Сүүлийн жилүүдэд Монгол улсын маань өнгө төрх их хотуудын нэгэн адил өвөрмөц дүрх төрхтэй, чамин тансаг загвар шийдэл бүхий барилгуудаар эгнээгээ тэлэн өнгө орсоор байна. Энэ бүхэнд мэдээж хамгийн их үүрэг гүйцэтгэдэг хүмүүс бол барилгын архитекторууд байдаг. Ур ухаанаа гарган айл гэрийн өнгийг тодорхойлогч мэргэжилтнүүд дундаас бид энэ удаа Итали барилгын шийдэл, архитекторын онцлогийг уншигч олондоо хүргэхээр Италийн Термигас компаний Ерөнхий архитектор Жанандреа Баррека-тай ярилцсанаа хүргэж байна.

-  Сайн байна уу. Та юуны өмнө бидэнд өөрийгөө танилцуулна уу. Барилга, архитектурын салбарт хэр удаан ажиллаж байна вэ?

Сайн байна уу. Та бүхэнд энэ өдрийн мэнд хүргэе. Намайг Жанандреа Баррека гэдэг. Би 1990 оноос хойш барилгын архитектурын чиглэлээр ажиллаж байна. Анх 1990 оноос 2004 он хүртэл Виллард дахьуламжлалт хурал семинарын тэргүүнээр ажиллаж байлаа. 2000-2002 оны хооронд Женев хотын Архитектурын их сургуулийн Архитектор дизайны тэнхимийн зөвлөх профессор, 2010 оноос 2012 онуудад Франц улсын Марсейлле мужын хотын төвын шинэчлэл, бүтээн байгуулалтын зөвлөх архитектороор ажилласан.2004 оноос хойш Домус академид Архитекторын дизайн болон хот төлөвлөлт, мастер төлөвлөгөөний захирлаар ажиллаж байгаа. Мөн 2009 оноос хойш Термигас компаний зөвлөх архитектороор ажиллаж Улаанбаатар хотод Итали загварын том хэмжээний хорооллын ерөнхий төлөвлөгөө болон хэсэгчилсэн зураг төсөл хийн дуусгасан. Одоогоор Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн хойно баригдаж буй Sunshine village төсөл дээр ажиллаж байна.

-Дэлхийд итали улсын барилгууд архитектур шийдлээрээ нилээдгүй алдартай. Тэгэхээр итали архитекторуудын онцлог юу вэ? Ямар давуу талуудаараа алдаршихад хүрсэн юм бол.

Итали улс бол жижиг газар нутагтай хүн амын нягт суурьшилтай. Манай улсын талаар гэгээнтнүүд, яруу найрагчид, аялагчдын орон гэсэн хуучны хэллэг байдаг бас мянган тосгодын улс ч  гэж ярьдаг. Энэ нь  Итали улс өөр өөрсдийн аялга бүхий хэл, соёл, онцлогтой олон мужуудаас бүрддэгтэй холбоотой .

Жишээ нь: Женовези, Венециани, Наполитанчууд бүгд нэгнээсээ ялгаатай.Гэхдээ бүгд Италичууд гэдэг ньүнэн. Удмаараа эсвэл цусаараа биш харин архитектураараа нэгдмэл гэж хэлмээр. Архитекторуудын нүдээр тусажоюунд буух янз бүрийн дүр зургуудын  үр дүн нь баялаг санаануудаар бүрдсэн манай хотуудын анхны суурь чулуу нь болдог.

Архитектур нь манай хот байгуулалтын үндсэн хэсэг бөгөөд энэ нь бидний түүх соёлын салшгүй хэсэг болох ба аль нэг түүхийн үеээс хамааралгүй. Өөрөөр хэлбэл итали архитектур гэдэг ямар нэг хүсэл таашаалаар биш, загвар арга барилаар бүтээгддэг гэсэн үг.

Арга барил гэхээр бидний холимог, нэгдмэл түүхийн явцад бий болсон орон зайн мэдрэмж цаг үедээ тохирох шаардлага, хэрэглээ дээр тулгуурлан өнгөрсөн ба одоогийн тусгалыг нэгтгэн архитектор гэж дуудагдах бидний бий болгох загвар юм .

Архитектор төсөл нь ямар нэг хуулбар биш харин цаг үе, газар нутаг, ёс заншил, амьдрал, хүмүүсийн соёлыг тусгасан нэгдмэл шилдэг шийдэл байх ёстой.

Энэ үзэл суртал маань биднийг олонд танигдахад нөлөөлсөн болов уу гэж бодож байна.

