Өвлийн улиралд цутгамал бетон ба төмөрбетоныг бэхжүүлэх арга
Манай орны их барилгын салбар сүүлийн жилүүдэд уламжлалт угсармал барилгын технологиос цутгамал-каркасан барилгын технологид шилжих болсоноор өвлийн улиралд барилгын ажил гүйцэтгэхэд /бүтээцийн бетон ба төмөрбетон цутгах, түүнийг хэвийн горимоор бэхжүүлж төслийн бат бэхийг хангахад/ хүндрэлтэй байгаа юм. Иймд өвлийн нөхцөлд бетоныг бэхжүүлж, төслийн бат бэхийг хангуулах олон арга байдаг бөгөөд манай барилгын практикт хэрэглэж байгаа болон цаашид ашиглаж болохуйц зарим аргыг өгүүлье.
Өвлийн улиралд гадаа барилгын суурийн бетон цутгахад нэн түрүүн ул хөрсийг тэгшлэж цэвэрлэж, хөлдүү эсэхийг тогтоон, хэрэв хөлдүү байвал халуун уур өгөх буюу цахилгаан ялтасаар халааж гэсгээсний дараа ажилбарыг эхлэн гүйцэтгэнэ. Дараа нь хэв хашмалыг байрлуулахдаа ухмал болон хэвий завсар дулаалга хийж цутгах бетоны гадаргууг хайралтаас хамгаалах ба цул суурийг бетондож дээд ил гадаргууг дулаалга хийж хучина. Харин бетон хольцыг цутгасаны дараа халааж бэхжүүлэх, эсвэл халуун бетон хольцыг цутгахад ул бетоны хөрсний гадаргуу -20С-ээс доошгүй байж болно.
Барилгын нил суурийг бетондохын өмнө арматурын зэвийг ган металл сойзоор арилгах ба хэв хашмалд наалдсан тоос, шавар, мөс, хаг зэргийг агаар буюу уураар үлээлгэж бүрэн цэвэрлэнэ. Мөн -100С-ээс доош температурт, 25 мм-ээс дээш диаметртай арматур, профиль, эд анги хэсэглэлийн металл элементүүдийг урьдчилан халуун хий буюу агаараар үлээлгэж бүлээн болгоно.
Бетон хольцын дулаан хадгалтыг алдагдуулахгүйн тулд бетоныг бага талбайд тарааж тэгшлэх замаар дараагийн үеийн цутгалтыг хийнэ. Бетон цутгах үеийн зузааныг нягтрах боломжит хэмжээнд гүйцэтгэнэ. Том цулжих массив бүтээцийн төмөрбетоныг тасралтгүй үргэлжлүүлэн хоногоор цутгах шаардлага гардаг билээ. Ийм үед өмнө бетондсон хольцыг анхны бэхжилт авахаас өмнө дараагийн цутгалтыг хийнэ. Өмнө цутгасан массив төмөрбетон дээр чөлөөт тулгуурлах дам нурууг алсгалын 1/8-тэй тэнцүү буюу 0,7 м-ээс багагүй уртаашаар хувааж цутгах ба халааж болно. Өмнө цутгасан бетоны температур +150С хүртэл хөрсөний дараа залгаас хэсгийг бетон хольцоор дүүргэх, тэгэхдээ халаах буюу халуун бетон хольцыг ашиглана.
Тулгууруудтайгаа хөшүүн холбогдоогүй, тасралтгүй урт дам нурууг 20 м-ээс илүүгүй урт хэсгээр хувааж, халуун буюу халаах бетон хольцоор цутгана. Регильтэй холбогдох баганыг цутгахдаа багануудын хоорондох ригельд 0,7 м-ээс багагүй өргөн зай үлдээж цутгалт хийнэ. Төмөрбетон хавиргат хавтанг хөндлөн ба дагуу чиглэлд мөн 0,7 м-ээс багагүй завсар гаргаж халуун бетон хольцыг цутгах ба түүнийг хөрөхөөс өмнө үлдсэн завсаруудыг бетондож бэхжүүлнэ. Хучилтын хавтанг хавиргын хамт нэг зэрэг бетондох ба халааж бэхжүүлнэ. Бетон цутгах ажлын явцад завсаруудын бетон хөлдвөл бүрэн гэсгээж орчныг цэвэрлээд бэхжсэн хэснийн гадаргууг дээр дурьдсаны дагуу бэлтгэж, дахин бетон цутгаж бэхжүүлэх арга хэмжээ авна.
