Шинэчлэлийн засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт барилгын материалын үйлдвэрийг хөгжүүлэх түүний дотор цемент, арматур, дулаан тусгаарлах материал, импортыг орлох, экспортын чиг баримжаатай үйлдвэрийг түлхүү хөгжүүлэх чиглэл тусгагдсан бөгөөд МУ–ын Засгийн газрын 2012 оны 71–р тогтоолоор “Барилгын материалын үйлдвэрийг дэмжих хөтөлбөр” батлагдсан.  Мөн Монгол банкны ерөнхийлөгч, БХБ-ын Сайдын хамтран батласан “Барилгын салбарын үнийг тогтворжуулах” дэд хөтөлбөр батлагдаж, 2013 оноос эхлэн барилгын материалын зарим үйлдвэрүүдэд эргэлтийн хөрөнгийн хөнгөлөлттэй зээл олгож байна.  Мөн Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн зориулалт бүхий тоног төхөөрөмж, сэлбэг хэрэгслийг Гаалийн болон НӨАТ-аас чөлөөлөх жагсаалтыг баталсан Засгийн газрын  2012 оны 193-р тогтоолд  барилгын материалын үйлдвэрийн онцлох тоног төхөөрөмж хангалттай тусгаж өгөх зэрэг томоохон арга хэмжээ авлаа.

          Барилгын материалын үйлдвэрлэлийн чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлдэг аж ахуйн нэгж , хувь хүмүүсийн  тоо  2014 оны эхний хагас жилийн байдлаар  600   орчим  болж өссөн нь нэг талаас шинэ үйлдвэр нэмэгдэж, материалын нэр төрөл олшрох, зарим импортыг орлох, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх болсны дээр ажлын байр нэмэгдэх зэрэг олон эерэг талууд дагуулсныг  дурдаж болно. Эдгээр үйлдвэрүүдийн Барилгын салбарт  өргөн хэрэглэгддэг 40 гаруй нэр төрлийн үндсэн материал хийц эдэлхүүний 40 хувийг импортлодог байсан бол 30 хувь болгон бууруулж 70 хувийг дотооддоо үйлдвэрлэдэг боллоо. Зөвхөн 2012–аас 2014 оны оны эхний хагасын байдлаар 170 гаруй үйлдвэр шинээр ашиглалтад орсон.

       Барилгын гүйцэтгэгч болон захиалагчийн зүгээс хөрөнгө хэмнэх сэтгэлгээгээр аль болох хямд үнэтэй материал хэрэглэх сонирхол давамгай байдаг учир зах зээлд чанаргүй материал төвөггүй  борлогдож, барилга байгууламжид хэрэглэгдэж, нэг мэдэхэд тэр барилга нь ашиглалтад ордог. Чанаргүй материалаар чанаргүй барилга босох нь ойлгомжтой. Гэтэр чанаргүй материалаар барьсан барилгын хожмын балаг,  хор холбогдол нь ашиглалтын хугацааны явцад илэрч иргэдийн амьдрах тав тух, эдийн засагт үлэмж хохиролтойгоор тусдаг.

     Дэлхийн цаг уурын өөрчлөлтөөс хамаарч олон оронд газар хөдлөлт, үер, түймэр, хар салхи, цасны хэт ачаалал зэрэг байгалийн гамшгийн давтамж ойртон барилга, байгууламж улмаар хот тосгон нурж эвдрэн, эрдэнэт хүний амь эрсдэж байгаа энэ цаг үед манай улсад барилгын материалын болон барилга угсралтын ажлын  чанарт анхаарах нь үндэсний аюулгүй байдалд нөлөөлөх хэмжээнд хүртэл яригдах хойшлуулшгүй асуудал болж байна. 

    Барилгын материалын чанарын асуудлыг зарим хүмүүс зөвхөн стандартын хүрээнд орхисноор асуудал бүрэн шийдэгдчих мэтээр хэт өрөөсгөл ойлголттой байдаг. Цаг агаарын эрс тэс уур амьсгалтай, газар хөдлөлтийн идэвхитэй бүсэд оршдог манай орны хувьд барилгын материалын чанар болон барилга угсралтын технологид онцгой анхаарал тавьж, шат шатны хяналтын механизмыг боловсронгуй болгох шаардлага гарч байна.

