Монгол улсын хөгжил дэвшилд үнэтэй хувь нэмэр оруулж буй салбар бол барилгын салбар юм. Тэр дундаа хөгжил дэвшлийг бүтээгчдийг бэлтгэн гаргадаг оюуны өргөөг удирдан залж яваа ШУТИС-ын "Барилга, Архитектурын сургуулийн Захирал Доктор, Профессор Э. Нинжгаравтай хийсэн сонирхолтой ярилцлагыг хүргэж байна.
Монгол улсын бүтээн байгуулалтын эздийг бэлтгэн гаргадаг энэ том өргөөг удирдан залж яваа таньд болон танай хамт олон , оюутнууд, үе үеийн төгсөгч нарт нь 55 жилийн ойн халуун баярын мэндийг хүргье. Ярилцлагынхаа эхний асуултийг анх энэ салбарт орсон түүхээс нь эхлий гэж бодлоо.
Баярлалаа та бүхэнд. Би 1990-1996 онд ОХУ-ын Эрхүүгийн техникийн их сургуулийг барилгын инженер мэргэжилээр магистрт суралцаж төгсөөд, 1998 онд анх ШУТИС-д багшаар ажиллаж, 2000 оноос хуучнаар “Барилга инженерийн сургуульд” сургалтын албаны даргаар ажилласан. Түүний дараагаар манай сургуулиас 2006 онд БНСУ-ын “Донг-Эй” сургуульд Гёо техникийн чиглэлээр Докторт суралцуулахаар явуулснаар докторын зэрэг хамгаалсан. Солонгост суралцаж байх хугацаандаа Сөүлийн үндэсний их сургуульд дагалдангаар туслах багшийн ажил хийдэг байсан нь дэлхийн өндөр хөгжсөн орны лабораторт ажиллаж маш их туршлага судалсан. Түүний ачаар Солонгост 2007 онд болсон “Шинэ яармаг” төсөл дээр төслийн удирдагчаар ажиллах боломж гарч ирсэн. Тэхээр анх миний хувьд 1998 оноос л энэ салбартай холбогдож одоог хүртэл барилгын мэргэжлийн оюутнуудыг бэлтгэх ажилдаа зүтгэсээр л явна даа.
Сүүлийн жилүүдэд барилгын мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ ихэссэн. Энэ жилийн хувьд инженерийн мэргэжилээр хичнээн оюутан суралцаж байна вэ?
Сүүлийн жилүүдэд бүтээн байгуулалтын цоо шинэ эрин үе эхэлж байгаатай холбогдуулан барилгын чиглэлээр суралцах хүсэлтэй оюутан залуусын тоо нэмэгдсээр байна. Манай сургууль Барилгын инженер, Архитектур, Хүрээлэн буй орчин гэсэн 3 чиглэлээр инженерүүдийг бэлтгэдэг. Нийтдээ 181 профессор, багш ажилтантай бакалавр, магистр, доктор нийлсэн 4000 орчим оюутантай томоохон сургууль болтлоо өсөн дэвжсэн байна.
Элсэлтээ багц хөтөлбөрөөр авдаг. Тухайн оюутан 1,5 жил суралцаж байхдаа өөрийн хүссэн мэргэжилээ сонгох боломжийг олгож байна. Мэргэжил сонголтын 3 салбар бол Барилгын инженер, Инженерийн багц хөтөлбөр, Архитектурын багц хөтөлбөр, Хүрээлэн буй орчны багц хөтөлбөр гэсэн хөтөлбөрүүдээр 1,5 жил суралцаж байх хугацаандаа өөрийн хүссэн мэргэжилээ сонгон суралцах боломжтой.
Дэлхийн өндөр хөгжилтэй улс оронд барилга бүтээн байгуулалт урлаг хэлбэрээр маш хурдацтай хөгжиж байна. Барилгын архитектур дизайн хүний төсөөллөөр бий болж байна. Манай орны хувьд суралцах нэвтрүүлэх зүйл маш их байна. Барилгын салбарын хамгийн чухал мэргэжилтэнг бэлтгэн гаргадаг танай байгууллагын хувьд сургалтын ямар бодлогоор явж байна вэ?
