Барилга хот байгуулалтын яамны Барилга, нийтийн аж ахуйн газрын дарга Б.Баасантай ярилцсанаа хүргэе.

- Та ажлаа авсан өдрөөс хойш төдийлөн их хугацаа өнгөрөөгүй ч зургаан сар орчмын  хугацаанд ямар ажлуудыг хийж амжуулав. Бас юу хийхээр төлөвлөж байна вэ?
-2015 оны нэгдүгээр сарын сүүлчээр энэ ажлыг хүлээж авснаас хойш жаал жуул ажил амжуулж л байна. Өнгөрсөн 2013-2014 онд Төр засгаас барилгын салбарт багагүй анхаарч ажилласны үр дүнд барилгын материалын үйлдвэрүүд хөгжиж, зарим нэр төрлийн материалыг  гаднаас импортлох шаардлагагүй хэмжээнд хүрлээ. Гэхдээ цаашид төрөөс ингээд шууд орхихож бас болохгүй юм. Иймд хэрхэн анхаарах талаар багагүй судалгаа хийлээ. Үүний дагуу импортын барилгын материалыг хил гаалиар орж ирэхэд нь ангилан ялгаж тэмдэглэдэг кодуудыг олшруулах нь зүйтэй гэж үзсэн. Анх барилгын материал 120 гаруй нэр төрлийн кодтой байсан. Барилга гэдэг 120 нэрийн материалаар баригддаг зүйл биш юм. Эдгээр код дотор нь барилгын материалын түүхий эд хүртэл багтсан гээд бодохоор үнэхээр хангалтгүй байсан. Жишээ нь бетон, чулуун эдлэл хоёр нэг кодтой. Бетон тэр тусмаа хөнгөн бетоны дотоодынхоо хэрэгцээг бид хангадаг болчихсон. Гэтэл хиймэл чулууны дотоодын үйлдвэр манайд байхгүй. Хамтад нь кодолсон гээд гаалийн татварыг нэмэгдүүлбэл хиймэл чулууны үнэ хэт өсөх магадлалтай. Энэ мэт шалтгаанаас бараа материалын болон түүхий эдийн кодыг олшруулж дотор нь ангилан Гаалийн ерөнхий газартай хамтарч 1100 шахам түүхий эд, материалын кодтой болголоо. Дотоодоосоо хэрэгцээгээ хангадаг болсон барилгын материалын хил гаалийн татварыг тэглэх бодлого барих ёстой. Үүнийг аж үйлдвэрийн яамтай хамтарч хийж байна. Үүнээс гадна энэ үйлдвэрүүдийн бүтээгдэхүүнийг эхний ээлжинд авч хэрэглэдэг газруудыг тендерт шалгаруулдаг байх ёстой. 
Дараагийн нэг гол ажил бол 2012 онд барилгын зураг төслийн үнийг одоогийн хийж байгаа зардлын хэмжээнд хүргэсэн юм. Үүнийг дагаад зураг төсөл боловсруулах стандарт , этилон зураг батлагдах ёстой байсан. Харамсалтай нь өнөөдрийг хүртэл батлагдаагүйгээс манай зургийн байгууллагынхны хийж байгаа ажил, авч байгаа хөлс хоёр хоорондоо уялдахгүй шуудхан хэлэхэд тэд ажлаа дутуу хийж байна. Иймд зураг төсөл боловсруулах стандарт, этилон зураг батлах ажлыг гүйцээхэд анхаарч ажиллаа. Магадлал хийх журам, зохиогчийн хяналтын журмыг шинэчилснээр зураг төслийн төлөвлөлт, шийдэл, боловсруулалтад тодорхой ахиц гарах ёстой.
Мөн барилгын чанар аюулгүй байдлын талаар стандартын хоёр дүрэм батлууллаа. Инженер гоелогийн судалгаа болон хөрсний хил хязгаарыг тогтоосон зураглалуудыг хийж Шинжлэх ухаан, техникийн зөвлөлөөр хэлэлцүүллээ. Удахгүй батлагдсан шийдвэр нь гарах байх. Улаанбаатар хотын 9 дүүрэгт инженер гоелогийн газар хөдлөлийн бичил мужлалын зургуудыг хийж дуусган энэ оны гуравдугаар улиралд багтаажбатлуулах зорилготой байна.
