Б.Жаргал: Хоорондоо уялдаа холбоогүй ажилладгаас хариуцлага алдагддаг
МХЕГ-ын Дэд бүтцийн газрын дарга Б.Жаргал: Хяналт тавих байгууллагууд нь хоорондоо уялдаа холбоогүй ажилладгаас хариуцлага алдагддаг
Барилгын чанар, түүнд тавих хяналтын тогтолцоонд чухал үүрэг оролцоотой ажилладаг МХЕГ-ын зүгээс энэ чиглэлээр явуулж буй үйл ажиллагаа, ямар ахиц дэвшил гарсан, цаашид хяналтын орчныг сайжруулахад ямар арга хэмжээ авахаар төлөвлөж байгаа талаар МХЕГ-ын Дэд бүтцийн газрын дарга Б.Жаргалтай ярилцаж, тодрууллаа.
- Чанаргүй барилгын тухай асуудал байнга сөхөгдөж байдаг. Тэгэхээр яриагаа энэ сэдвээр эхэлье. Танай байгууллагаас барилгын чанарын тал дээр хэрхэн хяналт тавьж ажиллаж байна вэ?
- Барилгын чанарыг олон талаас нь авч үзэх хэрэгтэй. Одоо ашиглагдаж байгаа барилга байгууламж ямар байгааг, мөн шинээр баригдаж байгаа барилга байгууламж хэрхэн чанартай баригдах ёстой вэ гэсэн хоёр асуудлыг голчлон ярих хэрэгтэй байх. Ашиглагдаж байгаа барилгын одоогийн байдал, ашиглалтын явцад ямар засвар арчлалт хийсэн, аюулгүй байдал нь яаж хангагдаж байгаа тал дээр анхаардаг. Шинэ барилгын хувьд анх баригдаж эхэлснээс дуусах хүртэлх хугацаанд тодорхой үе шаттайгаар хяналт тавьж ажилладаг. Мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас хийх ажлаа өмнөх жилд нь гаргаж, төлөвлөгөөт болон төлөвлөгөөт бус шалгалтуудыг хийж, хяналт шалгалтын үр дүнгээр ямар арга хэмжээ авах, юуг голлож ярих вэ гэдэг дээр анхаарал хандуулж байгаа.
2010 оноос дээрх хоёр төрлийн шалгалтын хүрээнд бодлогын чанартай арга хэмжээ авч ажиллаж байгаа. Улсын хэмжээнд ашиглагдаж байгаа төрийн өмчит бүх эмнэлгийн барилгууд /532/, сургууль цэцэрлэгийн барилгууд /1300 орчим/, үзвэр үйлчилгээний зориулалттай 401 барилгад шалгалт хийсэн. Нийслэл хотод орон сууцны 3133 барилгад хяналт шалгалт хийснээр 260 орчим нь шаардлага хангахгүй байна гэсэн дүн гарсан. Шалгалтанд хамрагдсан нийт барилгын 22-28 хувь нь ашиглалтын шаардлага хангахгүй байгаа нь тогтоогдсон.
Мөн 2010 оноос хойш жил бүр барилгыг төрлөөр нь ангилж, 2011 онд эмнэлгийн, 2012 онд сургууль цэцэрлэгийн барилгууд гэх мэтчилэнгээр төрөлжүүлэн хяналт шалгалтыг хийх болсон. Энэхүү шалгалтын дүнгээр, улсын хэмжээнд сургууль цэцэрлэгүүдийн 60 хувь, эмнэлгийн барилгын 40 хувь, үзвэр үйлчилгээний барилгын 25 хувь, нийтийн орон сууцны 15 хувь нь ашиглалтын шаардлага хангахгүй, газар хөдлөлтөд тэсвэргүй гэсэн дүгнэлт гарч байна. Хяналт шалгалт хийсний дараах үр дүн, авах арга хэмжээний зөвлөмжийг тухайн орон нутаг, засаг захиргаанд нь бид мэдэгддэг.
