Барилгын ид ажлын улиралд амин хэрэглээ нь болсон цементийн үнэ хоромхон хугацаанд өмнө байгаагүй дээд хэмжээндээ хүртэл өсч, барилга угсралтынхан, гүйцэтгэгч компаниудыг сандаргаад авлаа.

  Саяхныг болтол бид нөөц бололцоогоороо дотоодоо хангаад зогсохгүй, гадагш экспортлох бүрэн боломжтой хэмээн ам уралдан ярьж байсан цементийн үнэ асар хурдацтай өсч, албан бусаар 280 мянган төгрөгт хүрчих нь тэр. Гэтэл энэ үнэ яагаад өсөх болов?

  Эх сурвалжуудын мэдэгдэж буйгаар Хөтөлийн цемент шохойн үйлдвэрт хүчдэл унасны улмаас тээрмүүд дээр засвар хийх шаардлага гарч, цементийн үйлдвэрлэлээ түр зогсоожээ. Засварыг 1-2 хоногийн хугацаанд гүйцэтгэж, үйл ажиллагаа нь хэвийн явагдаж эхэлнэ гэжээ. Харин “Налгар түшиг”-ийн үйлдвэрт тоног төхөөрөмжийн гэмтэл гарсны улмаас цемент үйлдвэрлэхгүй байгаа аж. Харин “Мөнхийн баян гал” 4.25 маркийн энгийн цементийг маш бага хэмжээгээр гаргаж, БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалтаар баригдах гүүрийн барилгын ажилд өндөр маркийн цемент нийлүүлж байгаа. Түүнчлэн тус үйлдвэр нь Хятад ажилчдынхаа визний асуудлыг шийдэх гэх мэтчилэн бусад асуудлаас болж үйлдвэрлэл нь удааширсан аж.

  Саяхан нээлтээ хийсэн “Монголын Алт Корпораци” (МАК)-ийн цементийн үйлдвэрийн хувьд үйлдвэрлэл нь хараахан жигдрээгүй, эхний ээлжинд 2500 тн цементийг өөрсдийн хэрэгцээнд зориулан үйлдвэрлэж байгаа гэсэн мэдээлэл бий.  “Монцемент”-ийн үйлдвэр л хэвийн ажиллаж байсан ч оргил ачааллын ийм үед цементийн нийлүүлэлтийг хангалттай хэмжээнд хүргэж чадаагүй.

  Цементийн үнэ 32 дээр 280 мянгаас давсан, Гурвалжин дээр 240 мянгаар авах гээд ч олдохгүй байсан тухай эх сурвалжууд ярьж байна. Барилгын салбарт “талх” шиг хэрэглэгддэг, хамгийн их эрэлттэй цементийн хэрэглээг таслахгүй, үнийг тогтвортой байлгахын тулд төр засаг нь бодлогын зохицуулалт хийж, үйлдвэрлэгчидтэйгээ хамтраад цементийн тодорхой хэмжээний нөөцтэй байх шаардлага тулгарч байна. Тодорхой хугацааны буюу 7-14 хоногийн цементийн нөөцтэй байж, тогтвортой ханган нийлүүлэлтийг алдагдуулахгүй байх нь чухал байна.

  Бид өвс, шатахуун, мах, валют гээд гол хэрэгцээт зүйлсээ нөөцөлдөг шиг барилгын ид ажлын үед цементээ нөөцөлдөг, нийлүүлэлтийг таслахгүй үргэлжлүүлдэг байх зохицуулалт зайлшгүй чухал гэдгийг энэхүү үйл явдал харуулж байна.

  Цементийн үйлдвэрүүд нь өөрсдийн борлуулалтын цэггүй, захиалга болон дамжин борлуулалтаар бүтээгдэхүүн нийлүүлдэг. Тийм ч учраас түр зуурын хомсдол нь эрэлт, нийлүүлэлтийн хуулиараа үнийн хөөрөгдлийг амархаан бий болгочихож байгаа нь өөрөө зах зээлийн жам юм.

  Энэ янзаараа цементийн тогтвортой ханган нийлүүлэлтээ тасалдуулаад байвал импортын цементийг гааль, НӨАТ зэрэг татварын бодлогоор зах зээлээс төвөггүйхэн гаргасан шигээ эргүүлээд авчрах замыг нь засаад өгчихөж мэдэх юм. Өөрөөр хэлбэл, бүх татвараа төлөөд тонн нь 170 орчим мянган төгрөгийн өртгөөр импортолж болох цемент нь энэ мэтчилэн гэнэтийн хомсдол гарсан тохиолдолд дахин орж ирээд байх боломж нь бүрдчих магадлалтай юм.

  Цементийн богино хугацааны хомсдол ч барилгын төсөл хэрэгжүүлэгчид, угсран гүйцэтгэгчдэд асар их алдагдлыг авчирдаг нь цаашлаад орон сууц, барилгын үнэд сөргөөр нөлөөлөх талтай. Азаар энэ удаагийн хомсдол хэвийн байдалдаа шилжиж, дахин буурч эхэллээ. Яг одоогийн байдлаар хэвийн нийлүүлэгдэж буй Монцементийн үнэ 165 мянган төгрөгийн үнэтэй байна.

  Хамгийн сүүлд Монголын барилгын материал үйлдвэрлэгчдийн холбооноос авсан мэдээллээр, “Мөнхий баян гал” үйлдвэр хэвийн ажиллаж эхэлсэн бөгөөд эхлээд гэрээт байгууллагууддаа захиалгын дагуу цементээ нийлүүлж байгаа аж.