Орчин үед ямар ч салбар гадаад харилцаагүйгээр хөгжихөд бэрх юм. Бидний хувьд улс эх орны хөгжлийг бүтээгчидыг бэлтгэн гаргадаг байгууллагын хувьд мөн л гадаад харилцаа болон гадны өндөр хөгжилтэй улс орноос туршлага судлах, нэвтрүүлэхэд цаг ямагт л суралцах зүйл гарсаар байна. Манай сургууль гадаад харилцааг эрхэмлэдэг. Гадаад харилцаа хамтын ажиллагааны хүрээндээ Сөүлийн үндэсний их сургуультай хамтарч 2+2 хөтөлбөр хэрэгжүүлж эхэлсэн. Мөн багш нарыхаа мэдлэг боловсролд түлхүү анхаарч байна. Залуу багш нараа гадаад улс оронлуу явуулж олон улсын стандартын жишигт нийцсэн лабораторт дадлагжуулах хөтөлбөрүүдэд хамруулдаг. Оюутнуудын хувьд олон улсын жишиг сургалтын төлбөрийн хөнгөлөлтийн урамшуулал, гадагшаа сургуульд зуучлах, гэх мэт гадаадад сургах хөтөлбөрүүд нээлттэй байдаг. Сургалтын материалдаа дэлхийн жишигт нийцсэн сурах бичгүүдийг өөрийн хэл дээр хөрвүүлэн ашиглаж байна. Гадаад харилцааны хүрээнд гаднаас зочин багш нарыг урьж авчрах тал дээр байнгын үйл ажиллагаа явуулдаг. 10 хүнийг гадагшаа явуулж байхаар тухайн гадны багшийг урьж авчирсанаар олонд хүртээлтэй мэдлэг болж чадах юм. Жишээлбэл: Германы Кастелийн их сургуулийн профессор сүүлийн 3 жилийн хугацаанд Архитектурын дизайн хичээлийг зааж байна. Койка ,Жайка зэрэг байгууллагуудаас байнгын гишүүдийг урьж авчирч олон улсын эрдэм шинжилгээний томоохон хурлыг зохион байгуулж байна.
Барилгын салбарын хөгжлийн төлөө зүтгэж байгаа таны хувьд энэ салбарт өөрчлөгдөж, шинэчлэгдээсэй гэсэн хүчин зүйл юу харагдаж байна.
Барилгын салбар биднээс түрүүлээд хөгжиж байна. Манайхан хөгжингүй улс орны алдаан дээр суурилж, алдаж байсан технологийг засан сайжруулах замаар суралцаж явах нь шинэ технологийг эх орондоо нутагшуулах, хөгжүүлэх нь Монголын нөхцөлд зайлшгүй хэрэгцээтэй байна. Манай нөхцөлд тохирсон технологийг гарган авах, туршлагатай эрдэмтэн профессоруудаа дэмжиж, тэднийхээ ур чадвар мэдлэгийг эх орондоо хэрэгтэй зүйлд зөв ашиглах цаг үе ирээд байна. Тэрнээс гадны орны хөгжсөн технологийг хялбархан оруулаад ирэхэд амархан, харин өөрийн эх оронд тохирсон технологийг хямд төсөр аргаар нутагшуулах нь зүйн хэрэг юм.
Монгол орон жилийн 4 улиралтай богинохон хугацаанд барилгын ажил явагддаг. Хавар зуны улиралд л ажилчид нь ажилтай, өвлийн улиралд нь ажил зогсдог. Иймд цаг хугацааны асуудлаас болж бид хөгжлөөс хоцрох явдал гардаг. Алийн болгон өвөл нь энэ салбар зогсонги хэвээрээ байхав дээ. Улирлаас хамаардаг Монголын барилгын салбарт шинэчлэл хийх цаг болсон. Миний хамгийн их эмзэглэдэг зүйл бол замын асуудал, манайхан замын буурийн хөрснийхөө дүн шинжилгээг стандартын лабораторт хийлгэж байгаасай, өвлийн улирал эхлэхээр л овойж хагарал үүсдэг. Орчин үед юм бүхэн л стандарттай болж байна шүү дээ. Иймд үндэсний үйлдвэрлэгчиддээ зориулж зөв бодлого хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.
ШУТИС бол эрдэмтэн профессоруудаар зэвсэглэсэн асар том бааз суурь юм. Олон ч эрдэм шинжилгээ судалгааны ажил хийдэг байх. Судалгааны ажлаа амьдралд нэвтрүүлэх тал дээр хэрхэн ажилладаг вэ?
Багш нарын хийсэн эрдэм шинжилгээний ажлуудаас зарим нь үйлдвэрлэлд нэвтрээд явж байна. Японы профессоруудтай хамтарч гаргасан санал санаачлага аль хэдийн парактикт нэвтэрсэн. Хорооллын замын буурийн хөрсний шинжилгээг хийж нэвтрүүлэх, орон нутагт үйлдвэрлэж буй барилгын материалын үйлдвэрлэлээс нэвтэрсэн. Яваандаа Төгсөгчидтэйгөө хамтарч ажиллах, Улсын чанартай томоохон төслүүдийг хэрэгжүүлэх ажлууд шат дараатай явагдах юм. Жишээлбэл: Гадны өндөр хөгжилтэй улс оронд сургалтын төлбөрөөрөө санхүүжих биш, судалгааны ажлаараа улс орондоо хэрэгтэй төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлж түүгээрээ санхүүждэг. Бидний нэн тэргүүний зорилт бол судалгаанд суурилсан бүрэлдэхүүний томоохон сургууль болно гэсэн зорилт тавин ажиллаж байна.
