“Барилга.МН” сэтгүүлийн 2013 оны сүүлийн дугаар шинэлэг өнгө төрх, дизайнтайгаар уншигч таны гарт очиж байна. Энэ дугаарт барилгын салбарт шинжлэх ухааны үүрэг оролцооны талаар асуудал хөндөж, монгол залуучууд өөрсдийн амьдрах орон сууцаа барихаар шинэ төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр зорьж байгааг сэтгүүлийн шинэ дугаараар дамжуулан дуулгаж байна.

     Мөн чанаргүй, асуудал дагуулсан барилгуудын жагсаалтыг үргэлжлүүлэн гаргалаа. Дулаалгын материалууд, шилэн блокны хэрэглээний талаар мэргэжлийн зөвлөмжөөрөө дамжуулан хүргэлээ.

Сэтгүүлийн шинэ дугаараас тоймлон хүргэж байна

Мэдээ мэдээлэл

      Нийслэл Улаанбаатар хотынхоо түүхийг хэр сайн мэдэх вэ? Таны мэдэх хийгээд мэдэхгүй түүх, мэдээллээ уншаарай. Орон сууцны дулаан алдагдлын дийлэнх хувь нь цонх, хаалгаар алдагддаг. Шинээр баригдаж байгаа орон сууцнуудын хэдэн хувь нь чанаргүй, гарал үүслийн гэрчилгээгүй цонх хэрэглэсэн талаарх мэдээллийг хүргэж байна.

      Монгол Улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай хууль 2003 онд батлагдсанаар иргэд хувьдаа 0.7 га газар өмчилж авах эрхтэй болсон. Харин нийслэлийн хэмжээнд өмчлүүлэх газар нь дуусч иргэдэд хүрэлцэхгүй байгаа тухай шүүмжлэх болсон.  Энэ онд газар өмчлүүлэх ажил дуусах байсан ч 2018 оныг хүртэл сунгахаар болсон.

Дугаарын зочин

     Сэтгүүлийн дугаарын зочноор МАЭ-ийн ерөнхийлөгч Э.Хүрэлбаатрыг урьж оролцууллаа. Архитеторч хүний ёс зүй, хот төлөвлөлтөнд архитекторуудын үүрэг оролцоо ямар байх гээд олон асуудлын хүрээнд ярилцлаа.

      ... Үнэнийг хэлэхэд аль нэг нам эвсэл төр барих үедээ мэргэжлийн байгууллагын хүмүүсийн үгийг сонсохгүй, дээрээс нь улс төрийн “хүчирхийлсэн” шийдвэрүүдийг олноор гаргаж байна. Энэ нь архитектурын салбарыг хүнд байдалд оруулж байна. Тухайлбал, Улаанбаатар хотын түүхэн барилга байгууламж, хөшөө дурсгалуудыг хайр найргүй буулгаж байгаад архитекторууд дургүй байгаа ...

Сурвалжлага

     Асуудал дагуулсан барилгуудын жагсаалт үргэлжилсээр байна. Бүтээн байгуулалт эрчимтэй өрнөж орон сууц, олон улсын жишигт нийцсэн стандарттай үйлчилгээний барилга байгууламж баригдаж байгаа нь сайшаалтай ч чанарын доголдолтой болоод бусдын эрх ашигт халдаж, зөвшөөрөлгүй барилгын ажил эхлүүлэх гээд олон асуудал барилгын салбарт байсаар л байна.

Дуулгах мэдээ

     Ноос болон түүгээр хийсэн дулаалгын материал олон давуу шинж чанартайболохыг ноосон дулаалгын материал үйлдвэрлэдэг улс орнуудын судлаачидтогтоосон.

     Ноос нь чийг шингээх чадвартай агаарын чийгэнд шууд нөлөөлдөг.Хүйтэн сэрүүн нөхцөлдхүйтний чийгийг шингээж тасалгаанд дулаан байхад туслана.Гадаа халуун байвал халуун чийг уурыг шингээж сэрүүн болгодог. Чийг ихтэй үед өөрийн жингийн 35-40%-тай тэнцэх чийгийг өөртөө шингээдэг боловч орчны чийг 80%-иас дээшгүй байх нөхцөлд гэмтэж муудахгүй.

Ази тивийн орон сууцны хэрэглээ

     Байрны дутагдал нь зөвхөн хямд үнэтэй орон сууцны тухай яригдана. Учир нь зах зээлийн үнээр баригдсан орон сууцнууд нь чинээлэг, дундаас дээш түвшний орлоготой иргэдэд зориулагддаг учир хангалттай баригдаж, түүнд хөрөнгө оруулагч болон барилгын компаниуд тэр хэмжээгээрээ ашиг олдог.