-Манайд газар хөдлөлийг тооцоолсон зураглал хамгийн сүүлд хэзээ хийсэн байдаг вэ?
-1960-иад оны сүүлчээр хуучнаар Зөвлөлт холбоот улсын академитэй хамтарч хийсэн зураглалыг өнөөдрийг хүртэл мөрдөж ирсэн. Гэтэл өнөөдөр хөрсний нөхцлөөс хамаараад газар хөдлөлийн балл нэмэгдсэн, хасагдсан янз бүр бий. Үүнийг бид яаралтай шийдэж батлуулахгүй бол баллд тохируулан барилгаа төлөвлөн барьж чадахгүйд хүрч байна.
Мөн Нийтийн аж ахуй, барилгын салбарын удирдах ажилтны зөвлөгөөнийг өнгөрсөн 3-р сард зохион байгуулсан. Жил бүр болдог уг зөвлөгөөн 2014 онд хийгдээгүй юм билээ. Хоёр жилийн ажлынхаа ерөнхий байдлыг дүгнэсэн, цаашид хэрэгжүүлэх ажлынхаа  чиглэл, төлөвлөгөөг гаргасан. Төлөвлөгөө хэрэгжвэл нэлээд үр дүн гарах байх.
Орон сууцны тухай хууль, Ариутгал татуургын тухай хуулинд орон сууцны магистраль шугамыг улс хөрөнгөөр тавьж өгнө гэж заасны дагуушинээр баригдаж байгаа орон сууцны хорооллуудад улсын тусламжаар энэ ажлыг нь хийж өгдөг. Иймд  тухайн орон сууцнаас улс тодорхой хэмжээгээр авах санал боловсруулаад Засгийн газарт өргөн барих гэж байна. Үүнийг түрээсийн орон сууцын зориулалтаар ашиглахаар тооцоолсон. Түрээсийн орон сууцны хөтөлбөрөө саяхан Засгийн газраар батлуулж, 89 тэрбум төгрөг шийдүүлээд 2016 онд эхний ээлжийн 800 айлын орон сууц ашиглалтанд оруулах төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна.
- Түрээсийн орон сууцны эрэлт, хэрэгцээ хэр их байна вэ?
-2015-2020 оны хооронд 20 мянган айлын түрээсийн сууц ашиглалтанд оруулах төлөвлөгөөтэй байгаа. Улаанбаатар хотод 16 мянга, хөдөө орон нутагт дөрвөн мянган түрээсийн орон сууц байх юм. Өнөөдрийн байгаа судалгаагаар улсын хэмжээнд 22 мянган айл түрээсийн орон сууцанд амьдарч байна. Энэ тоо цаашид өсөн нэмэгдэх хандлагатай байгаагаас  хөтөлбөр хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлагатай гэж үзсэн.
Нийтийн аж ахуйн салбарт гэвэл өр зээлийг нь цэгцлээд өгчих санаатай л ажиллаж байна. Улсын нийтийн аж ахуйн газар 1990-ээд оноос хойш төлөгдөөгүй өр нь явсаар одоогийн байдлаар 140 гаруй тэрбум төгрөгт хүрчээ. Тиймээс Сангийн яам,  Зохицуулах зөвлөл, манай яам хамтарсан судалгаа хийх ажлын хэсэг гарсан ажиллаж байна. Орон нутгийн инженерийн шугам сүлжээ, төвлөрсөн усан хангамж, цэвэрлэх байгууламжийг өнгөрсөн 2012 оноос байгаагүй шинэчилж засан, заримыг нь шинээр барьж байна. Ерөнхийдөө 2018 он гэхэд бүх аймгийн цэвэрлэх байгууламж шинэчлэгдчих байх.
-Цэвэрлэх байгууламж гэснээс нийслэлийн цэвэрлэх байгууламжтай холбоотой асуудал олны анхаарлыг татлаа. Энэ талаар хариулт өгөхгүй юу?
-Төв цэвэрлэх байгууламж нь Ус сувгийн удирдах газрын харъяанд байдаг.Сая би 140 тэрбум төгрөгийн өр ширний тухай ярьсандаа, үүнд Ус сувгийн газрынх ч бас багтдаг.Тэгэхээр энэ байгууллага ч засвар үйлчилгээ үзүүлэх хүндхэн байгаа.