Улс орны хөгжил дэвшил мэдээж Төр засгийн оролцойтойгоор урагшилна. Тэгэхээр хөгжил дэвшлийг хамтдаа бүтээлцэх боломжийг бүрдүүлээсэй гэж хүсч байна. Таны бодлоор ?
Хөгжлийхөө гараагаар туулах замаа туулж байг, харин хэдий хэмжээгээр бид туулах замаа алдагдалгүйгээр энийг хурдан давах туулах нь бидний зорилтын нэг учраас, төр засаг нь ч эрдэмтэн профессоруудаа анхаарч, итгэж улсын чанартай томоохон төслүүдийг хийлгэж хамтарч ажиллаач ээ гэж хүсмээр байна. Ингэснээр улсын чанартай сургууль нь ч хөл дээрээ тогтож, бэлтгэн гаргаж байгаа оюутнуудын хувьд ч мэдлэг чадвар нь дээшлэх юм.
Манай багш нарын хувьд Герман, Солонгос, Орос зэрэг мэдлэг туршлагатай гадаад багш нар хичээл зааж байна. Бид Сөүлийн үндэсний их сургуультай хамтарч 7 хоног бүрийн мягмар гаригт хүрээлэн буй орчны инженерийн чиглэлээр сургалт 16 цагаас явагдаж байна. Үүнд манай барилгын салбарт ажиллаж буй инженерүүд хамрагдах боломжтой. Мөн Гёо техникийн чиглэлээр Сөүлйин үндэсний их сургуулийн нээлттэй семинарын хичээл хаврын улиралд байнга явагддаг.
Монголд гадны компаниуд олноор орж ирж байна. Таны хувьд энэ тал дээр ямар бодолтой байдаг вэ?
Өнөөдөр Монголд хэрэгжиж буй томоохон төсөл хөтөлбөрт гадныхан зах зээлийг нь эзэлж байна. Бид түүнээс харин ч туршлагыг нь нэвтрүүлээд явах хэрэгтэй. Дараа дараагийн том төсөл дээр манайхан дангаараа ажиллаад явчих чадалтай болох хэрэгтэй. Манай сургуулийн оюутнуудын хувьд ч мөр зэрэгцээд ажиллаж байна. Оюутнууд маань хэлэхдээ анхандаа хэлний асуудлаас болж бэрхшээлтэй байсан. Харин хэсэг хугацааны дараа бид гадныхнаас дутах зүйл байгаагүй бүгдийг суралцаад явж байна. Би өөрөө оюутнуудтайгаа очиж уулзахад эхний 1 сар хэцүү байсан. Олон улсын стандартын дагуу ажиллахад сарын асуудал байсан. Харин одоо бол бид тэднээс дутах зүйл байхгүй чадна гэж хэлсэн.
Монгол хүмүүсийн дутагдал бол нэг юмыг сурчаад тайвшираад орхичдог асуудал нь дараа дараагийн хөгжлөөс хоцрох асуудал гардаг. Үргэлж суралцаад өөрийгөө хөгжүүлж чадвал юунд ч хүрэх бүрэн боломжтой.
Ярилцлагын төгөсгөлийг таньд үлдээе.
Нийт барилгын салбарт ажиллаж буй үе үеийн төгсөгчид, эрдэмтэн профессор багш нар, ажилчиддаа 55 ойн баярын халуун мэндийг дэвшүүлээд, Сургуулийх нь зүгээс та бүхнийг байнгын хүлээж авах эрдмийн уурхай үүд хаалга нээлттэй шүү. Тийм учраас хүссэн асуудлаараа багш нартайгаа зөвлөлдөх хүлээж авах өрөө ажиллаж эхлэх гэж байгаа. Бид 2015 оны төсөвтөө тусгаж, Барилга архитектурын сургууль өөрийн дотоод нөөц бололцоогоо ашиглан барилгын нэгдсэн судалгааны лаборатор барихаар ажилдаа орох гэж байна. Хурдацтай хөгжиж буй барилгын салбарт Монгол үндэсний архитектурын хөгжлийг хамтдаа бүтээж ажиллаасай гэж хүсье. Баярлалаа та бүхэнд.