Санхүүжилт, хөрөнгө оруулалтаас хамаараад 3-4 жилийн өмнө жилдээ мянга гаруй барилга ашиглалтад ордог байсан бол сүүлийн жилд энэ тоо 500 болон буурсан. Шинээр баригдаж буй барилгын хувьд үндсэн сууриас нь эхлээд ашиглалтанд орох хүртэл нь зохих хяналт шалгалтыг хийж байгаа. Ялангуяа зураг төсөл нь боловсруулалтын түвшинд байгаа эсэх, магадлан шалгалтаар орж байгаа эсэх, алдаа оноо нь юу байна, угсралтын явцад зургаас зөрсөн, зурган дээр заасан материалыг ашиглаж байгаа эсэх, алдаа гарсан бол ямар арга хэмжээ авбал зохих талаар нэгдсэн хяналт шалгалтыг хийгээд явж байгаа.
Гэвч улсын байцаагчийн хийсэн дүгнэлтийг үндэслэсэн шийдвэрийн хэрэгжилт тун хангалтгүй байгаа. Дээр дурдсанчлан барилгуудад хийсэн хяналт шалгалтын дүнд авах арга хэмжээг холбогдох байгууллага нь орхигдуулдаг, хангалтгүй хийдэг гэх мэт зөрчил дутагдлууд бий. Мэргэжлийн хүмүүсийн гаргасан шалгалтын дүнд холбогдох байгууллагууд нь тохирсон арга хэмжээг авч хэрэгжүүлж чадахгүй байна гэсэн дүгнэлтэнд хүрч байна.
Барилгын чанар аюулгүй байдал, ашиглалтын түвшин сайжрахад зураг төслийн байгууллага, хөрөнгийг гаргаж буй захиалагч байгууллага, хөндлөнгийн мэргэжлийн байгууллага, гүйцэтгэгчийн хяналт зэргийг тухай бүрт нь хийх үүрэгтэй. Энэ бүх шалгалтаас гадна мэргэжлийн хяналтын шалгалт зайлшгүй байх ёстой. Энэ олон цогц хяналтууд байж, барилгын ашиглалт, угсралт, шинэ барилгын чанар бүрэн хангагдана гэж үзэж байна. Энэ бүхэнд зөвхөн МХЕГ хяналт тавих ёстой биш, бусад дурдсан байгууллагуудын хоорондын уялдаа холбоо, хамтын хүч хэрэгтэй.
Мөн шинээр баригдаж байгаа барилгуудад техникийн нөхцөл олгож байгаа. Үүнд тухайн барилгын аюулгүй байдал, ашиглалттай холбоотой өргөтгөл шинэчлэл хийхэд зохих материалыг стандартын дагуу ашигласан эсэх гээд олон асуудал дээр захиалагч байгууллагуудын зүгээс тогтмол хяналт тавих ёстой.
- МХЕГ-ын зүгээс барилгын чанар, аюулгүй байдлыг хянаж шалгахад хүчин чадлын хувьд ямар байна вэ? Шалгалт явуулахад тохиолдож байгаа хүндрэл бэрхшээл нь...
- Улсын хэмжээнд ашиглагдаж байгаа болон шинээр баригдаж байгаа барилгын тоо маш олон байгаа. Тэр болгонд тулж ажиллах, өдөр тутам шалгаад хянаж явах хүн хүчний тоо мэдээж дутмаг. Гол нь хяналт тавих тогтолцоог боловсронгуй болгож, холбогдох байгууллагууд нь уялдаа холбоотой ажиллаж, ажлаа шат шатанд нь гүйцэтгээд явбал хүндрэл бэрхшээл гарахгүй. Хүн болгон, байгууллага болгон ногдсон ажлаа хийгээд, үүргээ гүйцэтгээд явбал ажил урагштай байж, хяналтын тогтолцоо сайжирч, чанаргүй барилгын тоо буурах сайн талтай. Оновчтой төлөвлөлт, зохион байгуулалт, үйл ажиллагаагаар л хяналт шалгалтыг тухай бүрт нь үр дүнтэй гүйцэтгэх ёстой. Түүнээс биш өдөр тутам байнгын хяналтыг тавих боломжгүй байдаг.
Хангагч байгууллагууд барилгын ажлын явцад мэргэжлийн зүгээс техникийн нөхцөл, зураг төсөлд заасны дагуу зохих хяналт шаардлагыг тавьж ажиллахад олон хүний оролцоо байдаг. Тэр оролцоог системтэй, уялдаа холбоотой болгох шаардлагатай. Үүний үр дүнд барилга чанаргүй болох, ашиглалтын шаардлага хангахгүй байх гэсэн асуудлууд яригдахгүй. Нарийн мэргэжлийн байгууллагуудын шалгалтаар гаргаад ирсэн үр дүнг түвшин түвшинд нь шийдэх тогтолцоо маш хангалтгүй.