    Орон сууцны үнийн өсөлтөнд чухал нөлөө үзүүлдэг нэг зүйл нь газар. Газар үнэд орсноор барилгын өртгийг улам нэмэгдүүлж, дунд болон дундаас доош түвшний орлоготой иргэд орон сууц худалдан авах бололцоог улам багасгадаг.

Барилгажилт ба газрын үнэлгээ

     Монгол улсын Засгийн газраас гэр хорооллыг орон сууцжуулах төслүүдийг санаачлан хэрэгжүүлэхээр хэдэн жилийн өмнөөс ажлаа эхлүүлсэн ч дорвитой үр дүнд хүрсэнгүй.

     Тухайн үед 7-р хорооллын төсөлд оролцож байгаа барилгын компани 92 өрхтэй тохиролцоонд хүрсэн ба хашааны газрын хамгийн дээд үнэ 47 сая төгрөг болжээ. Энд барилгажуулах ажил эхлэхээс өмнө нэг хашааны газрын үнэ 10.000 орчим ам.доллар байсан бол төсөл зарлагдсаны дараа нэг хашаа 100-200.000 ам.доллар болж өсжээ.

Идэвхитэн бичигч

      Сар бүр “Барилга.МН” сэтгүүлд хаягласан идэвхитэн бичигчдийн материал ирсээр байна. Энэ дугаартаа “ITGM”ХХК-ийн ерөнхий инженер Б.Мөнхбаатарын ирүүлсэн “Барилгын чанарыг хайн бэдрэхүй” материалыг нийтэллээ.

      ... Барилгын чанар гэдгийг тусгайлсан нэг зүйл гэхээс илүү бүхий л салбарыг хамарсан олон талт арга хэмжээний нэгдэл гэж ойлговол зохино. Гэхдээ үүнийг уншигч та дээврээс чинь ус гоождог, сантехникийн хэрэглэлүүд нь ус алддаг, шал хөндийрдөг, цонх цантдаг шалтгаануудыг барилгын компаниас биш дээр дурьдсан шалтгаануудаас хай гэсэн үг биш ...

Асуудал хөндсөн сэдэв

Барилгын салбарт шинжлэх ухааны оролцоо чухал.

     Импортоор оруулж байгаа барилгын материалын 90 орчим хувийг Хятадулс хангаж байна. Барилгын үйлдвэрлэлийн хөгжлийг барилгын материалын үйлдвэрлэл гүйцэхгүй байгаагаас энэ салбар цогцоороо хөгжиж чадахгүй,орон сууцны үнэ өсөх, чанаргүй баригдах гэх мэт асуудлууд гарсаар байна. Уг нь манай улсад барилгын материал үйлдвэрлэх түүхий эдийн хангалттай нөөц байгаа нь судалгаагаар тогтоогдсонбайдаг. Барилгын салбарт өргөн хэрэглэгддэг бараа материалыг дотооддоо үйлдвэрлэх нөөц боломж, түүхий эд нь байгаа хэдий ч хөрөнгө оруулалтын хомсдол, банкны зээлийн өндөр хүү зэргээс шалтгаалж олон улсын хөгжлийн өнөөгийн түвшинд байгаа тэргүүний техник технологи, тоног төхөөрөмж бүхий үйлдвэрүүд байгуулах боломж гарахгүй байна. Иймээс зарим импортлогчид хямдыг нь бодож чанар муутай барилгын материал импортоор авсаарбайгаад мэргэжилтнүүд шүүмжлэлтэй хандаж байна.

Хаус дизайн

Орчин үеийн шинэлэг шийдлийг агуулсан орчин үеийн байрны дизайнтай танилцацгаая.

Үнэ ханш, судлагаа

     Улаанбаатар хотод ашиглалтанд орсон болоод 2013 оны 4-р улирал, 2014 он ашиглалтанд орох 40,513 айлын орон сууцны мэдээллийг дүүргээр нь нэгтгэн гаргалаа. Түүнчлэн орон сууцны үнэ ханштай холбоотой судалгаа мэдээлэл гээд бүрэн цогц мэдээллийг унших боломжтой.

     Мөн барилгын материалын өргөн хэрэглээний материал бүтээгдэхүүний үнийг авахаас гадна барилгын гол нэр төрлийн материалууд болох цемент, арматур, бетон зуурмаг, элс хайрганы үнэ ханшийн хэлбэлзлийг 2013.01-11 сар хүртэлх хугацаанд хэрхэн өөрчлөгдсөнийг судлагаа графикаар харуулж байна.

"Барилга.МН" сэтгүүлийг интернэтээр худалдан авахыг хүсвэл book.gogo.mn/paper.html дарна уу?