- Манай нийслэл Улаанбаатар хотод өдрөөс өдөрт шинэ барилгууд сүндэрлэн босож байгаа өнөө үед монголын үндэсний хэв шинжийг хадгалсан, итали архитектур төлөвлөлттэй хослосон барилга, орон сууцны шинэ онцлог санаа төрж байна уу?

Тиймээ монголд маш их барилгажилт явагдаж байна. Ирэх болгондоо их өөрчлөгдсөнийг нь анзаардаг. Улаанбаатар хот маш хурдтайгаар хөгжиж байна.

Гэвч энд нэг түгшүүртэй санагдаж байгаа асуудал бол нийтийн орон зайг улам бүр бага анхаарч байгаа явдал.Хотын хөгжлийг удирдан чиглүүлж илүү сайн, сайхан хот байгуулахад зөвхөн барилгын гадна төрх, хийцэд санаа тавих бус тэдний хоорондын зай талбай, байршил зэргээс шалтгаалдаг.

Италийн хотуудын орон зайн хэмжээ нь барилгажилт ба нийтийн талбайн хэмжээ, хүн ам барилгын зориулалтаас шууд хамааралтай байдаг.

Улаанбаатар хот бол яах аргагүй Монголын орчин цагийн түүхт хот иймээс зөвхөн одоогийн барилга байгууламж, орж ирж байгаа эдийн засгийн таатай байдлыг бодохоос илүү иргэд амьдрах эрүүл таатай орчинг бүрдүүлэхэд анхаарал тавих нь зөв гэж боддог.

Манай 2 улсын ёс заншил эзэмших орон зай амьдралын хэв маяг маш ялгаатай. Италид аль болох орон зайдаа захирагдаж тухайн газар нутгаа өөрчлөн байгуулахад тулгуурласан байхад  Монгол чөлөөтэй өргөн уудам тарж нүүдэллэж ирсэн энэ амьдралтайгаа уялдсан ёс заншил соёлтой.

Гэхдээ глобалчлалын үр дүнд Монгол улс хотжих соёлд нэгдэж, барилгажилт эрчимжиж байна. Энэ утгаараа бид орон зайн зохицуулалт бүтээн босгох туршлагадаа тулгуурлан хамгийн зөв шийдэлтэй хот, барилга байгуулалтуудыг байгуулах бүрэн бололцоотой. Энэ чиглэлээр олон оронд, тус бүрийн заншил амьдарлын хэв маягт тохирсон бүтээн байгуулалт хийдэг туршлагатай.

- Худалдан авагчдын хүсэл сонирхолд нийцүүлэн, орон орны онцлог, өөрийн стилийг тусгасан бүтээл гаргана гэдэг мэргэжлийн хүнээс нилээдгүй авьяас чадвар, хичээл зүтгэл шаардах ажил байдаг болов уу. Энэ тал дээр Монголчуудын онцлог юу вэ?

Монголчууд өөрсдийн ёс заншилдаа маш бардам, сэтгэл хангалуун хүмүүс байдаг. Миний хувьд дандаа их элэгсэг, найрсаг, харилцан яарилцахад тааламжтай хүмүүстэй учирсан.

Бүх архитекторын бүтээлүүд нь тодорхой нэг газар нутагт тохирсон түүний онцлогийг илэрхийлсэн цаг үеийн бүтээл байдаг.Тиймээс ч архитектур гэдэг бол тухайн газар нутагт амьдардаг хүмүүст нийцэхүйц талбай, цэцэрлэгт хүрээлэн, барилга байгууламж, тохилог орчинг тусгасан бүтээл байх ёстой гэхүүдээ.

Сайн бүтээл бол тухайн газар нутагт нийцэж, орчинтойгоо зохицохоос гадна дүр төрх нөхцөлийг сайжруулж ирээдүйд энэ шинж чанараа хадгалсаар байх болно.

- Монголын ҮХХ-ийн салбар эрчимтэй хөгжиж төрөл бүрийн загвар шийдэл бүхий барилгууд баригдаж байна. Тэр дундаас итали загвар, стандарт бүхий байрууд баригдаж, олонд танигдаад авсан. Архитектор хүний нүдээр манай улсын барилгын салбарын хөгжил хэрхэн ажиглагдаж байна вэ?

Барилгын салбар ингэж хурдтай хөгжиж байгаад оролцох үнэхээр сэтгэл хөдөлмөөр.

Гэхдээ миний хувьд барьж эхэлсэн юмуу эсвэл зарим нь төлөвлөгдсөн ажилд оролцох бололцоо олдсон .Одоогийн байдлаар төлөвлөлтийг хэсэгчлэн хийгээд байх шиг санагдсан.

