- Өлсгөлөн зарлах болсон шалтгаан, таны тавьж буй шаардлага юу вэ?

- Барилга байгууламжийг байнгын ашиглалтад хүлээж авдаг улсын комиссын гишүүд, Барилгын тухай хууль болон барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах дүрэм, Хот суурин ашиглалт ариутгах татуургын тухай хууль гэх зэрэг Монгол Улсын хуулиудыг зөрчин захиалагч талд буюу мөнгөтэй, эрх мэдэлтэй хүмүүсийн талд үйлчилж, барилга байгууламжийг нь ашиглалтад хүлээж аваад байгааг эсэргүүцэж энд суулт хийж байна.

  Ер нь сүүлийн жилүүдэд Улаанбаатар хотын оршин суугчид барилга байгууламж чанар муутай, төлөвлөлтгүй болж, эмх замбараагүй шавааралдан баригдаж, норм дүрэм алдагдаж, хүүхдийн тоглоомын талбай дээр барилга барьж байгаа тухай гомдлууд тасрахгүй байгаа шүү дээ. Тэдгээрийг илчилж, тодорхой баримт нотолгоотойгоор холбогдох ажилтнуудынх нь талаар гомдол гаргахад Нийслэлийн засаг дарга буюу Улаанбаатар хотын захирагч С.Батболд, Нийслэл хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газрын дарга, Улаанбаатар хотын ерөнхий архитектор Э.Анар нар хүлээж аваагүй. Тиймээс эдгээр хүмүүс Монгол Улсын хууль дүрмүүдийг зөрчиж байгааг Ерөнхий сайдад уламжилж, огцруулахыг шаардаж миний бие өлсгөлөн зарлаж байна.

  Хоёрдугаарт, Нийслэл хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газар 2012 оноос хойш Улсын комиссыг ахлан ажилладаг болсноос хойш энд ажиллаж байгаа төрийн албан хаагчдын хууль бус үйлдлүүд эрс нэмэгдсэн. Тухайн барилгын ажлыг гүйцэтгэсэн буюу Барилгын тухай хуулийн 1.9-т заасан ажлуудыг бүгдийг хийж гүйцэтгэсэн компаниас ажлыг нь хүлээж авдаггүй. Тэгсэн мөртлөө тухайн барилгад ямар ч ажил гүйцэтгээгүй, ширхэг тоосго ч өрөөгүй, шанага шавар ч зуураагүй компаниас ажил хүлээгээд авчихдаг, Улсын комиссын хуралдааны ирцийг хуурамчаар бүрдүүлдэг, Улсын комиссын актанд гарын үсэг зурах эрхгүй хүмүүсээр саналын хуудас бөглүүлдэг, ерөнхий гүйцэтгэгчийнх нь тусгай зөвшөөрөл дуусчихсан байхад Улсын комисст хүлээгээд авчихдаг гэх мэт асуудлууд их гардаг болсон. Энэ мэт асуудлыг нотлох баримтууд ч надад бий. Хамгийн гол нь ажилтнуудынх нь хууль бус үйлдлийг мэдэгдээд байхад эрх ашгийг нь хамгаалж, өмгөөлөөд байгаа учраас аудитын шалгалт хийлгэхийг хүсч байна. Өнөөдөр бараг долоо дахь хоног дээрээ өлсгөлөн зарлаад сууж байхад надтай ирж уулзсан иргэдээс ерөнхий төлөвлөгөөтэй холбоотой маргаан, гомдол тасралтгүй ирж байна. Тиймээс бид “Аз жаргалгүй Улаанбаатар хот” нэртэй Фейсбүүк хуудас нээж, ерөнхий төлөвлөгөөтэй олон асуудлыг цуглуулж, нэгтгэж байна.