Ажлын явцад нэг байгууллага нь ажлаа хийгээд, нөгөө нь хийдэггүй нь аливаа ажлыг хойш татаж байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, хяналт шалгалтын ажил хэвийн явагдаж байгаа ч түүний үр дүнгээрхийгдэх ажлыг шаардлагын түвшинд хийж чадахгүй байна. Нэг нь нөгөөдөө чирэгдэл учруулж байгаа энэ хариуцлагагүй байдал өнөөдөр бэрхшээл болж байна. Үүнээс болоод л чанаргүй барилга баригдах, баригдсан хойно нь нураах ч хэцүү нөхцөл байдал үүсдэг.
- Сүүлийн жилүүдэд барилгын чанарт тавигдах хяналт шалгалтын тогтолцоонд ямар ахиц дэвшил гарсан бэ?
- 2010 онд Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуульд өөрчлөлт орсон. Ер нь барилга болгон дээр очиж хяналт тавихаасаа илүүтэй эрсдэлтэй, аюултай нөхцөл байдал үүссэн барилга байгууламжууд дээр хяналт шалгалтыг хийх шаардлага бас гардаг. Мөн хяналт шалгалтыг өөр өөрөөр хийх, аюул осол гарсны дараа биш урьдчилж хийдэг байх, мэргэжлийн зүгээс холбогдох зөвлөмжийг түлхүү өгч, урьдчилан сэргийлэх хяналтыг сайжруулах, эрсдэлтэй объектууд дээр түүвэрлэж хяналт тавих ажлыг түлхүү хийж байгаа. Үүнтэй уялдуулаад хяналтын хуудсыг гаргасан. Шалгуулж, шалгаж байгаа холбогдох мэргэжлийн хүмүүс нь бүгд мэддэг бүх хүнд нээлттэй, ил тод хуудас юм. Түүний дагуу ажлаа гүйцэтгэдэг, шалгуулдаг болсон. Барилга байгууламж, бичиг баримт, угсралт, ашиглалтын ажил гэх мэтчилэн тухайн мэргэжилтэнтэй холбоотой бүхий л ажил ил тод болж, түүнийг нь хянаж шалгах ажлыг хялбаршуулсан.
Хяналтын хуудсаар хяналт шалгалт хийх объект, заалтуудыг тодорхой болгосноор барилгын ажлыг чанартай гүйцэтгэх бас нэг нөхцөл болж байна. Хоёрдугаарт, ирэх онд буюу дараагийн ээлжинд хийх хяналт шалгалтаа урьдчилан зарладаг болсон. Гуравдугаарт, зөвлөн туслах урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг эрсдэлтэй объектууд дээр явуулах, аж ахуйн нэгж байгууллагуудын хүсэлтээр гүйцэтгэх болсон. Ийм үйл ажиллагааг төлөвлөгөөндөө түлхүү тусгаж эхэлсэн. Урьдчилан сэргийлэх тандалт судалгаа, сургалт, шинжилгээтэй хяналтын үйл ажиллагааг явуулж байна. Өөрөөр хэлбэл, зөвлөн туслах, урьдчилан сэргийлэх, тандалт судалгаа, шинжилгээтэй хяналт, сургалт явуулах гэсэн шинэлэг ажлуудаар үйл ажиллагаагаа өргөжүүлж байна.
- Чанаргүй барилгын тоо буурч байгаа юу? Үүнийг харуулсан статистик тоо баримт байдаг уу?
- Шилэн хяналтын тогтолцоог бий болгосон. Байцаагчийн хяналт шалгалтаас эхлээд удирдамж, танилцуулга, гаргаж буй шийдвэрүүд бүгд шилэн хяналт руу ордог. Ингэснээр байцаагчдын ажлын гүйцэтгэл ил тод болж, үйлдэл болгоныг нь хянах боломжтой юм. Тэгэхээр улсын хэмжээнд ашиглагдаж байгаа болон баригдаж буй барилга байгууламжид хийсэн шалгалтын дүнгийн бүх баримт материалууд шилэн хяналт руу орно. Энэ нь чанаргүй барилгын тоо ихэсч, буурч байгааг харуулах бас нэгэн бодит судалгаа, хяналт болж байгаа юм.
