БХБ-ын сайд “Байшин үйлдвэрлэх комбинат”-тай танилцлаа
БХБ-ын сайд Д.Цогтбаатар “Эрэл” группийн “БҮК 1” үйлдвэрийн үйл ажиллагаатай танилцлаа. Монгол Улсын засгийн газрын хот суурин газрын иргэдийг орон сууцжуулах ажлын хүрээнд “Эрэл” группийн хэрэгжүүлж байгаа “БҮК 1” төсөлд 2013 онд 14 сая ам.доллар, 2014 онд 12.2 сая еврогийн зээлийг тус тус олгоод байгаа юм.
Төслийн хүрээнд 1963 онд ЗХУ-ын тусламжаар баригдсан Угсармал бетон хавтангийн үйлдвэр буюу хуучин нэрээр “Байшин үйлдвэрлэх комбинат-1” үйлдвэрийг цоо шинээр шинэчилж, “Германд үйлдвэрлэв” гэх угсармал хавтангийн орчин үеийн технологийг ашигладаг томоохон үйлдвэрүүдийн нэг болгож байгаа аж. Ингэснээр Герман улсын хамгийн сүүлийн үеийн технологиор, улирал харгалзахгүй үйл ажиллагаа явуулах, өндөр хүчин чадал бүхий угсармал бетон хавтангийн үйлдвэр ирэх аравдугаар сард бүрэн ашиглалтанд орох юм.
“БҮК 1” төслийн анхны өртөг 43.2 сая ам.доллар байсан. Харин технологийн шинэчлэлд үйлдвэрийн ТЭМ-ийн агуулах, өвлийн зориулалттай силос, арматурын агуулах, дэд бүтцийн шинэчлэл зэрэг нэмэлт байгууламжуудаас шалтгаалан дээрх өртөг 68.6 сая ам.доллар болон өсчээ.
Үйлдвэрийн тоног төхөөрөмжийн хувьд Герман улсаас иж бүрнээр нь авчирч, суурилуулах ажил үндсэндээ дууссан байна. Эхний ээлжинд Германы талаас инженер, техникийн ажилтнууд зөвлөхийн үүрэг гүйцэтгэж, зуун хувь Монгол ажилтнууд ажиллуулахаар төлөвлөсөн аж. Үйлдвэр бүрэн ашиглалтанд орсноор манай улсад барилгын өртөг буурах, дотоодын түүхий эд, материал ашиглах, барилгыг богино хугацаанд хурдан барьж гүйцэтгэх зэрэг давуу талтай.
“Эрэл” группийн ТУЗ-ийн дарга Б.Эрдэнэбат:
Үйлдвэр маань Германы хамгийн сүүлийн үеийн технологитой, Баруун Европтоо номер нэгт ордог “Прогресс” группийн охин компанийн барилгыг иж бүрнээр нь барьдаг “EBAWE” компанийн иж бүрэн технологийг худалдан авч байгаа юм.
Энэ тоног төхөөрөмжийг худалдаж авахад манай Монгол Улсын засгийн газраас Хөгжлийн банкаар дамжуулан, Чингис бондын хөрөнгөөр “Байшин Үйлдвэрлэх Комбинат” байгуулах ажлыг явуулж байна. Аюулгүйн зөвлөмжөөр гуравны нэгийг нь Чингис бонд, гуравны нэгийг нь өөрсдийн хөрөнгөнөөс, үлдсэн хэсгийг бусад банк санхүүгийн байгууллагын эх үүсвэрээс санхүүжүүлэх журамтай. Санхүүжилт яг журмын дагуу хийгдэж байна. Чингис бондоос 14 сая ам.доллар, Хөгжлийн банкнаас авах 23 сая ам.долларын зээлээс 9 саяыг нь авсан. Удахгүй үлдэгдэл санхүүжилтийг авна.
Үйлдвэр маань нэг ээлжээр ажиллана гэж тооцвол нэг айлын сууцыг дунджаар 50 ам метр гэж тооцвол жилдээ 5,000 айлын орон сууцыг барих хүчин чадалтай. Өөрөөр хэлбэл, 5х5=25 гээд 250,000 ам метр талбайтай орон сууцыг байгуулах боломжтой.
Үнийн хувьд манай улсдаа хамгийн хямд өртөгтэй. Яагаад гэвэл, барилгын материалын орд газруудыг бид өөрсдөө ашиглах тусгай зөвшөөрөлтэй. Энэ түүхий эдээрээ барилгын материалын үйлдвэрлэл, цемент, ханын материал, бетон зуурмаг гээд бүгдийг нь үйлдвэрлэж байна. Тиймээс нэмэлт өртөг зардал бага, бүтээгдэхүүний үнийг зохиомлоор нэмэхгүйгээр баригдах орон сууцны ашигтай талбайн үнэ 800-аас 1 сая төгрөгийн хооронд байх урдчилсан тооцоог гаргасан.
