Сүүлийн хэдэн арван жилийн хугацаанд сая сая тонн хуванцар хог хаягдал далайн усанд “сэлж” экосистемийг гэмтээх болсон билээ. Харин энэ байдлыг Бояан Слат хүү 19 настайдаа шийдэж чаджээ. Одоо 20 настай, Далай цэвэрлэх сангийн үүсгэн байгуулагч тэрээр далай тэнгисийн усыг шүүрдэгч төхөөрөмж зохион бүтээсэн нь хуванцар эд зүйлсээс эхлээд элдэв хортой химийн бодис агуулсан бүхий л хог хаягдлыг шүүрдэж цэвэрлэдэг.
Бояан Слат өөрийн найз Нгуен Таны хамт дөнгөж 17 настай байхдаа энэхүү төслөө эхлүүлжээ. Ажлаа эхлээд 500 гаруй цаг зарцуулсны эцэст далайн урсгалын эргэлтийн хөдөлгөөн дээр тулгуурлан далайгаас хуванцар зайлуулах системийг бий болгосон байна. Энэхүү төсөл нь Нидерландын технологийн Delft их сургуулийн 2012 оны шилдэг техникийн зураг төслөөр шалгарчээ.
Ус шүүрдэгч төхөөрөмж нь дэлхийн далай тэнгисийн таван газар байрладаг бөгөөд усны урсгалаар хөдөлж “аялагч” хог хаягдлыг шүүрдэн дахин боловсруулах газар луу шилжүүлэх хүртэл аварга том юүлүүрт цуглуулан хадгалдаг. Тус төхөөрөмжийн шүүрдэгч хөвүүр нь тор биш саваа хэлбэртэй, мөн зөвхөн далайн гадаргуу дээр хөвөх учир далайн нялцгай биетэн, бусад амьтад орооцолдох аюул нүүрлэхгүй аж. Харин усан онгоц, завины хөдөлгөөнд саад учруулж болзошгүй бөгөөд энэ асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх талаар төслийн багийнхан хэлэлцэж байгаа гэнэ.
Төлөвлөгөө
Төслийн дагуу таван жилийн турш таван үндсэн чиглэлээр цэвэрлэгээ хийхэд далайн бүх гадаргуу дахь хуванцар хог хаягдлын гуравны нэгийг тус төхөөрөмжөөр арилгаж болох бөгөөд энэ нь 7.25 тэрбум кг-тай тэнцэх юм байна. Энэ нь далайн усан дахь хуванцар хог хаягдлын хуримтлалыг бууруулах боломжтой төлөвлөгөө хэдий ч төслийн төгс шийдэл биш. Далайн бохирдлыг арилгах хамгийн үр дүнтэй арга нь хог хаягдал дахин боловсруулах үйлдвэрлэлийн талаар хүмүүсийг сургах явдал юм.
Техник, эдийн засгийн үндэслэл
Одоогоор 50 инженер, дизайнерууд, оюутан болон гадаад мэргэжилтнүүдийн баг уг төсөл дээр ажиллаж байна. Далайн хог хаягдлыг цуглуулж, хуванцар дахин боловсруулах үйлдвэр байгуулахад зарцуулагдах зардал нь бүрдээгүй байгаа бөгөөд ирээдүйн үр өгөөж нь маш өндөр талаар төслийн багийнхан дурджээ. Өнөөдрийн байдлаар сайн дурынхны тусламж дэмжлэгээр төслийн санхүүжилтийн 60 орчим хувийг олоод байгаа гэнэ.