Ц.Тэргэл: Хүн өөрөө идэвх чармайлттай байвал сурч боловсрох боломж нээлттэй байдаг
“Татах Хүч” ХХК-ийн Барилга бүтээцийн инженер Ц.Тэргэл: Хүн өөрөө идэвх чармайлттай байвал сурч боловсрох боломж нээлттэй байдаг
Ажлын гараагаа Геофизикийн судалгаа хайгуул, барилгын зураг төслийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “Татах хүч” компаниас эхлүүлсэн залуу инженер Ц.Тэргэлтэй хийсэн сонирхолтой ярилцлагыг хүргэе.
- Залуу инженер бүсгүйн ажлын нэг өдөр хэрхэн өрнөж байна даа?
- Өглөө бүр ажилдаа 10 минутын өмнө ирээд, хийхээр төлөвлөсөн ажлаа нэг хараад, хийж эхэлдэг дээ. Ажил шахуу үедээ, өглөөнөөс орой болтол зургаа зураад л өнгөрдөг. Заримдаа барилгын талбайгаар явж, угсралтын ажил зураг төслийн дагуу явагдаж байгаа эсэхийг хянах, шалгах гээд гадуур ажиллах тохиолдол ч цөөнгүй гарна. Ажлын хажуугаар өөрийгөө хөгжүүлэх, мэдлэгээ дээшлүүлэхэд ч анхаарч байгаа. Мэргэжлийн байгууллагуудаас явуулдаг сургалтуудад хамрагдаж, аль болох цаг үеэсээ хоцрохгүй байхыг хичээдэг.
- Хийц бүтээцийн зураг төслийн инженерийн мэргэжлийг яагаад сонгох болов?
- Намайг дунд сургуулиа төгсөх жилд инженерийн мэргэжил их эрэлттэй байсан. Математик, зураг төслийн хичээлдээ сонирхолтой байсан болохоор миний хувьд ч инженерээр сурах нь дөхөм санагдсан. Ээж маань өөрөө эмч болохоор намайг ч гэсэн анагаах ухааны чиглэлээр сургах сонирхолтой байсан ч би өөрийнхөөрөө зүтгэж, инженер болсон. Гэхдээ одоо манай ээж миний ажлыг ойлгож, бахархдаг, “Миний охин сонголтоо зөв хийсэн” гэж ярьдаг.
- Хийц бүтээцийн зураг төсөл нь бусад төрлийн зураг төслөөс юугаараа ялгаатай вэ?
- Хийц бүтээцийн зураг төсөл нь аливаа барилгын араг яс нь гэсэн үг. Тийм ч учраас оновчтой төлөвлөлтийн эхлэл, барилга зөв баригдах үндэс нь бүтээцийн зураг төсөл гэж боддог. Анхнаасаа бүтээцийн зураг төслийг зөв гаргаж, тооцоолж байж дараа дараагийн ажил хийгдэнэ шүү дээ.
- Залуу инженерийн хувьд цаашид анхаарах ёстой зүйл нь юу байна?
- Мэдээж хэрэг, олон жил ажилласан туршлагатай, мэргэжлийн өндөр ур чадвартай инженерүүдээсээ зөвлөгөө авах, тэдний туршлагаас суралцах ёстой. Хэдий сургуулийг нь төгсөж, мэргэжлийг нь эзэмшсэн ч ажил дээр гарахаар бүхнийг эхнээс нь суралцаж байгаа юм шиг л санагдаж байсан. Сурсан зүйлээ амьдрал дээр хэрэгжүүлж, мэргэжил болгон эзэмшинэ гэдэг нь дахин шинээр сурч байгаатай л адилхан санагддаг. Ер нь цаг үргэлж сурч, мэдэх, өөрийгөө хөгжүүлэхэд анхаарах хэрэгтэй юм байна. Тухайлбал, стандарт, норм ба дүрмийг баримталж, тэр бүхнийг судалж мэдэх, түүнтэйгээ уялдсан зураг төслийг гаргана. Ингэхийн тулд туршлагатай болон бусад инженерүүдээсээ зөвлөгөө авах, зураг төслөө хянуулах гээд харилцан уялдаа холбоотой ажиллах шаардлагатай байдаг.
Бүтээцийн зураг төсөл гаргах нь өөрөө маш өндөр хариуцлага, анхаарал шаардсан ажил. Тийм болохоор ажилдаа хянамгай байж, мэргэжлийн сургалтуудад тогтмол хамрагдаж байх хэрэгтэй гэж боддог. Дахин дахин хянаж шалгаад, өөрийнхөө хувьд болчихлоо гэж үзсэн зураг төслийн ажлыг өөр инженерээр дахин хянуулах, зөвлөх инженертээ шалгуулах хэрэгтэй. Нэг жижиг зураасыг алдаж зурахад л тэр нь маш том алдаа болдог, тийм хариуцлагатай ажил учраас хянаж, шалгах нь чухал.
