Барилгын салбарын тэргүүлэх мэдээллийн хэрэгсэл болох Барилга.МН сэтгүүлийн энэ сарын дугаарт уншвартай олон материалууд орсон бөгөөд уламжлалт ёсоороо барилга, орон сууцны үнэ ханшийн судалгааг хүргэж байна. 
Сэтгүүлийн мэдээ, мэдээллээс товчхон дурдвал:

Ногоон ирээдүйг уриалсан “Барилга экспо-2014” амжилттай зохиогдлоо 

Жил бүрийн хавар, намар барилгын салбарынханы хүсэн хүлээдэг “ Барилга экспо” олон улсын барилгын үзэсгэлэн яармаг 6 дахь жилдээ амжилттай зохион байгуулагдлаа. “Барилга экспо-2014” үзэсгэлэн яармагийг БХБЯ, ТОССК, НЗДТГ, НГХХГ, БМҮХ, БХҮНТ зэрэг төрийн болон мэргэжлийн төрийн бус байгууллагууд дэмжин, хамтран зохион байгуулагчаар ажилласан.
     Барилга байгууламжид хандах дэлхий нийтийн чиг хандлага  барилга барихад ашиглагдах бүхий л материал нь хүний бие, байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй, амьдрах ая тухтай байдлыг бүрэн хангасан ус, эрчим хүчний хэмнэлттэй “Ногоон барилга”-ыг сонгох болсон.  Дэлхий нийтийн чиг хандлагыг эх орондоо нэвтрүүлж буй үйлдвэр компаниудыг дэмжих, бусад компаниудыг уриалан дуудах зорилгоор уг үзэсгэлэнг “Ногоон барилга бидний ирээдүй” уриатайгаар зохион байгуулав. 

 

Тусгай зөвшөөрөл хүссэн цонх, хаалганы үйлдвэрүүдтэй танилцав

Барилгын тухай хуулийн 14-р зүйлийн 1-д “Барилгын материал үйлдвэрлэлийг тусгай зөвшөөрлийн үндсэн дээр эрхлэнэ” гэж заасны дагуу 5 жилийн өмнөөс барилгын материалын үйлдвэрлэл эрхлэгчид  тусгай зөвшөөрөл авах зайлшгүй шаардлагатай болсон билээ. Үйлдвэрлэгчид тусгай зөвшөөрөл авах хүсэлтээ Барилгын материал үйлдвэрлэгчдийн холбоо /БМҮХ/ -нд гаргаж, стандарт, норматив, техникийн баримт бичгийг бүрдүүлэн өгдөг бөгөөд үүний дагуу холбогдох мэргэжилтнүүд тухайн үйлдвэртэй очиж танилцан үнэлгээ өгч, зөвлөлийн хурлаар оруулснаар тусгай зөвшөөрөл авах эрх нь үүсдэг.
Манай улсад албан ёсны бүртгэлтэй барилгын материалын үйлдвэр 800 гаруй байдгаас вакум цонх, хаалганы үйлдвэр ихэнх хувийг эзэлдэг. Эдгээрээс вакум цонх, хаалганы үйлдвэрийн нэлээд хэд нь тусгай зөвшөөрөл авах хүсэлтээ ирүүлснээс 5-р сард 3 үйлдвэрийн үйл ажиллагаатай мэргэжлийн багийхан биечлэн танилцав. Энэ багт хуванцар цонх, хаалганы техникч багш У.Туваан, механик инженер Б.Жамбалдорж, цахилгааны инженер Б.Жалбий-Юмчин нарын хүмүүс багтсан юм.
Вакум цонхыг ашиглалтын зориулалтаар нь 9 ангилдаг. Бидний очсон 3 үйлдвэр Т6, Т5 буюу орон сууцны зориулалтын вакум цонх, хаалга үйлдвэрлэгчид байсан бөгөөд бүгд үйл ажиллагаа нь эхлээд 2-оос дээш жил болжээ. Харин энэ хугацаанд тусгай зөвшөөрөлгүйгээр үйлдвэрлэл эрхэлж байсныхаа шалтгааныг үйлдвэрийн үйл ажиллагаа жигд бус, техник хэрэгсэл хангалтгүй байсантай холбон тайлбарлаж байлаа. ...

