Үл хөдлөх хөрөнгийн “Тэнхлэг зууч” ХХК-иас улирал тутам үл хөдлөх хөрөнгийн салбарын тойм мэдээлэл эмхэтгэн хүргэж байгаа бөгөөд 2017 оны эхний улирлын тоймыг хүргэж байна.

ОУВС-ИЙН "ӨРГӨТГӨСӨН САНХҮҮЖИЛТИЙН ХӨТӨЛБӨР" БА ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН САЛБАР

• Монгол Улс эдийн засгийн нөхцөл байдлаас шалтгаалаад ОУВС-ийн “Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”-т хамрагдахаар болоод байна. Хөтөлбөрийн дээд хугацаа нь 4 хүртэл жил байдаг ч төлбөрийн тэнцлийн хүндрэл 3 жилээс дээш  үргэлжлэх төлөвтэй байгаа тохиолдолд эргэн төлөлтийг санхүүжилт олгосон өдрөөс 4,5-10 жилийн хугацаатай сунгах боломжтой байдаг.

ОУВС манай улсад ямар чиглэл өгсөн бэ?

• “Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”-т хамрагдахын тулд санхүүгийн тогтвортой, тэнцвэртэй байдлыг хангах, орлогоо нэмэгдүүлэн, зардлаа тогтвортой барих чиглэлийг л ОУВС-ийн зүгээс өгсөн. Харин татвараа нэмэгдүүл гэсэн шаардлага тавиагүй. Гэтэл хөтөлбөрт хамрагдах нэрээр манай улс 7 төрлийн татвар нэмэгдүүлэх арга замыг сонгожээ.
• Ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийг цаашид үргэлжлүүлэх, ингэхдээ Монголбанкнаас Засгийн Газарт шилжүүлэхийг ОУВС зөвлөсөн байна. 
• Зээлийн эх үүсвэрийг Монголбанк хариуцан гаргаж, тодорхой хугацаанд үргэлжлүүлж байгаад, дундаас нь гарах нөхцөлтэйгөөр 2013 онд “Ипотекийн зээлийн хөтөлбөр”-ийг эхлүүлж байсан юм. Олон улсын жишигт төв банк нь иймэрхүү хөнгөлөлттэй хөтөлбөрт оролцдоггүй, оролцсон цөөн тохиолдолд тодорхой хугацааны дараа буюу дундаас нь гарсан байдаг.Тиймээс ч өмнөх Их Хурлын үе буюу өнгөрсөн оны 3-р сард зээлийн эзэмшлийг Монголбанкнаас Засгийн Газарт шилжүүлж байсан юм. Гэвч 2016 оны сонгуулийн үр дүнд бүрэлдсэн Улсын Их Хурал өнгөрөгч 9-р сард 40-р тогтоол гаргаж, эзэмшлийг буцаагаад Монголбанкинд шилжүүлэхдээ: “2017 он гарангуут гаднаас санхүүжилт орж ирнэ. Тэр болтол санхүүжилтийг хариуцаж байна уу” гэсэн хүсэлт тавьж байв. Энэ дагуу Монголбанк 2016 оны 10-р сараас эхлэн “Ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд”-ын үндсэн болон купоны төлбөр болох 25 орчим тэрбум төгрөгөөр ипотекийн зээлийг сар бүр санхүүжүүлж ирлээ.
• “Купоны хүүг улсын төсөвт суулгах ёстой” гэсэн зөвлөмжийг ОУВС-аас өгсөн учраас 2017 оны төсвийн тодотголд 111 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэр суулгажээ. ОУВС-ийн хөтөлбөр хэрэгжээд эхэлбэл, Монголбанк зөвхөн бондын үндсэн төлбөрөөр ипотекийн зээлийг санхүүжүүлж, купоны төлбөртэй тэнцэх хэмжээний санхүүжилтийг Засгийн Газар хариуцах юм. Энэ нь 2017 онд Засгийн Газар, Монголбанк хамтран сар тутам 25 орчим тэрбум төгрөгийн хүрээнд л ипотекийн зээлийг санхүүжүүлнэ гэсэн үг. 
• Төсөвт тусгасан 111 тэрбум төгрөгийг энгийнээр тайлбарлахад, “Ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд”-ын үндсэн төлбөрт 16 орчим тэрбум, купоны төлбөрт 9 тэрбум, нийт 25 орчим төгрөг сар бүр Монголбанкинд төлөгдөж, үүнийг арилжааны банкуудад буцааж санхүүжилт болгож өгч байна. Купоны төлбөрт сар бүр төлөгддөг 9 тэрбум нь жилээр тооцвол 111 тэрбум төгрөг. Энэ мөнгийг Засгийн Газар хариуцна. Үндсэн төлбөр болох 16 тэрбум төгрөгийг Монголбанк сар бүр гаргана.  
• “Ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд”-ын үндсэн төлбөрөөс орж ирж байгаа хүүгийн төлбөрт 111 тэрбум төгрөгийг төсөвт авч, зарлага талдаа бүртгэж байгаа учраас төсвийн алдагдал бага зэрэг нэмэгдэх үндэслэл болж байгаа гэсэн үг.
• ОУВС-ийн хөтөлбөрийн хүрээнд Монголбанк төсөвтэй адилтгах үйл ажиллагаанаас татгалзах үүрэг хүлээсэн учраас нэмэлт санхүүжилт гаргахгүй. Харин Засгийн Газрын зүгээс эх үүсвэр олж чадвал дээр дурдсан санхүүжилт дээр нэмэгдэх боломжтой. ОУВС-ийн зөвлөмжийн дагуу Монголбанк зээлийн хөтөлбөрийг Засгийн Газарт шилжүүлэх бэлтгэл ажлыг энэ ондоо хийгээд 2018 оноос бүрэн шилжүүлэхээр төлөвлөжээ.

ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛ ОЛГОЛТ 1, 2-Р САРД...                    

Энэ оны 1-р сард нийт 780 зээлдэгчид 48,1 тэрбум төгрөгийн, 2-р сард 909 зээлдэгчид 58,6 тэрбум төгрөгийн ипотекийн зээл олгосон байна. Тэгвэл өнгөрсөн оны 1-р сард нийт 387 зээлдэгчид  23,9 тэрбум төгрөгийн, 2-р сард 773 зээлдэгчид 46,4 тэрбум төгрөгийн ипотекийн зээл олгож байжээ. Өнгөрсөн оны эхний саруудын зээл олголттой харьцуулахад энэ жил харьцангуй өсөлттэй байгаа юм. Мөн арилжааны банкуудын өөрийн эх үүсвэрийн зээлийн хэмжээ ч 2 дахин өссөн байна.

• Одоогоор ипотекийн зээлийг өмнөх зээлийн эргэн төлөлт болох  25-30 тэрбум төгрөгөөр сар бүр санхүүжүүлж байна. 2016 оны 7-10-р сарын хооронд зээл олголт түр хугацаагаар зогссон нь зээлийн шийдвэр гарсан иргэдэд хүлээлт үүсгээд удаж байна. 9-р сард зээлийн шийдвэр нь гарсан ч одоо хүртэл зээлээ аваагүй иргэд хүлээсээр байгаа юм. “Арилжааны банкууд өөрийн санхүүжүүлсэн төсөлд зээл олгож, бусад орон сууцнаас сонголт хийсэн иргэдэд зээл олгохгүй байгаа нь буруу, ийм байдлыг таслан зогсооно” гэж БХБ-ын сайд Г.Мөнхбаяр мэдэгдсэн. Гэвч хэрхэн таслан зогсоох нь одоогоор тодорхойгүй. “Найман хувийн зээл зогссон. Монголбанкнаас санхүүжилт орж ирэхгүй байгаа” гэх буруу ташаа мэдээллийг харилцагчиддаа өгөхгүй байхыг хүссэн албан бичгийг Монголбанкны зүгээс арилжааны банкуудад хүргүүлсэн байдалтай л байна.

ГЭР ХОРООЛЛЫН ДАХИН ТӨЛӨВЛӨЛТ 

• Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн хүрээнд 3-р сарын 31-ний байдлаар 11 төслийн 2548 айлын орон сууцанд захиалга авч байна. Эдгээрээс 1274 айлын орон сууц нь ашиглалтанд оржээ. Ашиглалтанд орсон 1274 айлын орон сууцны 751 нь буюу 59% нь борлогдсон байна. Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн төслийн орон сууцны дундаж үнэ өнгөрсөн оны эхний улиралд 1.620.917 төгрөг байсан бол энэ оны эхний улиралд 1.689.899 төгрөг болж, 4,7%-иар өссөн байна.

"ТӨРИЙН ТҮРЭЭСИЙН ОРОН СУУЦ ХӨТӨЛБӨР"-ИЙН ХҮРЭЭНД ЯМАР ҮЙЛ ЯВДАЛ БОЛОВ? 