Нисэхэд хоногт 2мянган м/куб ус цэвэрлэх хүчин чадалтай цэвэрлэх байгууламжийг ашиглалтанд оруулсан. Удахгүй хоногт 20 мянган м/куб ус цэвэрлэх хүчин чадалтай, Нисэх, Яармаг орчмыг хангах цэвэрлэх байгууламжийг ашиглалтанд оруулахаар ажиллаж байна.Үүнийг ашиглалтанд оруулвал Төв цэвэрлэх байгууламжийначаалал харьцангуй багасна. Энэ тал дээр хот түлхүү анхаарч ажиллаж байна.

- Барилгын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг УИХ-д өргөн барихаар нэлээдгүй цаг хугацааг зарцуулж байгааг тань мэднэ.Чухам ямар өөрчлөлтүүдийг оруулах гэж байна вэ?
-Барилгын тухай хуулийг 1998 онд анх батлуулж, 2008 онд шинэчилсэн найруулгыг хийж, одоо дахин шинэчлэх гэж байна. Ажлаа авснаас  хойш хийсэн гол ажлын нэг нь Барилгынхаа хуулийг боловсруулах байлаа. Шинэлэг зүйл нэлээд оруулж өгсөн гэж бодож байгаа.Барилгыг дотор нь 5 ангиллаж, зарим ангилалд нь тусгай зөвшөөрөл олгодог, заримд нь тусгай зөвшөөрөл олгохгүй байхаар хөнгөвчлөх гэж байна. Гүйцэтгэгч байгууллагуудыг даатгалд хамруулах,  барилгад тавигдах шаардлага болоод гуравдагч этгээдүүдийн эрх ашгийг хамгаалахаар хуулинд тусгасан. Мөн мэргэжлийн төрийн бус байгууллагуудын оролцоог барилгын хуулиар дамжуулан нэмэгдүүлэх, барилгын талаарх бүхий л мэдээллийн санг нэгтгэж байх төдийгүй нэгдсэн журмыг хэн батлаж байхыг тодорхойорууллаа.
Түүнчлэн барилгын үйл ажиллагаанд оролцогч байгууллагуудын дотоодын хяналтыг сайжруулах асуудлыг хуулинд тусгаж өгөхийг зорилоо. Барилга түр зогсох үеийн хамгаалалтын горим ямар байхыг ч нарийвчлан оруулсан. Барилгын төсвийн тооцоо инфляциас шалтгаалсан үнийн өөрчлөлт, олон жил баригдах барилгад үнийг хэрхэн тусгах, мөн хэнтэй хамтарч шийдэхийг ч багтаасан.   
Барилгынхаа хуулийг би нэлээд чамбай, өнөөдрийн бидэнд тохиолдож байгаа алдаа дутагдлын нэлээд хэсгийг арилгах гайгүй хууль байх болов уу гэж дотроо бодоод байгаа. 6-р сард багтааж Засгийн газраар оруулчихаад 7-р сарын нэгнээс УИХ-д өргөн барина.Намрын чуулганаар хэлэлцээсэй л гэж хүсч байна.
-Барилгын салбартай холбоотой хурал цуглаан аливаа уулзалтын үеэр бодлогын бичиг баримт, норм, дүрмийг өөрчлөх шаардлагатай гэдэг.Гэвч дорвитой өөрчлөлтийг хийж чадаж байна уу?