Эхлээд барилга барих зөвшөөрлийг нэг төслөөр аваад тэгээд шууд төмөр бетоноор карказаа цутгаад дараа нь дотор заслаар урьд нь хийсэн төлөвлөлтийн алдаагаа засах маягаар явж байна.

Би бодохдоо эсрэгээрээ, бүх цахилгаан, сан, бохирийн сүлжээгээ оруулсан бүрэн хэмжээний төсөл боловсруулаад барилгыг эхнээс нь төгсгөлийг хүртэл архитекторийн хяналттай байх ёстой.Мөн ингэснээрээ өрөө, орон зайн зохицуулалт нь бүх сүлжээтэйгээ  уялдсан тохилог орон сууц сайн барилга болно. Миний одоо ажиллаж байгаа төсөл дээр яг л ийм зарчмаар ажиллаж байгаа нь сайн юм.

-Та энд ямар төсөл дээр ажиллаж байна. Орон сууц, оффис гээд ямар чиглэлийн төсөл вэ?

Монголд өмнө нь орон сууцны хорооллын төвийн бар ресторан, соёл амралтын барилга гэх мэт сонирхолтой хэд хэдэн төсөл дээр ажиллаж байсан.Мөн Ховд хотын ерөнхий төлөвлөгөөг хийхээр шалгарсан байгаа.Яг одоо бол Химон констракшны Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн баруун хойно барьж буй Sunshine village хотхоныбарилгын доторхи зохион байгуулалт  болон дотор заслыг төлөвлөж байна.

- Энэхүү төслийнхөө талаар товч танилцуулаач. Та бүхэн яг ямар үүрэгтэй оролцож байна вэ?

Энэ орон сууцыг янз бүрийн хэмжээ амьдрах нөхцөлтэйгээр бодсон. Өрөө бүрт маш анхааралтайгаар гэрэл тусах байдал, ашигтай талбай их байхаар, мөн тавилга тавих тохижуулахад хялбар байхаар төсөөлж байна. Жижиг хэмжээтэй өрөөнүүд болон ариун цэврийн өрөө зэргийг аль болох зөв байршуулж тохилог байлгах талаас нь их анхаарал тавьж байна. Бид нэг цэлгэр байр байхаар мөн амархан зөв хуваагддаг, тохижуулах бололцоотойгоор, жижиг өрөөнүүдийг янз бүрийн зорилгоор ашиглах боломжтой байхаар төлөвлөж бодсон.

Харин том байрны хувьд зочны болон өдөр шөнийн гэсэн 3 хэсэгт хувааж тус бүртээ зориулалтынхаа дагуу тохилог, хоорондоо маш уялдаатай байхаар төлөвлөсөн.

Бас энэ төслийн гадна орчин тохижилтыг боловсруулж байгаа. Үүндээ аль болох орчныхоо барилгыг нэгтгэсэн оршин суугчдын тав тухыг бүрдүүлэх орон зай, явган болон авто зам нь нэгэндээ саад болохгүй байхаар шийдсэн. Ингэснээрээ оршин суугчдад аль болох эвтэйхэн байхаар тооцож байна. Мөн төслийн нэг хэсэг болох спорт цогцолборын барилга дээр ажиллаж байгаа.Энэхүү Sunshine village төслийнгадна төрх, доторхи зай хуваарилалт зэрэг зүйлс дээр би бүх зүрх сэтгэлээсээ ажиллаж байн.. Мэдээж хэрэг барилгын гадна төрх хотын өнгө үзэмжтэй шууд холбоотой тиймээс ч өөрийн мөрөөдсөн төрхийг тусгахыг хичээж байна.

Сүүлд нь хэлэхэд бид хамтрагчдынхаа хамт маш сайн ажил хийх болно гэсэн итгэлтэй байна.

  Та бүхэн энэ талаар сонирхвол “Sunshine village” хотхоны шийдлийг харж болох юм.

- Таны ажиллаж буй төсөл итали архитекторын ур ухаан шингэсэн, онцгой бүтээн байгуулалт болно гэдэгт итгэлтэй байна. Монгол орны маань хөгжил дэвшилд үнэтэй хувь нэмэр оруулж байгаа танд болон танай хамт олонд ажлын амжилт хүсье. Цаг гарган ярилцсан таньд их баярлалаа.

Урам зориг өгсөн танд баярлалаа. Танд ч мөн ажлын амжилт хүсэн ерөөе.