Б.Батжав: Ногоон барилгын үнэлгээний суурь нь түүнд зохицсон норм нормативтай байх ёстой
Дэлхий нийтээр ногоон барилгын талаар сүүлийн үед их ярих боллоо. Байгаль орчинд ээлтэй барилгыг ногоон барилга гэнэ гэх ойлголттой болоод Монголчууд бид удаж байна. Энэ ойлголтыг дэлгэрүүлэх үүднээс Монголын Ногоон хөгжил байгууллагын Удирдах зөвлөлийн гишүүн, Монголын архитекторуудын эвлэлийн хүндэт ерөнхийлөгч Б.Батжавтай ногоон барилгын салбарын талаар ярилцлаа.
- Сүүлийн жилүүдэд дэлхий нийтээр ногоон барилгын талаар их ярих боллоо. Монгол улсад ногоон барилгын үнэлгээний систем хэрэгжиж байна уу?
Ногоон хөгжлийн гол салбар нь барилгын салбар юм. Яагаад гэхээр эрчим хүч хэмнэгчийн хувьд, хүмүүсийн амьдрах тааламжтай орчныг бүрдүүлж өгдөг учраас барилгын салбарыг ногоон хөгжлийн гол салбар гэж үзэж болно. Ногоон барилгын асуудал дэлхий даяар эрчимтэй өрнөж байна. Сүүлийн 10-аад жил дэлхийн улс орон бүсчилсэн маягаар үнэлгээний системтэй болсон. Үүгээрээ ногоон барилгыг үнэлээд эхэлсэн. Шинээр баригдаж буй барилгуудад ногоон барилгын тавигдах стандарттай болсноор энэ бүхнийг хангаж ажиллах шаардлага бий болов.
- Сүүлийн жилүүдэд дэлхий нийтээр ногоон барилгын талаар их ярих боллоо. Монгол улсад ногоон барилгын үнэлгээний систем хэрэгжиж байна уу?
Ногоон хөгжлийн гол салбар нь барилгын салбар юм. Яагаад гэхээр эрчим хүч хэмнэгчийн хувьд, хүмүүсийн амьдрах тааламжтай орчныг бүрдүүлж өгдөг учраас барилгын салбарыг ногоон хөгжлийн гол салбар гэж үзэж болно. Ногоон барилгын асуудал дэлхий даяар эрчимтэй өрнөж байна. Сүүлийн 10-аад жил дэлхийн улс орон бүсчилсэн маягаар үнэлгээний системтэй болсон. Үүгээрээ ногоон барилгыг үнэлээд эхэлсэн. Шинээр баригдаж буй барилгуудад ногоон барилгын тавигдах стандарттай болсноор энэ бүхнийг хангаж ажиллах шаардлага бий болов.
Гадны улс оронд хуучин баригдсан барилгуудыг мөн адил ногоон барилгын системрүү шилжүүлэх тал дээр анхаарч ажиллаж байна. Барилгыг ногоон болгоно гэдэг нь өнөөдрийн бидний хэвшсэн амьдралыг өөрчлөхөд чиглэсэн стандартуудыг шинэчлэх шаардлага гардаг. Жишээлбэл: Сингапур улс гэхэд өрөө тасалгааныхаа темпарутыг 20 градусаар нэмсэн. Энэ мэтчилэн стандартуудыг бид нэлээн цогцоор нь авч үзэх шаардлагатай. Байгаль Орчны Яам, Барилга Хот Байгуулалтын Яамны оролцоотойгоор бид үнэлгээний системүүдийн аргачлалыг боловсруулсан боловч үүнийг ашиглах гэхээр өнөөдөр мөрдлөг болж буй норм норматив хуучнаараа хэрэгжиж байгаагаас эдгээрийн хооронд зөрчил гарч байна. Тэхээр хамгийн наад зах нь ногоон барилгын үнэлгээний суурь нь түүнд зохицсон норм норматив байх ёстой. Норм нормативыг хангасан нөхцөлд түүний хамгийн чухал хүчин зүйл болох суурь нөхцлийг нь хангасан гэж үзнэ.