- Зөвшөөрөлгүй бөгөөд чанаргүй барилгыг баригдахаас нь өмнөх хяналтыг чангатгаж болдоггүй юм уу? Ингэхийн тулд ямар арга хэмжээ авах шаардлагатай байгаа вэ?
- Өнөөдөр нийслэл, аймаг, дүүргийн засаг даргын захирамжаар газар олгож байгаа. Газар олгогдсоны дараа техникийн нөхцөлийг хянагч байгууллагууд өгч, түүн дээр зургийн байгууллагууд зураг хийж, экспертээр дүгнэлт гаргуулан барилга эхлүүлэх зөвшөөрлийг олгодог. Энэ зөвшөөрөл олгогдсоны дараа барилга баригдаж байгаа. Энэ үе шатны хяналтуудыг өндөр түвшинд байлгавал зөрчилтэй, зөвшөөрөлгүй барилга баригдах боломжгүй болно. Дээрх үе шатны хяналт, шаардлагуудыг холбогдох байгууллагууд нь тавьж, хоорондоо уялдаа холбоотой ажиллаж, гарч буй алдаа зөрчлүүдийг тухай бүрт нь шийдээд явбал барилгын аливаа зөрчил буурах боломжтой. Зөвшөөрөл олгох, олгосны дараах хяналт, барилгын ажлын явцад хийх шалгалтыг сайн хийх ёстой. Гэтэл энэ ажлыг дутуу гүйцэтгэх, хяналт тавиагүйгээс гарсан зөрчил дутагдал МХЕГ-ын нуруун дээр буух нь бий.
Барьж байгаа барилга дээр манай байгууллагаас шалгалт хийгээд, зөрчил дутагдал илрүүлээд комисс хүлээж авахгүй байх мэдэгдлийг холбогдох газарт нь өгсөөр байтал хүлээгээд авчихдаг. Тэгсэн мөртлөө мэргэжлийн хяналтынхан шалгалт хяналтаа хангалтгүй хийсэн нэр зүүдэг. Зөвшөөрөл өгөөд орхичихдог, захирамж гаргаад хаячихдагаас болоод л нөгөө үүрэг хариуцлагын тогтолцоо алдагдчихаж байгаа юм.
Барилгын чанар, түүнд тавих хяналтын тогтолцоонд чухал үүрэг оролцоотой ажилладаг МХЕГ-ын зүгээс энэ чиглэлээр явуулж буй үйл ажиллагаа, ямар ахиц дэвшил гарсан, цаашид хяналтын орчныг сайжруулахад ямар арга хэмжээ авахаар төлөвлөж байгаа талаар МХЕГ-ын Дэд бүтцийн газрын дарга Б.Жаргалтай ярилцаж, тодрууллаа.
- Чанаргүй барилгын тухай асуудал байнга сөхөгдөж байдаг. Тэгэхээр яриагаа энэ сэдвээр эхэлье. Танай байгууллагаас барилгын чанарын тал дээр хэрхэн хяналт тавьж ажиллаж байна вэ?
- Барилгын чанарыг олон талаас нь авч үзэх хэрэгтэй. Одоо ашиглагдаж байгаа барилга байгууламж ямар байгааг, мөн шинээр баригдаж байгаа барилга байгууламж хэрхэн чанартай баригдах ёстой вэ гэсэн хоёр асуудлыг голчлон ярих хэрэгтэй байх. Ашиглагдаж байгаа барилгын одоогийн байдал, ашиглалтын явцад ямар засвар арчлалт хийсэн, аюулгүй байдал нь яаж хангагдаж байгаа тал дээр анхаардаг. Шинэ барилгын хувьд анх баригдаж эхэлснээс дуусах хүртэлх хугацаанд тодорхой үе шаттайгаар хяналт тавьж ажилладаг. Мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас хийх ажлаа өмнөх жилд нь гаргаж, төлөвлөгөөт болон төлөвлөгөөт бус шалгалтуудыг хийж, хяналт шалгалтын үр дүнгээр ямар арга хэмжээ авах, юуг голлож ярих вэ гэдэг дээр анхаарал хандуулж байгаа.
