Барилгын үндсэн материалын нэг болох цементийн баглаа боодлыг сайжруулах талаар нэгэн хэлэлцүүлэг өнгөрсөн долоо хоногт болж өнгөрсөн юм. Цементийн баглаа боодол муу байхад хамгийн эхний хохирогч нь хэрэглэгчид байх нь лавтай. Муу уутанд савласан цемент ачилт, тээвэрлэлтийн явцад асгарч, дундран хэмжээндээ хүрэхээ болихоос гадна энэ төрлийн бизнес эрхлэгчид уут нь задарч асгарсан тохиолдолд шууд зарлага болж хувирдаг байна.
Манай орны нөхцөлд одоохондоо цементийг савлаж зарахаар өөр нөхцөл бүрдээгүй байгаа учир барилга барьж байгаа хүн бүрт хэрэг болох цемент хэмээх бүтээгдэхүүний сав баглаа боодлыг сайжруулах цаг нэгэнт болсныг Цементийн бизнес эрхлэгчдийн холбооныхон анзаарч БХБЯ, Стандарт хэмжил зүйн үндэсний газар зэрэг төрийн байгууллагад санал хүргүүлсэн нь энэхүү хэлэлцүүлгийг хийхэд хүргэжээ. Хэлэлцүүлэгт дээрх төрийн байгууллагын холбогодох мэргэжилтнүүдээс гадна дотоодын цементийн үйлдвэр аж ахуйн нэгжийн төлөөлөл оролцсон юм.
Цементтэй холбоотой 17 стандарт хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа бөгөөд сав баглаа боодол, хаягжилтыг нь зааж өгсөн стандарт бий юм. Гэхдээ энэхүү стандартад заасан “Цементийг савлахад дараах хэрэгсэлийг ашиглана. Үнд: Давхарлаж оёсон эсвэл наасан, ус чийг нэвтрүүлдэггүй уут, бага хэмжээгээр савлахад зориулан полиэтилен сав баглаа уут мөн цементийн бүрэн бүтэн байдлыг хангахын тулд бусад савлагааны материалыг хэрэглэнэ” хэмээн заасан байдаг. Гэтэл стандартын энэ заалтын бусад савлагааны хэрэгсэл хэмээх үгийг өмнөд хөршийнхөн “сайн” ашиглаад “бусад” уутанд савлаад явуулчихдаг аж. Манай улс Хятадын гуравхан үйлдвэрээс цемент авдаг бөгөөд эдгээр үйлдвэр уг нь манай стандартад нийцүүлэн цементээ үйлдвэрлэж, савлаж явуулдаг байна. Мөн цементийн вагоноор ирсэн тохиолдолд Гурвалжингийн гүүрний тэндэх 44-р зогсоол буюу олны ярьж заншснаар 44-ийн зах дээр буулгаж, иргэд савладаг аж. Энэ тохиолдолд савлагаанаас жин дутах тохиолдол нийтлэг байдаг гэнэ. Мэргэжлийн хяналтын газраас өнгөрсөн намар 44-ийн захын худалдаачдын савлагаа нь хэр бодит байгаа талаар шалгалт хийхэд 50 кг-аар савлах ёстойгоос жиндээ хүрсэн тохиолдол нэг ч байгаагүй бөгөөд дунджаар 38-44 кг байжээ. Мөн 44-ийн зах тэр орчим нийслэл хотын хамгийн тоосжилттой хэсэгт ордог аж. Иймд энд савлагдах цементийн уутыг сайжруулах нь цементийг хэрэглэгч аж ахуйн нэгжийнхэн болоод 44-ийн зах дээр цемент ачиж, буулгадаг иргэдийн эрүүл мэндийг бага боловч хамгаална хэмээн үзэж байсан юм.
Харин ямар уутыг сонгох талаар хэлэлцүүлэгт оролцогсод удтал хэлэлцсэний үндсэн дээр шинээр стандарт батлах зүйтэй хэмээн үзсэн. Гэвч стандарт гэдэг өнөөдөр ярилцаад маргааш батлах зүйл биш бөгөөд асар их судалгаа, тооцоолол хэрэгтэй учир стандартыг батлагдтал 2-3 давхар полиэтилан уутыг ашиглах нь зүйтэй гэсэн зөвшилцөлд хүрэв.
полиэтилан уут
Хөтөлийн цементийн үйлдвэрийн 10 гаруй жил хэрэглэсэн энэ уутыг ашиглахыг ярилцаж байсан ч үнэ өртгийг нь бодолцохгүйгээр үйлдвэрлэгчдэд шууд тулгах зохимжгүйгээа гадна цаас ашиглах нь байгаль орчинд ээлгүй хэмээн үзлээ.
Цементийн сав баглааны стандартыг өөрчлөхдөө барилгын хуурай хольцын сав баглаа боодол ямар байхыг давхар оруулж өгөх, түүнчлэн савлагааг багасгах тухай ярьсан юм. Монгол насанд хүрсэн эрэгтэй хүний нэг удаагийн өргөх чадлыг 36кг хэмээн тогтоосон байдаг. Харин эмэгтэй хүнийг 26кг-ийг өргөхөд аюулгүй гэсэн тооцоо байдаг гэнэ. Мөн ихэнх хөгжилтэй улс орнууд цементийг 40кг-аас дээшгүй савлаж байгааг анхаарах нь зүйтэйг ч дурдаж байлаа. Цементийн сав баглааны стандартыг боловсруулах ажлын хэсгийн багийг ч энд цуглагсадаас бүрдүүлсэн.
Цементийн савлагаа ярих үед дурдагдсан бас нэг асуудал манай дотоодын үйлдвэрлэгчид бүтээгдэхүүнийхээ уут саван дээр монгол хэлээр огтхон бичихгүй зөвхөн англи хэлээр бичиж тэмдэглэж байгаа нь гадаадын үнэтэй бүтээгдэхүүн мэтээр харагдуулж хэрэглэгчдийг хууран мэхлэхээс гадна үндэсний стандартын заалт болох монгол хэлээр бичнэ хэмээсэн заалтыг зөрчиж байгааг сануулж байсан юм. Манай улсад одоогийн байдлаар албан ёсны бүртгэлтэй цементийн 14 үйлдвэр байдаг гэнэ.