  Гуравдугаарт, манай “Бүрэн цутгамал” ХХК 2013 онд Сант сургуулийн өргөтгөлийн барилгыг барьж, гүйцэтгэсэн. Гэтэл ажлын хөлс болох 500 сая төгрөгийг манайд өгөхгүйн тулд намайг эрүүгийн гурван зохиомол хэрэгт гүтгэсэн. 2014 оны гуравдугаар сарын 17-нд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 148 буюу залилан мэхэлсэн гэсэн хэрэг үүсгүүлж, хоёр жил гаруй хугацаанд буюу нийт 756 хоног, дараа нь 2015 оны хоёрдугаар сарын 24-ний өдөр хүний нэр төр гутаасан хэргээр дахин эрүүгийн хэрэг үүсгүүлж 413 хоног шалгаж байгаад хоёуланг нь 2016 оны дөрөвдүгээр сарын 11-ний өдөр хэрэгсэхгүй болгосон. Мөн 2015 оны хоёрдугаар сарын 11-ний өдөр чанаргүй барилга барьсан гэж эрүүгийн хэрэг үүсгүүлж, нийт 886 хоног шалгаж байгаад 2017 оны долдугаар сарын 16-ны өдөр бас хэрэгсэхгүй болгосон.

- Тэгвэл эдгээр хэргийг хэн, яагаад танд холбогдуулан үүсгүүлээд байна вэ?

- Гэтэл чанаргүй барилга барьсан гэх дээрх эрүүгийн хэрэгт намайг буруутгаад байгаа мэргэжлийн хяналтын байцаагчийн албан шаардлага, дүгнэлт хоёрыг Сант сургуулийн захирал Д.Зургаанжин намайг буруутгахын тулд гаргуулсан. Тэр албан шаардлага, дүгнэлт нь амьдрал дээр байхгүй, худал хуурмаг байсан учраас би үүнийг Захиргааны хэргийн шүүхэд өгөөд илтэд хууль бус болох акт тогтоолгосон. Мөн Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газраас энэхүү албан шаардлага, дүгнэлтэд шалгалт хийгээд Монгол Улсын Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийг удаа дараалан зөрчсөн гэдгийг нь тогтоочихсон юм. Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газарт ажилладаггүй мөртлөө орон тооны бус байцаагчийн эрх авчихсан төрийн албан хаагчид танил тал, мөнгөтэй, эрх мэдэлтэй хүмүүст үйлчилж, хуурамч бичиг баримт их үйлддэг болсон тухай ч тус газраас ярьж байсан. Тэгэхээр зөвхөн надаар тогтохгүй, олон хүн хэлмэгдэж байна шүү дээ.

- Таны зүгээс яг ямар шаардлагуудыг хэнд хандан тавьж байна вэ?

- Иймд Монгол Улсын Ерөнхий сайдаас миний бие гурван зүйлийг шаардаж байна. Нэгдүгээрт, Нийслэлийн засаг дарга буюу Улаанбаатар хотын захирагч С.Батболд, Нийслэлийн хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газрын дарга Э.Анар нарыг огцруулахыг шаардсан. Энэхүү шаардлагын үндэслэл болгож Барилгын тухай хуулийн 35.1.6 болон Иргэдээс төрийн байгууллагын албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл гомдлыг шийдвэрлэх тухай хуулийн 10.5 ба 19.3 дахь заалтуудыг зөрчсөнийг нь баримтаар баталгаажуулсан.

  Хоёрдугаарт, Нийслэлийн хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газрын Барилга байгууламжийн хяналтын хэлтсийн дарга Т.Эрдэнэтуяа тэргүүтэй төрийн албан хаагчид Барилга байгууламжийг байнгын ашиглалтад хүлээн авах улсын комисст ажиллахдаа гэмт хэргийн бүлэглэл болчихсоныг нотлох баримттайгаар гаргаж, Нийслэлийн хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газарт аудитын шалгалт хийлгэхийг шаардаж байгаа юм.

  Гуравдугаарт, Мэргэлжийн хяналтын ерөнхий газарт ажилладаггүй мөртлөө мэргэжлийн хяналтын орон тооны бус байцаагчийн эрх авсан төрийн албан хаагчид танил талаараа, эрх мэдэлтнүүдэд үйлчилж жирийн иргэдийг хохироож байгаа учир эдгээр хүмүүсийн эрхийг цуцлах талаар анхаарч үзэхийг хүсч байна.

- Өлсгөлөн зарлаж, суулт хийснээс тань хойш төрийн холбогдох байгууллагуудаас шаардлагыг тань сонсохоор ирсэн хүмүүс бий юу?

