Байгальд хог хаягдал тарихгүйгээр, дахин ашиглагдах материалуудыг ашиглан сайн үйлсийн төсөл эхлүүлж, нийгэмдээ уриалга гаргаж буй дуучин С.Нарантай уулзаж ярилцлаа.

- “DECO” төсөл хэнд зориулагдсан, ямар зорилготой төсөл вэ?

- Энэ бол Монголын бүхий л ард түмэнд зориулагдсан төсөл. Нэрний тухайд, “Дахивар нөөцөнд тулгуурласан Эко хөгжил” мөн “Decoration” гэж ойлгож болно. Дахивар нөөц нь дахин ашиглагдаж болох хаягдал юм. Бид өдөр тутамдаа ундааны шил, лааз, хуванцар сав, барилгын материал гээд дахин ашиглагдах боломжтой маш олон төрлийн хогийг хаяж байдаг. Тэгэхээр бүгдийг “хог” гэж харахгүйгээр, боломж нөөц болгон ашиглаж хэвших нь эдийн засгийн хувьд хэмнэлттэй, байгаль экологид ч хэрэгтэй зүйл. Бид эдгээрийг хог гэж нэрлэхгүйгээр, дахивар нөөц болгон ашиглаж, амьдралдаа хэрэгжүүлэх цаг хэдийнэ болсон.

Бид дахин ашиглагддаг олон тонн хогийг хаяж, их хэмжээний хэмнэлт хийх боломжоо алдаж байгааг засч залруулахад хувь нэмрээ оруулж, нийгэмдээ уриалга гаргах үүднээс энэхүү төслийг хэрэгжүүлж байна. Орчин тойрноо эмх цэгцтэй байлгаж, зардал багатайгаар гэр, хашаагаа тохижуулж, тав тухтай амьдрах орчноо бүрдүүлэн, аливаа зүйлийг бүтээлчээр хардаг, ажилч хичээнгүй, цэвэр цэмцгэр амьдрах боломжийг хүмүүст бодитоор харуулах зорилготой юм.

Төслийн эхний ээлжийг санхүүжүүлэх үүднээс багахан хэмжээний хандивын тоглолт хийж, телевизүүдээр мэдээлэл гаргасны дараа Баянгол дүүргийн 5-р хороонд оршин суудаг н.Цэрэнханд гэх эмэгтэй бидэнтэй холбогдож, хүсэлт гаргасан. Үүний дагуу бид VTV телевизтэй хамтран тус гэр бүлд тусалж, хашаа байшинг нь тохижуулах ажлыг хийсэн.



Гэрт нь очиход үнэхээр хэцүү дүр зураг харагдсан. Үерт автсанаас болоод гэр нь муудаж, хашаан доторх байдал нь эмх замбараагүй болсон байсан. Тиймээс “DECO” төсөлд ажиллаж байгаа бүх хүнийг дайчилж, энэ айлын гэр, хашаа, орчин тойрны тохижилтыг хийж дуусгалаа. Засвар хийж байгаа үйл явц болгон, хаягдал материалаар мужаан, дизайнерууд яаж хэрхэн сэтгэж шинэ зүйл хийж чадаж байгааг, дахивар нөөцөөр хэрхэн гоё зүйлс хийж буйг бодитоор харуулахын тулд телевизийн нэвтрүүлэг болгон бэлтгэлээ. Иргэд маань хогоо замбараагүй хаяхаа больж, хаягдлаар хэрэгтэй эд зүйлсээ хийж, амьдралдаа хэрэгжүүлж болох шинэлэг санааг энэ нэвтрүүлгээс аваасай.



Монголчууд бид том газар нутагтай, цөөхүүлхнээ улс. Энэ өргөн уудам нутагтаа, том хашаатай эзэмшил газраа гоё тохижуулаад амьдарвал сайхан шүү дээ. Хашаандаа сүүдрэвчтэй, хүүхдүүд нь тоглоомын талбайтай, бүх зүйл нь тохилог, цэвэр цэмцгэр орчинд амьдрах ёстой гэж боддог. Бүхнийг эдийн засгийн хямралтай холбохгүйгээр, хажуудаа байгаа хаягдлыг бүтээлчээр харж, сэтгэж амьдаръя. Ажилсаг, цэвэрч нямбай, шинийг санаачлах бүтээлч хандлагыг үр хүүхдүүддээ өвлүүлж үлдээхэд энэ нэвтрүүлэг жаахан ч гэсэн хувь нэмэр болоосой ...

- Дахивар нөөц материалуудаа хаанаас, хэрхэн авч байна вэ?

- Кино театр, баар, зоогийн газруудаас ундааны сав, лааз, шил зэрэг хаягдлуудыг нь авч, засвар хийхдээ ашигласан. Бэлэн хаягдлыг нь очоод авахаар тухайн газруудад ч амар. Нөгөө талаас, хог хаягдлаа төрлөөр нь ангилж, тусгаарладаг орон сууцны хотхон, хорооллууд олширч байгаа нь харагдлаа.



