хэрхэн хангах юм бэ?

Нэн түрүүнд зах зээл дээр борлогдож буй болон баригдаж байгаа орон сууцаа тоолох ажил энэ сард багтаан хийхээр МБҮА, Тэнхлэг зууч компанитай хамтран ажиллаж байна. Эндээс гарсан дүнд үндэслэн Монголбанк, Сангийн яам, БХБЯ-ны хамтарсан ажлын хэсэг орон сууцны асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх вэ гэсэн саналыг боловсруулж, ойрын үед Засгийн газарт танилцуулах үүрэг аван ажиллаж байгаа. Мөн энэ сарын дундуур гэхэд Ипотекийн журмыг боловсруулан урьдчилгаа 25 эсвэл 30 байх уу, 7 эсвэл 8 хувийн хүүтэй байх уу гэдгийг шийдвэрлэнэ. Өөрөөр хэлбэл маш ойрын хугацаанд таны асуусан асуулт бүрэн шийдвэрлэгдэнэ.

ШИНЭЧЛЭЛ ЭХНЭЭСЭЭ ЭЕРЭГ ҮР ДҮНГ ДАГУУЛЖ ЭХЭЛСЭН

 

Монголын барилгачдын нэгдсэн холбооны тэргүүн М.Батбаатар

      БХБЯ сүүлийн арваад жил яригдаж, шийдвэрлэж чадахгүй байсан хоёр асуудлыг сууриар нь шийдвэрлэсэн. Энэ нь төрийн бус байгууллага, төр, хувийн хэвшлийн түншлэл дээр барилгын салбарын гол хоёр функцийг шилжүүлсэн. Тухайлбал, МБҮА тэргүүтэй найман төрийн бус мэргэжлийн байгууллагын түншлэлд “барилгын тусгай зөвшөөрөл олгох үйл ажиллагааг” шилжүүлсэн. Мөн Монголын барилгачдын холбоо тэргүүтэй дээрх найман “барилгын ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх болон давтан сургах” сургалтын чиг үүргийг гэрээгээр гүйцэтгүүлэхээр болж, холбогдох гэрээ хэлэлцээрийг байгуулан, бэлтгэл ажил нь дууссан.  

Сүүлийн арваад жил жилдээ 12 удаагийн сургалтыг дөрвөн хэлбэрээр зохион байгуулж, бүгдийг нь нэгтгэж хийдэг байсан бол шинэ сургалтын системээр 160 төрлийн хичээлийг 40 гаруй удаа давтан сургах шинэ арга барил нэвтэрч байна.

Энэ хоёр үйл ажиллагааг төр, хувийн хэвшлийн түншлэл дээр хийж байгаад эхний эерэг үр дүнгүүд гарч эхэлж байна. Нэгдүгээрт, хүнд суртал арилж байна, хоёрдугаарт барилгын салбарын хувийн хэвшлийнхэн төрийн байгууллагуудтайгаа ойртон хамтран ажиллаж, санал бодлыг нь сонсох, дуу хоолойгоо хүргэх болж, хамтын ажиллагаа өргөжсөн.

Барилгын салбарын сургалтын үйл ажиллагаа нь өнгөрсөн 10 гаруй жилийн хугацаанд Барилгын хөгжлийн төв ТӨҮГ-т жилдээ 12 удаагийн сургалтыг дөрвөн хэлбэрээр зохион байгуулж, бүгдийг нь нэгтгэж хийдэг байсан бол одоо шинэ сургалтын системээр 160 төрлийн хичээлийг 40 гаруй удаа тасралтгүй давтан сургах өргөн далайцтай сургалтын шинэ арга барил нэвтэрч байна.
 
       Энд анхаарал татсан гол илтгэлүүдийн нэг нь Дэд бүтэц, гэр хорооллын хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч П.Баярхүүгийнх байлаа.

Нийслэлийн Улаанбаатар хотын түгжрэл болон утааг бууруулахад маш олон ажил хийгдэж, нийслэлд баригдах бүтээн байгуулалтын төслүүдийн ТЭЗҮ, зураг төсөл, холбогдох дүрэм, журмын өөрчлөлт, эхний ээлжийн хөрөнгө оруулалт шийдэгдсэн байдал гээд бичиг баримтын ажлууд хийгдэж дууссан байгааг харж болохоор байв. Доор түүний илтгэлээс товчлон сийрүүллээ.

         Нийслэл Улаанбаатар хотын хүн амын 56 хувь нь гэр хороололд, 34 хувь орон сууцанд амьдарч байна. Агаарын бохирдлыг бууруулахад хэд хэдэн чиг үүргийг хэрэгжүүлж байна. Үүнд:

• Улаанбаатар хотын суурьшлын бүсийн хязгаарыг тогтоосон.
• Шилжилт хөдөлгөөнийг 2021.01.01 хүртэл түр хугацаагаар зогсоосон.
• Агаарын чанарыг сайжруулах бүсийг шинэчлэн тогтоож, түүнд мөрдөх журмыг баталсан.
• 2017.04.01-ны өдрөөс нийслэлийн нутаг дэвсгэрт MNS 52:2016 стандартын зуухнаас бусад ахуйн зуухыг худалдан борлуулахыг хориглосон.
• Агаарын тухай болон холбогдох хууль тогтоол нэмэлт өөрчлөлт оруулсан.
• Агаар цэвэршүүлэгч, цахилгаан халаалт, бүх төрлийн амны хаалтыг гаалийн татвараас чөлөөлсөн.
• Түүхий нүүрс хэрэглэхийг 2019.05.15 өдрөөс эхэлнэ хориглосон.
• Мэргэжлийн хяналтын бүтцэд агаарын чанарт хяналт үүрэг бүхий хэлтэсийг байгуулсан.
• Нийт гэр хорооллын дундын өмчлөлийн сул газар 28,8 хувь буюу 2594 га газарт инженерийн дэд бүтэц байгуулах боломжгүй. Үүнд хэсэгчилсэн инженерингийн байгууламж байгуулна.
• Ханын материал, Баянголын ам, яармаг цогцолборын орчим, Улиастайн байршилд Түрээсийн орон сууцыг цогцоор нь шийдэж, ашиглалтад оруулахаар тооцож байна.
• Ипотекийн 30 хувийн урьдчилгаанд иргэдийн газраар сольж, Нийслэлийн орон сууцны сангаас 63 хувийг олгож, нийслэлийн газрын санг 3,8 га –гаар нэмэгдүүлсэн байна.