-Бид барилгын норм, дүрмийг европынх болгоно гэжярьж байна.  Үүнийг би дуртай хүлээж авдаг.  Гэхдээ учиртай байх хэрэгтэй.Европын улсуудын барилгын тогтолцоо болоод нийгмийн тогтолцоо, цаг уур, барилгачдын хандлага зэрэг нь манайхтай адил байна уу үгүй юу гэдгийг сайн судлах ёстой юм. Бидэнд  тэднийг дагаад давхих бяр тэнхээ байна уу гэдэг нь судлах ажил. Нөгөө талаас нь харвал манай норм, дүрэм олон улсын жишгээс холдчихсон юм биш шүү дээ. Би 2012 онд өөрийн 8 стандартыг европ стандартай дүйцүүлсэн судалгаа хийж үзэхэд 7 нь дүйж байх жишээний.Тийм болохоор евро норм, стандартанд шилжихдээ эхний ээлжинд ямар нормоо шилжүүлэхийг судалгаагаар гаргах хэрэгтэй.Үүнийгээ тогтолцоотойгоо уялдуулаад, бяр тэнхээнд тааруулаад явахгүй хамаагүй дагаад давхих осолтой.Би энд юу гэж боддогоо хэлье.Бид өөрсдийнхөө нормын шаардлагын хэмжээнд барилгаа бариад, зургаа боловсруулаад байхад олон улсын хэмжээнээс төдийлөн дор орохгүй. Харин өөрсдөө стандарт, норм дүрмийнхээ шаардлагад хүрэхгүй юм хийчихээд тэр талын судалгаа, ойлголт муутай удирдах албан тушаалын хүмүүст норм, дүрмийн дагуу хийчихсэн чинь ийм муу болчихоод байна гэсэн ойлголт өгдгөөс л норм, дүрмийг шинэчлэх шаардлагатай мэт сэтгэгдэл олон нийтэд бий болчихоод байна. Шинэчлэх шаардлагатай норм, дүрэм байгаа нь үнэн. Гэхдээ өөрсдөө норм, дүрмээ баримтлахгүй барилга барьчихаад түүнийгээ халхалж, нормыг буруутгаж шоу хийж болохгүй. Барилгын норм, дүрэм уншдаг удирдлага ховор шүү дээ.
-Зам тээвэр барилга хот байгуулалтын яам гэж байхад та яг одоогийн албан тушаалд байсан.Ажил үүргээ хийж гүйцэтгэхэд тэр үеийнхээс хэр ялгаатай байна вэ?
-1990 оны үед Дэд бүтцийн яам  гэж байлаа. Тэгэхэд эрчим хүч, Зам тээвэр, Барилга, Хот байгуулалт, Цахилгаан, Холбоо, Эрчим хүч бүгд нэг яаманд харьяалагдаж байсан.Энэ үед гарч байсан сайд дарга нарын шийдвэр нэг нэгэнтэйгээ уялдсан байдлаар гарах боломж өндөр байсан. Энэ бүтцийг би зөв  гэж хардаг. Яагаад гэвэл дэд бүтцийн энэ олон салбар чинь салангад байхааргүй, заавал нэгэнтэй хамааралтай байдаг.Гэтэл өнөөдөр нэгнээс салгаад ямар ч хамааралгүй юм шиг болгохоор тушаал, шийдвэр хэрэгжих боломж тун хомс юм. Дулааны шугам тавих гээд шинэ барьсан замаа эвддэг, барилга нь хот төлөвлөлттэйгээ уялддаггүй зэрэг бол дэд бүтцийн салбарыг задарсны хор уршиг юм.Зам тээврийн яамтай хамт байхад бид тээвэрлэлтийн асуудал болоод барилгаа замтайгаа уялдуулаад явдаг байсан.Гэтэл 2012 оноос хойш зөвхөн зам, зөвхөн барилга болгож салгалаа.Ингэхээр хоорондоо авцалдаа маш муу.Ажил олигтой урагшилдаггүй болж өөрчлөгдлөө дөө.Хувь хүмүүсийг салгаад өөрөө өөрийгөө мэд гэвэл зовлон багатай, дарга нарт ч ялгаагүй нэг салбарыг аваад явах, дэд бүтцийн салбарыг нийтэд нь удирдах хоёр маш их ялгаатай. Хооронд нь уялдуулах гэж толгойгоо өвтгөхгүй, хялбар болж байгаа юм.Харин улсынхаа нийтлэг эрх ашгийг бодвол сөрөг тал нь их юм даа.Ер нь технологийн зайлшгүй уялдаа холбоотой зүйлийг салгаж шийднэ гэдэг үр өгөөж тааруу байгаа нь амьдралд аль хэдийнэ илт мэдэгдээд байна.
-Барилгын салбарт эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил сүүлийн жилүүдэд  хоцрогдож байгаа гэж энэ салбарынхан ярьдаг. Гэвч судалгааны ажлыг эрчимжүүлэх ажлыг төрөөс төдийлөн хийгүй байх шиг. Тухайлбал: Зураг төслийн институтыг 2012 онд байгуулсан ч 2014 онд татан буулгасан. Энэ тал дээр та ямар бодолтой явдаг вэ?