6-р сарын шинэхэн дугаарын зочноор "Авзага Трейд" ХХК захирал П.Мэндбаяртай ярилцсан. 

  П.Мэндбаяр: Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж надаас сурвалжлага авч байлаа

• Та барилгын салбартай хэдий үеэс амьдралаа холбож эхэлсэн бэ?

Дархан хотын мэргэжил сургалтын төвийг төгсөөд, хуучнаар Нийгмийн аюулаас хамгаалах яамны хилийн цэргийн 0119- дүгээр ангид бригадын дарга хийж байсан. Бага наснаасаа барилга дээр ажиллалаа. Ингээд нийгэм өөрчлөгдөж, 1990 онд компаниа байгуулаад 1992 онд албан ёсны бүртгэлтэйгээр ажиллаж эхэлсэн. Үүнээс хойш үндэсний үйлдвэрлэгч компани болсон. Манай ажилчид бүгд Монгол хүмүүс. Анх цэргийн 7 нөхөдтэйгээ орон сууцны подволд орон сууцны айлуудын давхар хаалга хийх, засвар үйлчилгээ эрхлэх зэргээр үйл ажиллагаагаа эхэлж байлаа.

• Нийгэм ид бужигнаж байх үеэс л та компанийнхаа үйл ажиллагааг эхлүүлж  дээ?

Намайг хилийн цэрэгт байх үед ажил ч их байж, сайн ч ажилладаг байлаа. 1988, 1989 онд одоогийн ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж надаас сурвалжлага авч “Улаан Од” сонинд нийтлүүлж байв. Ардчилал дөнгөж эхлэх үед л хувийн компаниа эхлүүлсэн. Айлууд давхар хаалга захиалахын хажуугаар авто машины граж их хийлгэнэ. Бид тэр хэрэгцээг олж хараад мянга гаруй граж барьсан. 
                                                                                                                    

АСУУДАЛ ХӨНДСӨН СЭДЭВ буланд: Тендерт "тээглэсэн" сургууль, цэцэрлэгийн барилгууд
... Өнөөдөр нийслэлд ашиглалтын хугацаа дуусч зайлшгүй буулгах шаардлагатай болсон сургуулийн барилга 12, спорт заал 2, харин цэцэрлэгийн барилга 31  байна. Үүний цаана буулгахаар төлөвлөсөн, ойрын хэдэн жилдээ шинэчлэх шаардлагатай сургуулийн барилга 29, цэцэрлэгийн барилга 51 байгаа. Тэдгээрийг одоогоор ашиглаж байгаа ч хэдий цэцэрлэг, сургуулийн дутагдал хоолойд тулсан тулгамдсан асуудал болоод байна. Тиймээс сургууль, цэцэрлэг бариад л байхаас өөр сонголт үлдсэнгүй.
 Хөдөө орон нутагт ч 90 нас хүрч ойгоо тэмдэглэж байгаа анхдагч сургуулиудын дунд барилгаа шинэчлэх шаардлагатай нь олон. Гэвч энэ удаа хөдөө орон нутаг гэхээс илүү нийт хүн амын талаас илүү хувь нь төвлөрсөн Улаанбаатар хотын ерөнхий боловсролын сургууль болон цэцэрлэгийн барилгын талаар олсон, дуулснаа хүргэхээр шийдлээ.
 Өвлийн хүйтэн улиралд гурван ээлжээр хичээллэж,  үдшийн бүрийгээр айж цочин гэрээ бараадах хүүхдүүд, хамтдаа сууж зөвлөгөөн хурлаа хийх анги танхимгүй багш нарыг яагаад зөвхөн хичээлийн улирлуудад санах ёстой гэж.  ...
            Нийслэлийн айл өрх, үйлдвэр, албан газруудын хэрэглээнээс гарсан бохир усыг цэвэрлэх зориулалттай “Төв цэвэрлэх байгууламж”-ийн техник, технологийг хуучирч  муудсан, шинэчлэх шаардлагатай байгаа гэсэн яриа олонтаа сонсож байсан ч үйл ажиллагаа нь зогсох хэмжээний хүнд байдалд хүрснийг нүдээр харж үнэмшив.
Байгуулагдаад 50 жилийг үдэж буй энэ байгууллагад 1976, 1986 онуудад технологийн өргөтгөл хийснээс хойш 30 шахам жилийн турш ямар ч шинэчлэл хийгдэлгүй өнөөг хүрчээ. “Гал унтраах“ хэмжээний жижиг сажиг засваруудыг наашаа гэсэн сайн дурын нийгэмлэг, гадаадын төсөл хөтөлбөрүүдийн хүрээнд хийж үйл ажиллагаагаа зогсоочихгүй өнөөдөртэй золгосон ч техник хэрэгслүүд нь эрээвэр хураавар учир цогц байдлаар ажиллаж чаддаггүй. Солонгос нассос, Дани мотор, Испани шүүлтүүр, мэдээж анх байгуулагдахад нь суурилуулсан 1950-иад оны Оросын тоног төхөөрөмжүүд гээд энд тэндээс цуглуулж босгосон гэлтэй. Эдгээр тоног төхөөрөмжүүд бүгд ил задгай, бас барилга байгууламж нь хуучирч мууджээ.  ...


