БХҮНТөвийн гүйцэтгэх захирал Г.Батсүхтэй барилгын салбарын эрхзүйн шинэтгэл, өнөөгийн байдлын талаар ярилцлаа
- Барилгын салбарын мэргэжлийн холбоодыг нэгтгэсэн Барилгын Хөгжлийн Үндэсний Нэгдсэн Төв байгуулагдаад 2 жил боллоо. БХҮНТөв анх байгуулагдах болсон шалтгаан юу байв?

      Барилгын Хөгжлийн Үндэсний Нэгдсэн Төв нь барилгын салбарт Төрөөс баримтлах бодлого, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд  нь оролцох, төрийн байгууллага, мэргэжлийн холбоод, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх зорилгоор салбарын мэргэжлийн холбоодын саналаар үүсгэн байгуулагдсан төрийн бус байгууллага юм. Ажил олгогч эздийн нэгдсэн холбоо, Монголын барилгачдын холбоо, Монголын барилгын инженерүүдийн холбоо, Монголын барилгын материал үйлдвэрлэгчдийн холбоо, Барилгын зураг төсөл зохиогчдын холбоо, Монголын барилгын үндэсний ассоциаци, Барилгын төсөвчдийн холбоо зэрэг 11 холбоод анхны үүсгэн байгуулагчид юм.

      2010 онд Засгийн Газрын 325-р тогтоол гарч Төрийн чиг үүргийг ТББ-д шилжүүлэх явцад барилгын салбарын олон мэргэжлийн холбоодтой харилцахад төвөгтэй байсан учир салбар эрхэлсэн төрийн төв байгууллагаас тэдгээр мэргэжлийн олон холбоодод нэгдсэн зохион байгуулалтанд орж ажиллахыг санал болгосоноор БХҮНТөв байгуулагдах болсон.

         Өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд төрийн байгууллагын зарим чиг үүргийг мэргэжлийн төрийн бус байгууллагуудад шилжүүлэх эрх зүйн шинэчлэлтийг хийх тал дээр төрийн байгууллагуудтай хамтран ажиллалаа. БХБЯамтай 2013 онд хамтран ажиллах гэрээ байгуулж ажилласан.  Саяхан гэрээний биелэлтээ дүгнэж үзэхэд ердөө 40 орчим хувьтай байна. Гэрээний биелэлтийг хангаж ажиллахаар БХБЯам, мэргэжлийн холбоодтой хамтран ажиллаж байна. 2013 онд БХБЯ-тай гэрээлэн Монгол улсын барилгын салбарт мөрдөгдөж буй 575 стандартад мэргэжлийн холбоодтой хамтран үзлэг хийсэн. Эдгээрээс алийг нь хэрэглэх вэ? аль нь одоогийн нөхцөл байдалд тохирохгүй хоцрогдсон байна вэ гэдгийг тодорхойлсон чухал ажил болсон.

Барилгын салбарын стандартуудын шинжлэх ухаан техникийн өнөөгийн түвшин
 

      2013 оноос Барилгын материалын үйлдвэрлэл эрхлэх тусгай зөвшөөрөл олгох ажлыг МБМҮХолбоотой хамтран зохион байгуулж, одоогийн байдлаар нийтдээ 300 орчим үйлдвэрт тусгай зөвшөөрөл олгоод байна.

       Мөн “Барилгын үйлдвэрлэлийн хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны дүрэм”, “Барилгын жишиг өртөг тооцох аргачлал боловсруулах” ажлыг гэрээгээр гүйцэтгэн ажиллаж байна.

        Барилгын тухай шинэчилсэн хууль батлагдсаны дараа олон ажил хийгдэхээр хүлээгдэж байна. Гэхдээ хууль гарахаас өмнө хийх боломжтой ажил ч их байгаа. Тухайлбал, инженерийн зэрэг олгох сургалтыг мэргэжлийн ТББ, холбоо зохион байгуулах саналыг холбогдох төрийн байгууллагад өгсөн. Мөн зөвлөх үйлчилгээний бүртгэл, зураг төсөлд магадлалд хийх дүрмийг баталж хэрэгжүүлэх ажлыг хийх боломж байна.
      Манай төвөөс барилгын салбарт мөрдөгдөж байгаа норм дүрэмд үзлэг хийх ажлыг зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Эдгээрээс алийг нь цаашид хэрэглэж, алийг нь хүчингүй болгох вэ?, цаашид ямар чиглэлээр шинэ норм дүрмээ баталж хэрэгжүүлэх вэ? гэдгийг энэ үзлэг тодорхойлж гаргах юм.
      Түүнчлэн Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Том төрөөс Ухаалаг төр лүү” уриалгыг хэрэгжүүлж ажиллахаар БХБЯамтай хамтран ажиллаж байна.