-Хуучин социалист системийн үед Барилга, архитектуртехник хяналтын улсын хороо гэж байсан. Энэ байгууллагын дор чиглэл чиглэлийн судалгааны институуд байдаг байлаа. Үүнийг устгаснаас болоод бодлогын баримт бичгийг боловсруулахад үнэхээрийн хүнд болсон.Техникийн салбарын бодлого гэдэг норматив баримт бичгээрээ дамжуулан хэрэгждэг.Энэ байхгүйгээс алдаатай бодлого, буруу шийдвэр гараад байгаа юм шүү дээ.Засгийн газарт энэ бүгдийг чинь ойлгуулж байж, 2012 онд институтээ дахин байгуулсан.  Харамсалтай нь тэнд хийж буй ажлаа оновчгүй, зөв шийдэж чадаагүйн улмаас Засаг шийдвэрээ дахин өөрчилж, зөвхөн зураг төслийн газар болгосон байдаг юм. Зураг эрдэм шинжилгээний институтэд лабротари, норм норматив боловсруулах, зураг төсөлд магадлал хийх ажлыг гйүцэтгэх ёстой байсан. Тэр үед зураг төсөл хийдэг 300 гаруй компани Монголд байсан.Үүн дээр нэмж зургийн компани байгуулна гэдэг бол үнэхээр хүний ухаанд багтмааргүй санагддаг.Зургийн байгууллага Монголд багадаагүй.Хэрэгцээтэй төвлөрсөн байгууллагаа байгуулж чадаагүй учраас нийгэмд институт ерөөс хэрэггүй мэт ойлгол төрүүлсэн.Ингээд л Эдийн засгийн яам, Эрдэм шинжилгээ, зураг төслийн хүрээлэн хоёр татан буугдсан.Хүн үнэхээр зорьж, санаж хамаг оюун ухаан зориулж бүтээсэн ажлаа нурахыгг харах шиг хэцүү юм байдаггүй.Ийм байдал надад олон ч тохиолдлоо.Дахиад үүнийг үнэхээрийн хэрэгтэй гэж ойлгуулаад буцаагаад босгоход дор хаяж 10 жилийн ажил болох байх даа.Анх эрдэм шинжилгээний институт 1991 онд татан буугдсан.21 жилийн дараа л хүмүүс нээрээ нэг ийм байгууллага байх нь зөв юм гэж ойлгоод дахин босч ирэхэд дундуур нь мэдэхгүй хүмүүс оролцоод ингээд алга боллоо.
Ямар ч ажил судалгаа шинжилгээгүйгээр хэрэгжихгүй.Тэр тусмаа төрийн ажил.Гэтэл бид судалгаа хийдэг эрдэм шинжилгээний байгууллагаа мөнгө үрсэн хэдэн нөхдүүд гээд тараачихлаа.Судалгаагүй болохоор төлөвлөлтгүй болно.Төлөвлөлтгүй болохоор бодлогогүй.Салбар бодлогогүй болохоор төр бодлогогүй. Бодлогогүй болохоор цэгцтэй, дэвшилттэй хөгжил байхгүй шүү дээ.
Манай барилгын салбар бол технологийн салбар.Технологийн салбарт хоорондын уялдаа, холбоо шүтэлцээгээ технологийн дагуу хийж байх ёстойгоос улс төржөөд явах учиргүй юм. Өнгөрсөн хугацаанд улс төржилт манай салбарт л лав үр дүнгээ өгсөнгүй. Технологи чинь тооцоо судалгаа, норм дүрэмд л дулдуйдаж гүйцэтгэгдэх ёстой.
-Барилгын салбарт тулгамдаж буй, нэн яаралтай хэрэгжүүлэх шаардлагатай ямар асуудал байна гэж та үзэж байна вэ?