Дээрх тооцооллоор үйлдвэр гурван ээлжээр ажиллах юм бол дөрвөн жилийн дотор өртөг, хөрөнгө оруулалтаа бүрэн нөхөх боломжтой.
БХБ-ын сайд Д.Цогтбаатар:
Барилга бол Монголын импортлогч гол салбар. Нийт баригдаж байгаа барилгын өөрийн өртгөөр нь аваад үзвэл 60, 70 хувь нь импортын бүтээгдэхүүн ашиглаж байна. Тэгэхээр үүнтэй холбогдуулаад барилгын материалын үйлдвэрлэлийг үе үеийн засгийн газар хөгжүүлэх ёстой. Гаднаас хараат байдлыг барилгын салбарт аль болох багасгах ёстой гэдэг бодлогыг барина. Энэ нь мөн тодорхой үр дүнгээ өгч байна.
Хамгийн гол нь барилгын материалын үйлдвэрлэлд энэ мэт томоохон үйлдвэрийн бүх эрдэс түүхий эд нь манайд байгаа. Гаднаас үүн дээр нэмж авах түүхий эд байхгүй. Инженер, боловсон хүчин нь мөн Монголдоо бэлтгэгдсэн. Мэдээж хэрэг шинэ технологи оруулж ирэхэд зүгшрүүлэх хоёр жилийн хугацаанд технологи нийлүүлсэн тал нь сургалт явуулж, технологийн хяналт хийгээд явна. Үйл ажиллагаа нь жигдрээд ирэхээр 100 хувь Монгол ажиллагсад ажиллаж, бүх зүйлээ хянаад явна гэсэн үг.
Монголд шинэ мэдлэг, шинэ технологи орж ирж байна. Барилгын салбарт ямар ач холбогдолтой вэ гэвэл нэгдүгээрт, барилгын үнэ хямдрах бодит боломж гарч ирж байна. Хоёрдугаарт, богино хугацаанд маш олон байр барих нөхцөл бололцоо бий болж эхэллээ. Энэ үйлдвэр л гэхэд жилдээ 30,000 метр куб бүтээгдэхүүн гаргана. Өөр бас Герман технологийн үйлдвэрүүд орж ирж байна.
Монголд жилдээ 600,000 метр куб блок, бетонон ханын материалууд орж ирж байгаа. Харин энэ үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнийг холын тээвэрлэлтээр оруулж ирэх боломжгүй байдаг. Тиймээс эдгээр том ханын материалыг үйлдвэрлээд эхлэхээр бид богино хугацаанд угсралтын ажил хийх боломжтой, мөн евро стандартыг нутагшуулж, ашиглах гээд энэ салбарт маш олон давуу талыг авчирч байгаа юм.
Төслийн хүрээнд 1963 онд ЗХУ-ын тусламжаар баригдсан Угсармал бетон хавтангийн үйлдвэр буюу хуучин нэрээр “Байшин үйлдвэрлэх комбинат-1” үйлдвэрийг цоо шинээр шинэчилж, “Германд үйлдвэрлэв” гэх угсармал хавтангийн орчин үеийн технологийг ашигладаг томоохон үйлдвэрүүдийн нэг болгож байгаа аж. Ингэснээр Герман улсын хамгийн сүүлийн үеийн технологиор, улирал харгалзахгүй үйл ажиллагаа явуулах, өндөр хүчин чадал бүхий угсармал бетон хавтангийн үйлдвэр ирэх аравдугаар сард бүрэн ашиглалтанд орох юм.
“БҮК 1” төслийн анхны өртөг 43.2 сая ам.доллар байсан. Харин технологийн шинэчлэлд үйлдвэрийн ТЭМ-ийн агуулах, өвлийн зориулалттай силос, арматурын агуулах, дэд бүтцийн шинэчлэл зэрэг нэмэлт байгууламжуудаас шалтгаалан дээрх өртөг 68.6 сая ам.доллар болон өсчээ.
Үйлдвэрийн тоног төхөөрөмжийн хувьд Герман улсаас иж бүрнээр нь авчирч, суурилуулах ажил үндсэндээ дууссан байна. Эхний ээлжинд Германы талаас инженер, техникийн ажилтнууд зөвлөхийн үүрэг гүйцэтгэж, зуун хувь Монгол ажилтнууд ажиллуулахаар төлөвлөсөн аж. Үйлдвэр бүрэн ашиглалтанд орсноор манай улсад барилгын өртөг буурах, дотоодын түүхий эд, материал ашиглах, барилгыг богино хугацаанд хурдан барьж гүйцэтгэх зэрэг давуу талтай.
“Эрэл” группийн ТУЗ-ийн дарга Б.Эрдэнэбат:
Үйлдвэр маань Германы хамгийн сүүлийн үеийн технологитой, Баруун Европтоо номер нэгт ордог “Прогресс” группийн охин компанийн барилгыг иж бүрнээр нь барьдаг “EBAWE” компанийн иж бүрэн технологийг худалдан авч байгаа юм.
