Ногоон барилга гэж юуг хэлэх вэ?
 
        Монгол улсын Ногоон хөгжлийн бодлогын бичиг баримтанд “Ногоон барилга гэдгийг хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчинд сөрөг нөлөөгүй материал ашигласан, дулааны алдагдал хамгийн бага байх хийцтэй, агаарт ялгаруулах хаягдал багатай халаалтын зөв шийдэлтэй, эрчим хүчийг хэмнэлттэй зарцуулах зэргээс гадна нар, салхины эрчим хүчийг ашигладаг, хур тунадасны усыг хуримтлуулж хэрэглэх, хаягдал бохир усаа цэвэрлэж, эргүүлэн ашиглах технологи бүхий, хүний амьдралын тав тухтай орчныг бүрдүүлсэн барилга байгууламжийг хэлнэ гэж тодорхойлсон байдаг.
 
Иргэдэд Ногоон барилгын талаарх сургалт, сурталчилгаа төдийлөн хүрдэггүйгээс энэ талаарх мэдлэг дутмаг. Төр үүнд анхаарал хандуулан сүүлийн жилүүдэд яригдах болсон ч доривтой ажил хийгдэхгүй байсаар байна.
 
      Тэгвэл өнөөдөр БОНХАЖЯ, Барилгын хөгжлийн төв, Чехийн “Пипл ин Нийд” байгууллага хамтран “Ногоон барилгын асуудлууд” сэдэвт хэлэлцүүлэг зохион байгуулав. БОНХАЖ, БХБЯ, барилга хот байгуулалтын асуудал эрхэлсэн байгууллагууд, шийдвэр гаргагчдын хамтын ажиллагаа, харилцан уялдааг сайжруулах арга зам, ногоон барилгыг нэвтрүүлэхэд шаардлагатай цаашдын үйл ажиллагаануудыг тодорхойлох зорилгоор энэхүү хэлэлцүүлгийг өрнүүлжээ.
 
        Сүүлийн жилүүдэд орон сууц олон нийтийн зориулалттай барилгуудыг олноор барих болсон. Тухайлбал: 2011 онд нийт 11 000 айлын орон сууц шинээр баригдсан бол 2013 онд ойролцоогоор 35 000 болж өссөн байдаг. Нөгөө талаар Монгол улс 2012 оны байдлаар нийт 21,9 сая тонн СО2-экв ялгаруулсан ба түүний 15,8 хувь буюу 3,45 сая тонн СО2-экв нь зөвхөн барилгын салбарт, тухайлбал байшин барилгыг халаахад ногдож байгаа аж. Эрчим хүчний хэмнэлттэй буюу ногоон барилга барих нь нэг талаас хүлэмжийн хийг бууруулж, байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөг багасгахын зэрэгцээ эрчим хүчийг хэмнэж, ашиглалтын зардлыг бууруулах ач холбогдолтой. Иймд манай улсад ногоон барилгыг нэвтрүүлэх шаардлага тулгараад байна. Хэлэлцүүлэгт оролцогчид Монголд ногоон барилга барих, ногоон барилгын үнэлгээний систем гаргах шаардлагатай бөгөөд бололцоо ч бий гэж үзсэн.

Түүнчлэн барилгын эрчим хүчний аудиторуудыг бэлтгэх, давтан сургахад дэмжлэг үзүүлэх, олон улсын жишгийн дагуу эхний ээлжид олон нийтийн барилгуудыг ногоон байлгах тал дээр холбогдох яам, агентлагууд санаачилга гаргах, ногоон барилгын үнэлгээний системтэй уялдуулан Барилгын норматив, бичиг баримтад шаардлагатай өөрчлөлтүүдийг тусгах, улмаар барилгын тухай хуульд энэ төрлийн шаадлага тусгуулах зэрэг олон асуудлаар санал асуулга явуулж, хэлэлцүүлэг өрнөлөө.

Дашрамд дурдахад, “Монголын ногоон барилгын хүрээлэн” ТББ-аас Барилгын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгад нэг санал өгсөн нь “14.1.9. Олон Улсын туршлага дээр түшиглэн “Ногоон барилгын зэрэглэл тогтоох систем”-ийг төр, хувийн хэвшлийн түншлэл дээр үндэслэн хөгжүүлэх” тухай заалт ажээ.

БХБЯ-ны хот байгуулалт газрын харилцааны бодлогын газрын дарга З.Ууганбаяр,


        “Ногоон барилгын үндэс суурь нь хотын төлөвлөлт байдаг. Үүнтэй болон БОНХАЖЯ-аас гаргасан “Ногоон хөгжлийн бодлого” гэсэн бичиг баримттай холбоотойгоор өнөөдрийн хэлэлцүүлэг болж байна. Улсын хэмжээнд 1997 оноос өмнө баригдсан 1363 дулаалгагүй угсармал орон сууц байна. Эдгээрийн гадна хаших хийцүүдийг дулаалах ажил хийгдэнэ. Мөн нар, салхины эрчим хүчний үүсгэвэр, дулааны хэмнэлттэй технологи, бусад материалууд оруулж байгаа аж ахуйн нэгжийг төрөөс дэмжиж байгаа. Энэ нь барилгын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгад ч тусгагдсан. Саяхан БХБЯ ХБНГУ-д болсон “Green city, green industry” гэсэн олон улсын хуралд оролцоод ирсэн. Иргэд, албан байгууллагууд ч гэсэн энэ чиглэлийг судлаж, суралцах, ногоон барилгын материал оруулж ирдэг компанитай нягт холбоотой ажиллах шаардлагатай. Тухайлбал, Богд ууланд үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгжүүд заавал төвийн шугамд холбогдох бус сэргээгдэх эрчим хүч, саарал ус зэргийг өөрсдөө гадны орноос оруулж, ашилах хэрэгтэй. Ингэж байж ногоон барилга, ногоон хот болон өөрчлөгдөх учиртай” гэлээ.

Хэлэлцүүлэг дээр саяхан батлагдсан “Эрчим хүчний хэмнэлтийн тухай хууль”-ийн талаар танилцууллаа. Уг хууль хэрэгжсэнээр ногоон барилгын үнэлгээний системтэй уялдах, хэмнэлт хийгдсэн айл өрх, аж ахуйн нэгжүүдэд урамшуулалын системыг бий болгох ач холбогдолтой юм.

Энэ үеэр “Ногоон барилгын үнэлгээний систем нь боловсронгуй бус. Энэ бол ажил эхлэхийн тулд л хэрэглэх суурь, үүнийг туршиж үзэх шаардлагатай. Одоо мөрдөгдөж байгаа норм, нормативыг үүнтэй холбогдуулах нь зүйтэй. Энэ ажлыг БХБЯ-нд нь шилжүүлэн өгөх хэрэгтэй. Яам салбарынхаа асуудалд хайхранжгүй хандаж байна” хэмээн Монгол улсын зөвлөх архитекторч Б.Батжав хатуухан үг хэлэв.

Монгол улсын зөвлөх архитекторч Б.Батжав

 

Хэлэлцүүлэгээс гарсан санал:
 

 


"Каритас Чех Репаблик" ОУБ-ын Монгол дахь суурин төлөөлөгч Тибо Типуа илтгэл тавьж байна.