- Гүйцэтгэсэн зураг төслийн ажлуудаасаа дурдвал...
- Хамгийн том нь Даланзадгад хотод баригдах Оюутолгойн Уул уурхайн жишиг сургуулийн барилгын зураг төсөл байгаа. Мөн жижиг хэмжээний хэд хэдэн барилгын зураг төслийн ажлыг хийж гүйцэтгэсэн. Голдуу төмөр бетон, метал хийцтэй барилгуудын зураг төсөл дээр ажилласан. Ажил мэргэжилдээ бага багаар туршлагажаад, суралцаад л явж байна.
- Ихэвчлэн эрчүүд ажилладаг энэ салбарт ажиллах нь эмэгтэй хүнд бэрхшээлтэй байдаг уу?
- Надад тийм ялгаатай, бэрхшээлтэй зүйл ажиглагддаггүй. Ер нь хувь хүний хүчин чармайлтаас их зүйл шалтгаалдаг байх. Барилгын зураг төсөл, тооцоолол дээр ажиллахад эмэгтэй хүний нямбай, ажигч гярхай зан их түлхэц болдог гэж боддог. Харин зуны халуун, өвлийн хүйтэнд барилгын талбай дээр ажиллахад эмэгтэй хүнд хэцүү л дээ. Тиймээс барилгын зураг төсөл, тооцоолол зэрэг дээр ажиллахад бэрхшээлтэй зүйл байхгүй.
- Ажил мэргэжлийнхээ хувьд цаашдаа юу хийхийг зорьж байна вэ?
- Ойрын хугацаанд Мастерт сурна, түүний дараа мэргэшсэн зэрэг авах гээд төлөвлөсөн зүйл цөөнгүй байгаа. Залуу байхдаа өөрийгөө хөгжүүлж, сурах зүйлээ сайн сураад авбал нас ахисан хойноо сэтгэл амар амьдарна шүү дээ. Ажил мэргэжлийн хувьд техник технологийн дэвшлүүдтэй мөр зэрэгцэн өөрийгөө хөгжүүлэх шаардлага тулгарч байдаг болохоор цаг үргэлж суралцах хэрэгтэй байдаг. Манайд мэргэжлийн байгууллагуудаас ч сургалтуудыг тогтмол явуулж байдаг болохоор хүн өөрөө идэвхтэй, хичээл зүтгэлтэй байвал сурч боловсрох боломж маш өндөр байдаг.
Ярилцсанд баярлалаа.
Ажлын гараагаа Геофизикийн судалгаа хайгуул, барилгын зураг төслийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “Татах хүч” компаниас эхлүүлсэн залуу инженер Ц.Тэргэлтэй хийсэн сонирхолтой ярилцлагыг хүргэе.
- Залуу инженер бүсгүйн ажлын нэг өдөр хэрхэн өрнөж байна даа?
- Өглөө бүр ажилдаа 10 минутын өмнө ирээд, хийхээр төлөвлөсөн ажлаа нэг хараад, хийж эхэлдэг дээ. Ажил шахуу үедээ, өглөөнөөс орой болтол зургаа зураад л өнгөрдөг. Заримдаа барилгын талбайгаар явж, угсралтын ажил зураг төслийн дагуу явагдаж байгаа эсэхийг хянах, шалгах гээд гадуур ажиллах тохиолдол ч цөөнгүй гарна. Ажлын хажуугаар өөрийгөө хөгжүүлэх, мэдлэгээ дээшлүүлэхэд ч анхаарч байгаа. Мэргэжлийн байгууллагуудаас явуулдаг сургалтуудад хамрагдаж, аль болох цаг үеэсээ хоцрохгүй байхыг хичээдэг.
- Хийц бүтээцийн зураг төслийн инженерийн мэргэжлийг яагаад сонгох болов?
- Намайг дунд сургуулиа төгсөх жилд инженерийн мэргэжил их эрэлттэй байсан. Математик, зураг төслийн хичээлдээ сонирхолтой байсан болохоор миний хувьд ч инженерээр сурах нь дөхөм санагдсан. Ээж маань өөрөө эмч болохоор намайг ч гэсэн анагаах ухааны чиглэлээр сургах сонирхолтой байсан ч би өөрийнхөөрөө зүтгэж, инженер болсон. Гэхдээ одоо манай ээж миний ажлыг ойлгож, бахархдаг, “Миний охин сонголтоо зөв хийсэн” гэж ярьдаг.
- Хийц бүтээцийн зураг төсөл нь бусад төрлийн зураг төслөөс юугаараа ялгаатай вэ?