       Барилгын материалын үйлдвэрийн тусгай зөвшөөрлийг цуцалсан 2000-2004 оны үед технологи нь хоцрогдож, үйлдвэрлэлээс хасагдсан, цаашид сэлбэг нийлүүлэх боломжгүй болсон хөдөлмөрийн нөхцөл хүнд, байгаль орчинд халтай, чанар, стандартын баталгаагүй эдийн засгийн үр ашиг багатай технологийг Монголд оруулж ирснээр барахгүй тэдгээрийг одоо ч ашигласаар  байгаа нь барилгын чанарт онцгой хор хохиролтойгоор  нөлөөлж, хүн аюулгүй орчинд амьдрах эрхтэй гэсэн үндсэн хуулийн заалт ноцтой  зөрчигдөх хүчин зүйл болж  байна.

        Чанар муутай  материалаар чанар сайтай барилга барих баталгаа байхгүй. Зарим жишээг дурдахад одоо Улаанбаатар хотын Баянзүрх/ ганц худгийн орчим/, Налайх дүүргүүдэд  20 орчим керамик  тоосгоны  жижиг үйлдвэр ажиллаж  байгаа ба бетон блокийн чанарын баталгаагүй цехүүд, Дархан, Төв аймгийн Баян сум /Мааньт/ орчимд 18 –р зууны үеийн шохой шатаах  аргын бааюун зуух бүхий жижиг үйлдвэр алдаг оног ажиллаж байгаа боловч эрэлт, нийлүүлэлт болон  чанарын шаардлагаас ихээхэн хоцорч байгаа нь бодит үнэн юм.  

     Өнөөгийн 21-р зууны эхний 15 жилтэй золгож байхад хэт хуучирсан технологи, тоног төхөөрөмжтэй, ажиллах нөхцөл хүнд, бүтээмж муутай, байгаль экологид сөрөг нөлөө ихтэй үйлдвэрлэлийг дэмжих боломжгүй нь хэн бүхэнд ойлгомжтой. Бид дэлхийн улс орны хөгжил дэвшилтэй хөл нийлүүлж явах ёстой. Үүний тулд МБҮ-д тусгай зөвшөөрөл зайлшгүй чухал болж байгаа юм.

         Барилгын салбарын үйлдвэрлэлийн эцсийн бүтээгдэхүүн бол баригдаж дууссан барилга байгууламж юм. Одоогийн байдлаар энэ цогцолбор үйл ажиллагааг эрхэлдэг үндсэн “гурван институци ” байдгаас зураг төсөл, барилга угсралтын ажил, барилгын материал үйлдвэр эрхлэх үйл ажиллагаа тусгай зөвшөөрөлтэйгээр ажиллаж байгаа.  Зах зээл дэх  барилгын захиалагчид, хөрөнгө оруулагчдын эн тэргүүний хүсэл сонирхол нь аль болох хямд материал хэрэглэж бага зардлаар барилга бариулж, ихээхэн ашиг олох явдал байдаг. Энэ нь барилгын чанарт онцгой хор хохиролтойгоор нөлөөлж, хүн аюулгүй орчинд амьдрах эрхтэй гэсэн үндсэн хуулийн заалт ноцтой  зөрчигдөх нөхцөл болж байгаа юм.

      Баталгаажуулалт нь удирдлагын тогтолцооны, бүтээгдэхүүн, үйл явц, үйлчилгээний, ажилтны гэсэн төрөлтэй. Одоогоор тогтолцоо, бүтээгдэхүүний баталгаажуулалтыг явуулж байгаа.

“БАТАЛГААЖУУЛАЛТ” гэж бүтээгдэхүүн, үйл явц, үйлчилгээ нь тогтоосон шаардлагад нийцэж буйг хөндлөнгийн этгээд бичгээр нотлох ажиллагааг хэлдэг.

      Баталгаажуулалтыг бүтээгдэхүүний чанар аюулгүй байдлыг хангах, өрсөлдөх чадвар, нэр хүндийг дээшлүүлэх, бүтээгдэхүүнд хэрэглэгчийн итгэх итгэлийг нэмэгдүүлэх, зөв сонголт хийхэд туслах, чанаргүй хуурамч бүтээгдэхүүнээс хэрэглэгчийг хамгаалах зорилгоор хийдэг. Баталгаажуулалтад хамрагдсанаар байгууллага, бүтээгдэхүүний нэр хүнд өсч, зах зээлд өрсөлдөх чадвар нэмэгдэх ач холбогдолтой.

