Хархорин сумын Соёлын төвийн довжоо, шат нь XIII зууны үеийн Хархорум хотын уран барилгын үлдэгдэл болохыг тогтоожээ. Уг чулуун хийцүүд дээр түмэн наст хээг гурван янзаар дүрслээд тусгай зориулалт бүхий углуурга, хэрчлээс гаргасан нь эртний Түрэг, Уйгарын үеийн Хөшөө цайдам, Харбалгас, Монголын эзэнт гүрний нийслэл Хархорум хотын уран барилгын чулуун хийцүүдтэй урлалын хувьд адил болохыг тогтоосон байна.
Үүнийг Хархорум музейн ажилтан өнгөрсөн тавдугаар сард анх мэдэж, Дэлхийн өв Орхоны хөндийн дурсгалт газрын хамгаалалтын захиргааны хадгалалт хамгаалалт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Н.Доржсүрэн, Хархорум музейн ажилтан Н.Гонгоржав, Хархорин сумын соёлын төвийн эрхлэгч Б.Гантулга нар Монгол Улсын түүх, соёлын хөдлөх дурсгалт зүйлийн бүртгэлийн маягтын дагуу бүртгэж баримтжуулах ажлыг хийжээ. Дээрх чулуун хийцүүдээс чулуун сийлбэрийн ур хийцийн дэг жаяг, уламжлалт хээ угалз, тэдгээрийн бэлгэдэл, төрөл зүйл зэргийг орд харш, уран барилгуудад хэрхэн ашиглаж байсныг тодруулахад үнэтэй хувь нэмэр оруулна гэж холбогдох мэргэжилтнүүд онцолж байна.
Б.Дэлгэр /Unen.mn/