• 2016 оны сүүлчээр хуралдсан Засгийн Газрын хуралдаанаар, төрийн түрээсийн орон сууцны талбайн хэмжээ 50 м.кв хүртэл байсныг нэмэгдүүлэн, 70 м.кв болгов. Мөн энэ оны 2-р сард “Төрийн түрээсийн орон сууцны журам”-д өөрчлөлт оруулж, нэг м.кв талбайн түрээсийн төлбөр хотод 6000, хөдөөд 4500 төгрөг байхаар тогтоолоо. Түрээсийн орон сууцны талбайн хэмжээг нэмэгдүүлсэнтэй холбоотойгоор “Буянт-Ухаа-2” хорооллоос борлогдоогүй үлдсэн 68 м.кв талбай бүхий 214 айлын орон сууцыг зорилтот бүлгийн иргэдэд түрээслүүлэх шийдвэр гарав. 
• Түрээслэгч иргэдийг сонгох үйл ажиллагаа өнгөрөгч 3-р сард боллоо. Энэ удаагийн сонгох үйл ажиллагаа сугалаагаар биш, эрэмбэлж шалгаруулах байдлаар болсноороо онцлог байсан юм.68 м.кв талбайтай 3 өрөө байрны сарын түрээс нь жишиг үнээр тооцоход 411.540 төгрөг болж байгаа бөгөөд журамд заасны дагуу 3 сарын түрээстэй тэнцэх хэмжээний мөнгө 1.234.620 төгрөгийг ТОСК-ийн дансанд тушаасан байх ёстой. 50 м.кв-аас дээш талбайтай орон сууцыг түрээслэх нь төлбөрийн хувьд хүндрэлтэй тусахаар байгааг иргэд, ялангуяа ахмадууд ярьж байна.

ИРГЭДИЙГ ОРОН СУУЦЖУУЛАХ ТАЛААР ТӨРИЙН ЗҮГЭЭС ЯМАР АРГА ХЭМЖЭЭ 

АВЧ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭЭР ТӨЛӨВЛӨЖ БАЙНА ВЭ?

Амины орон сууц барихад ипотекийн зээл олгох асуудлыг судалж байна

• Бүтээн байгуулалтыг дэмжих, худалдан авах чадамжийг бий болгоход голлон анхаарна. Жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжиж, гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн концепцийг шинэчлэн, барилга угсралтын байгууллагууд, барилгын материал үйлдвэрлэгчид, гэр хорооллын орлого багатай иргэдийн ашиг сонирхлыг уялдуулахаар зорьж байна.Энэ зорилтоо хэрэгжүүлэхийн тулд  гэр хорооллын дэд бүтцийн тулгамдсан асуудлыг шийдэж, эрчим хүчний хэмнэлттэй амины орон сууц барихад зориулан ипотекийн зээл олгохоор Азийн Хөгжлийн Банктай тохиролцох шатанд хэлэлцэгдэж байна.

“Төрийн түрээсийн орон сууц” хөтөлбөрийг үргэлжлүүлнэ

• “Түрээсийн орон сууц” хөтөлбөрийн хүрээнд одоогоор 1512 айлын орон сууцыг “Түрээсийн орон сууцны сан”-д шилжүүлэн, иргэдэд түрээслүүлээд байна. Ирэх намар ашиглалтанд орох “Буянт-Ухаа-2” хорооллын дараагийн ээлжийн 972 айлын орон сууцнаас тодорхой хэсгийг нь мөн түрээслүүлэхээр төлөвлөжээ. Түрээслэгч орон сууцыг түрээслэх 5 жилийн хугацаандаа урьдчилгаагаа бүрдүүлэн цаашдаа ипотекийн зээлд хамрагдах хувилбарыг хэрэгжүүлэхийг иргэд хүсэж байгаа боловч одоогоор тодорхой шийд гараагүй, “Судалж байна, цаашдаа хэрэгжүүлэх боломжтой” гэх хариултыг холбогдох албаныхан өгч байна. 

             Олон улсын туршлагаас харахад:

• Зөвхөн түрээслэх
• Түрээсэлж байгаад өмчлөх
• Ямар нэгэн урьдчилгаа төлөхгүйгээр түрээсийн төлбөр дээрээ байрны үнийг шингээн төлөх байдлаар өмчлөх гэсэн 3 хувилбар гадны орнуудад хэрэгждэг байна. Эдгээр хувилбарыг ашиглан иргэдээ орон сууцжуулахад анхаарах шаардлагатай.

Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг шинэчилсэн үзэл баримтлалаар хэрэгжүүлнэ

• Одоогийн байдлаар гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн 24 байршилд 34 аж ахуйн нэгж төсөл хэрэгжүүлэгчээр ажиллаж байна.Төслийн хүрээнд 2013-2016 онд 9854 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажил хийгдсэнээс 5000 орчим айлын орон сууц ашиглалтанд оржээ. Төслөө амжилттай хэрэгжүүлж, эхний ээлжийн орон сууцаа ашиглалтанд оруулсан 10 шахам компани байгаа бол барилгын сууриа тавиад хэдэн жилийн нүүр үзэж байгаа компани цөөнгүй.
• Дахин төлөвлөлтийн төсөл хэрэгжүүлэгчдэд тулгардаг гол бэрхшээл нь хөрөнгө мөнгө.Төсөл хэрэгжүүлэгчид эхлэлийн хөрөнгөө өөрсдөө гаргаад, цаашдаа гадны хөрөнгө оруулалт, арилжааны банкны зээлээр төслөө үргэлжлүүлэхээр тооцоолж байсан ч улс орны эдийн засгийн өсөлт саарч, гадны хөрөнгө оруулагчид хөрөнгө оруулахаас татгалзаж эхэлсэн нь хүнд байдалд оруулсан юм.
• Нийслэлийн өмнөх удирдлагууд НОСК-ийг хувьцаат компани болгож, үнэт цаас гаргах замаар арилжааны банкуудтай хамтран ажиллаж, төсөл хэрэгжүүлэгчиддээ бага хүүтэй зээл олгохоор төлөвлөж байв.

Тэгвэл өнөөгийн БХБЯ болон нийслэлийн зүгээс гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг эрчимжүүлэх талаар ямар бодлого хэрэгжүүлэх вэ?

• “Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн төслийг амжилттай хэрэгжүүлэх гол үндэс нь инженерийн шугам сүлжээг шийдэх явдал юм. Тиймээс улс, нийслэлийн төсвийн хөрөнгөөс гэр хорооллын дэд бүтцийг шийдэхэд голчлон зарцуулна” гэж БХБ-ын сайд Г.Мөнхбаяр онцолсон. Түүнчлэн: “Нэг байршилд ганц компанийн монопольчлолыг халж, олон аж ахуйн нэгжийг зэрэг оруулах замаар дахин төлөвлөлтийн орон сууцны барилга угсралтыг хурдтай гүйцэтгэх боломжийг бүрдүүлж ажиллах болно” гэж хотын дарга мэдэгдээд байна. Дахин төлөвлөлтийн 24 байршлаас эхний ээлжинд инженерийн шугам сүлжээний 80-аас дээш хувийн хангамжтай 12 байршлыг сонгон нээлттэй дахин төлөвлөлтийг үргэлжлүүлэх аж.
• Гадны хөрөнгө оруулалт болон арилжааны банкны зээл олдохгүй, дахин төлөвлөлтийн орон сууцны борлуулалтыг төрөөс бодлогоор дэмжихгүй байгаа өнөөгийн нөхцөлд компаниуд төсөлд оролцох эсэх нь эргэлзээтэй гэж хувийн хэвшлийнхэн ярьж байна. 
• Дахин төлөвлөлтийн төслийн орон сууцанд 5%-ийн хүүтэй ипотекийн зээл олгосон, нийслэлийн нутгийн захиргааны байгууллагын албан хаагчид дахин төлөвлөлтийн хүрээнд  баригдсан орон сууцнаас худалдан авах тохиолдолд урьдчилгаа төлбөрийн 50%-ийн буцалтгүй тусламж үзүүлсэн зэрэг дэмжлэгүүд нь борлуулалтад эерэг нөлөөтэй байсныг төсөл хэрэгжүүлэгчид онцолж байгаа юм.

ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГӨ, ОРОН СУУЦНЫ ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ТАЛААР ХЭН ЮУ ХЭЛЭВ?