“Барилга, нийтийн аж ахуйн удирдах ажилтнуудын зөвлөгөөн 2018”
хурлаар гарсан зөвлөмж

        Өнгөрсөн оны буюу 2017 оны хурлаар гарсан шийдвэрийн хэрэгжилт 77 хувьтай хэрэгжсэн гэж БХБЯ дүгнэлээ. Эндээс дутуу үлдсэн зүйл заалтуудыг 2018 онд нэмж оруулж байгаа аж. “Барилга, нийтийн аж ахуйн удирдах ажилтнуудын зөвлөгөөн 2018” хурлаар гарсан зөвлөмжтэй танилцана уу.

1. Салбарын хууль эрхзүйн орчинг боловсронгуй болгох, инженерийн дэд бүтэц, норм нормативын бодлого боловсруулах ажлыг төрийн болон төрийн бус байгууллагуудын эрдэмтэн судлаачдын оролцоог ханган боловсруулахаар эрчимжүүлж, бодлогын баримт бичгийг батлуулах /өмнөх зөвлөмжөөр хэрэгжээгүй нэг заалт/
2. Монгол улсын нутагшил, суурьшлын бүсийн ерөнхий төсөл бүсчилсэн хөгжлийн баримтлал, бүсүүдийн хөгжлийн төсөл боловсруулах, холбогдох эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил, санал, дүгнэлт гаргах ажлыг Барилгын хөгжлийн төвд хэлтэс байгуулж, суурь судалгааны ажил эхлүүлнэ.
3. Сууц өмчлөгчдийн холбооны эрхзүйн орчинг боловсронгуй болгох, үүнтэй уялдуулан Орон сууц үндэсний нэгдсэн хөтөлбөрийг боловсруулж, төрөөс зорилтот иргэдийн бүлгийг хямд өртөгтэй орон сууцаар хангах бодлогыг төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагаанд тулгуурлан хэрэгжүүлэх,
4. Зах зээл дээр борлогдоогүй байгаа орон сууцны борлуулалтыг дэмжих, хэрэгжиж буй орон сууцны төслүүдийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийг нэмэх бодлогыг холбогдох байгууллагуудтай хамтран хэрэгжүүлэх,
5. Орон сууцны ипотекийн зээлийн хүртээмж, үр ашгийг нэмэгдүүлэх, энэ хүрээнд хотын төвлөрлийг саармагжуулах, агаар, ус, орчны бохирдлыг бууруулах, гэр хороолол төлөвлөлтийн төслийг дэмжих бодлогын хүрээнд Хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу хөдөө, орон нутаг, дагуул хотод баригдсан орон сууцны борлуулалтыг нэмэгдүүлэх зорилгоор ипотекийн зээлийн урьдчилгаа төлбөрийг болон зээлийн хүүг бууруулах бодлогын арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх
6. Дэд бүтцийн нэгдсэн шугам, сүлжээнд холбогдох боломжтой газарт шаардлагатай дэд бүтцийг, алслагдсан газруудад хэсэгчилсэн дэд бүтцийн бий болгох ажлыг эрчимжүүлж, гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн бүтээн байгуулалтыг шинэ шатанд гаргах,
7. Улаанбаатар хот болон аймгийн төвд томоохон суурин газруудын цэвэрлэх байгууламжийг гадаад зээлийн эх үүсвэрээр эрчимжүүлж, барилга байгууламжийг төлөвлөсний дагуу барихад онцгойлж ажиллах, энэ хүрээнд саарал усыг дахин ашиглах асуудлаар бодлогын шийдвэр гаргаж хэрэгжүүлэх,
8. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн амьдрах орчны шийдсэн барилга, байгууламжийн хүртээмжийн талаар судалгаа хийж, хүртээмжийн тухай хуулийн төсөл боловсруулах, тэдэнд ээлтэй барилга, дэд бүтцийг зураг төсөлд тусган, магадлал хийх замаар хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн талаар хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангах
9. Барилгын чанартай хяналтын тогтолцоог сайжруулах ажлын хүрээнд улсын хэмжээнд барилгын материалын лабораторийн тоног төхөөрөмж, хүний нөөцийн асуудлыг шийдвэрлэх төсөл хөтөлбөр боловсруулж, хэрэгжүүлэх,
10. Үндэсний хэмжээнд Ногоон барилгын үндэсний систем нэвтрүүлж, эрчим хүч, усны хэмнэлттэй, хүрээлэн буй орчинд сөрөг нөлөөгүй материалаар баригдсан барилгыг үнэлэх тогтолцоог нэвтрүүлэх, ногоон барилгын холбогдох норм, нормативыг боловсронгуй болгох, санхүүгийн тогтвортой тогтолцоог бий болгоход чиглэх,