2010 оноос дээрх хоёр төрлийн шалгалтын хүрээнд бодлогын чанартай арга хэмжээ авч ажиллаж байгаа. Улсын хэмжээнд ашиглагдаж байгаа төрийн өмчит бүх эмнэлгийн барилгууд /532/, сургууль цэцэрлэгийн барилгууд /1300 орчим/, үзвэр үйлчилгээний зориулалттай 401 барилгад шалгалт хийсэн. Нийслэл хотод орон сууцны 3133 барилгад хяналт шалгалт хийснээр 260 орчим нь шаардлага хангахгүй байна гэсэн дүн гарсан. Шалгалтанд хамрагдсан нийт барилгын 22-28 хувь нь ашиглалтын шаардлага хангахгүй байгаа нь тогтоогдсон.
Мөн 2010 оноос хойш жил бүр барилгыг төрлөөр нь ангилж, 2011 онд эмнэлгийн, 2012 онд сургууль цэцэрлэгийн барилгууд гэх мэтчилэнгээр төрөлжүүлэн хяналт шалгалтыг хийх болсон. Энэхүү шалгалтын дүнгээр, улсын хэмжээнд сургууль цэцэрлэгүүдийн 60 хувь, эмнэлгийн барилгын 40 хувь, үзвэр үйлчилгээний барилгын 25 хувь, нийтийн орон сууцны 15 хувь нь ашиглалтын шаардлага хангахгүй, газар хөдлөлтөд тэсвэргүй гэсэн дүгнэлт гарч байна. Хяналт шалгалт хийсний дараах үр дүн, авах арга хэмжээний зөвлөмжийг тухайн орон нутаг, засаг захиргаанд нь бид мэдэгддэг.
Санхүүжилт, хөрөнгө оруулалтаас хамаараад 3-4 жилийн өмнө жилдээ мянга гаруй барилга ашиглалтад ордог байсан бол сүүлийн жилд энэ тоо 500 болон буурсан. Шинээр баригдаж буй барилгын хувьд үндсэн сууриас нь эхлээд ашиглалтанд орох хүртэл нь зохих хяналт шалгалтыг хийж байгаа. Ялангуяа зураг төсөл нь боловсруулалтын түвшинд байгаа эсэх, магадлан шалгалтаар орж байгаа эсэх, алдаа оноо нь юу байна, угсралтын явцад зургаас зөрсөн, зурган дээр заасан материалыг ашиглаж байгаа эсэх, алдаа гарсан бол ямар арга хэмжээ авбал зохих талаар нэгдсэн хяналт шалгалтыг хийгээд явж байгаа.
Гэвч улсын байцаагчийн хийсэн дүгнэлтийг үндэслэсэн шийдвэрийн хэрэгжилт тун хангалтгүй байгаа. Дээр дурдсанчлан барилгуудад хийсэн хяналт шалгалтын дүнд авах арга хэмжээг холбогдох байгууллага нь орхигдуулдаг, хангалтгүй хийдэг гэх мэт зөрчил дутагдлууд бий. Мэргэжлийн хүмүүсийн гаргасан шалгалтын дүнд холбогдох байгууллагууд нь тохирсон арга хэмжээг авч хэрэгжүүлж чадахгүй байна гэсэн дүгнэлтэнд хүрч байна.
Барилгын чанар аюулгүй байдал, ашиглалтын түвшин сайжрахад зураг төслийн байгууллага, хөрөнгийг гаргаж буй захиалагч байгууллага, хөндлөнгийн мэргэжлийн байгууллага, гүйцэтгэгчийн хяналт зэргийг тухай бүрт нь хийх үүрэгтэй. Энэ бүх шалгалтаас гадна мэргэжлийн хяналтын шалгалт зайлшгүй байх ёстой. Энэ олон цогц хяналтууд байж, барилгын ашиглалт, угсралт, шинэ барилгын чанар бүрэн хангагдана гэж үзэж байна. Энэ бүхэнд зөвхөн МХЕГ хяналт тавих ёстой биш, бусад дурдсан байгууллагуудын хоорондын уялдаа холбоо, хамтын хүч хэрэгтэй.
Мөн шинээр баригдаж байгаа барилгуудад техникийн нөхцөл олгож байгаа. Үүнд тухайн барилгын аюулгүй байдал, ашиглалттай холбоотой өргөтгөл шинэчлэл хийхэд зохих материалыг стандартын дагуу ашигласан эсэх гээд олон асуудал дээр захиалагч байгууллагуудын зүгээс тогтмол хяналт тавих ёстой.