Нэвтрүүлэгт маань оролцсон айлынхан өөрсдөө тохижилтонд хэрэгтэй, дахин ашиглагддаг хаягдлуудыг маш сайн цуглуулсан байсан нь бидний ажилд их нэмэр болсон доо. “Woodman” модон тавилгын үйлдвэр, “Модерн гэр” үйлдвэрээс модны дахивар, “Шилэн хийц”-ийн шилний дахивар, “Материал Трейд” барилгын компаний хаягдал материал, панер, хаалга, “Шинэ Монгол” сургууль хуучин 4 хаалга, “Вагнер Ази”-ийнхан хаягдал дугуй өгч, манай “Хүрээ Ротари” клубын гишүүд хуучин хаалга, хулдаас гэх мэт зүйлсээр нэлээд дэмжлэг үзүүлсэн. Ер нь энэ нэвтрүүлэгт маш олон хүн гар бие оролцож тусалсан даа. Дахин ашиглагдах материалуудаар янз бүрийн зүйлс хийх тусам шинэлэг санаанууд ар араасаа урган гарч ирж, улам ихийг хийх урам зориг төрж байлаа. Иргэд ч нэвтрүүлгээс байшин, хашаагаа засах тохижуулах санааг авч, гудамжаараа сайхан тохижилттой болвол сайхан шүү дээ.



- Төслийн хугацаа хэр удаан үргэлжлэх вэ?

- Хаягдал хэзээ ч дуусахгүй, нөөц их байгаа учраас энэ төсөл маань үргэлжилсээр байх болно. Бидэнд дахивар нөөц ч их байна, бүтээж тохижуулах газар олон бий. Тийм болохоор чадах чинээгээрээ цааш үргэлжлүүлэх болно. Хэдий хаягдал материалаар хийж байгаа ч, энэ тохижилтыг удаан хугацааны эдэлгээ даахуйц чанартайгаар, чин сэтгэлээсээ гүйцэтгэх нь чухал. Дахиад хаягдал болгочихгүйн тулд “нүд хуурсан” зүйл хийхгүй байх хэрэгтэй. Ингэхийн тулд мэргэжлийн хүмүүсийн туслалцаа шаардагдана.

- Цаашид төслийн санхүүжилтийг хэрхэн шийдэх вэ?

- Төслийн эхний ажилд зориулан мэргэжлийн мужаан, дизайнер болон ажилчид хөлсөлж, цалин өгөх, сайн дурын ажилчдаа өдрийн хоол, унаагаар хангах зэрэг зардалд нэлээд мөнгө зарцуулсан. Эхний ээлжинд манай төслийн удирдагч Н.Мягмаржаргал бид хоёр санхүүжилтийг гаргасан. Дуу дуулж олсон орлогоосоо л санхүүжүүлсэн. “DECO” төслийг олон нийтэд таниулах, эхний зохион байгуулалтын ажлуудад манай ротари клубынхэн дэмжлэг үзүүллээ.



Мөн ажлыг гүйцэтгэхэд ашиглагдсан тоног төхөөрөмжүүдийг “Кансай Когү” өгч, хаягдлаар хийсэн эд зүйлсийг өнгө оруулан будаж, янзлахад Солонгос улсын “NOROO” брэндийн будгийн албан ёсны дистрибьютр “Color Design House”-ийн хамт олон  маш их тус хүргэсэн.

Дараагийн удаа, бид хүмүүсээс авах дэмжлэгээ нэмэгдүүлж, хаягдал их гаргадаг компаниудаасаа тусламж авахаар төлөвлөж байна. Дандаа хаягдал ашиглаж байгаа учир хамтарч ажиллах байгууллагууд нэлээд нэмэгдэх байх.



- Одоогоор хэдэн айлд туслаад байна вэ?

- Нэг л айлын хашаа тохижуулсан. Цаашид бид зүгээр туслаад явах биш, тухайн газрын хамт олон бидэнтэй зэрэгцээд өөрсдийнхөө хашаа, орчин тойрныг тохижуулах болно. Өөрөөр хэлбэл, гар хумхиад бэлэн тусламж авах гэсэнд нь биш ажилсаг, чин сэтгэлээсээ хөдөлмөрлөж чаддаг хүмүүстэй хотоо сайхан болгох тал дээр хамтран ажиллахыг зорих болно. Анхны айл маань өөрсдөө их ажилсаг хүмүүс байсан учир ажил ч их урамтай, хурдан өрнөөд дууссан.

- Энэ төслийн гол зохион байгуулагчид нь хэн бэ?

- Надаас гадна Н.Мягмаржаргал гэж ажилсаг бүсгүй төслийн удирдагчаар, интерьер дизайнераар Б.Энэрэл ажилласан. Дизайнерын уран чадвараас хог хаягдлаар шинэ зүйл бүтээж чадах эсэх нь ихээхэн хамаарна шүү дээ. Мөн н.Базараа, н.Очироо гээд ажилсаг, бүтээлч залуус мужаанаар ажилласан.