Дээрх нөхцлийг ашиглахад бетон хольцыг технологийн дагуу халаахад цементийг халааж болохгүйг анхаарч дүүргэгч ба усыг халааж халуун хольц бэлтгэн бетон ба төмөрбетоныг бетондож, тухайн температурт барилт хийж бэхжүүлэхдээ дулаалах аргыг ашиглах ёстой.
Бетоныг термосын аргаар бэхжүүлэх. Энэ аргыг гол төлөв цулжих массив бүтээцийн бетон, төмөрбетоныг цутгаж дулаанаар халааж бэхжүүлнэ. Гадаргуугийн модулийг тодорхойлоход сайтар халаасан бетон ба чулууны гадаргууг оруулж тооцохгүй. Багана, дам нурууны гадаргуугийн модулийг тухайн элементийн периметрийг хөндлөн огтлолын талбайд харьцуулан тогтооно. Термосын аргаар гадаргуугийн модуль 6-аас бага эдлэлийг бэхжүүлдэг.
Термосын аргаар овор ихтэй бүтээцийн бетоныг бэхжүүлэхэд цахилгаан халаагууртай хослуулан хэрэглэнэ. Термосын аргаар тодорхой нөхцөлд гүйцэтгэсэн олон удаагийн судалгааны үр дүнгээр бетоны бэхжилтийн дундаж температурыг бетоны кинетик бат бэхээс хамааруулан бодитоор тогтоож (1-р хүсн.) шалгуур бат бэхийн шаардлага хангалт, бэхжилтийн үеийн хугацааны өсөлтөөр халаалтын дундаж температурын тодорхойлсон утгыг тогтоож, бетоныг халаах техникийн боломжийг тооцож, түүний барих хугацаа, температурын дундаж зохистой харьцаагаар тогтооно.
Термосын аргаар халаалтын температур нэмэгдэхэд бетоны бат бэхийн өсөлт тасралтгүй явагдаж, түүний зохистой температурын горимыг дээрх үр дүнг харгалзан сонголт хийнэ. Гадаргуугийн модуль 6-аас их байр бүтээцийн бетоныг бэхжүүлэхэд түүнийг урьдчилан цахилгаанаар халаах эсвэл бетон хольцод бэхжилтийг түргэсгэх нэмэлт хэрэглэнэ. Харин гадаргуугийн модуль 20 хүртэл байхад бетоныг бэхжүүлэхэд М500 доошгүй өндөр маркийн, түргэн бэхжих цементийг ашиглах шаардлагатай болно.
Бетоныг цахилгаанаар халааж бэхжүүлэх. Бетоныг цахилгаанаар халаах дулааны боловсруулалтын аргыг задгай агаарт өвлийн нөхцөлд бетон цутгахад хэрэглэхээс гадна төмөрбетон завод энэ аргыг ашиглаж болно. Цахилгаанаар халааж боловсруулах гурван арга байдаг. Үүнд: - хэвэнд бетоныг цахилгаанаар халаах; урьдчилан бетон хольцыг 5-15 мин цахилгаанаар халааж, уг хольцыг хэвлэж халуунаар барих; -цахилгаан халаах элментээр бетоныг халаах, тухайлбал хольцонд арматурыг байрлуулах электродын арга юм.
Бид энд зөвхөн цахилгаанаар электродын ба халаагч утсаар бетон хольцыг халааж бетоны бэхжилтийн хэвийн нөхцлийг хангаж төслийн бат бэхийн шаардлага хагасан бүтээцийн бетон ба төмөрбетон бэлтгэхэд уг аргыг хэрхэн ашиглах талаар зөвлөмж болгох юм.