- МХЕГ-ын зүгээс барилгын чанар, аюулгүй байдлыг хянаж шалгахад хүчин чадлын хувьд ямар байна вэ? Шалгалт явуулахад тохиолдож байгаа хүндрэл бэрхшээл нь...
- Улсын хэмжээнд ашиглагдаж байгаа болон шинээр баригдаж байгаа барилгын тоо маш олон байгаа. Тэр болгонд тулж ажиллах, өдөр тутам шалгаад хянаж явах хүн хүчний тоо мэдээж дутмаг. Гол нь хяналт тавих тогтолцоог боловсронгуй болгож, холбогдох байгууллагууд нь уялдаа холбоотой ажиллаж, ажлаа шат шатанд нь гүйцэтгээд явбал хүндрэл бэрхшээл гарахгүй. Хүн болгон, байгууллага болгон ногдсон ажлаа хийгээд, үүргээ гүйцэтгээд явбал ажил урагштай байж, хяналтын тогтолцоо сайжирч, чанаргүй барилгын тоо буурах сайн талтай. Оновчтой төлөвлөлт, зохион байгуулалт, үйл ажиллагаагаар л хяналт шалгалтыг тухай бүрт нь үр дүнтэй гүйцэтгэх ёстой. Түүнээс биш өдөр тутам байнгын хяналтыг тавих боломжгүй байдаг.
Хангагч байгууллагууд барилгын ажлын явцад мэргэжлийн зүгээс техникийн нөхцөл, зураг төсөлд заасны дагуу зохих хяналт шаардлагыг тавьж ажиллахад олон хүний оролцоо байдаг. Тэр оролцоог системтэй, уялдаа холбоотой болгох шаардлагатай. Үүний үр дүнд барилга чанаргүй болох, ашиглалтын шаардлага хангахгүй байх гэсэн асуудлууд яригдахгүй. Нарийн мэргэжлийн байгууллагуудын шалгалтаар гаргаад ирсэн үр дүнг түвшин түвшинд нь шийдэх тогтолцоо маш хангалтгүй.
Ажлын явцад нэг байгууллага нь ажлаа хийгээд, нөгөө нь хийдэггүй нь аливаа ажлыг хойш татаж байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, хяналт шалгалтын ажил хэвийн явагдаж байгаа ч түүний үр дүнгээрхийгдэх ажлыг шаардлагын түвшинд хийж чадахгүй байна. Нэг нь нөгөөдөө чирэгдэл учруулж байгаа энэ хариуцлагагүй байдал өнөөдөр бэрхшээл болж байна. Үүнээс болоод л чанаргүй барилга баригдах, баригдсан хойно нь нураах ч хэцүү нөхцөл байдал үүсдэг.
- Сүүлийн жилүүдэд барилгын чанарт тавигдах хяналт шалгалтын тогтолцоонд ямар ахиц дэвшил гарсан бэ?
- 2010 онд Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуульд өөрчлөлт орсон. Ер нь барилга болгон дээр очиж хяналт тавихаасаа илүүтэй эрсдэлтэй, аюултай нөхцөл байдал үүссэн барилга байгууламжууд дээр хяналт шалгалтыг хийх шаардлага бас гардаг. Мөн хяналт шалгалтыг өөр өөрөөр хийх, аюул осол гарсны дараа биш урьдчилж хийдэг байх, мэргэжлийн зүгээс холбогдох зөвлөмжийг түлхүү өгч, урьдчилан сэргийлэх хяналтыг сайжруулах, эрсдэлтэй объектууд дээр түүвэрлэж хяналт тавих ажлыг түлхүү хийж байгаа. Үүнтэй уялдуулаад хяналтын хуудсыг гаргасан. Шалгуулж, шалгаж байгаа холбогдох мэргэжлийн хүмүүс нь бүгд мэддэг бүх хүнд нээлттэй, ил тод хуудас юм. Түүний дагуу ажлаа гүйцэтгэдэг, шалгуулдаг болсон. Барилга байгууламж, бичиг баримт, угсралт, ашиглалтын ажил гэх мэтчилэн тухайн мэргэжилтэнтэй холбоотой бүхий л ажил ил тод болж, түүнийг нь хянаж шалгах ажлыг хялбаршуулсан.
