САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМ
Өнөө үед дэлхий нийтэд барилга, байгууламжийн сантехникийн систем нь маш өндөр хэмжээнд хөгжиж шинэ техник технологи, хийц эдлэл болон тоног төхөөрөмжүүд нэвтэрч байна. Манай улсад 1950 оны сүүлээр сантехникийн систем тавигдаж, өнөөдрийг хүртэл хөгжиж ирсэн. Сантехник гэдэг нь эрүүл ахуйн техник гэсэн үг юм. Төвлөрсөн дулаан хангамж, халаалт, усан хангамж, ариутгах татуургын систем, агааржуулалт, халуун усан хангамжийн систем зэрэг нь нэгдэж сантехникийн системийг бүрдүүлдэг. Сантехникийн систем нь тоног төхөөрөмж, хийц эдлэл, дамжуулах хоолой, эх үүсвэр гэсэн гурван үндсэн хэсэгт багтана. Сантехникийн системийн үндсэн ажлын бие нь ус, уур, хий, агаар бөгөөд эдгээрийг хатаах, хөргөх, цэвэрлэх зэргээр параметрийг нь өөрчлөн системд хэрэглэдэг.
САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ХООЛОЙ, ТҮҮНИЙ АНГИЛАЛ
Хий, шингэнийг дамжуулахад зориулагдсан хийцийг хоолой /труба/ гэнэ. Хоолойг хийсэн материал зориулалтаас нь хамааруулж төмөрлөг /ган, ширэм, зэс гууль/, төмөрлөг бус /хуванцар, асбесто цементен, керамик бетон /гэж 2 ангилдаг.
Сантехникийн системд хэрэглэх хоолойг дараах байдлаар ангилна.
- Ган хоолой /халаалт усан хангамжийн системд хэрэглэнэ/
- Ширмэн хоолой /ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ/
- Хуванцар хоолой /халаалт усан хангамж, ариутгах татуурга, салхивчийн системд хэрэглэнэ./
- Керамик хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ/
- Асбестоцементэн хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ/
- Бетон, төмөр бетон хоолой /гадна ариутгах татуурга хур тунадасны системд хэрэглэнэ/
САНТЕХНИКИЙН ХООЛОЙН ХОЛБОХ ХЭРЭГСЭЛ
Сантехникийн төрөл бүрийн хоолойгоор зангилаа бэлтгэж шугам сүлжээг угсрахын тулд зориулалтын материалаар янз бүрийн хэлбэр гарган хийсэн жижиг хийц, эд ангийг хэрэглэх ба үүнийг холбох хэрэгсэл гэнэ.
Холбох хэрэгслийг зориулалт, хийсэн материалаас нь хамааруулж дараах байдлаар ангилна. Үүнд:
Сантехникийн төрөл бүрийн хоолойгоор зангилаа бэлтгэж шугам сүлжээг угсрахын тулд зориулалтын материалаар янз бүрийн хэлбэр гарган хийсэн жижиг хийц, эд ангийг хэрэглэх ба үүнийг холбох хэрэгсэл гэнэ.
Холбох хэрэгслийг зориулалт, хийсэн материалаас нь хамааруулж дараах байдлаар ангилна. Үүнд:
- Цилиндр резьбатай давтамтгай ширмэн холбох хэрэгслүүд. Үүнийг ган хоолойгоор зангилаа бэлтгэж, угсралт хийхэд хэрэглэнэ. Давтамтгай ширмэн холбох хэрэгслийн диаметр ф15, ф20, ф25, ф32, ф40, ф50 мм-ийн хэмжээтэй байна.
- Ган холбох хэрэгсэл. Үүнийг гангаар үйлдвэрт бэлтгэн хийнэ. Ган холбох хэрэгслийг нэрлэвэл ф50-аас дээш диаметрийн отводууд хамаарагдана. Ган муфт ф15, ф20, ф32. Нипель - үүнийг ширмэн радиаторын секцийг холбоход хэрэглэнэ. Ган тройник гэх мэтээр нэрлэнэ.
- Саарал ширмээр хийсэн холбох хэрэгсэл. Үүнийг ариутгах татуургын системийн зангилаа угсралтад хэрэглэнэ. Холбох хэрэгслүүдийг дараах байдлаар нэрлэнэ. Отвод, тройник, криставин, муфт, ревиз гэх мэт.
- Винифласт, полиэтиллен, полипропиллен хуванцараар хийсэн холбох хэрэгслүүд. Эдгээрийг хуванцар хоолойгоор сантехникийн системийн хоолой зангилаа угсралт хийхэд хэрэглэнэ.
- Ган матмал эдлэл. Үүнийг ган хоолойгоор матаж хийнэ. Жишээ нь: отвод, утка, калач гэх мэт орно.
Сантехникийн байгууламжуудад ган ширэм, хуванцар зэрэг төрөл бүрийн хоолойг хэрэглэдэг ба холбох арга нь үүнийг дагаад тус бүр онцлогтой. Шугам хоолойг холбох аргууд:
- Гагнуураар холбох
- Резьвагаар холбох
- Фланцаар холбох
- Хуванцар хоолойг нааж холбох
- Хуванцар хоолойг раструбагаар холбох
- Ширмэн хоолойг раструбагаар холбох гэх мэт аргуудыг өргөн хэрэглэж байна.
Эдгээр холболтын аргуудыг салдаг, салдаггүй холболт гэж ангилна. Салдаг холболтод резьва, раструба, фланцаар холбох аргууд орно. Салдаггүй холболтод гагнуур нааж холбох аргууд орно. Хоолойг аль ч аргаар холбосон тохиолдолд дусаал гоожихгүй чанартай хийж гүйцэтгэх ёстой. Үүний тулд ажлыг гүйцэтгэх технологи, дэс дарааллыг зөв эзэмших нь чухал.