Бетон, төмөрбетоныг цахилгаанаар халаах арга түгээмэл хэрэглэгдэх шилбэн ба хуудсан электродын төрлийг ашигладаг. Бетоны нягт цахилгааны хувийн эсэргүүцэд 1 м3 бетонд орсон ус ба цементийн зарцуулалт, цементийн гидратацийн усан уусмалын нэгдлээс хамаарна. Уулын нягт чулуулаг бүхий дүүргэгчтэй бетонд 4-20 Ом.м, харин сүвэрхэг дүүргэгчтэй бетонд – 5-25 Ом.м. байна. Бетоны температурыг дээшлүүлэхэд цахилгааны хувийн эсэргүүцэл багасах ба 3-5 ц дараа харгалзах утгад 3,5-13 Ом.м. халаалтын төгсгөлд тэр нь 20-50 ом.м. болно. Цахилгаанаар халаах эрчим хүчний тооцоонд урьдчилан шинжилсэн цементийн тодорхой найрлагатай бетоны эхний ба хамгийн бага хувийн эсэргүүцлийн утгын нийлбэрийн хагасаар тооцоонд ашиглана. Нягт дүүргэгчтэй бетоны цахилгааны хувийн эсэргүүцлийн тооцооны утга 8 Ом.м, сүвэрхэг дүүргэгчтэй бетонд - 10 Ом.м.ойролцоогоор авахыг зөвшөөрнө...............
...Бетоны цахилгаан дулаан боловсруулалтын өгөгдсөн температурын горимыг тохируулахдаа электродын хүчдлийн өөрчлөлтийг тооцож, бууруудах трансформаторын хоёрдох хүчдлийг шатлан салгаж дэмжинэ. Дулааны боловсруулалтын процессд хүчдлийг автоматаар тохируулах арга хэрэглэж бетон төмөрбетон эдлэлийн чанарыг дээшлүүлэх, хөдөлмөр ба энерги зарцуулалтыг бууруулахыг зөвлөж байна. Халаах эхний хүчдлийг гараар удирдах горимоор хийж 85 В түүнээс дээш байлгана. Бетоны температурыг 2-3 цагийн дараа өгсөөхөд цементийн төрөл, бетон хольцын температураас хамааруулан түүнийг бууруулах, дараа нь 2-5 цагаар дахин халааж 100-120 В хүртэл дээшлүүлнэ.
Бетон хольцыг бэлтгэхэд бэхжилтийг хурласгах ба хүйтний эсрэг нэмэлттэй бетоныг цахилгаанаар халаахад хоёрдох хүчдлийн хэмжээ ихтэй бууруулах тансформаторыг ашиглаарай. Энэ нь бетоны температурыг дээшлүүлэхэд цахилгаан хүчдлийн уналтаар гүйдэл гүйх хүчдэл нилээд буурч эхний цагт халаах боломжтой болно. Трансформаторын бууралтыг хамгийн бага болгож, хүчдлийг үечилэн салгах ба залгах замаар изотермийн халаах температур ба өгсөөж өгөгдсөн температурын хурдыг тохируулна.
Бетоныг зохистой горимоор дулаалгатай хэвэнд бэхжилтийг хурдасгах нэмэлттэй электродоор халаахад 40-600С хүртэл температурт халааж дулааны барилт хийнэ. Энэ горимоор дулаалгагүй хэвэнд гадна агаарын температур -100С хүртэл, Мк £ 5 м-1 бетон эдлэлийг цахилгаанаар халааж болно.
Бетон, төмөрбетон эдлэлийг цахилгаанаар халаахад шилбэн электродыг нэгээс нөгөөд тодорхой зайд байрлуулах бөгөөд гүйдлийн төслийн нягтаас хамааруулан 20-30 см, түүний ган арматурын диаметр 6-10 мм байна. Бетоноос гарсан хэд хэдэн электродын төгсгөлийг утсаар холбоно. Электродыг холбох ган утас 3-4 мм хэмжээтэй 2-3 боодол шаардлагатай болно. Энэ утсыг байрлуулахдаа хольцоос тусгаарлагч буюу хөндийрүүлэгчтэй бэхлэнэ.
