"Барилга Хөгжлийн Академи" нь барилгын салбарын бодлого, хэрэгжилт, үйл явц, судлагаа, дүгнэлт гэсэн сэдвийн хүрээнд холбогдох бичиг баримт боловсруулах, хурал, семинар зохион байгуулах, удирдах болон инженер техникийн ажилтанг чадавхижуулах, мэргэшүүлэх чиглэлээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг билээ. Тус академийн ээлжит сургалт тавдугаар сарын 08-нд “Төслийн менежмент” сэдвийн дор болох гэж байна. Хичээлийг “Үндэсний ухаан” хөтөлбөрийн санаачлагч Менежментийн үндэсний зөвлөх, Удирдлагын академийн ахлах багш, Төслийн удирдлага, хөгжлийн хүрээлэнгийн тэргүүн, сүүлийн үеийн бэйст сэйллер 50 менежмент "Удирдахуйн ухаан" номын зохиогч Ц.Өнөржаргал хөтлөн явуулах юм. Үүнтэй холбоотойгоор болон өнөөгийн барилгын салбар дахь менежмент, түүний доголдол, шалтгааны талаар ярьсан сонирхолтой ярилцлагыг хүргэж байна.

-Манай улсын тухайд барилгын төслийн менежмент гэдэг нь нэн шинэ ойлголт бөгөөд энэ салбарт ажиллаж байгаа хүмүүст дэвшилтэт технологи мэт хэрэгтэй байна. Өнөөдрийн байдлаар барилгын салбарын удирдлагууд байгууллагынхаа гадаад болон дотоод зохион байгуулалт, хүний нөөц, сахилга бат, хариуцлага гэх мэт асуудлаа ямар аргаар шийдэж байна?
 
       Ажлыг хэрхэн алдаагүй хийдэг вэ гэсэн онолын ойлголтыг мэдэхгүй зөвхөн барилга барих хатуу хамаарлыг авч үзээд байна. Дан ганц салбарын хамаарлыг авч үзээд, практик байдал дээр судалгаа муу хийж байна. Өөрөөр хэлбэл, эдийн засаг, улс төр, хэрэглэгч, өрсөлдөгчийн зэрэг судалгааг дутуу хийдгээс нөхцөл байдалд нь тохироогүй барилгууд баригдаад байна. Борлуулалт муу байгаа шалтгаан нь энэ. Зөөлөн хамаарал буюу экспертийн зөвлөгөө авахгүй байна. Ажлыг хийнэ гэдэг онол, практик, хатуу, зөөлөн хамааралтай байдаг. Барилгын салбарын захирлууд мэргэжлийн ажилтнууд эдгээр дөрвөн суурьтай ажил хийх байтал нэг л сууринд тулгуурлаж байна. Барилга барих ажлын графикаас гадна орчин нөхцөлтэйгээ уялдах, улс төрд тоглолт хийх, хөрөнгө оруулалттайгаа уялдах гэх мэт менежерийн ажлын төлөвлөгөөг давхар оруулж ирэх хэрэгтэй. Барилгынхан инженерийн ажлыг л хийгээд менежерийн ухаанаар төлөвлөхгүй байна. Барилгын стандартыг менежерийн ажлын төлөвлөгөөтэй уялдуулвал төгс ажил болно.
 

 
-Таныг менежмент чиглэлээр цуврал 5 ном гаргах гэж байгааг дуулсан. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөч?
 
      Илүү өргөн утгаараа төсөлт ажлыг хэрхэн хийх вэ гэдэг дээр “Удирдахуйн ухаан”, “Ажлын ухаан”, “Үндэсний ухаан”, “Сэтгэлгээний ухаан”, “Төр засгийн ухаан” гэсэн таван номыг гаргахаар ажиллаж байгаа. Төслийг удирдахад олон төрлийн ур чадвар шаардлагатай. Тухайлбал, хүний нөөцийн менежмент, төслөө зах зээлд борлуулахын тулд маркетингийн менежмент, үүнд оруулсан хөрөнгөө үр ашигтай байлгахын тулд санхүү, хөрөнгө оруулалтын менежмент цаашлаад санал гомдлын, чанарын, цагийн гэх зэрэг менежментийг цогцоор нь мэдэх шаардлагатай. Ер нь хүнд хичнээн менежмент шаардлагатай байдгийг 2010 онд интернетээс үзэхэд 76 төрөл байсан. Эдгээр менежментээс хамгийн чухал 50-ийг нь сонгон, зөвхөн төсөл гэлтгүй менежмент хийж байгаа менежер хүнд зориулж “Удирдахуйн ухаан” гэсэн эхний номоо гаргасан. Уг номоор дамжуулан 50 асуудлыг шийдвэрлэх гээд байна гэсэн үг. Жишээ нь, маркетингийн менежмент эзэмшсэн хүн харилцаа, борлуулалт, брэнд, бүтээмж, стратеги, хөтөлбөрийн менежментийг дадал болгосон хүн л ажлаа бүрэн хийж чадна. Өөрөөр хэлбэл, дан ганц маркетингийн менежменттэйгээр үр дүнд хүрэхгүй. Иргэд менежментийг төр засгийн удирдлагууд, удирдах албан тушаалтнууд л мэдэх шаардлагатай, бусад нь шаардлагагүй  гэж ойлгож байна. Бүх зүйлийн өрнөл нь харилцаан дээр тулгаварлаж, өөрсдийн гэсэн брэндтэй байх нь чухал. Ерөөсөө л хүн бүрийн мэдвэл зохих зүйл нь менежмент. Гэр бүлийн амьдралаа зохицуулах, байгууллагад өрсөлдөх чадвартай мэргэжилтэн байхын тулд энэ талаарх мэдлэгтэй байх хэрэгтэй.
Зөвхөн өөрчлөлтийн менежментийн тухайд айх, эргэлзэх, ая тухгүй байдалд орох, дасан зохицох, ойлгох, нэгдэх гэсэн үе шаттай. Монголын 100 гаруй компанид сургалт орж, судалгаа авахад бүгд эдгээр үе шатыг дамжсан байдаг. Тэд маш их гайхдаг л даа.

