Барилга, үл хөдлөх хөрөнгийн салбарын 2015 оны нөхцөл байдал, энэ оны ирээдүйн чиг хандлагын талаар Эдийн засагч Д.Жаргалсайхан болон МБҮА-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Нэмэхбаатараас авсан тодруулга яриаг хүргэж байна.

       Монголын Барилгын Үндэсний Ассиосиацийн гүйцэтгэх захирал, “Заг” ХХК-ийн захирал Б.Нэмэхбаатар


 
-Монголын эдийн засгийн өсөлтийг хэрхэн таамаглаж байна вэ?
 
Олон санхүүгийн байгууллагуудаас өгч буй мэдээллийг үндэслэн 0,9-1,5% гэж үзэж байна.
 
-Энэ онд барилгын салбарын өсөлт, боломж хэр байх бол? Мөн ямар эрсдэлүүд хүлээгдэж байна вэ?
 
Гадаад, дотоодын болон улсын төсвийн хөрөнгө оруулалт нэмэгдэхгүй тул барилгын салбарт ямар ч ахиц гарахгүй.
 
-Орон сууцны үнэ ханшийг хэрхэн таамаглаж байна вэ? Ипотекийн зээл, сонгууль хэрхэн нөлөөлөх вэ? Орон сууцны үнэд бусад ямар хүчин зүйлс нөлөөлөх вэ?
 
Орон сууцны үнэ одоогийн түвшинд байх болов уу. Сонгуулийн үед ипотекийн зээл нэмэгдснээр орон сууцны үнийг өнөөгийн түвшинд тогтвортой болгох боломжтой.
 
-Таны бодлоор 2016 онд барилга, ҮХХ-ийн зах зээлийн орчныг сайжруулж, ахиц гаргаж болохуйц ямар гарц харагдаж байна вэ?
 
Нэгдүгээрт, томоохон төслүүд хөдөлгөж, иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлэх шаардлага тулгарч байгаа. Хоёрдугаарт, ипотекийн зээлийг тогтвортой, хүртээмжтэй болгосноор л барилга, үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн орчин сайжирна.

-Барилга, ҮХХ-ийн салбарын судалгаа шинжилгээний ач холбогдол юу вэ? Энэ төрлийн судалгааг яагаад хийх шаардлагатай вэ?

Барилга, үл хөдлөх салбарт судалгаа онцгой ач холбогдолтой. Учир нь банк санхүү, үл хөдлөх хөрөнгө шууд хамааралтай учир улс орны эдийн засгийн эргэлтийг бий болгоно.

           Эдийн засагч Д.Жаргалсайхан



-Монголын эдийн засгийн өсөлтийг хэрхэн таамаглаж байна вэ?
 
Монгол Банкны бодлогын хүү |одоо 13 хувь| арилжааны банкуудын хөрөнгийн хамгийн том эх үүсвэр болох хадгаламжийн хүүтэй уяатай байгаа. Манайд инфляцын сагсанд орон сууцны үнэ үүсвэр биш, зөвхөн ашиглалтын зардал ордог учир инфляц буурмагц орон сууцны үнэ буурна гэсэн үг биш. Тэгээд ч төр засгийн тусгай дэмжлэгтэй авч байгаа учир барилгын үнэ эхлээд огцом нэмэгдэхгүй ч 2016 оны эцэст өсөх л болно. Хэрэв орон сууцны найман хувийн хүүтэй зээлээ одоо зогсоохгүй, таван хувьтай зээл болгоод үргэлжилүүлнэ гэвэл Монголбанк дахиад л цаасан мөнгө хэвлэж эргэлтэд оруулахаас өөр сонголтгүй.
 
-Орон сууцны зээлийн тухайд?

Хэрэв орон сууцны зээлийн хүүг төр засаг биш, зах зээл өөрөө таван хувь болгож байгаа бол дээрх ажлууд ямар ч асуудалгүй. Бусад орны адил эдийн засаг нь багаар боловч тасралтгүй өсөөд лявчихна. Орон сууцны зээлийн хүү инфляцаас 1-2 хувиар л дээгүүр байдаг. Эдүгээ Засгийн газар гадаадаас зээл авч чадахгүй болсон учир янз бүрийн татвараа нэмж, иргэд, бизнесээ саахаас өөр сонголтгүй болоод байна. Орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн зах зээлийн үнийн зөрүүг Монголын иргэн бүр төлж байгаа хэрэг.

-Таны бодлоор 2016 онд барилга, ҮХХ-ийн зах зээлийн орчныг сайжруулж, ахиц гаргаж болохуйц ямар гарц харагдаж байна вэ?
 
Орлогогүй, тэтгэвэртээ гарсан ганц бие, доогуур орлоготой иргэдийг Сингапурын жишгээр нийтийн, нэг өрөө (studio), түрээсийн байранд оруулахын тулд орон нутгийн засаг захиргаа өөрөө худалдан авч, түрээсэлж болох юм. Хэрэв төр засаг нь авлигаа багасгаж чадвал барилга, орон сууцны салбарт илүүдэл хөрөнгөтэй иргэд хөрөнгө оруулалтын сангийн хувьцаа авах замаар, эсвэл Монголд дэлгэрч эхэлж буй хамтран санхүүжүүлэх буюу “crowd funding” аргаар Хөрөнгө оруулалтын сан байгуулан оролцох ч боломжтой.

Орон сууцыг зах зээлийн бодит хэрэгцээнд тохируулан нийлүүлж чадвал олон айл өрхийг байртай болгож, барилгын салбар жинхэнэ утгаараа хөгжих бөгөөд одоогийнх шиг хямралд өртөх нь эрс багасна.