"БЭСТА” Үл Хөдлөх Хөрөнгийн компанийн захирал Ө.Хангал:   -"Уг нь бол орон сууцны үнэ нилээдгүй буучихаад байдаг. Авах сонирхол байгаад байдаг, даанч ипотекийн шалгуурыг хангадаггүй иргэд маш их байна"   -"Төр иргэдээ орон сууцжуулъя, ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийг үнэхээр цааш нь идэвхтэй явуулъя гэвэл иргэдээ одооныхоос нь илүү орлогожуулах л хэрэгтэй. Уг нь тогтвортой улс төртэй, гадаадын хөрөнгө оруулалт бууралтгүй, иргэдийн орлого нэмэгдэхэд л цаашаа эдийн засгийнхаа жамаар явна"

-Үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн өнөөгийн байдал, тэр дундаа орон сууцны борлуулалт, ипотекийн зээл олголт, цаашдын төлөвийн талаар ямар бодолтой байна вэ? - Өнөөдрийн үл хөдлөхийн зах зээлийг бүхлээр нь харж үзвэл цусны эргэлт нь бүрэн сайн гүйхгүй л байна. Тооны хувьд хамгийн их жин дардаг орон сууцны борлуулалт цөөн тооны хуримтлалтай, бэлэн мөнгөтэй, урьдчилгаа төлбөрийн боломжтой худалдан авагчидаа булаалцалдах маягтай. Бусад орон сууцны хэрэгцээтэй ихэнхи иргэд төлбөрийн чадвар нь хангалтгүй (урьдчилгаа төлбөрийн бүрдүүлэлт, сарын орлого хангалтгүй г.м ихэвчлэн ипотекийн зээлийн шаардлага хангахгүй) гэдэгт хамаарагдан байр орон сууцнуудыг гаднаас нь илээд л, имрээд өнгөрч байна. Уг нь бол орон сууцны үнэ нилээдгүй буучихаад байдаг. Авах сонирхол байгаад байдаг, даанч ипотекийн шалгуурыг хангадаггүй иргэд маш их байна. Гэтэл бас ипотекийн зээлд хамрагдсан иргэд байраа буцаан зарах, зарагдахгүй болохоор нь дээр дурдсан ипотекийн зээлийн шаардлага хангахгүй байгаа иргэдтэй тохиролцон зарах, энэ нь цаашлаад хэн хэндээ маш том рисктэй, шүүхийн өмнө маргаанаа таслуулах төгсгөлтэй үзэгдлүүд багагүй гарч эхлээд байна. Хувь лизинг гэдэг хэллэг гараад байгааг Монгол банк анхааралдаа авч, иргэдээ эсдлээс хамгаалах л хэрэгтэй. Цаашдын төлөв гэвэл манай улсын эдийн засгийн  савалгаа олонхи болсон нам, Засгийн Газрын хэрхэн оновчтой мэдрэмжтэй ажиллахаас багагүй шалтгаална. Энэ жилдээ орон сууцны үнийн огцом өөрчлөлт гарахгүй л болов уу.

ЗАХ ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ

Шинэ орон сууцны төсөл эхний улирлын тойм

2017 оны 3-р сарын 31-ний байдлаар нийт 89492 айлын орон сууцны 471 төсөл хэрэгжиж байгаагийн 392 төсөл нь 83607 айлын орон сууцны, 79 нь 5885 айлын амины орон сууцны төсөл байна. Зөвхөн орон сууцны төслийн тухайд авч үзэхэд, 83607 айлын орон сууцны 392 төслөөс 41021 айлын орон сууцны 265 төсөл нь захиалга авч байгаа бол, 33511 айлын орон сууцны 89 төслийн захиалга эхлээгүй, 9075 айлын орон сууцны 38 төсөл түр зогссон байна.

Орон сууцны үнэ ханш эхний улирлын байдлаар... 

Шинэ орон сууцны м.кв-ын дундаж үнэ 2017 оны эхний улирлын байдлаар 2,05 сая төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 0,22 хувиар өссөн үзүүлэлт юм.

2000 оноос хойшхи хуучин орон сууцны дундаж үнэ м.кв нь 1,78 сая төгрөг байгаа нь 2016 оны эхний улирлаас 5,48 хувиар буурсан байна. 2000 оноос өмнөх 1 өрөө хуучин орон сууцны дундаж үнэ 2016 оны эхний улиралд 57,5 сая төгрөг байсан бол энэ оны эхний улирлын байдлаар 50,7 сая төгрөг, 2 өрөө хуучин орон сууцны дундаж үнэ 81,7 сая төгрөг байсан бол 73,0 сая төгрөг, 3 өрөө орон сууцны дундаж үнэ 105,3 сая төгрөг байсан бол 96,1 сая төгрөг, 4 өрөө орон сууцны дундаж үнэ 130,4 сая төгрөг байсан бол 120,1 сая төгрөг болж тус бүр 7,9-11,7 хувиар буурчээ.