- Ногоон барилга энгийн барилгыг бодвол өртөг нь хэр тусдаг вэ?
Ногоон барилгын зураг төсөл, барилга барих шат дамжлага нь энгийн барилгыг бодвол өртөг өндөртэй тусдаг. Ингээд ирэхлээр хөрөнгө оруулагчид сонирхох нь бага байдаг. Иймд энэ сонирхлыг өдөөж өгөхын тулд бидэнд хөшүүрэг хэрэгтэй. Ялангуяа эдийн засгийн хөшүүрэг чухал юм. Салбарууд хоорондоо уялдаатай байх, Төрөөс хөнгөлөлт урамшуулал үзүүлэх , хууль эрх зүйн таатай орчин бий болгож, бодлогоор дэмжсэнээр барилгын компаниудад хэрэгжиж эхэлнэ. Улсын төсвөөр баригдах сургууль, цэцэрлэгийн барилгын ажлыг яг энэ маягаар төлөвлөж барих саналыг засгийн газарт санал дэвшүүлж байгаа. Засгийн газар энэхүү объектуудын зардлыг гаргах учир олон нийтийн зориулалттай барилгуудыг ногооруулах тал дээр анхаарч ажиллаж байна.
- Энэ жилээс хэрэгжих боломж байна уу?
Хятадын тусламжаар барих 20 сургуулийг ногоон барилгын үзэл баримтлалаар барихаар засгийн газраас чиглэл өгч зурагт тусгасан байгаа юм. Үүнд манай салбарын туршлага оролцоо чухал.
- Барилгын салбарыхан ногоон барилгын талаар мэдэх ч төдийлөн норм норматив стандандартыг нь сайн мэддэггүй. Энэ тал дээр хэрхэн анхаарах вэ?
Өнөөдөр дэлхий дахинд ногоон хөгжлийн асуудлыг эрчимтэй ярьж байгаа цаад гол шалтгаан нь экологийн хүнд нөхцөлд ороод байгааг илэрхийлж байна. Өнгөрсөн оны төгөсгөлөөр гаргасан НҮБ-ын илтгэл дээр нэг тоон үзүүлэлт байгаа юм. Хэрэв дэлхийн градус дэлхийн цаг уурын хэм 40 градусаар өөрчлөгдвөл байгаль орчныг сэргээн хамгаална гэдэг асуудлыг ярих боломжгүй зүйл болно гэсэн том дүгнэлт гарсан. Гэтэл Монголд сүүлийн 70 жилд цаг уурын дулаарал 20 градусаар нэмэгдсэн гэж эрдэмтэд ярьж байна.
Тэхээр 40 градусаар өөрчлөгдөнө гэдэг цаг хугацааны хувьд тийм ч урт хугацаа биш. Тиймээс үүнийг одооноос зогсоох цаг нь тулж ирсэн. Дэлхий нийтээр улс орноороо энэ сэдвийг эрчимтэй ярьж хэрэгжүүлж байна. Манай улсын хувьд энэ асуудлыг хожуу ярьж байгаа юм. Монгол улс цаг уурын тааламжтай нөхцөлд байж болно. Бидэнд хүн төрлөхтний өмнө хүлээх хариуцлага гэж бий. Бүх мэргэжлийн хүмүүс энэ тал дээр санаа тавьж ажиллах цаг үе ирээд байна.
- Ногоон барилгын үзэл баримтлалын талаар зөвхөн төр засаг мэргэжилтнүүд яриад байх биш. Салбарыханд, иргэдэд ойлголт өгөх хэрэгтэй байх.
Яг зөв. Салбартаа төрийн болон төрийн бус мэргэжлийн байгууллагууд хамтран санаачлагатай ажиллах шаардлагатай байна. Төрийн бус байгууллагын үүрэг хариуцлага ч тэр хэрээр өндөрсөнө. Иргэдэд таниулан сурталчилах, салбарын байгууллагуудад хүрч ажиллах гэх мэт оролцоо хэрэгтэй цаг үе.