Бетонд шингэн фазын хэмжээ нэмэгдэхэд түүний бэхжилт багасаж, бетоны омын эсэргүүцэл харгалзан өснө. Бетон хольцыг халаасаны дараа өгөгдсөн температурт барихын тулд эдлэлд өгөх гүйдлийн хүчийг тооцож, бетоны бэхжилтийн эсэргүүцлийн өсөлттөй харгалзан хүчдлийг нэмэх шаардлагатай. Гүйдлийн хүчдэлийн трансформаторын тусламжтай электродод гүйдлийн хэлхээг залгана. Трансформатор нь гүйдлийн хүчдлийг өсгөх ба бууруулах шаталсан байх ёстой. Голдуу олон шаталбарын (4-ээс 8 хүртэл) трансформаторыг хэрэглэх бөгөөд хүчдлийн хэлбэлзэл эхлээд 65-90 хүртэл, цахилгаан халаалтын төгсгөлд 150-200 В хүртэл байж болно.
Дулааны боловсруулалтын төгсгөлд бетон төслийн бат бэхийн 60 хүртэлх хувийг авах ба бетоныг халаасан температурт барил хийсэнээр цааш бэхжилт үргэлжлэн явагдаж 65-75% бат бэхийг авна. Харин урьдчилан хүчитгэсэн төмөрбетон эдлэлд халаалтын температурын өсөлт 500С хүртэл халааж богино хугацаанд барилтыг үе шаттай явуулна. Бетон эдлэлийг цутгалт хийж хэвэлсэний дараа урьдчилсан барилтыг 2...4 цаг хийж анхны барилцалыг хангасаны дараа нь цахилгаанаар халаах ажилбар хийхэд нэн тохиромжтой. Харин том сүвэрхэг дүүргэгчтэй бетонд температурын өсөлтийн хурд цагт 60-700С/ мөн изотермийн халаалтын темпратур 60...700С байна.
Бетоныг цахилгаанаар халаахад температурын өгсөөлтийн хурд 50С илүүгүй байх бөгөөд изотермийн барилт 50...600С температурт явагдана. Цааш халаалтыг нэмэгдүүлэхэд бетон хольцын усны ууршиж тухайн электродын орчинд сийрэгжилт болж, бетон төслийн бат бэх огцом буурах талтай байдаг.
Халаах температурыг тооцоход барилгын лабораторит бодит өгөгдлөөр хэвлэгдсэн бетоны бат бэх шаардлага хангах хүртэл бетоны изотермийн халаах хугацааг тодорхойлсон байх ёстой.
Өвлийн улиралд гадаа барилгын суурийн бетон цутгахад нэн түрүүн ул хөрсийг тэгшлэж цэвэрлэж, хөлдүү эсэхийг тогтоон, хэрэв хөлдүү байвал халуун уур өгөх буюу цахилгаан ялтасаар халааж гэсгээсний дараа ажилбарыг эхлэн гүйцэтгэнэ. Дараа нь хэв хашмалыг байрлуулахдаа ухмал болон хэвий завсар дулаалга хийж цутгах бетоны гадаргууг хайралтаас хамгаалах ба цул суурийг бетондож дээд ил гадаргууг дулаалга хийж хучина. Харин бетон хольцыг цутгасаны дараа халааж бэхжүүлэх, эсвэл халуун бетон хольцыг цутгахад ул бетоны хөрсний гадаргуу -20С-ээс доошгүй байж болно.
Барилгын нил суурийг бетондохын өмнө арматурын зэвийг ган металл сойзоор арилгах ба хэв хашмалд наалдсан тоос, шавар, мөс, хаг зэргийг агаар буюу уураар үлээлгэж бүрэн цэвэрлэнэ. Мөн -100С-ээс доош температурт, 25 мм-ээс дээш диаметртай арматур, профиль, эд анги хэсэглэлийн металл элементүүдийг урьдчилан халуун хий буюу агаараар үлээлгэж бүлээн болгоно.