- Хийц бүтээцийн зураг төсөл нь аливаа барилгын араг яс нь гэсэн үг. Тийм ч учраас оновчтой төлөвлөлтийн эхлэл, барилга зөв баригдах үндэс нь бүтээцийн зураг төсөл гэж боддог. Анхнаасаа бүтээцийн зураг төслийг зөв гаргаж, тооцоолж байж дараа дараагийн ажил хийгдэнэ шүү дээ.
- Залуу инженерийн хувьд цаашид анхаарах ёстой зүйл нь юу байна?
- Мэдээж хэрэг, олон жил ажилласан туршлагатай, мэргэжлийн өндөр ур чадвартай инженерүүдээсээ зөвлөгөө авах, тэдний туршлагаас суралцах ёстой. Хэдий сургуулийг нь төгсөж, мэргэжлийг нь эзэмшсэн ч ажил дээр гарахаар бүхнийг эхнээс нь суралцаж байгаа юм шиг л санагдаж байсан. Сурсан зүйлээ амьдрал дээр хэрэгжүүлж, мэргэжил болгон эзэмшинэ гэдэг нь дахин шинээр сурч байгаатай л адилхан санагддаг. Ер нь цаг үргэлж сурч, мэдэх, өөрийгөө хөгжүүлэхэд анхаарах хэрэгтэй юм байна. Тухайлбал, стандарт, норм ба дүрмийг баримталж, тэр бүхнийг судалж мэдэх, түүнтэйгээ уялдсан зураг төслийг гаргана. Ингэхийн тулд туршлагатай болон бусад инженерүүдээсээ зөвлөгөө авах, зураг төслөө хянуулах гээд харилцан уялдаа холбоотой ажиллах шаардлагатай байдаг.
Бүтээцийн зураг төсөл гаргах нь өөрөө маш өндөр хариуцлага, анхаарал шаардсан ажил. Тийм болохоор ажилдаа хянамгай байж, мэргэжлийн сургалтуудад тогтмол хамрагдаж байх хэрэгтэй гэж боддог. Дахин дахин хянаж шалгаад, өөрийнхөө хувьд болчихлоо гэж үзсэн зураг төслийн ажлыг өөр инженерээр дахин хянуулах, зөвлөх инженертээ шалгуулах хэрэгтэй. Нэг жижиг зураасыг алдаж зурахад л тэр нь маш том алдаа болдог, тийм хариуцлагатай ажил учраас хянаж, шалгах нь чухал.
- Гүйцэтгэсэн зураг төслийн ажлуудаасаа дурдвал...
- Хамгийн том нь Даланзадгад хотод баригдах Оюутолгойн Уул уурхайн жишиг сургуулийн барилгын зураг төсөл байгаа. Мөн жижиг хэмжээний хэд хэдэн барилгын зураг төслийн ажлыг хийж гүйцэтгэсэн. Голдуу төмөр бетон, метал хийцтэй барилгуудын зураг төсөл дээр ажилласан. Ажил мэргэжилдээ бага багаар туршлагажаад, суралцаад л явж байна.
- Ихэвчлэн эрчүүд ажилладаг энэ салбарт ажиллах нь эмэгтэй хүнд бэрхшээлтэй байдаг уу?
- Надад тийм ялгаатай, бэрхшээлтэй зүйл ажиглагддаггүй. Ер нь хувь хүний хүчин чармайлтаас их зүйл шалтгаалдаг байх. Барилгын зураг төсөл, тооцоолол дээр ажиллахад эмэгтэй хүний нямбай, ажигч гярхай зан их түлхэц болдог гэж боддог. Харин зуны халуун, өвлийн хүйтэнд барилгын талбай дээр ажиллахад эмэгтэй хүнд хэцүү л дээ. Тиймээс барилгын зураг төсөл, тооцоолол зэрэг дээр ажиллахад бэрхшээлтэй зүйл байхгүй.
- Ажил мэргэжлийнхээ хувьд цаашдаа юу хийхийг зорьж байна вэ?
- Ойрын хугацаанд Мастерт сурна, түүний дараа мэргэшсэн зэрэг авах гээд төлөвлөсөн зүйл цөөнгүй байгаа. Залуу байхдаа өөрийгөө хөгжүүлж, сурах зүйлээ сайн сураад авбал нас ахисан хойноо сэтгэл амар амьдарна шүү дээ. Ажил мэргэжлийн хувьд техник технологийн дэвшлүүдтэй мөр зэрэгцэн өөрийгөө хөгжүүлэх шаардлага тулгарч байдаг болохоор цаг үргэлж суралцах хэрэгтэй байдаг. Манайд мэргэжлийн байгууллагуудаас ч сургалтуудыг тогтмол явуулж байдаг болохоор хүн өөрөө идэвхтэй, хичээл зүтгэлтэй байвал сурч боловсрох боломж маш өндөр байдаг.
Ярилцсанд баярлалаа.