10 хувийн урьдчилгаанд хэдэн өрх хамрагдах боломжтой вэ?
Орон сууцны ипотекийн зээлийн урьдчилгааг 10 хувь болгох асуудлыг Засгийн газраас шийдвэрлэсэн. Энэхүү явдлын дараачаас 10 хувийн урьдчилгааг асууж сурагласан хүмүүс олширч байгаа тул уг мэдээллийн талаар болон хэн, хэдэн өрх хамрагдаж болох талаар мэдээлэл бэлтгэв.
Ипотекийн зээлээр худалдан авах орон сууцны үнийн дүнгийн 20 хүртэл хувийн урьдчилгаа төлбөрт төрөөс баталгаа гаргах шийдвэрийг Засгийн газар гаргасан. Баталгааг хэрэгжүүлэх зорилгоор 200 тэрбум төгрөгийн зээлийн баталгааг арилжааны банкуудад гэрээний үндсэн дээр Хөгжлийн банкнаас гаргах юм. Гэхдээ энэхүү зээлийг хүссэн хүн бүрд бус зорилтот бүлэгт зориулж гаргаж байгаа. Зээлд хамрагдах зорилтот бүлгийг тодорхойлохдоо 2014 онд хийсэн “Өрхийн амьжиргааны түвшнийг тодорхойлох судалгаа”-ны “Өрхийн мэдээллийн нэгдсэн сан”-г ашиглах аж.
Зорилтот бүлэг гэдэг нь дундаж түвшнийхэн хэмээн мэдэгдэж буй. БХБ-ын сайд Д.Цогтбаатар “Анх удаа орон сууц авч буй, тогтмол орлоготой, нийгмийн даатгалын төлбөрөө төлдөг, орон сууцны ипотекийн зээлийн урьдчилгаа төлбөрийнхөө 10 хувийг бэлэн мөнгөөр төлөх санхүүгийн чадвартай, иргэдэд худалдан авах орон сууцных нь үнийн дүнгийн 20 хүртэл хувийн урьдчилгаа төлбөрт баталгаа өгөх шийдвэр гаргасан” гэжээ. Энэхүү 20 хувийн төрөөс баталгаа гаргах хөтөлбөрт хэдэн хүн хамрагдах боломжтой талаар олон хүн сонирхож байгаа.
Өдөртөө хэд хэдээрээ нэмэгдэж байгаа барилгуудыг бүгдийг нь энэхүү зээлээр өгөх боломжгүй. Нөгөө талаас эрэлтээ тооцсон ч орон сууц худалдан авч буй бүх хүн хөтөлбөрт хамрагдахгүй нь ойлгомжтой. Хөгжлийн банкнаас 200 тэрбум төгрөгийн зээлийн баталгаа гаргах шийдвэр гаргасан. Энэхүү мөнгөөр хэдэн хүн 10 хувийн урьдчилгаа төлөөд ипотекийн зээл авах боломжтойг дунджаар тооцоолъё. Ипотекийн зээлээр борлуулагдах орон сууцны нийт талбай 80 м.кв-аас ихгүй байх учиртай. Тиймээс орон сууцны талбайг 30-80 м.кв-ын хооронд тооцоолов.
Үнийн хувьд энгийн зэрэглэлийн орон сууцны дундаж үнэ хотын төвд 2.2 сая, хотын захын дүүргүүдэд 1.7 сая төгрөгөөр борлуулагдаж байгаа юм. /Real Properties Ulaanbaatar” ХХК гаргасан 2015.4 сарын судалгаанаас/ Харин ТОСК-оос барьж буй орон сууцны үнэ м.кв нь 1.3 сая орчим төгрөг орчимд зарагдсан билээ. Эдгээр тохиолдлуудад хэчнээн өрх 20 хувийн баталгааг төрөөс даалгах боломжтойг доорх зургаар харуулъя.
Ипотекийн зээлээр худалдан авах орон сууцны үнийн дүнгийн 20 хүртэл хувийн урьдчилгаа төлбөрт төрөөс баталгаа гаргах шийдвэрийг Засгийн газар гаргасан. Баталгааг хэрэгжүүлэх зорилгоор 200 тэрбум төгрөгийн зээлийн баталгааг арилжааны банкуудад гэрээний үндсэн дээр Хөгжлийн банкнаас гаргах юм. Гэхдээ энэхүү зээлийг хүссэн хүн бүрд бус зорилтот бүлэгт зориулж гаргаж байгаа. Зээлд хамрагдах зорилтот бүлгийг тодорхойлохдоо 2014 онд хийсэн “Өрхийн амьжиргааны түвшнийг тодорхойлох судалгаа”-ны “Өрхийн мэдээллийн нэгдсэн сан”-г ашиглах аж.
Зорилтот бүлэг гэдэг нь дундаж түвшнийхэн хэмээн мэдэгдэж буй. БХБ-ын сайд Д.Цогтбаатар “Анх удаа орон сууц авч буй, тогтмол орлоготой, нийгмийн даатгалын төлбөрөө төлдөг, орон сууцны ипотекийн зээлийн урьдчилгаа төлбөрийнхөө 10 хувийг бэлэн мөнгөөр төлөх санхүүгийн чадвартай, иргэдэд худалдан авах орон сууцных нь үнийн дүнгийн 20 хүртэл хувийн урьдчилгаа төлбөрт баталгаа өгөх шийдвэр гаргасан” гэжээ. Энэхүү 20 хувийн төрөөс баталгаа гаргах хөтөлбөрт хэдэн хүн хамрагдах боломжтой талаар олон хүн сонирхож байгаа.
Өдөртөө хэд хэдээрээ нэмэгдэж байгаа барилгуудыг бүгдийг нь энэхүү зээлээр өгөх боломжгүй. Нөгөө талаас эрэлтээ тооцсон ч орон сууц худалдан авч буй бүх хүн хөтөлбөрт хамрагдахгүй нь ойлгомжтой. Хөгжлийн банкнаас 200 тэрбум төгрөгийн зээлийн баталгаа гаргах шийдвэр гаргасан. Энэхүү мөнгөөр хэдэн хүн 10 хувийн урьдчилгаа төлөөд ипотекийн зээл авах боломжтойг дунджаар тооцоолъё. Ипотекийн зээлээр борлуулагдах орон сууцны нийт талбай 80 м.кв-аас ихгүй байх учиртай. Тиймээс орон сууцны талбайг 30-80 м.кв-ын хооронд тооцоолов.
Үнийн хувьд энгийн зэрэглэлийн орон сууцны дундаж үнэ хотын төвд 2.2 сая, хотын захын дүүргүүдэд 1.7 сая төгрөгөөр борлуулагдаж байгаа юм. /Real Properties Ulaanbaatar” ХХК гаргасан 2015.4 сарын судалгаанаас/ Харин ТОСК-оос барьж буй орон сууцны үнэ м.кв нь 1.3 сая орчим төгрөг орчимд зарагдсан билээ. Эдгээр тохиолдлуудад хэчнээн өрх 20 хувийн баталгааг төрөөс даалгах боломжтойг доорх зургаар харуулъя.