Нэгэн баян эзэн байжээ. Ганц хүүтэй, хүү нь ажилгүй, эрхийн тэнэг юмсанж. Ингээд хүүгээ ажилд сургахаар шийдэн өөрийн танил нэгэн баянд зарцлуулахаар өгчээ. Өгөхдөө нөгөө баян эзэнд:
- За чи миний хүүгээр яг нэг жил ажил хийлгэ. Ажлын хөлсөнд нь сохор зоос байхад л болно гэж гэнэ.
       Нөгөө баян ямар учиртайг нь гайхаад олсонгүй, намайг сонжиж байж магад гэж бодоод хүүг тааваар нь байлган, сайхан хувцаслаж, сайн хооллосоор яг нэг жил болоод болзсон газартаа хэлснийх нь дагуу ганц зоостой авчирч өгчээ. Харих замд нэгэн том мөрөн тааралдав.
Мөрний эрэг дээр амарч байхдаа аав нь: - За миний хүү ажил хийж сурав уу? гэхэд хүү:
- Ажил хийж сурлаа гэж гэнэ. Аав нь ажлын хөлсний ганц зоосыг нь авснаа мөрний ус руу шидэж орхив.
Харин хүү гайхсан шинжтэй харснаа юу ч хэлсэнгүй цааш явжээ.
       Аав бас өөр нэгэн эзэнд урьдын адил болзолтойгоор өгсөн боловч нөгөө эзэн  мөн л адил эргэлзэж байснаа тааваар нь нэг жил болгоод буцаажээ. Мөн харих замдаа ажлын хөлс ганц зоосыг нь ус руу шидсэн ч хүү тоосонгүй гэнэ.
       Ингээд аав цөхөрсөнгүй бас нэгэн баян эзэнд зарцлуулахаар өгчээ. Харин энэ эзэн өмнөх эздийн адил гайхширсан боловч “Энэ ямар нэгэн учиртай байх” гэж бодоод хүүг нь жирийн нэгэн барлагийн адил ажилд зүтгүүлж өгчээ. Өглөө хар үүрээр хөөн ажилд гарган, үд дээр аяга усанд чанасан тутарга, орой ганц ширхэг эрдэнэ шишээр хооллон, харанхуй болтол ажилд зүтгүүлэн бүтэн жил талхиж гэнэ. Ингээд болзсон хугацаа болж аавд нь хүргэж өгөөд ажил сайн хийсэн гээд өөрийн санаснаар ажлийн хөлс төлөх гэсэн боловч аав нь зөвшөөрсөнгүй, тохиролцсоноо л өг гэж гэнэ. Ийнхүү хоёул буцаж яваад мөн л мөнөөх мөрний эрэг дээр амрахаар суув. Аав:
- За миний хүү ажил хийж сурав уу? гэхэд хүү:
- За даа, аав минь дөнгөж л ажлын зах, зухтай л болж байна даа гэхэд аав нь гайхаж ажлын хөлс ганц сохор зоосыг  аван ус руу шидэхээр завдтал  хүү учиргүй сандран эцгийнхээ гарыг барин хорьж:
- Аав минь, энэ хэдийгээр ганц муу сохор зоос төдийхөн боловч миний бүтэн жилийн ажлын хөлс билээ гээд нүдэнд нь нулимс тунаж ирэхэд аав нь:
-Тийм байна, миний хүү үнэхээр ажил сурчээ. Урьд нь хоёр удаа чиний бүтэн жилийн ажлын хөлс гэгдэж ирсэн зоосыг ус руу шидэхэд чи огт тоохгүй байж билээ. Харин энэ ганц зоосыг чи үнэхээр хөлсөө гойжуулан, хүчээ шавхаж олсон болохоор чамд маш үнэ цэнэтэй санагдаж байгаа. Жинхэнэ ажлын хөлс гэж энэ дээ  гэв.

“Сургамжит өгүүллэг 2” номноос