-Орчин үед хүмүүс барилгыг зөвхөн бизнес талаас нь хараад байгаа юм.Үүнийг бусад зайлшгүй байх зүйлтэй нь  зөв хослуулах ёстой юм. Барилга бол чанартай бас аюулгүй байх ёстой.Үндсэн хуулинд Төр ардолноо эрүүл, аюулгүй орчинд амьдруулнагэсэн үүрэг хүлээсэн байдаг.Үүнийгээ салбар бүр өөрийн эрхлэх ажлын хүрээндээ биелүүлдэг байх.  Хөдөө аж ахуйн яам бол  эрүүл хоол хүнсээр, Эрүүл мэндийн яам иргэдээ эрүүл саруул байлгах үүрэг хүлээдэг байх. Тэгвэл Барилга, хот байгуулалтын яам ард иргэдийнхээ ажиллаж, амьдарч байгаа барилга байгууламжийг аюулгүй, эрсдэлгүй байхыг хангах үүрэгтэй.Тэгэхээр үндсэн хуулинд хүлээсэн салбарын үүргээ биелүүлэх нь бусад ямар ч асуудлаас өндөрт байх ёстой.
2008 оны үетэй харьцуулах юм бол тусгай зөвшөөрөлтэй холбоотой гарын үсэг цөөрч, бичиг цаастай холбоотой ажил эрс багассан.Үүнийг буруу гэж байгаа юм биш.Гэхдээ чанарыг алдаж болохгүй.Чанарыг алдахгүйн тулд юуг анхаарах вэ.Эхний  ээлжинд зургийн чанарыг сайжруулахыг зорьж, хоёр үе шаттай хяналт хийдэг болох гэж байна. Үүний зэрэгцээ барилгын салбарт багадаа 16 төрлийн лабораторихэрэгтэй байгаагаас манайд 6 төрлийнх л байна. Тэр 16 лабораторид 960-иад төрлийн шинжилгээ хийх шаардлагатай байгаагаас бид тэдгээр шинжилгээний 17 орчим хувийг нь л хийж байна.Шуудхан л хэлж чаддаггүй л болохоос манай барилгын салбар чанар аюулгүй байдлын талаар ийм л хувийн баталгааг ард түмэндээ өгч байгаа юм.Зургийн чанарыг экпертиз, угсралтын чанарыг материалын лабораторийн шинжилгээгээр хянана.Иймд эдгээрийг сайжруулах зайлшгүй шаардлага байна.
-Мөн энэ салбарын дэвшил, ололт амжилтын талаар дүгнэж хэлэхгүй юу?
-Барилгын салбарт өнгөрсөн хугацаанд дэвшил байсан уу гэвэл байсан.Төр засгаас ч их хөрөнгө зарсан.Одоо бид энэ амжилтаа ахиулах, баталгаажуулах хэрэгтэй байна.Өчнөөн олон компаниуд өр зээл тавиад барилгын материалын үйлдвэрүүд барьчихлаа.Тэр үйлдвэрүүдийг бүтээгдэхүүнээ гаргаад хөлөө олоход нь анхаарах хэрэг байна.Барилгын салбар улсын эдийн засагт нөлөөлхүйц том салбар. Орон сууц барихдаа өчнөөн тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийсэн ч үйлдвэрүүдээ дэмжихгүй бол  гаднаас бүтээгдэхүүн худалдаж аваад тэр их мөнгө гадагшаа урсаад л алга болно. Ингээд тухайн үедээ барилгынханд дэмжлэг болж байгаа боловч их нь валют болж, гадагшаа урсан улсынхаа эдийн засгийг нэлэнхүйд нь доош татна. Энэ байдлыг арилгахын тулд барилгын материалын үйлдвэрийг зайлшгүй бий болгох шаардлагатай байсан.Одоо шинэ үйлдвэрүүдээ өр ширнээс нь гаргах, хэвийн ажиллагаатай болгох хэрэгтэй байна.
-Төрийн байгууллагын зарим чиг үүргийг мэргэжлийн Төрийн бус байгууллагад шилжүүлэх тухай Зэсгийн газрын тогтоол гарсан ч өнөөг хүртэл шийдээгүй байна.Энэ ажлыг хэзээ зохион байгуулах вэ?