Бетон хольцын дулаан хадгалтыг алдагдуулахгүйн тулд бетоныг бага талбайд тарааж тэгшлэх замаар дараагийн үеийн цутгалтыг хийнэ. Бетон цутгах үеийн зузааныг нягтрах боломжит хэмжээнд гүйцэтгэнэ. Том цулжих массив бүтээцийн төмөрбетоныг тасралтгүй үргэлжлүүлэн хоногоор цутгах шаардлага гардаг билээ. Ийм үед өмнө бетондсон хольцыг анхны бэхжилт авахаас өмнө дараагийн цутгалтыг хийнэ. Өмнө цутгасан массив төмөрбетон дээр чөлөөт тулгуурлах дам нурууг алсгалын 1/8-тэй тэнцүү буюу 0,7 м-ээс багагүй уртаашаар хувааж цутгах ба халааж болно. Өмнө цутгасан бетоны температур +150С хүртэл хөрсөний дараа залгаас хэсгийг бетон хольцоор дүүргэх, тэгэхдээ халаах буюу халуун бетон хольцыг ашиглана.
Тулгууруудтайгаа хөшүүн холбогдоогүй, тасралтгүй урт дам нурууг 20 м-ээс илүүгүй урт хэсгээр хувааж, халуун буюу халаах бетон хольцоор цутгана. Регильтэй холбогдох баганыг цутгахдаа багануудын хоорондох ригельд 0,7 м-ээс багагүй өргөн зай үлдээж цутгалт хийнэ. Төмөрбетон хавиргат хавтанг хөндлөн ба дагуу чиглэлд мөн 0,7 м-ээс багагүй завсар гаргаж халуун бетон хольцыг цутгах ба түүнийг хөрөхөөс өмнө үлдсэн завсаруудыг бетондож бэхжүүлнэ. Хучилтын хавтанг хавиргын хамт нэг зэрэг бетондох ба халааж бэхжүүлнэ. Бетон цутгах ажлын явцад завсаруудын бетон хөлдвөл бүрэн гэсгээж орчныг цэвэрлээд бэхжсэн хэснийн гадаргууг дээр дурьдсаны дагуу бэлтгэж, дахин бетон цутгаж бэхжүүлэх арга хэмжээ авна.
Дээрх нөхцлийг ашиглахад бетон хольцыг технологийн дагуу халаахад цементийг халааж болохгүйг анхаарч дүүргэгч ба усыг халааж халуун хольц бэлтгэн бетон ба төмөрбетоныг бетондож, тухайн температурт барилт хийж бэхжүүлэхдээ дулаалах аргыг ашиглах ёстой.
Бетоныг термосын аргаар бэхжүүлэх. Энэ аргыг гол төлөв цулжих массив бүтээцийн бетон, төмөрбетоныг цутгаж дулаанаар халааж бэхжүүлнэ. Гадаргуугийн модулийг тодорхойлоход сайтар халаасан бетон ба чулууны гадаргууг оруулж тооцохгүй. Багана, дам нурууны гадаргуугийн модулийг тухайн элементийн периметрийг хөндлөн огтлолын талбайд харьцуулан тогтооно. Термосын аргаар гадаргуугийн модуль 6-аас бага эдлэлийг бэхжүүлдэг.
Термосын аргаар овор ихтэй бүтээцийн бетоныг бэхжүүлэхэд цахилгаан халаагууртай хослуулан хэрэглэнэ. Термосын аргаар тодорхой нөхцөлд гүйцэтгэсэн олон удаагийн судалгааны үр дүнгээр бетоны бэхжилтийн дундаж температурыг бетоны кинетик бат бэхээс хамааруулан бодитоор тогтоож (1-р хүсн.) шалгуур бат бэхийн шаардлага хангалт, бэхжилтийн үеийн хугацааны өсөлтөөр халаалтын дундаж температурын тодорхойлсон утгыг тогтоож, бетоныг халаах техникийн боломжийг тооцож, түүний барих хугацаа, температурын дундаж зохистой харьцаагаар тогтооно.
Термосын аргаар халаалтын температур нэмэгдэхэд бетоны бат бэхийн өсөлт тасралтгүй явагдаж, түүний зохистой температурын горимыг дээрх үр дүнг харгалзан сонголт хийнэ. Гадаргуугийн модуль 6-аас их байр бүтээцийн бетоныг бэхжүүлэхэд түүнийг урьдчилан цахилгаанаар халаах эсвэл бетон хольцод бэхжилтийг түргэсгэх нэмэлт хэрэглэнэ. Харин гадаргуугийн модуль 20 хүртэл байхад бетоныг бэхжүүлэхэд М500 доошгүй өндөр маркийн, түргэн бэхжих цементийг ашиглах шаардлагатай болно.