Энэ тоног төхөөрөмжийг худалдаж авахад манай Монгол Улсын засгийн газраас Хөгжлийн банкаар дамжуулан, Чингис бондын хөрөнгөөр “Байшин Үйлдвэрлэх Комбинат” байгуулах ажлыг явуулж байна. Аюулгүйн зөвлөмжөөр гуравны нэгийг нь Чингис бонд, гуравны нэгийг нь өөрсдийн хөрөнгөнөөс, үлдсэн хэсгийг бусад банк санхүүгийн байгууллагын эх үүсвэрээс санхүүжүүлэх журамтай. Санхүүжилт яг журмын дагуу хийгдэж байна. Чингис бондоос 14 сая ам.доллар, Хөгжлийн банкнаас авах 23 сая ам.долларын зээлээс 9 саяыг нь авсан. Удахгүй үлдэгдэл санхүүжилтийг авна.
Үйлдвэр маань нэг ээлжээр ажиллана гэж тооцвол нэг айлын сууцыг дунджаар 50 ам метр гэж тооцвол жилдээ 5,000 айлын орон сууцыг барих хүчин чадалтай. Өөрөөр хэлбэл, 5х5=25 гээд 250,000 ам метр талбайтай орон сууцыг байгуулах боломжтой.
Үнийн хувьд манай улсдаа хамгийн хямд өртөгтэй. Яагаад гэвэл, барилгын материалын орд газруудыг бид өөрсдөө ашиглах тусгай зөвшөөрөлтэй. Энэ түүхий эдээрээ барилгын материалын үйлдвэрлэл, цемент, ханын материал, бетон зуурмаг гээд бүгдийг нь үйлдвэрлэж байна. Тиймээс нэмэлт өртөг зардал бага, бүтээгдэхүүний үнийг зохиомлоор нэмэхгүйгээр баригдах орон сууцны ашигтай талбайн үнэ 800-аас 1 сая төгрөгийн хооронд байх урдчилсан тооцоог гаргасан.
Дээрх тооцооллоор үйлдвэр гурван ээлжээр ажиллах юм бол дөрвөн жилийн дотор өртөг, хөрөнгө оруулалтаа бүрэн нөхөх боломжтой.
БХБ-ын сайд Д.Цогтбаатар:
Барилга бол Монголын импортлогч гол салбар. Нийт баригдаж байгаа барилгын өөрийн өртгөөр нь аваад үзвэл 60, 70 хувь нь импортын бүтээгдэхүүн ашиглаж байна. Тэгэхээр үүнтэй холбогдуулаад барилгын материалын үйлдвэрлэлийг үе үеийн засгийн газар хөгжүүлэх ёстой. Гаднаас хараат байдлыг барилгын салбарт аль болох багасгах ёстой гэдэг бодлогыг барина. Энэ нь мөн тодорхой үр дүнгээ өгч байна.
Хамгийн гол нь барилгын материалын үйлдвэрлэлд энэ мэт томоохон үйлдвэрийн бүх эрдэс түүхий эд нь манайд байгаа. Гаднаас үүн дээр нэмж авах түүхий эд байхгүй. Инженер, боловсон хүчин нь мөн Монголдоо бэлтгэгдсэн. Мэдээж хэрэг шинэ технологи оруулж ирэхэд зүгшрүүлэх хоёр жилийн хугацаанд технологи нийлүүлсэн тал нь сургалт явуулж, технологийн хяналт хийгээд явна. Үйл ажиллагаа нь жигдрээд ирэхээр 100 хувь Монгол ажиллагсад ажиллаж, бүх зүйлээ хянаад явна гэсэн үг.
Монголд шинэ мэдлэг, шинэ технологи орж ирж байна. Барилгын салбарт ямар ач холбогдолтой вэ гэвэл нэгдүгээрт, барилгын үнэ хямдрах бодит боломж гарч ирж байна. Хоёрдугаарт, богино хугацаанд маш олон байр барих нөхцөл бололцоо бий болж эхэллээ. Энэ үйлдвэр л гэхэд жилдээ 30,000 метр куб бүтээгдэхүүн гаргана. Өөр бас Герман технологийн үйлдвэрүүд орж ирж байна.
Монголд жилдээ 600,000 метр куб блок, бетонон ханын материалууд орж ирж байгаа. Харин энэ үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнийг холын тээвэрлэлтээр оруулж ирэх боломжгүй байдаг. Тиймээс эдгээр том ханын материалыг үйлдвэрлээд эхлэхээр бид богино хугацаанд угсралтын ажил хийх боломжтой, мөн евро стандартыг нутагшуулж, ашиглах гээд энэ салбарт маш олон давуу талыг авчирч байгаа юм.