-Ер нь мэргэжлийн төрийн бус байгууллагуудаа барилгын салбар хичнээн сайн ашиглана төдийн чинээ үр дүнд хүрнэ гэж би боддог.Ялангуяа төрийн байгууллага нь их суларчихсан, боловсон хүчний чадавхи муудсан, техник технологи, лабораторийн чадамж дорой энэ үед мэргэжлийн төрийн бус байгууллагаа түшиж ажиллах нь зөв байх.Төрийн бус байгууллагуудаа бид нэгтгээд мэргэжлийн том сүмбэр уул байгуулах, тэр нь яамтай зэрэгцэх хэмжээний байх хэрэгтэй.Энэ сүмбэр уул улс төрийн нөлөөгөөр яам, Барилгын хөгжлийн төв бужигнаж байхад дүнхийгээд байж байх хэмжээнд хүрч чадвал барилгын салбар голдирлоосоо гарах нь бага  байх юм шиг санагддаг болсон. Барилгын материалын чиглэлээр тусгай зөвшөөрөл олгох ажлыг мэргэжлийн төрийн бус байгууллагад өгсөн.Одоо ямар ч асуудалгүй үйл ажиллагаагаа эрхлээд байж л байна. Барилгын материалын үйлдвэрийнхэнөөрсдөө ч ам сайтай байна.Болж байна ш дээ, төрийн бус байгууллагынхан ажил хийж чадаж байна.Зарим хүмүүс төрийн бус байгууллагынхан чадамжгүй байхад яаж ажил өгөхөв гэдэг.Бид өгөөжийг нь өгөөгүй байж, чадваргүй гэж хэлж бас боломгүй. Тусгай зөвшөөрөл, сургалтууд зэрэг дэв олгох эрх зэргээр нь бүгдийг өгөөд ирэхээр учраа олоод чадваржаад явчихна.Яам гэрээгээ сайн хийгээд, хариуцлага тооцох механизмаа тодорхой бөгөөд чанга хийх хэрэгтэй.Манай төрийн бус байгууллагууд магадгүй төрөөс илүү хийх ч юм бил үү.Гэхдээ нэг нэгээр нь салгаад бялуу хуваах маягаар авах сонирхолтой төрийн бус байгууллага ч байна.Одоо барилгын салбарт үйл ажиллагаа эрхлэж байгаа 30-аад төрийн бус байгууллага нэг нэг зөвшөөрөл аваад алга болвол үүнийг чинь сүүлд нь нэгтгэж барьж чадахаа болино.Тийм болохоор нэгдсэн байдлаар олгох, дотроо харин төрөлжөөд явж болох юм л гэж харж байна. Техникийн салбар салаад, жижигрээд сайн үр дүнд хүрэхгүй гэдгийг өнгөрсөн хугацаанд бид хангалттай харж амслаа.
-Барилгын салбарт шаардлагатай ямар хууль эрхзүйн бичиг баримт хэрэгтэй гэж та боддог вэ?Түүнийгээ хэрэгжүүлэхийн тулд хэрхэн ажиллах вэ?
-2008 онд Барилгын хуулийн шинэчилсэн найруулгыг УИХ-аар батлуулсан тухай би түрүүн ярьсан. 2009-2010 онд дагалдах журам, эрх зүйн баримт бичгүүд нь гараад үүнийхээ дараа шинжлэх ухааны институтээ байгуулаад явчихсан бол барилгын салбар өнөөгийн байгаа түвшнөөс ч өндөр хөгжих байсан.Учир нь үүний дараагийн жилүүдэд яг тэр хууль хэрэгжих цаг хугацаанд Засгийн газарт Чингис, Самурай бонд энэ тэр гээд их ч хөрөнгө орж ирсэн. Үүнийгээ зөв ашиглаад ажилласан бол гэж харамсах сэтгэгдэл төрдгөө нуухгүй.Одоо нөхцөл байдал өөрчлөгдсөн, дахиад өөр цаг хугацаанд байна.Барилгын хуулиа намрын чуулганаар батлуулчихаад дагаж гарах олон дүрэм журмаа сонгуулиас өмнө батлуулчихсан л гэж хүсч байна.Сонгууль болж шинэ засаг гарахад шинэ хуультайгаа 90 жилийн ойгоо угтана гэж төлөвлөөд зүтгээд байна. Энэ бол барилгын салбарт ажиллаж байгаа барилгачин бүхний хүсэл гэж боддог. Энэ хүслийг юугаар ч сольж болохгүй. Том ажил амжуулахад бэрхшээл их. Мөн жижиг эрх ашиг томроод байгааг ч бид тооцоолох ёстой.