Бетоныг цахилгаанаар халааж бэхжүүлэх. Бетоныг цахилгаанаар халаах дулааны боловсруулалтын аргыг задгай агаарт өвлийн нөхцөлд бетон цутгахад хэрэглэхээс гадна төмөрбетон завод энэ аргыг ашиглаж болно. Цахилгаанаар халааж боловсруулах гурван арга байдаг. Үүнд: - хэвэнд бетоныг цахилгаанаар халаах; урьдчилан бетон хольцыг 5-15 мин цахилгаанаар халааж, уг хольцыг хэвлэж халуунаар барих; -цахилгаан халаах элментээр бетоныг халаах, тухайлбал хольцонд арматурыг байрлуулах электродын арга юм.
Бид энд зөвхөн цахилгаанаар электродын ба халаагч утсаар бетон хольцыг халааж бетоны бэхжилтийн хэвийн нөхцлийг хангаж төслийн бат бэхийн шаардлага хагасан бүтээцийн бетон ба төмөрбетон бэлтгэхэд уг аргыг хэрхэн ашиглах талаар зөвлөмж болгох юм.
Бетон, төмөрбетоныг цахилгаанаар халаах арга түгээмэл хэрэглэгдэх шилбэн ба хуудсан электродын төрлийг ашигладаг. Бетоны нягт цахилгааны хувийн эсэргүүцэд 1 м3 бетонд орсон ус ба цементийн зарцуулалт, цементийн гидратацийн усан уусмалын нэгдлээс хамаарна. Уулын нягт чулуулаг бүхий дүүргэгчтэй бетонд 4-20 Ом.м, харин сүвэрхэг дүүргэгчтэй бетонд – 5-25 Ом.м. байна. Бетоны температурыг дээшлүүлэхэд цахилгааны хувийн эсэргүүцэл багасах ба 3-5 ц дараа харгалзах утгад 3,5-13 Ом.м. халаалтын төгсгөлд тэр нь 20-50 ом.м. болно. Цахилгаанаар халаах эрчим хүчний тооцоонд урьдчилан шинжилсэн цементийн тодорхой найрлагатай бетоны эхний ба хамгийн бага хувийн эсэргүүцлийн утгын нийлбэрийн хагасаар тооцоонд ашиглана. Нягт дүүргэгчтэй бетоны цахилгааны хувийн эсэргүүцлийн тооцооны утга 8 Ом.м, сүвэрхэг дүүргэгчтэй бетонд - 10 Ом.м.ойролцоогоор авахыг зөвшөөрнө...............
...Бетоны цахилгаан дулаан боловсруулалтын өгөгдсөн температурын горимыг тохируулахдаа электродын хүчдлийн өөрчлөлтийг тооцож, бууруудах трансформаторын хоёрдох хүчдлийг шатлан салгаж дэмжинэ. Дулааны боловсруулалтын процессд хүчдлийг автоматаар тохируулах арга хэрэглэж бетон төмөрбетон эдлэлийн чанарыг дээшлүүлэх, хөдөлмөр ба энерги зарцуулалтыг бууруулахыг зөвлөж байна. Халаах эхний хүчдлийг гараар удирдах горимоор хийж 85 В түүнээс дээш байлгана. Бетоны температурыг 2-3 цагийн дараа өгсөөхөд цементийн төрөл, бетон хольцын температураас хамааруулан түүнийг бууруулах, дараа нь 2-5 цагаар дахин халааж 100-120 В хүртэл дээшлүүлнэ.