           ХЭН ЮУ ХЭЛЭВ буланд: Г.Батсайхан: Өргөгч цамхаг бүрт үзлэг, оношилгоо хийх хэрэгтэй
Сүүлийн үед хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр барилга дээрээс юм унасан, өргөгч цамхаг унасан гээд л барилгын салбарын алдаа эндэгдэлийг бичиж байгаа. Тэгвэл бид энэ удаад “Өргөн тээвэрлэх машин, төхөөрөмж үндэсний холбооны тэргүүн Г.Батсайхантай уулзаж ярилцлаа.

• Танай холбоонд өргөн тээвэрлэх машин, төхөөрөмж ашигладаг хэдэн компани байна вэ?

Манай холбоо нийгэмд үйлчилдэг, гишүүнчлэлгүй байгууллага. Өөрөөр хэлбэл бид салбарын аюулгүй ажиллагааны төлөө ажилладаг. Лифт, өргөгч цамхаг ашиглаж буй байгууллагуудыг аюулгүй зөв ажиллагааг явуулахад нь анхаарч ажилладаг. Өргөгч цамхаг, лифт ашиглах тусгай зөвшөөрөл авсан байгууллага 70-80 хооронд байдаг. Идэвхитэй үйл ажиллагаа явуулдаг нь 30-40 байгууллага бий.

• Саяхан өргөгч цамхаг уналаа. Ийм үзэгдэл гараад байх боллоо. Техникийн шаардлага нь дутмаг болоод гараад байна уу, эсвэл аюулгүй ажиллагааны дүрмийг барилгын компаниуд үл ойшоогоод байна уу?

Гэтэл одоо өргөгч цамхаг ашиглаж байгаа компаниуд өргөгч цамхгийн тросс тасарлаа гэхэд барьж тогтоодог өргөгчийн ослоос хамгаалах хэрэгсэл байдаггүй. Үүнийг мэддэггүй, бүрэн бүтэн байлгах талаар ойлголт алга. Ингээд л нэг өдөр осол гардаг.  ...