Ер нь аливаа ажилд хүн сэтгэлээсээ хандана гэдэг хамгийн чухал зүйл. “DECO” төсөлд маш олон хүн сэтгэлээсээ гар нийлж ажилласнаас гадна, олны танил цөөнгүй хүмүүс ирж дэмжиж, хамт ажилласан. Энэ бүх хүмүүс чин сэтгэлээсээ бүтээлчээр ажиллаж чадсан учраас Монголд сайн хүн нь муугаасаа хавьгүй олон байдгийг өөрийн нүдээр харж, бахархаж баярлаж байлаа. Сайхан сэтгэлтэй, ажилсаг, бүтээлч хүмүүс олон бий, хамгийн гол нь тэднийг зөв чиглүүлж хэрэгтэй зүйлийг хийх нь чухал санагдлаа.



- “DECO” төслийг гардан хийх болсон шалтгаан нь юу вэ?

- Хот маань хаа сайгүй хог хаягдлаар дүүрч, бид харсан ч хараагүй юм шиг өнгөрсөөр л... Бидний эргэн тойронд цэвэр сайхан тохьжилттой ногоон орчин хичнээн их хэрэгтэй билээ. Сайхан хувцас өмсөж, ганган машин уначихаад хогоо гудамжинд хээв нэг хаячихаад явдаг, эсвэл цонхоороо хогоо гаргаад хаячихдаг хүмүүсийг би ойлгодоггүй. Үнэтэй сайхан байранд амьдардаг ч цахилгаан шатандаа хогоо хаядагт үнэхээр дургүй. Ийм л наад захын зүйлсээс харахад Эх Орноо хайрлах сэтгэл хаана байна аа гэж бодогдох юм.

Зарим хүмүүсийн ёс суртахуун, ухамсаргүй байдлыг ойлгуулж, хямд төсөр аргаар орчин тойрноо тохижуулж, тав тухтай амьдарч болдгийг бодитоор нь, цуврал нэвтрүүлгээр дамжуулан харуулахыг зорилоо. Хамгийн гол нь зүгээр нэг шоу хийгээд өнгөрөх биш, бага зардлаар үр бүтээлтэй зүйлс хийж болдгийг харуулж, нийгэмд уриалга гаргах нь чухал юм.



- Сайн сайхан зүйл хийж, бусдыг баярлуулсны дараа ямар сэтгэгдэл төрдөг вэ?

- Үгээр илэрхийлэхийн аргагүй маш сайхан сэтгэгдэл үлддэг. Энэ ажлыг хийж байхад хамтран ажилласан бүх хүнээс эерэг сэтгэлгээ, эрч хүчийг мэдэрсэн. Энэ хүмүүсээс аливаа зүйлийг эерэгээр, зөв талаас нь харж, бие биенээ дэмжиж, тусалж чадвал бүх зүйл сайхан болдгийг харлаа.

Энэ хүмүүсийн сайхан сэтгэлийн ачаар нэг айлын гэрт гэрэл цацарч, хүүхдүүд нь ч хог шороон дунд биш маш гоё тохижуулсан тоглоомын талбайдаа тоглох боломжтой боллоо. Ер нь тухайн хүний оронд өөрийгөө тавьж, гэрээ, хашаагаа яаж тохижуулбал сайхан санагдах вэ гэдгийг сайтар бодож, чин сэтгэлээсээ тэр ажлыг хийх хэрэгтэй гэдгийг ойлгосон доо.

Төслийн хүрээнд тус хүргэсэн эхний айлынхан өөрсдөө их ажилсаг хүмүүс байсан нь маш их дэм болсон. Тийм хүмүүст туслахад бидний хувьд ч урам зориг, эрч хүч дүүрэн байлаа. Мөн энэ ажил олон олон хүнд ухаарал хайрласан, үлгэр дуурайл авах бодит жишээ нь болоосой гэж хүссэн юм.

- Ярилцлагын дашрамд та барилгын салбарын аж ахуйн нэгж, байгууллагуудад хандан уриалга, эсвэл хүсэлт байвал дамжуулж хэлэх боломжийг олгоё.

- Улс орондоо бүтээн байгуулалтыг хийж, хөгжил цэцэглэлтэнд үнэтэй хувь нэмэр оруулж яваа барилгын салбарынхандаа миний зүгээс талархаж явдгаа илэрхийлье. Хов хоосон газар дээр маш том барилгуудыг барьж, цэцэглүүлж чаддаг энэ хүмүүсээр маш их бахархдаг.

Та бүхэн барилгын ажлаа гүйцэтгэхдээ хог хаягдлаа сайтар ялгаж, ангилан манай төслийнхөнд хандивлавал бид баярлах болно оо. Эсвэл өөрсдийн санаачилгаараа тэрхүү хаягдлуудыг дахин ашиглаж, сайн үйлсэд ч зориулж болно шүү дээ. Хамгийн гол нь дахин ашиглагддаг материалуудыг битгий хаяач, түүгээрээ  сайн үйлс бүтээж, бусдад бас туслаач гэж уриалмаар байна.

- Та бүхний сайн үйлс дэлгэрэх болтугай. Амжилт хүсье.

- Баярлалаа.