Хяналтын хуудсаар хяналт шалгалт хийх объект, заалтуудыг тодорхой болгосноор барилгын ажлыг чанартай гүйцэтгэх бас нэг нөхцөл болж байна. Хоёрдугаарт, ирэх онд буюу дараагийн ээлжинд хийх хяналт шалгалтаа урьдчилан зарладаг болсон. Гуравдугаарт, зөвлөн туслах урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг эрсдэлтэй объектууд дээр явуулах, аж ахуйн нэгж байгууллагуудын хүсэлтээр гүйцэтгэх болсон. Ийм үйл ажиллагааг төлөвлөгөөндөө түлхүү тусгаж эхэлсэн. Урьдчилан сэргийлэх тандалт судалгаа, сургалт, шинжилгээтэй хяналтын үйл ажиллагааг явуулж байна. Өөрөөр хэлбэл, зөвлөн туслах, урьдчилан сэргийлэх, тандалт судалгаа, шинжилгээтэй хяналт, сургалт явуулах гэсэн шинэлэг ажлуудаар үйл ажиллагаагаа өргөжүүлж байна.
- Чанаргүй барилгын тоо буурч байгаа юу? Үүнийг харуулсан статистик тоо баримт байдаг уу?
- Шилэн хяналтын тогтолцоог бий болгосон. Байцаагчийн хяналт шалгалтаас эхлээд удирдамж, танилцуулга, гаргаж буй шийдвэрүүд бүгд шилэн хяналт руу ордог. Ингэснээр байцаагчдын ажлын гүйцэтгэл ил тод болж, үйлдэл болгоныг нь хянах боломжтой юм. Тэгэхээр улсын хэмжээнд ашиглагдаж байгаа болон баригдаж буй барилга байгууламжид хийсэн шалгалтын дүнгийн бүх баримт материалууд шилэн хяналт руу орно. Энэ нь чанаргүй барилгын тоо ихэсч, буурч байгааг харуулах бас нэгэн бодит судалгаа, хяналт болж байгаа юм.
- Зөвшөөрөлгүй бөгөөд чанаргүй барилгыг баригдахаас нь өмнөх хяналтыг чангатгаж болдоггүй юм уу? Ингэхийн тулд ямар арга хэмжээ авах шаардлагатай байгаа вэ?
- Өнөөдөр нийслэл, аймаг, дүүргийн засаг даргын захирамжаар газар олгож байгаа. Газар олгогдсоны дараа техникийн нөхцөлийг хянагч байгууллагууд өгч, түүн дээр зургийн байгууллагууд зураг хийж, экспертээр дүгнэлт гаргуулан барилга эхлүүлэх зөвшөөрлийг олгодог. Энэ зөвшөөрөл олгогдсоны дараа барилга баригдаж байгаа. Энэ үе шатны хяналтуудыг өндөр түвшинд байлгавал зөрчилтэй, зөвшөөрөлгүй барилга баригдах боломжгүй болно. Дээрх үе шатны хяналт, шаардлагуудыг холбогдох байгууллагууд нь тавьж, хоорондоо уялдаа холбоотой ажиллаж, гарч буй алдаа зөрчлүүдийг тухай бүрт нь шийдээд явбал барилгын аливаа зөрчил буурах боломжтой. Зөвшөөрөл олгох, олгосны дараах хяналт, барилгын ажлын явцад хийх шалгалтыг сайн хийх ёстой. Гэтэл энэ ажлыг дутуу гүйцэтгэх, хяналт тавиагүйгээс гарсан зөрчил дутагдал МХЕГ-ын нуруун дээр буух нь бий.
Барьж байгаа барилга дээр манай байгууллагаас шалгалт хийгээд, зөрчил дутагдал илрүүлээд комисс хүлээж авахгүй байх мэдэгдлийг холбогдох газарт нь өгсөөр байтал хүлээгээд авчихдаг. Тэгсэн мөртлөө мэргэжлийн хяналтынхан шалгалт хяналтаа хангалтгүй хийсэн нэр зүүдэг. Зөвшөөрөл өгөөд орхичихдог, захирамж гаргаад хаячихдагаас болоод л нөгөө үүрэг хариуцлагын тогтолцоо алдагдчихаж байгаа юм.