Хамгийн төгс хийц загварууд байгаль эхийн бүтээлүүд байдаг. Бидний тааж мэдэмгүй олон учир шалтгааны улмаас байгаль эх өнцөгтэй дөрвөлжин зүйл хийдэггүй ажээ. Өндөгнөөс авахуулаад шувуу, амьтны үүр, эхийн хэвлий хүртэл бөмбөгөр бөмбөлөг хэлбэртэй байгаа нь нэгэн чухал санааг агуулах мэт. Үүнийг ажиглаж мэдсэн бидний өвөг дээдэс амьдрах сууцаа мөн л бөмбөлөг хэлбэрт ойртуулан бүтээжээ.
Манай ард түмний гайхамшигт бүтээлүүдийн нэг нь гэр юм. Монгол гэр нь анхнаасаа төгс бөмбөлөг байсан гэдгийг ойлгож мэдэхэд тийм ч төвөгтэй биш. Хөгжлийн явцдаа хийхэд хялбар, зөөж тээвэрлэхэд зай бага эзлэх, барьж тааруулахад хурдан зэрэг шаардлагуудаас өнөөгийн гэрийн хэлбэр үүссэн ч анхдагч нь төгс бөмбөлөг байсан нь эргэлзээгүй.
Улс орны хөгжлийн өнөөгийн үед ч Монгол гэрийн ач холбогдол буураагүй, харин ч бөмбөгөр хэлбэр дэх энергийн хуваарилалт, агаар сэлгэлт, гэрэлтүүлгийн жигд байдал зэрэг нь хүний биед эерэг нөлөөтэй нь улам нарийн судлагдаж, зарим улсад нэвтрэн хэрэгжсээр буй.
Дугуй гэр сууцны түүхэн болон ахуйн ач холбогдлыг өнөө хэр шагшиж, уламжлалт хэлбэрийг нь авч үлдэхийг зорьж байна. Харин гэрийг хот суурин газруудад ихээр хэрэглэж буй нь зохимжгүй, харин агуулга хэлбэрийг нь хадгалсан, орчин цагийн шаардлагад нийцсэн байгууламж шаардлагатай юм.
Яагаад бид "Бөмбөгөр байшин"-г нэвтрүүлэхийг хичээж байна вэ?
- Өвөг дээдсийнхээ тухайн цаг үедээ тохируулан хийсэн Монгол гэрийг орчин цагтай уялдуулан сайжруулсан хувилбар учир,
- Монгол гэр нь амьдрахад таатай ч, нүүдэлчин амьдралд зориулсан "майхан" учир түүнийг халаах зардал өндөр,
- Уламжлалт гэр сууцны булан тохойгүй, энерги хуваарилалт сайн, салхи шуурганд тэсвэртэй зэрэг чанаруудыг орчин үеийн сууцанд хөрвүүлэн хэрэглэх,
- Монгол гэрийг суурин хэрэглээнд тохируулан хэрэглэх сонирхол шаардлага байгаа нь ажиглагддаг.
Бөмбөгөр байшингийн ерөнхий мэдээлэл:
“Барзууч” ХХК нь 6,0 м, 7,6 м, 8,3 метрийн диаметртэй буюу 28 м2, 45 м2, 54 м2 талбай бүхий бөмбөгөр байшингуудыг бэлтгэн нийлүүлнэ. Тус байшингууд нь үндсэн талбайгаас гадна 2 цонхтой, 1 м2 үүдний гонх, 3 м2 бүхий ариун цэврийн өрөөтэй байна. Хэрэглэгчийн хүсэлтээр үүдний гонх, ариун цэврийн өрөөг томсгож болох ба байшингийн хагаст унтлагын хагас давхар хийх боломжтой.
Бөмбөгөр байшингийн дотор зохион байгуулалт:
Бөмбөгөр байшинд давхар хаалга байрлуулах гонх хийж өгсөн нь манай хүйтний бүсэд заавал байх ёстой шийдэл юм. Ихэнх улс орнуудад байшингийн хойд хэсгийг хүйтэн, харанхуй гэж үзэн ариун цэврийн өрөө, агуулах байрлуулах хандлагатай байдаг бол бидэнд хоймор хэсэг хамгийн хүндтэй учир тоононоос гэрэл тусах зочны болон амралтын хэсэг байна.
Байшингийн ерөнхий уур амьсгалыг эвдэхгүй байлгах үүднээс ариун цэврийн өрөөг байшингийн баруун талд тусдаа өргөтгөлд төлөвлөсөн. Мөн л уламжлалаа хадгалж өнцөггүй байлгах төлөвлөж буй ч шаардлагатай бол өрөө тасалгаа гаргахаас гадна унтлагын хагас давхар шийдэж болно.
