Хуралдааны эхэнд УИХ-ын дарга М.Энхболд Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын 2018 оны төсвийн тухай. Нийгмийн даатгалын сангийн 2018 оны төсвийн тухай. Монгол Улсын нэгдсэн ТӨСВИЙН 2018 оны тесвийн хүрээний мэдэгдэл, 2019-2020 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүд болон эдгээр хуулийн төслүүдтэй холбогдуулан боповсруулсан бусад хуулийн төслийг буцаах тухай хүсэлт ируүлснийг мэдэгдсэн. Улмаар Засгийн газраас өргөн мэдүулсэн уг хуулийн төслийг Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх танилцуулав Ерөнхий сайд танилцуулгадаа 'ОУВС- гийн ‘Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр". түүний эхний шагны үнэлгээг хийсэн Ажлын хэсэгтэй тохирсон хүрээнд болон Монгол Улсын 2017 оны төсвийн эхний найман сарын гүйцэтгэлд үндэслэн 2017 оны тесвийн тодотголын төслийг боловсрууллаа. Монгол Улсын 2017 оны төсвийн тодотголд нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт орлогыг 501.4 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлж 6.537.1 тэрбум төгрөг. нэгдсэн төсөийн эарлага ба цэвэр эээлийн дүнг 498.5 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүулж 9 248 6 тэрбум төгрөг. нэгдсэн төсвийн нийт алдагдлыг -2,711 5 тэрбум төгрөг буюу ДНБ- ний -9.9 хувьд хүргэж батлагдсанаас ДНБ-ийг 0 5 хувиар сайжруулсан' хэмээн онцолсон. Ерөнхий сайдын танилцуулгатай холбогдуулан хуралдаанд оролцсон УИХ-ын гиигүүд асуулт асууж, хариулт авсан юм.

УИХ-ын гишүүн П.Энх-Амгалан: - Тесвийн алдагдлыг бууруулах бололцоо байхгүй юм уу. 2017 оны төсвийн алдагдлыг 9.9 хувиар тооцжээ 2017 оны төсөөөс гадаадьт зээлийн хүүгийн төлбөрт хэдэн тэрбумыг төлж байна вэ 2018, 2019 онд хүүгийн төлбөрт хэдий хэмжээний зардал гарч байна Валютын сангийн хөтөлбөрөөс ямар ажил хэрэгжиж. юу нь хэрэгжихгүй байна вэ?
Сангийн сайдын үүрэг гүйцэтгэгч Б.Чойжилсүрэн: - Төсвийн алдагдлыг бууруулах шаардлагатай гэдэпэй санал нэг байна Алдагдлыг бууруулахын тулд эарлагаа бууруулах. эсвэл орлогоо огцом өсгөх ОУВС-тай тохирсон хөтөлбөрөөр энэ онд төсвийн алдагдлыг 9,9 хувь байхаар гооцсон. Алдагдлыг аажмаар бууруулах шийдэлд хүрсэн Энэ дагуугаа явж байна. Засгийн гаэар ОУВС-тай тохирсноо биелүүлээд явсан. Ажлын хэсэг эхний үнэлгээ хийхээр ирээд амжилттай гэж унэлгээ өгсөн Бүх макро эдийн засаг алдагдсан, төсвийн тэнцлийн алдагдал их байгаа. Үүнээс гарах арга эам нь Засгийн гаэар өнөө маргаашдаа экслортыг огцом нэмэх шаардлагатай Ингэвэл өрийн дарамтад орохгүй байх онолын боломжбайгаа ОУВС-гийн хөтөпбөр хэрэгжүүлснээр Засгийн гаэрын гадаад, дотоод бондын хүүгийн төлбөр буурч эхэлсэн. 2016 оны есдүгээр сард ажил хүлээн авах үед бондын хүүгийн төлбөр жилийнх нь 17 орчим хувьтай байсан бол одоо 12 хувь болж буурсан. Нийгмийн зөвшилцлийн тухайд хүндрэл байхгүй. Шулуухаихэлэхэд2018оцд цалин нэмэхгүй байхаар ОУВС-тай тохирсон. 2019, 2020 оноос төсвийн байгууллагынхны цалинг үе шаттай нэмэхээр тооцоолж байгаа.
УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү: - Жилийн 10, 20 сая төгрөгийн төлбөртэй хувийн сургуулийн хувьсах зардлыг улсаас даадгийг зогсоож болдоггүй юм уу Энийг эогсоовол багш нарын цалинг нэмэх бололцоо гараад ирэх юм биш уу. Төрөөс хувийн сургуулиудын хувьсах эардалд хэдэн төгрөг зарж байна вэ. 36 сарын цалинтай тэнцэх хэмжээний мөнтийг энэ онд хэдэн төрийн албан хаагч авав Хуүхдийн мөнгө өглөө гээд та бүхэн огцорсон
Хууль бусаар өгсөн мөнгөө яагаад тодотгоод байна вэ. Концессыг мөн танай намынхан буруутгасан. Цэвэрпэх байгууламжаа концессын гэрээгээр барихаар болсон. Энэ юу болов?
