Ипотекийн зээл болоод улс орны эдийн засгийн өнөөгийн байдлын талаар МУИС-ийн Эдийн засгийн сургуулийн багш доктор, профессор Л.Оюунтай уулзаж ярилцлаа.
 
- Эдийн засагчийн хувьд Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй ипотекийн зээлийн үйл явцыг хэрхэн харж байна вэ?
-Утаанаас салах нэг арга бол гэр хорооллыг орон сууцжуулах явдал учраас ипотекийн зээлийг арилжааны банкуудаар дамжуулан хэрэгжүүлж буй гэж ойлгож байгаа. Орон сууцжуулах ажлыг хэрэгжүүлэхийн тулд барилгын компаниудад зээл олгож, гэр хорооллын газрыг чөлөөлж, орон сууц барих, гэр хороололд  барилгын дэд бүтэц бий болгох, иргэдэд жилийн 8 хувийн хүүтэй зээл олгох гэх мэт ажил өрнүүлж байна. Миний харж байгаагаар барилгын компаниудад зээл олгохдоо Улаанбаатар хотын төлөвлөлт, гэр хорооллын орон сууцны асуудлыг тодорхой хэмжээнд шийдвэрлэх гэж байгаа компаниудыг санхүүжүүлэх хэрэгтэй. Өөр тохиолдолд энэ хямдралтай зээлийг олгож болохгүй санагддаг. Гадны орнууд тусгай хөтөлбөрөөр тулгамдаж байгаа аль нэг асуудлаа шийдэж байдаг. 
Иргэдийн хувьд жилийн 8 хувийн хүүтэй зээл дундаж болон түүнээс доош давхаргад хүртээмж бага байна гэж бодогдож байгаа. Чингис бондоос босгосон мөнгийг үр ашигтай зарцуулахын тулд аль болох олон өрхийн орон сууцны асуудлыг шийдвэрлэх зорилго тавих хэрэгтэй юм.
-Нийслэлийн орон сууцны корпораци /НОСК/-аас байрны урьдчилгаа төлбөрийг гурваас таван жилийн турш хуримтлуулж байгаад байр авах саналыг тавьж эхэллээ. Энэ хэр оновчтой шийдэл вэ?
-Зөв үйл ажиллагаа юм. Харин нэг зүйлийг анхаарах хэрэгтэй болов уу. Сар бүр хүмүүсийн байр авах зориулалтаар хуримтлагдаж байгаа мөнгөнд хүү төлөгдөж, хуримтлуулсан мөнгөө өсөх боломжийг хангах хэрэгтэй. Банкны хувьд тогтвортой эх үүсвэр болж байгаа учир хүү нь урт хугацаатай хадгаламжийн хүүний зарчмаар өндөр талдаа байж хүмүүст мөнгөө өсгөхөд нь бодит тусламж үзүүлэх хэрэгтэй санагдаж байна.
- Сүүлийн үед ипотекийн зээлийг өмнөх өндөр хүүтэй орон сууцны зээл төлж байсан хүмүүст зориулагдсан гэж ярих юм. Энэ хэр бодитой  бол. Өөрөөр хэлбэл манай эдийн засагт улс төрчдийн оролцоо их байна гэх хардлагын талаарх таны бодол?
-Ипотекийн зээлийн нөхцлөөр 80 м²-аас бага талбайтай байр хамрагдах боломжтой учраас  өмнө авсан зээл энэ болзлыг хангаж байвал 8 хувьд шилжүүлсэн нь зөв зүйл болсон. Нэгэнт хүн амын амьжиргааны түвшинг сайжруулах зорилго тавьж байгаа тул өмнөх зээл авсан хүмүүс энэ зээлэнд хамрагдах нь буруу зүйл биш. Тэгээд ч  иргэдийг ялгаварлан үзэж болохгүй. Хэдийгээр ипотекийн зээлийн нөхцөл нь бүх банкинд ижил боловч банк бүр өөрийн шалгуурыг давхар тавьж байна. Зарим банк эх үүсвэрийн хүрээлцээнээсээ хамаарч арай чанга  шалгууртай байгаа. Энд нэг жишээ хэлье. Гэхдээ банкны нэрийг дурьдмааргүй байна. Нэг банк 36-аас дээш настай зээлдэгчдэд 15 жилээс дээш хугацаагаар зээл олгохгүй гэсэн шалгуур тавьсан байсан. Энэ нь нэг талаар зээл өгөхгүй л байх гэсэн бодлогын илрэл. 
- Эдийн засгийн өнөөгийн байдал ипотекийн зээлтэй хэр уялдаж байна вэ?
-Эдийн засгийн өсөлтөнд барилгын салбарын өсөлт маш их хувь нэмэр оруулсан. Одоогоор манай улсын ганц өсөлттэй яваа салбар бол барилгын салбар гэж хэлж болно. Цаашид ч энэ салбарын өсөлт эдийн засгийн өсөлтөнд нөлөөлөх болно.
 Ипотекийн зээлийн тухайд бол цаашид үргэлжлэх нь зүйтэй. Ийм боломж ч байна. Энэ зээлийн эх үүсвэр нь дутагдахгүй байх гэж бодож байгаа. Өмнө нь олгогдсон зээлийн эргэн төлөлт нь дараагийн зээл олгох эх үүсвэрийг бүрдүүлэх ба МИК орон сууцны зээлийг мөнгөжүүлэх арга хэмжээ авч байгаа нь мөн л зээлийн эх үүсвэр бүрдүүлэх боломжийг хангаж байгаа юм.
-Эцэст нь энэ оны манай улсын эдийн засгийн төлөв байдлыг дүгнэж хэлбэл?
-2014 онд эдийн засгийн байдал төдийлөн сайжрахгүй байх. Учир нь эдийн засгийн өсөлтийг бууруулахад хүргэсэн хүчин зүйлс нааштайгаар шийдвэрлэгдээгүй хэвээр байна. Тухайлбал уул уурхайгаас хамааралтай түүхий эдийн экспорт, түүний дэлхийн зах зээлийн үнэ нь буурах хандлага хэвээр бий.  Мөн экспортын барааны хэмжээ ойрын хугацаанд нэмэгдэх хандлага ажиглагдахгүй байгаа. Иймээс гадаад зах зээлээс доллар дотогшлох хүлээлт байхгүй байгаа юм. Бид импортлогч орон хэвээр хэдэн арван жилийг өнгөрөөх өндөр магадлалтай учир Засгийн газраас одоо авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээнүүд тухайлбал импортын барааг орлох үндэсний үйлдвэр хөгжүүлэх, экспортонд чиглэсэн бараа үйлдвэрлэх арга хэжээний хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлэхэд цаг хугацаа шаардана.