-Манай улсад төсөл, хөтөлбөр доривтой үр дүн гаргаж, хөгжингүй улс орнуудтай эн зэрэгцэж чадахгүй байна. Тухайлбал, Оюу Толгой, Таван толгой, Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн төсөл гэх мэт томоохон төслүүд яригдахаас биш хөрсөн дээрээ ажил хэрэг болж буухгүй олон жил болж байна.

            Иргэд ажлын юуг, яаж, хэрхэн хийх вэ гэдэг дээр ойлголтгүй байдаг. Та юу хийдэг вэ гэж асуухаар хэлж чадахгүй байна. Яаж хийдгээ мэдэхгүй. Хэрхэн хийдэг вэ гэхээр хэрхэн, яаж хоёр юугаараа ялгаатай вэ гэж байгаа юм. Үүнийгээ ч мэдэхгүй байхад би 50 менежмент заахаар бүр ойлгохгүй байна. Тиймээс стандарт барих нь зөв гарц гэж үзсэн. Таны хэлснээр Монгол Улсад Таван толгой, Сайншандын төсөл, эдийн засгийн чөлөөт бүс, утааг бууруулах зэрэг төслүүд ажил хэрэг болж чадахгүй байна. Бид энэ төсөл гацаанд ороод байгаа уг шалтгааныг тогтоохоор 2013 онд судалгаа хийсэн. Улмаар Ерөнхий сайдтай ярилцсан. Засгийн Газар олон сайхан төсөл гаргасан ч хэрэгжилт байхгүй байгаа талаар шүүмжилсэн. Бидэнд ажлын арга зүй байхгүй байна гэдгийг хэлсэн. Японд “P2M”, Европод “Prince2”, Өмнөд Африкт “Saqa”, Америк Нассагаас гаралттай “Pmbok” гэсэн өөр өөрсдийн ажлын арга зүйтэй. Англи хэл бол дэлхийн харилцааны хэл, харин дэлхийн ажлын хэл бол ажлын стандарт байдаг. Энэ нь өөрийн гэсэн үг хэл, томъёолол, агуулгатай. Бид орчин үеийн ажлын менежментийг эзэмшээгүйгээс гадны улсууд томоохон төсөл хэрэгжүүлье гээд ирэхээр бид хэл нэвтрэлцдэггүй. Танайх ямар хэлээр ярьдаг вэ гэхээр хот айлын системтэй, малчин удамтай гэж байгаа юм. Бидний хэлийг хэн ч мэдэхгүй байна л даа. Тиймээс бид Ерөнхий сайдтай хэлэлцэн, нэгдмэл нэг хэлний арга зүйтэй болъё гэсний үүднээс 2013 онд төслийн 700 менежер цуглаад MNS ISO 21500:2013 “Төслийн удирдлагийн арга зүйн заавар”-ыг боловсруулсан. Энэхүү стандартад дээрх 50 менежментийн 10-ыг нь л зайлшгүй ашиглахаар багтаасан. Бидний хоёрдох ном “Ажлын ухаан” ном маань дээрх стандарттай нийцүүлэн, 3 хэмжээс, 5 үе шат, 10 менежмент, 39 алхамаар бүгд ажлаа хийдэг болох тухай бичигдэж байна.

-Та "Барилгын сургалт, хөгжлийн академи"-д удирдлагуудад зориулж "Төслийн менежмент"-ийн хичээл орох гэж байна. Энэхүү хичээлийн ерөнхий агуулга нь юу байх вэ?
 
       Сая хэлсэнчлэн 3 хэмжээс, 5 үе шат, 10 менежмент, 39 алхамыг системчилж төсөл болгох талаар заана. Энэ нь дэлхийн аль ч улсад төсөл хэрэгжүүлэх үндсэн хэл, стандарт нь юм.