Сангийн сайдын үүрэг гүйцэтгэгч Б.Чойжилсүрэн:  -Засгийн гаэар хүухдийн мөнгөөр хууль зөрчеөгүй 2017 онд дөрөвдугээр сард төсвөөр тодотгол хийхэд 161 5 тэрбум төгрөг баталж өгсөн. Одоогийн тодотголд суусан зардлыг батлах юм бол он дуустал бүх хүүхдэд мөнгө олгох юм. Цэаэрлэх байгууламжийн тухайд концесс эарласан. Жил орчим үргэлжлээд амжилтгүй болсон Тийм учраас хоёр эх үүсвэрээр санхүүжуүлэхээр ажиллаж байна Эхнийх нь Европын сэргээн босголт банкнаас авах 300 орчим сая ам.долларыг эарцуулья гэж байгаа. Болохгүй бол Хятадын Экзим банкны нэг тэрбум ам доплар бий. тэндээс 450 орчим сая ам.доллар татаж санхүүжүүлэх арга хэмжээ авна.
УИX-ын гишүүн Б.Дэлгэрсайхан: -Ипотекийн эээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийг хөдөө орон нутагт төсөвлөж байгаа юу?
Сангийн сайдын үүрэг гүйцэтгэгч Б.Чойжилсүрэн: - Илотекийн эээлд төсвөөс 111 тэрбум төгрөгийн дэмжлэг үэүүлж байгаа Нийт төсөвт 120 орчим тэрбум төгрөг суусан Үүнээс 30 орчим хувийг хөдөө орон нутагт төсөөлөж. эээлд зарцуулна
УИХ-ын гишүүн М. Оюунчимэг - Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас эмч нарын цалинг нэмэгдүүлэх боломжтой юу?
Эрүүл мэндиин сайдын үүрэг гүйцэтгэгч А. Цогцэцэг: - Эмч нарын цалинг нэмэх гооцоо гаргаж үэсэн Цалинг 30 хувиар нэмэхэд 54.5 тэрбум төгрөг хэрэгтэй Манай салбар эрүүл мэндийн даатгал, улсын төсөв хоёроос санхүүждэг. Боломж бол байгаа Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас өгч байгаа санхүүжилтийн тодорхой хувийг эруул мэндийн салбарынханд урамшуулал хэлбэрээр олгож болно. Жилдээ улсын төсөвт 54 тэрбум төгрөг суулгачих юм бол эмч нарын цалинг 30 хувиар нэмэгдүүлж болно
Үүгээр чуулганы үдээс өмнөх хуралдаанэавсарласан Харин үдээс хойшхи хуралдаан 15:20 цагт эхэлж Монгол Улсын 2017 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2017 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн эхний хэлэлцуүлгийг үргэлжлүүлэн хэлэлцэе
УИХ-ын гишүүн Ц.Гарамжав: - Багш, эмч нарын цалинг 20-30 хувь нэмэхэд ойролцоогоор 100 орчим тэрбум төгрөг шаардлагатай байх шиг. Гэтэл төсвийн тодотголд урсгал зардалд 105 тэрбум төгрөт зарцуулахаар суулгасан байна. 2017 оны төсвийг батлахдаа урсгал эардлын асуудлва нэг мөр суулгах ёстой байсан шиг санагдана Энэ мэт урсгал зардлын менгөөр л багш. эмч нарын цалин, урамшууллыг нэмэх боломж байна.
УИХ-ын гишүүн Д.Сарангэрэл: - УИХ-ын гишүун бүхэн эмч, багш нарын цалин урамшууллыг нэмэх гарц, боломжийн талаар ярьжбайна. Миний хувьд эьн. багш карын цалинг нэмэхдээ ажлын үзүулэлт. чанартай нь харьцуулж нэмэх шаардлагатай гэсзн байр суурьтай байдаг. Хэн сайи ажилласан нь өндөр цалин авдаг зах зээлийн жишиг руу шилжмээр байна
УИХ-ын гишүүн Д. Дамба-Очир: - Төсвийн тодотголд хонцессын эргэн төлөлтөд 140 тэрбум төгрөг эарцуулах шаардлагатай гэснийг эргэн хармаар байна. Үүний оронд 40 хувьд опгож байгаа хүухдийн мөнгөний хурээг тэлж 60. 80 хувьд олгох шаардлагатай байна гэлээ,
Улмаар төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн эхний хэлэлцүүлгийг хийж, хоёр дахь хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр бүх Байнгын хороо. Төсвийн эарлагын хяналтын дэд хороо, УИХ дахь намын бүлгүүдэд шилжүүллээ.        С.АЛТАН