      Барилгын материалын тусгай зөвшөөрөл нь тухайн үйлдвэрийн техник технологи  орчин үеийн шаардлага хангасан, байгаль орчны бохирдол багатай, хүн-байгальд хор нөлөөгүй, хөдөлмөрийн аюулгүй байдлыг хангасан байхад зориулагдахаас гадна хуулийн дагуу үйл ажиллагаа явуулж байгаа үйлдвэрлэгчдийг хууль бус чанаргүй бүтээгдэхүүн хийж, түүнийгээ хямд үнээр богино хугацаанд барилгад нийлүүлэх мөн татвар төлдөггүй нууц үйлдвэрлэгчдээс хамгаалдаг болно.

     МУ-ын ЗГ-ын 2010 оны 325 дугаар тогтоолын 2-р хавсралтыг үндэслэн “Барилгын материалын үйлдвэрлэл эрхлэх” тусгай зөвшөөрөл олгох тухай БХБСайдын 2012 оны 11-р сарын 15-ны өдрийн 49 тоот тушаалаар Мэргэжлийн холбоо гэрээгээр гүйцэтгэж байгаа.

Ингэснээр:

      “Барилгын материал” гэж барилга байгууламж болон аж үйлдвэрийн бусад салбарын үйлдвэрлэлд стандарт, эрүүл ахуй, бат бэхийн болон экологийн (ногоон барилга) шаардлагыг хангасан түүхий эд, материал, бүтээц эдэлхүүн, ...... гэж тодотгон найруулахаар санал өгсөн.

       Барилгын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын 4-р бүлгийн 23.1.4 зүйлд  ган туйван, цемент, бетон, төмөр бетон, түүнийг бүрдүүлэгч материал, ханын даац, дулаан тусгаарлах материал, бүтээц эдэлхүүн, даацын металл хийцийн үйлдвэрлэл эрхлэх зөвшөөрөл  олгохоор  , (энд ТББ-аас гэрээний үндсэн дээр олгож байгаа 52 нэр төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл хамрагдаж байсныг 15 болгон бууруулсан буюу 69 хувиар багасгаж байгаагийн дотор Модон эдлэл, хуванцар эдлэл, цахилгааны бүх хэрэгсэл, сантехникийн бүх хийц эдлэл, цонх хаалга, бүх төрлийн будаг, хуурай хольц гэх мэт 36 нэр төрлийн бүтээгдэхүүн багтаж байгаа юм.

            Барилгын материалын хувьд хүнс өргөн хэрэглээний бараанаас  ялгагдах нэг онцлог нь хэрэглэгч эхний сонголтонд \хараад, барьж үзээд\ түүний чанарыг таних боломжгүй бөгөөд эдэлгээний явцад гамшиг тохиолдсон үед танигддаг учраас гарах хохирол нь  урьдчилан таах боломжгүй асар их байдгийг дэлхийн олон оронд тохиолдож буй  байгалийн гамшиг бэлхнээ харуулж байна. Өөрөөр хэлбэл чанаргүй материалыг удаан ажиллагаатай тэсрэх бөмбөгтэй зүйрлэж болно.

        Ийм нөхцөл байдлаас Барилгын материалын тусгай зөвшөөрлийг тодорхой хэмжээгээр хялбаршуулж бууруулахыг дэмжиж байгаа хэдиий ч огт байхгүй болгох нь барилгын технологи маш өндөр түвшинд хүрч байгаа 21-р зуунд одоо цагийн болон цаашид шинэ зуунд амьдрах ирээдүй хойч үедээ чанарын баталгаатай, олон зуун жилийн настай үл хөдлөх хөрөнгө өвлүүлэн үлдээж, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцлийг эрсдэлд оруулахгүй байх өндөр хариуцлагыг ухамсарлах ёстой.
        Иймд Монгол улсын иргэн хүн эрүүл,  аюулгүй орчинд амьдрах эрхтэй гэсэн үндсэн хуулийнхаа заалтыг иш үндэс болгон, манай хууль тогтоох дээд байгууллага УИХ удахгүй хуралдах намрын чуулганаараа энэ хуулийн төслүүдэд бодитой хандана гэдэгт Монголын барилгачид түүний дотор барилгын материал үйлдвэрлэгчид, бизнес эрхлэгчид гүнээ найдаж байна. Энэ нь дурдсан салбарын хүрээний асуудал биш. Энэ бол бүх хүний эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхэд хамааралтай асуудал юм.