       Өнөөдөр манай барилгын салбарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа мэргэжлийн ТББ, холбоод хамгийн чадамжтай гэж үзэж байна. Салбарт чиглэсэн төрийн томоохон бодлогын бичиг баримт боловсруулах, судалгаа шинжилгээ хийх, сургалт зохион байгуулах, норм дүрэм боловсруулах ажлуудыг мэргэжлийн ТББ-уудын оролцоо дэмжлэгтэйгээр хийж ирсэн, одоо ч хийж байгаа. Жишээ нь: Инженерийн зэрэг олгох сургалтыг Барилгын хөгжлийн төв зохион байгуулдаг ч багш, шалгалтын комиссын бүрэлдэхүүн нь мэргэжлийн ТББ-ын зөвлөх, мэргэжилтнүүд байдаг. Энэ бүхнээс харахад мэргэжлийн ТББ, холбоодын чадамжийг сул гэж хэлэх аргагүй.

        Бид бусад мэргэжлийн холбоо, ТББ-тайгаа ямагт нээлттэй хамтран ажиллах болно. Барилгын салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг бусад мэргэжлийн ТББ-ууд БХҮНТ-д гишүүнээр элсэх бүрэн боломж бий. БХҮНТөв нь гишүүддээ бус нийгэмд үйлчилдэг ТББ учир барилгын салбарт хамааралтай бүхий л ТББ, хувийн хэвшлийн нийтлэг эрх ашгийг хамгаалан ажиллах болно.
      оны 4-р сард УИХ-ын 30-р тогтоолоор 2012 оны ЗТБХБЯ-ы 18, 181-р тогтоолыг хүчингүй болгохыг Засгийн газарт үүрэг болгосон байна. Хэрэв 18, 181-р тогтоолыг хүчингүй болговол барилгын салбарт мөрдөгдөж байгаа Барилгын үнэ бүрдэлтийн норм дүрэм хүчингүй болж төсвийг хуучин төсвийн нормоор бодох болж байна. Иймд бид ТББ-уудтайгаа хамтран УИХ, ЗГ, БХБЯаманд сонордуулга хүргүүлж энэ тал дээр БХБЯамтай хамтран ажиллаж байна.
 - Таны бодлоор Монголын барилгын салбарт тулгамдаад байгаа, ойрын хугацаанд зайлшгүй шийдвэрлэх ёстой ямар асуудлууд байна вэ?

       Барилгын салбарын хууль эрх зүйн шинэчлэлийг хийх, салбарыг хөгжүүлэх бодлогын бичиг баримт мастер төлөвлөгөөг боловсруулах, норм дүрмийг шинэчлэн боловсруулах зэрэг ажлуудыг ойрын хугацаанд яаравчлах шаардлагатай байгаа.
      2013 онд Засгийн газраас барилгын салбарын нийлүүлэлт, эрэлтийг дэмжсэн томоохон санхүүгийн дэмжлэг, үйл ажиллагааны үр дүнд барилга угсралт, үйлдвэрлэлийн хэмжээ 2012 оныхоос 70 орчим хувиар өссөн, харин энэ онд одоогоор ямар дэмжлэг үзүүлэх нь тодорхойгүй байна.
       2014 онд төсвийн олон барилгыг царцаасан, бизнес эрхлэгчдийн барьж буй орон сууц, оффисийн барилгын борлуулалт зогсонги байдалд орсноос барилгын материал үйлдвэрлэгчдийн болон ханган нийлүүлэгчдийн барилгын материал, бүтээгдэхүүний борлуулалт эрс муудаж, барилгын компаниуд ажилгүй болох эрсдэл нүүрлэхээр байна.
         Барилгын салбарыг хувийн хэвшлийнхэн нуруун дээрээ авч явдаг. Иймд төр салбарын хөгжлийн бодлого чиглэлийг зөв тодорхойлж, тогтвортой үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгжүүдээ дэмжиж ажиллах хэрэгтэй.