Бөмбөгөр байшингийн хийц:
Бөмбөгөр байшингийн хийцийг бэлтгэхдээ үйлдвэрт угсарсан “дэлбээ” хэлбэрийн хэсгүүдийг нийлүүлэн босгож, өөрийгөө болон байгалийн тогтмол ачааллыг даах чадвартай бүтээцийг үүсгэнэ. Байгалийн сонгодог хэлбэрийг ашигласан бүтээцэд дам нуруу, хучилт гэсэн эд ангиуд байхгүйн зэрэгцээ ихэнх барилгын дулаан алдах эмзэг хэсгүүд болох хана хучилтын зааг залгаас огт үгүй.
Бөмбөгөр байшинд ашиглах материал:
Бидний судалгаагаар чанар үнийн хувьд зохистой барилгын дулаан тусгаарлагч материал бол хөөсөнцөр буюу хөөсөн полистирол гэдэг нь тогтоогдсон учир түүгээр байшин барих технологийг нэвтрүүлэхээр болсон.
Хөөсөнцрийг галын аюултай, хорт хий ялгаруулдаг, хулгана мэрдэг гэх мэтээр ярьж ойлгох нь бий. Тэгвэл галын аюулын үед ихэвчлэн байшин барилга өөрөө биш, харин түүн дотор байгаа тавилга эд хогшил шатдаг ба ган төмөр каркас ч хайлан гулзайтал түймэр дэгддэг. Хөөсөнцрийн тухайд галыг дэмжихгүй материалын ангилалд багтдаг ба бүх талаас нь шавардлага хийж галд шууд өртөхгүй болгосноор галын аюулаас хамгаална.
Хөөсөнцрийг боловсруулан шахах явцад тодорхой хэмжээний хий ялгардаг ч ашиглалтын явцад +310
0С хүртэл ямар ч аюултай бодис ялгардаггүйг тогтоожээ.
Хулгана хуванцар зүйлээр хооллодоггүй ба зөвхөн хоолонд хүрэх зам гаргах гэж хөөсөнцрийг сэндийчдэг. Тиймээс дээрх бүх “аюул”-аас хамгаалах арга нь хөөсөнцөр хэсгийг ил үлдээлгүй, бүх талаас шавардлага хийх, цахилгаан хэрэгсэл угсрах ашиглах аюулгүй ажиллагааны дүрмийг баримтлах явдал юм.
Одоогоор 36 кг/м3 нягт бүхий хөөсөн полистиролыг энэхүү дугуй байшинд ашиглаж байна.
Бөмбөгөр байшингийн суурь:
Бөмбөгөр байшинд нягт ихтэй хөөсөнцөр ашиглах ба барилгын хувийн жин бусад барилгатай харьцуулахад харьцангуй бага, даацыг жигд хуваарилан авах чадвартай учир харьцангуй хөнгөн суурь шаардлагатай. Тиймээс 10 см дулаалгын үетэй, төмөр тор бүхий 10 см зузаан бетон суурь тохиромжтой.
Бөмбөгөр байшингийн ашиглалтын хугацаа:
Хөөсөн полистирол нь төмөр мод зэрэг материалтай харьцуулахад зэвэрдэггүй, өмхөрдөггүй гээд аливаа өөрчлөлтөд ордоггүй шинж чанартай учир шавардлага будаг сэргээх ажлыг цаг тухайд нь хийгээд явбал ашиглалтын хугацаа нь багадаа 70-80 жил болно.
Бөмбөгөр байшингийн дулаалга, дулаан хадгалах чадвар:
18 см зузаантай дулаалгын материалаараа үндсэн бүх хана “дээвэр”-ийг хийдэг учир дулаалга багадна, зарим газраа нимгэднэ гэсэн ойлголт байхгүй. Мөн үйлдвэр дээр гаргасан зориулалтын углуургатай хэсгүүдийг угсарснаар завсар гарах, сийгэх аюулаас бүрэн ангижирсан бүтээц юм.
Бөмбөгөр байшингийн угсралт:
Уламжлалт барилгуудтай харьцуулахад цөөн нэр төрлийн материал хэрэглэдэг, хялбар шийдэлтэй бүтээц тул байшингийн торхыг богино хугацаанд босгож, заслын ажилдаа бэлэн болно.
Компанийн зүгээс хэрэглэгчдэд доорх багцуудыг санал болгож буй. Үүнд:
- Өөрөө угсрах багц. Үйлдвэрээс угсрахад бэлэн, дугаарлаж бэлдсэн хэсгүүдийг нийлүүлэх ба хэрэглэгч өөрөө торхоо босгож засал чимэглэлээ хийнэ. Ингэхийн тулд худалдан авагчдад зааварчилгаа зөвлөгөө болон дүрс бичлэг өгнө. Энэ багцад цонх, хаалга зэрэг бусад материал багтаагүй.