 Амины орон сууцны төсөл, үнэ ханш эхний улирлын байдлаар..

Энэ оны эхний улирлын байдлаар 5885 айлын 79 төсөл хэрэгжиж байна. Эдгээрээс 1203 айлын 46 төсөл захиалга авч байгаа бол 3649 айлын 18 төслийн захиалга эхлээгүй, 1033 айлын 15 төсөл түр зогссон байна. Амины орон сууцны дундаж үнэ 2017 оны эхний улирлын байдлаар 1,96 сая төгрөг байгаа нь 2016 оны эхний улирлаас 2,85 хувиар өссөн үзүүлэлт юм.

Орон сууцны борлуулалт эхний улирлын байдлаар...

Энэ оны эхний улиралд 3490 шинэ орон сууц худалдагдсан нь 2016 оны эхний улирлын дүнтэй харьцуулахад 4,6 хувиар буурчээ. 2016 оны эхний улиралд 3660 шинэ орон сууц худалдагдсан байсан юм. Харин хуучин орон сууцны хувьд, энэ оны эхний улиралд 2300 орон сууц худалдагдсан нь 1870 орон сууц худалдагдаж байсан өнгөрсөн оны эхний улиралтай харьцуулахад 23  хувиар өсчээ.

Орон сууцны түрээсийн дундаж үнэ эхний улирлын байдлаар...

• Орон сууцны түрээсийн үнийн хувьд, дотоодын иргэнд 1 өрөө байр түрээслүүлэх үнэ дунджаар 422,4 мянган төгрөг байгаа нь 2016 оны эхний улирлаас 2,80 хувиар буурсан үзүүлэлт юм. 2 өрөө байрны түрээсийн дундаж үнэ 554,5 мянган төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 3,99 хувиар, 3 өрөө байрны түрээсийн дундаж үнэ 695,5 мянган төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 3,54 хувиар, 4 өрөө байрны түрээсийн дундаж үнэ 874,1 мянган төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 2,45 хувиар тус тус буурсан үзүүлэлттэй гарч байна.

Газрын дундаж үнэ эхний улирлын байдлаар...

• Энэ оны эхний улирлын байдлаар гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай газрын нэг м.кв-ын дундаж үнэ 12,114 төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 9,88 хувиар буурсан үзүүлэлттэй гарч байна. Харин барилга барих боломжтой газрын дундаж үнэ м.кв нь 270,716 төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 3,58 хувиар, зуслангийн газрын м.кв-ын дундаж үнэ 9,896 төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 3,65 хувиар, техникийн нөхцөлтэй газрын дундаж үнэ м.кв нь 398,756 төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 15,35 хувиар тус тус буурсан үзүүлэлттэй байна. Газрын үнийн хувьд тухайн газрын байршил, шинж чанараас хамаарч үнийн харьцангуй өндөр хэлбэлзэлтэй байдаг учир энэ нь мөн газрын дундаж үнэд нөлөөлж байгаа болно.

Хашаа байшингийн дундаж үнэ эхний улирлын байдлаар...

Хашаа байшингийн дундаж үнэ төвийн бүсэд хамгийн өндөр буюу 86,1 сая төгрөг байгаа нь 2016 оны эхний улирлаас 3,86 хувиар өссөн үзүүлэлттэй гарч байна. Харин баруун бүсэд хашаа байшингийн дундаж үнэ хамгийн бага буюу 25,2 сая төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 15,23 хувиар буурчээ. Хашаа байшингийн дундаж үнийн хувьд, төвийн бүсэд л өнгөрсөн оны эхний улирлаас 3,86 хувиар өссөн бол урд, хойд, зүүн, баруун бүсүүдэд тус бүр 10,27-15,23 хувиар буурсан байна. 2016 оны эхний улиралд 640 хашаа байшин худалдагдсан бол энэ оны эхний улиралд 730 болж, борлуулалт 14,1 хувиар өсчээ.

Оффисын талбайн дундаж үнэ эхний улирлын байдлаар...

• 2017 оны эхний улирлын байдлаар, оффисын талбайн худалдах үнэ 3,571,479 төгрөг байгаа нь өнгөрсөн оны эхний улирлаас 1,56 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна. Харин оффисын талбайн түрээсийн үнэ энэ оны эхний улирлын байдлаар 22,182 төгрөг байгаа нь 2016 оны эхний улирлаас 7,66 хувиар буурсан үзүүлэлттэй гарчээ.