- Сүүлийн нэг жилийн хугацаанд орон сууцны үнэ хэрхэн өөрчлөгдөв? Өөрчлөгдөх болсны гол шалтгаан нь юу вэ?

- 2013 оны 5-р сараас өсч эхэлсэн орон сууцны үнэ одоогийн байдлаар эргээд хуучин цэгтээ ирээд байна. Энэхүү үнийн хөөсрөлт нь орон сууцны эрэлт, урт хугацааны ипотекийн зээл, эдийн засгийн өсөлтийн нөлөөгөөр бий болсон. Харин өнөөдөр орон сууцны нийлүүлэлт өндөр, худалдан авах чадвар бага байдалтай байна.

- Орон сууцны одоогийн үнийн түвшин, иргэдийн худалдан авах сонирхолд хэр нийцэж байна вэ? Үнэ буурснаар худалдан авагч нь нэмэгдэж чадсан болов уу?

- Олон нийтээс судалгаа авахад 78% нь ипотекийн зээлээр орон сууц авах сонирхолтой байдаг. Гэвч өрхийн дундаж орлогын түвшин буурч, банкны зээлийн шаардлагыг хангасан иргэд бага байгаа учраас эрэлт байгаа ч худалдан авагчид төдийлөн сайн нэмэгдээгүй. Өөрөөр хэлбэл, иргэд орон сууц авах хүсэлтэй боловч худалдан авах чадвартай нь цөөхөн байна.

Иймд үнэ буурсан нь худалдан авагчийг нэмэгдүүлэх бодит хөшүүрэг болж чадаагүй. Манайд орон сууцны борлуулалтыг дэмжсэн нэгдсэн бодлого хэрэгтэй. Улаанбаатар хотын орон сууцны зах зээлийг авч үзвэл 60% нь инженерийн бус хангамжтай гэр хороололд амьдарч байна. Орон сууцанд амьдрах боломжтой 160 мянган өрх байгаа нь боломжит зах зээл юм.
 

- Ипотекийн зээлийн нөхцөл өөрчлөгдөөгүй байхад арилжааны банкууд зээлийн нөхцөлөө яагаад чангатгав?

- Чанаргүй зээлийн хэмжээ нэмэгдэж, орон сууцны үнэ буурч, эргэн төлөлт удаашраад ирэхээр банк өөрийн эрсдэлээ тооцох нь зөв юм. Мөн нөгөө талаас дундаж болон дунджаас дээш орлоготой өрхийн 60-70% нь аль хэдийн орон сууцаа худалдан авсан. Иймд бага, дунд орлоготой өрхийг улсаас бодлогоор дэмжих цаг нь ирээд байна.

- Цаашид орон сууцны үнэ хааш хэлбэлзэх бол? Дээш, эсвэл доош? Үүнд ямар хүчин зүйлс нөлөөлөх бол оо?

- Орон сууцны нийлүүлэлт өндөр байгаа учраас 2016-2017 ондоо үнэ өсөх боломж бага байна. Манай орон сууцны зах зээл нь эдийн засгийн нөхцөл байдал, өрхийн худалдан авах чадвараас шууд хамаардаг. Иймд уул уурхайн бүтээгдэхүүний үнэ өсөх, томоохон төслүүдийг нөлөөллөөр 2018 оноос эдийн засаг эргэн сэргэнэ гэсэн таамаглалтай байна. Энэхүү эдийн засгийн өсөлт нь иргэдийн амьжиргааны түвшинд эерэгээр нөлөөлж, орон сууцны эрэлтэд ч төдий чинээ нөлөө үзүүлэх магадлал бий.

- Одоогийн энэ нөхцөлд орон сууц худалдан авах шийдвэрийг гаргах нь зөв үү?

- Орон сууцны үнийн хөөсрөлт хагарсан. Иймд орон сууцны үнэ боломжит доод хэмжээндээ ирсэн учраас худалдан авалт хийх тохиромжтой үедээ ирээд байна. Барилгын компаниуд урьдчилгааг үе шаттай хуваан өгөх, байгууллагын зээл гаргах байдлаар орон сууцны борлуулалтыг дэмжсэн санаачилгуудыг гаргаад байна. Иймд хамгийн таатай боломж бүрдээд буй өнөө үед л орон сууц авах нь зүйтэй.