Бетон хольцыг бэлтгэхэд бэхжилтийг хурласгах ба хүйтний эсрэг нэмэлттэй бетоныг цахилгаанаар халаахад хоёрдох хүчдлийн хэмжээ ихтэй бууруулах тансформаторыг ашиглаарай. Энэ нь бетоны температурыг дээшлүүлэхэд цахилгаан хүчдлийн уналтаар гүйдэл гүйх хүчдэл нилээд буурч эхний цагт халаах боломжтой болно. Трансформаторын бууралтыг хамгийн бага болгож, хүчдлийг үечилэн салгах ба залгах замаар изотермийн халаах температур ба өгсөөж өгөгдсөн температурын хурдыг тохируулна.
Бетоныг зохистой горимоор дулаалгатай хэвэнд бэхжилтийг хурдасгах нэмэлттэй электродоор халаахад 40-600С хүртэл температурт халааж дулааны барилт хийнэ. Энэ горимоор дулаалгагүй хэвэнд гадна агаарын температур -100С хүртэл, Мк £ 5 м-1 бетон эдлэлийг цахилгаанаар халааж болно.
Бетон, төмөрбетон эдлэлийг цахилгаанаар халаахад шилбэн электродыг нэгээс нөгөөд тодорхой зайд байрлуулах бөгөөд гүйдлийн төслийн нягтаас хамааруулан 20-30 см, түүний ган арматурын диаметр 6-10 мм байна. Бетоноос гарсан хэд хэдэн электродын төгсгөлийг утсаар холбоно. Электродыг холбох ган утас 3-4 мм хэмжээтэй 2-3 боодол шаардлагатай болно. Энэ утсыг байрлуулахдаа хольцоос тусгаарлагч буюу хөндийрүүлэгчтэй бэхлэнэ.
Бетонд шингэн фазын хэмжээ нэмэгдэхэд түүний бэхжилт багасаж, бетоны омын эсэргүүцэл харгалзан өснө. Бетон хольцыг халаасаны дараа өгөгдсөн температурт барихын тулд эдлэлд өгөх гүйдлийн хүчийг тооцож, бетоны бэхжилтийн эсэргүүцлийн өсөлттөй харгалзан хүчдлийг нэмэх шаардлагатай. Гүйдлийн хүчдэлийн трансформаторын тусламжтай электродод гүйдлийн хэлхээг залгана. Трансформатор нь гүйдлийн хүчдлийг өсгөх ба бууруулах шаталсан байх ёстой. Голдуу олон шаталбарын (4-ээс 8 хүртэл) трансформаторыг хэрэглэх бөгөөд хүчдлийн хэлбэлзэл эхлээд 65-90 хүртэл, цахилгаан халаалтын төгсгөлд 150-200 В хүртэл байж болно.
Дулааны боловсруулалтын төгсгөлд бетон төслийн бат бэхийн 60 хүртэлх хувийг авах ба бетоныг халаасан температурт барил хийсэнээр цааш бэхжилт үргэлжлэн явагдаж 65-75% бат бэхийг авна. Харин урьдчилан хүчитгэсэн төмөрбетон эдлэлд халаалтын температурын өсөлт 500С хүртэл халааж богино хугацаанд барилтыг үе шаттай явуулна. Бетон эдлэлийг цутгалт хийж хэвэлсэний дараа урьдчилсан барилтыг 2...4 цаг хийж анхны барилцалыг хангасаны дараа нь цахилгаанаар халаах ажилбар хийхэд нэн тохиромжтой. Харин том сүвэрхэг дүүргэгчтэй бетонд температурын өсөлтийн хурд цагт 60-700С/ мөн изотермийн халаалтын темпратур 60...700С байна.
Бетоныг цахилгаанаар халаахад температурын өгсөөлтийн хурд 50С илүүгүй байх бөгөөд изотермийн барилт 50...600С температурт явагдана. Цааш халаалтыг нэмэгдүүлэхэд бетон хольцын усны ууршиж тухайн электродын орчинд сийрэгжилт болж, бетон төслийн бат бэх огцом буурах талтай байдаг.
Халаах температурыг тооцоход барилгын лабораторит бодит өгөгдлөөр хэвлэгдсэн бетоны бат бэх шаардлага хангах хүртэл бетоны изотермийн халаах хугацааг тодорхойлсон байх ёстой.
Үргэлжлэлийг Барилга.МН сэтгүүлийн 10 дугаар сарын дугаараас..