- Торх босгох багц. Хэрэглэгчийн газар дээр суурийн ажлыг гүйцэтгэж, байшингийн торхыг босгож засал чимэглэлийн ажилд бэлэн болгоно. Энэ багцад суурийн материалын үнэ, суурь цутгах, торх босгох ажлын хөлс орох ба цонх, хаалга зэрэг бусад материал багтаагүй.
- Түлхүүр гардуулах багц. Гэрээт бригадууд бүх угсралт суурилуулалт, цахилгаан, сантехникийн угсралт, засал чимэглэлийн ажлуудыг гүйцэтгэн хүлээлгэж өгнө. Энэ багцын үнийг гаргахдаа ямар төхөөрөмж, ямар материал хэрэглэхийг хэрэглэгч захиалагчтай тохиролцоно.
Эдгээр багцуудаас гадна цахилгаан сантехник угсралтын ажлуудыг гэрээлэн хийлгэж зөвлөгөө авч болно.
Бөмбөгөр байшингийн өртөг:
Бөмбөгөр байшингийн халаалт, хэрэглээний халуун ус, ахуйн бохир усны шийдлүүдээс
Хүн бүр өөрийн байшиндаа тав тухтай амьдрах ёстой. Тиймээс аливаа нэг инженерийн хангамж, байгууллага, нөхцөл байдлаас хамаарал багатай амьдрах шийдлүүдийг амины орон сууцандаа хэрэгжүүлэх хэрэгтэй.
Энэхүү бөмбөгөр байшинд ч нам даралтын цахилгаан тогоо, цахилгаан дулаан шал, цахилгаан конвектор /радиатор/, инфра улаан туяаны таазны халаагуур зэргийг хэрэглэж болно.
“Барзууч” ХХК-ийн санал болгож байгаа “Ахуйн бохир усны биологийн гүн цэвэршүүлэлтийн төхөөрөмж”-ийг хэрэглэснээр та Байгаль дэлхийгээ хамгаалах үйлсэд хувь нэмрээ оруулахаас гадна харам сэтгэл хөдлөхгүйгээр ногоон байгууламжаа усалж, зам талбайгаа угаах цэвэршүүлсэн саарал усны нөөцтэй болно. Бохир ус цэвэршүүлэх төхөөрөмжийг айл болгон, байшин бүрт биш, харин хэд хэдэн өрх дундаа, гудамжаараа хамт суурилуулж ашиглавал нэг айлд оногдох хөрөнгө оруулалтын хэмжээ, ашиглалтын зардал эрс багасна.
Хэрэглээний халуун усыг цахилгаанаар шийдэхээс гадна хийн түлш хэрэглэж болох нь “байнгын халуун устай, гал дээр хийсэн хоолтой” амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлж өгнө.
Бөмбөгөр байшингийн дулааны ашиглалтын зардал
Бөмбөгөр байшинг технологийн дагуу босгож дулаалгатай хавтгай суурь, шалны усан халаалт зэргийг цогцоор нь хэрэглэснээр пассив ангиллын барилгад хамаарах ба нэг кв.метр талбайг 0,04-0,06 кВт эрчим хүчээр халаах боломжтой.
Ингэвэл өвлийн ид хүйтэн нэг сарын хугацаанд 28м2 х 0,05кВт х 24 цаг х 30 хоног х 125₮ х 0,33 = 41 580 төгрөгийн цахилгааны зардал гарна.
Шөнийн тарифт тоолууртай, “шөнийн цахилгааны хөнгөлөлтийн бүс”-т хамаардаг бол үүнээс ч бага зардал гарна. Хэрэглээний халуун ус, бохир ус цэвэршүүлэх төхөөрөмжийн зардал нь дулааныхтай харьцуулахад бага ч, энэ нь өвөл зуны бүх улиралд гарах зардал юм.
Монгол гэр бол нүүдэлчин ард түмний оюуны болон хөдөлмөрийн маш том бүтээл. Гэхдээ орчин цагт нүүдэл суудал хийдэггүй хэрнээ Монгол гэрт гал түлж, гадаа бие засч амьдарч байгаа нь түүх соёлдоо үнэнчийнх гэхээс илүү тарчиг ядуу байгаагийн л зовлон гэж үзэж болно. Тиймээс Монгол гэрийн хэлбэр, энерги хуваарилах зохистой байдлыг хадгалсан бөмбөгөр сууцыг санал болгож байгааг ойлгон дэмжинэ гэдэгт найдаж, та бүхэнд зориулан энэхүү танилцуулгыг бэлтгэлээ.
Цахим хуудас:
www.tasuma.mn
Facebook page:
https://www.facebook.com/barzuuch/
Цахим шуудан:
barzuuch@yahoo.com,
barzuuch.ab@gmail.com
Сурталчилгааны танхим: Мишээл барилгын их дэлгүүрийн гадна талбайд үзүүлэнгийн байшин, Гермес төв павильон 52