- Төрийн захиргааны байгууллагуудаас нэг ч хүн ирж уулзаагүй. Манай улсад ард иргэд нь эрх баригчид, төрийн байгууллагын албан тушаалтнуудад дуу хоолойгоо хүргэх, тэднийг шүүмжлэх эрх үнэхээр хаалттай болчихсон байна. Төр нь иргэдийнхээ дуу хоолойг сонсохоо больж. Ганц жишээ хэлэхэд, иргэдээс өргөдөл гомдол өгөхөөр Иргэдээс төрийн байгууллагын албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл гомдлыг шийдвэрлэх тухай хуулийг баримтлахгүй байна. Энэ талаар дээд албан тушаалтнуудад нь мэдэгдсэн ч тоодоггүй, шалгадаггүй нь миний жишээн дээр л батлагдчихаж байна. Зарим хэвлэл мэдээллийн байгууллагаас ирж ярилцлага авсан ч түүнийгээ гаргаагүй, мөн хаалтын гэрээтэй газрууд нь асуудлыг авч үзэхгүй өнгөрөөж байна. Төрийн албан хаагчдын булхай, луйврыг ил болгох гээд тэмцэн суулт хийж байхад хаалтын гэрээнээс болоод ирж сурвалжлаагүй хэвлэлийнхэн ч бий. Жирийн иргэн хүн дуу хоолойгоо хүргэж, түгээхэд үнэхээр хүнд болжээ.

Манай улсад ард иргэд нь эрх баригчид, төрийн байгууллагын албан тушаалтнуудад дуу хоолойгоо хүргэх, тэднийг шүүмжлэх эрх үнэхээр хаалттай болчихсон байна. 

- Төрийн бус байгууллага, мэргэжлийн холбоодтой та холбогдсон уу?

- Одоогоор холбогдоогүй л байна. Ер нь манай барилгын салбарынхан маш их айдастай байна. Яагаад гэхээр Нийслэлийн хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газраас Барилга байгууламжийн ажил эхлүүлэх болон үргэлжлүүлэх зөвшөөрлийг олгодог, мөн Улсын комисст хүлээж авдаг гээд төрөөс барилга байгууламж барихад шаардагдах үйлчилгээг хариуцдаг учраас манай барилгынхан тэдэнтэй тэмцэлдэхээс айж байна. Эргээд дараа жил нь дахиад дарамтанд орно, хүнд сурталтай нүүр тулгарна шүү дээ.

- Жирийн иргэдийн зүгээс дэмжлэг ирж байна уу?

- Иргэдээс дэмжлэг ирж байгаа шүү, дэмжсэн хүмүүс нь гарын үсэг зурцгааж байгаа. Гэхдээ ажиглаад байхад иргэд маань их айдастай болж, төрд итгэх итгэлээ алдаж. Надтай ирж уулзсан хүмүүсийн ихэнх нь “Та ганцаараа ингэж суугаад тэмцэж дийлэхгүй ээ, эрх мэдэлтэй албан тушаалтнууд таныг тоох ч үгүй. Ингэж сууснаараа та л эрүүл мэндээрээ хохироод өнгөрнө. Та үхчихвэл хэн ч таны тэмцлийг дурсахгүй шүү дээ” гэсэн үгсийг их хэлж байна даа.

  Гэтэл 1999-2007 он хүртэл найман жилийн хугацаанд БНСУ-д ажиллахдаа жирийн иргэдийнхээ үг, дуу хоолойг төрийн албан хаагчид нь хэрхэн хүлээж авдгийг хараад үнэхээр гайхаж, бахдаж байлаа. Иргэдийнхээ мэдээлсэн хууль бус үйлдэл, шударга бус аливаа мэдээллийг хүлээн авч, хатуу арга хэмжээ авч байгаа нь маш их таалагдсан. Ийм нийгэмд л бид амьдрахсан гэж хүсч байна.

  Миний бие дээрх асуудлуудтай тулгарсан цагаасаа хойш хэвлэлийнхэнд хандан хурал, жагсаал цуглаан хийж, дээд шатны байгууллагуудад нь гомдол гаргах зэргээр шат шатанд нь зохих арга хэмжээгээ авсан. Энэ бүхэндээ төрийн байгууллагын хүнд сурталтай нүүр тулгарч байсан. Гэхдээ асуудал ингэж хурцадсан, ард иргэд ийм их айдастай байдгийг мэдээгүй явлаа.

  Гэсэн ч би тэмцлээ үргэлжлүүлэх болно, төрийн гурван өндөрлөг энэ бүх асуудлыг шийдвэрлэж өгнө гэдэгт найдаж байна.