1921 онд Ардын хувьсгал ялсны дараа улс орноо суурин иргэншлийн замд оруулах зорилтоо хэрэгжүүлэхэд олон салбарыг цоо шинээр эхлэх хэрэгтэй байсан бөгөөд тэр бүхний эхлэл нь барилга байлаа.

Тухайн үед баригдаж байсан сүм хийдийн барилгуудыг гадаадын пүүс, худалдаачид гүйцэтгэдэг байсан ба тэдгээр нь хэрэгцээндээ тохируулан гар аргаар шохой шатаах, тоосго цохих гэх мэт жижиг үйлдвэрийг явуулахаас өөр барилгын бааз суурь Монголд байсангүй.

Тиймээс 1923 онд хуралдсан МАН-ын II хурлаар “Аливаа банз, мод хөрөөдөх, тоосго хийх, шохой шатаах зэрэг ажлуудыг хятад иргэд хийж барилгад нийлүүлж байгаа нь үнэ өртөг өндөртэй байгаа тул дээрхи ажлыг улсын сангаас эрхлэн гүйцэтгэх газар байгуулах нь чухал” гэж үзээд 1925 онд барилгын ажлыг улсын хяналтанд авчээ.

Харин 1926 оны 6-р сарын 15-ний өдрийн IYхурлын тогтоолоор “Монгол банк”-ыг түшиглэн “Монголын хувь нийлүүлсэн хоршоо”-г байгуулсан барилгын байгууллагын үүсэл байлаа.

Барилгын хувь нийлүүлсэн хоршоолол нь 1926-1930 онд 9,5 сая төгрөгийн ажил гүйцэтгэж байжээ.

Хэрэв барилгын салбарын үүсэл хөгжлийг үечлэн авч үзвэл 1926-1930 онд барилгын байгууллага цогцоороо үүсэн бий болсон бөгөөд 1931 онд ЗХУ-д 130-аад хүнийг явуулан сургасан нь үндэсний барилгачид бий болжээ.

Монголын барилгын салбарыг өнөөгийн түвшинд хүргэхэд онцгой үүрэг гүйцэтгэсэн том байгууллага нь барилгын цэргийн салбар юм. Цэргийн яамны сайд, бүх цэргийн жанжин маршал Г.Дэмидийн санаачлага шийдвэрээр барилгын цэргийн салбарыг байгуулсан байна.

  1936 онд Худалдаа аж үйлдвэрийн яамны дэргэд   “Барилгын техникийн хэрэг эрхлэх газар”-ыг байгуулсан нь барилгын байгууллага бие даасан барилгын үйлдвэрлэлийн салбар болон хөгжих боломж нь бүрджээ.

“Барилгын техникийн хэрэг эрхлэх газар”-ыг 1937 оны 12-р сарын 17-ний өдрийн Сайд нарын Зөвлөлийн 33-р тогтоолоор “Улсын барилгын тресст” болгон өөрчилжээ. Уг тресст нь 500 орчим ажилчидтай, жилдээ 2 сая төгрөгийн барилга угсралтын ажил хийдэг байжээ.

Харин 1940 онд “Улсын барилгын тресст”-ийг Дотоод явдлын яамны мэдэлд шилжүүлжээ. Тухайн үед барилгын тресстийн хөрөнгө оруулалт 8 дахин нэмэгдсэн байсан гэнэ.

 Дайн дуусаж бүтээн байгуулалтын ажлууд эрчимтэй хийгдэх шаардлага гарч тухайн үед олзлогдсон Япон цэргүүдийг ашиглах зорилгоор 1945 онд “Олзлогдсон цэргүүдийн хэрэг эрхлэх газар”-ыг байгуулж байсан байна.

1941-1945 оны үед улсын хэмжээгээр барилгын ажил 116 сая төгрөгт хүрчээ.   

Харин 1946 онд “Барилгын материал бэлтгэх газар”-ыг байгуулжээ. Энэ үед жилд 3.3 сая ширхэг тоосго, 500 шоо метр бетон болон төмөр бетон эдлэл, 2000 гаруй тонн шохой үйлдвэрлэж байсан байна.

1947 онд барилга байгуулалтын ажил 45,6 сая төгрөгт хүрээд байлаа. Мөн барилгын үйлдвэрлэлд гар ажиллагааг халж, техник нэвтрүүлэх бодлого тавигдаж байв. ЗХУ-аас 1953 онд анхны экскаватор, 1954 онд анхны өргөгч цамхагийг авч байсан бол 1954 онд Улаанбаатар хотын анхны төлөвлөгөө батлагдаж 1956 оноос эхлэн нийслэл хотыг ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу барилгажуулж эхэлжээ. Дараагийн 5 жилээс өнгөт металл, гөлтгөнө, жонш, хүдрийн хэд хэдэн уурхай, Дархан, Угтаалын сангийн аж ахуй байгуулагдаж, Улаанбаатар, Булган, Улаангом, Чойбалсан зэрэг хотуудад гурилын үйлдвэрүүд баригдсан түүхтэй.

Барилгын ажил эрчимжихийн хэрээр салбарын удирдлага зохион байгуулалтанд өөрчлөлт орж үүрэг, зорилт нь өндөржсөөр байлаа.

1957 он гэхэд барилгын ажлын хэмжээ 338 сая төгрөгт хүрчээ. 1963 оны 12 сард Барилга ба барилгын материалын үйлдвэрийн яамыг өөрчлөн Барилгын яам, Барилгын материалын үйлдвэрийн яам гэсэн хоёр яам болгосон ч 1963 онд Барилгын яамыг татан буулгаж Барилгын яам Барилгын материалын үйлдвэрийн яам болгожээ.

     1946-1965 он их бүтээн байгуулалтын үе байсан гэж хэлж болно. Гэсэн ч 1968 онд барилгын материалын хөгжилт удаан байна гэсэн дүгнэлт хийж Барилгын яам, Барилгын материалын үйлдвэрийн яамыг татан буулгаж дахин Барилга, барилгын материалын үйлдвэрийн яамыг байгуулсан түүхтэй.

1980-1990 оны үе монголын барилгын салбарын оргил үе байсан гэж хэлж болно. Учир нь жилдээ 5000м² хүртэл талбайтай орчин үеийн тохилог орон сууц, үйлдвэрүүдийг барьж ашиглалтанд өгч байжээ.

1989 он гэхэд барилга угсралтын томоохон 40 гаруй байгууллага, барилгын материалын 26 үйлдвэр, зураг төсөл сургалт, эрдэм шинжилгээний 20 орчим институт товчоотой байсан.

Улсын хэмжээгээр зөвхөн 1986-1990 онд гүйцэтгэсэн барилгын ажлын хэмжээ 66 тэрбум төгрөгт хүрч, барилгын гол нэрийн материалын дотоодын хэрэгцээг хангаж, тодорхой хэмжээгээр экспортолдог байжээ.

1991-1995 онд барилгын салбарын үйл ажиллагаа үндсэндээ зогсолтонд орсон үе байлаа.