Ховд аймгийн Засаг дарга Д.Цэвээнравдан: Ховд аймагт барилгын материалын үйлдвэрлэл эрхлэх аж ахуйн нэгжийн тоо нэмэгдэж байна -Танай аймаг баруун бүсийн тулгуур төв хот гэгддэг. Аймгийн хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө хэдэн онд батлагдаж байсан бэ? Дахин шинээр батлагдсан уу?
-Ховд аймгийн хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөг анх 2005 онд баталж байсан. Энэ төлөвлөгөө сайн мөрдөгдөж, мэргэжлийн өндөр түвшинд болж чадаагүй. Тиймээс шинэчлэх шаардлага гарсан. Өнгөрсөн 2013 онд Барилга, хот байгуулалтын яамны сайдын багцаас 1,2 тэрбум төгрөгөөр Ховд аймгийг 2030 он хүртэл хөгжүүлэх хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөг Итали Монголын хамтарсан маш чадварлаг баг хийж дуусах шатандаа явж байна. Энэ 5 сард бүрэн дуусч батлагдах юм.  
-Энэ онд танай аймгийн хэмжээнд хэдий хэмжээний бүтээн байгуулалтын ажил хийгдэх вэ?
-Нийтдээ улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 49,6 тэрбум, орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгөөр 11,8 тэрбум төгрөгийн ажил хийгдэнэ. Томоохон ажлуудаас дурдвал 16 тэрбум төгрөгний өртөгтэй дулааны 2 дугаар станцын ажил хийгдэж байна. Мөн гэр хорооллын цэвэр бохир усны өргөтгөл, хотын цэвэрлэх байгууламжийн өргөтгөл, Цахилгааны 2 дугаар хуваарилах станцын өргөтгөл 1,7 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар хийгдэж байна гээд олон томоохон ажлыг дурдаж болно. Өнгөрсөн 2 сард  худалдааны битүү төв улсын төсвийн 3,5 тэрбум төгрөгөөр хийгдэж, нээлтээ хийлээ. Мөн боловсролын салбарын хөрөнгө оруулалтууд амжилттай хийгдэж байна.
-Энэ жилээс сумын шинэчлэлийг аймаг бүрт нэг суманд хэрэгжүүлэхээр болсон. Үүнд танай аймгийн ямар сум хамрагдаж байгаа вэ?
-Сумын төвийн шинэчлэл төслийг улсын хэмжээнд 16 аймгийн нэг нэг суманд хэрэгжүүлж байгаа. Манай аймгаас Зэрэг сум хамрагдаж байна. Энэ төсөл хэрэгжсэнээр сумын төвийн айл өрхүүд инженерийн нэгдсэн байгууламжтай болох, одоо амьдарч байгаа орчин нөхцлийг сайжруулах чиглэлээр гол ажлууд хийгдэх юм. Ингэснээр сумын төвийн айл өрх Улаанбаатар хотын орон сууцанд амьдарч байгаа айл өрхтэй дүйцэхүйц орчин үеийн хот төлөвлөлтийн норм стандартыг хангасан орчинд амьдрах нөхцөл бүрдэнэ гэж үзэж байгаа. Сумын төвийн шинэчлэл төслийн хүрээнд Зэрэг суманд инженерийн байгууламжууд хийхээс гадна орон нутгийн иргэд, оршин суугчид санал санаачилгаараа хашаа хороогоо янзлах, гудамж талбайгаа өнгө үзэмжтэй болгох, гудамжуудад гарц гаргах, хашаагаа нэг стандартаар барих, гэрэлтүүлэг, засмал замын ажлууд цогцоороо хийгдэж байна.  ...
 
      Барилгаа сэргээн засч шинэчлэхдээ түүнд хэрэглэх барилгын материалыг аль болох өндөр чанартайг нь сонгох шаардлагатай. Хэрэв засвар шинэчлэлийг барилгынхаа хэсэг бүрт Пассив барилгын стандартын шаардлага хангахаар хийвэл эрчим хүчний хэмнэлтийн хамгийн таатай түвшин, хамгийн олон хэрэглэгчийн сэтгэл ханамж, мөн эдийн засгийн хамгийн сайн үр дүнд алхам алхмаар хүрэх боломжтой. 
 

Эдгээр мэдээ, нийтлэлүүдийг илүү дэлгэрэнгүй мэдэхийг хүсвэл БАРИЛГА.МН сэтгүүлийн шинэхэн дугаараас унших боломжтой.