Иргэдийн орон сууцны эрэлт өндөр байгаатай холбогдуулан Засгийн газраас эрэлтийг дэмжих ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийг баталж хэрэгжүүлээд байгаа билээ. Гэтэл хөнгөлөлттэй зээлэнд хамрагдаж тохилог орон сууцтай болох иргэдийн  хүслийг далимдуулж барилгын компаниуд барилгын ашигтай талбайг хумслах замаар ашиг унагах болсон.

Стандарт хэмжилзүйн үндэсний газраас 2009 онд гаргасан MNS 6058:2009 тэмдэглэгээ бүхий “Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал” гэж стандарт байдаг ч иргэд энэ талаар сайн мэддэггүйгээс хохирсоор байна. Компаниуд барилгын ашиглалтын талбайн хэмжээг тогтоож, борлуулахдаа энэ стандартыг мөрдөх ёстойч өөрсдийн эрх ашигт нийцсэн стандарт зохиочихсон байдаг. Тухайлбал, Барилга, хот байгуулалтын сайдын баталсан журмаар орон сууцны талбайн хэмжээг тогтоохдоо орон сууцны талбайн хэмжээг ханын дотор талаас хэмжинэ гэж заасан байдаг ч  барилгын компаниуд манай стандарт ийм байдаг гэж иргэдийг төөрөгдүүлэн нэг талын ханын зузааны голоос эсрэг талын ханын гол хүртэл хэмжиж м²-ыг тогтоодог байна.

2009 оноос өмнө орон сууцны барилгын сууцны талбайг Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газраас шалгадаг байсанбол шинэстандартын дагуу орон сууцны барилгын сууцны талбайн хэмжилтийг барилгын зураг төсөл боловсруулах эрх бүхий байгууллага, ААН-үүд шалгадаг болсон. Энэ нь барилгын компаниудын байрны талбай дутаасан зөрчлийг хянах тогтолцоог алдагдуулсан гэж болно.

Хуучны орон сууцны барилгын сууцны талбайг хэмжихэд тагт, харанхуй өрөө, хонгилын талбайордоггүй байсан бол 2009 оны стандартын дагуу ариун цэврийн өрөө, тагт зэргийг сууцны ашиглалтын талбайд оруулж тооцохоор  заажээ. Иргэд та бүхэн дараах аргачлалын дагуу орон сууцны ашигтай талбайгаа хэмжиж тогтоогоод зөрчил гарвал барилгын зураг төсөл боловсруулах эрх бүхий мэргэжлийн байгууллагад хандаж хэмжилт хийлгэн, баталгаажуулсны дараа ШӨХТГ-т гомдол мэдүүлэх боломжтой.

Ингээд барилгын ашигтай талбай тооцох журмыг хүргэе.

ОРОН СУУЦ, НИЙТИЙН БАЙРНЫ, СУУЦНЫ ТАЛБАЙ, ӨРӨӨ ТАСАЛГААНЫ АШИГТАЙ ТАЛБАЙ, БАРИЛГЫН ЭЗЛЭХҮҮН, БАРИЛГАЖИХ ТАЛБАЙ, БАРИЛГЫН ДАВХРЫГ ТООЦОХ ДҮРЭМ

1. Айлын сууцны талбай нь хүн амьдрах талбай, туслах өрөө тасалгаанны / тагт, лодж, веранд, террас, агуулах, ханын шүүгээ, гонхноос бусад/ нийт талбайн нийлбэр байна.

2. Айлын сууцны нийт талбай нь өрөө тасалгааны дээрх талбайгаас гадна хананы шүүгээ, лодж, тагт, веранд, террас сууцны доторхи шатны доорхи талбай агуулахын талбайнуудын / энд зуух байрлах талбай орохгүй/ нийлбэр байна. Гэхдээ байрны нийт талбайг тогтоохдоо лоджид 0,5 террас, тагтад 0,3, веранд, хүйтэн агуулахад 1,0 гэсэн бууруулах илтгэлцүүр хэрэглэнэ.
3. Нийтийн сууцны нийт талбай нь сууцны болон туслах өрөө тасалгаа, олон нийтийн ажлын зориулалттай өрөө тасалгаанаас гадна, энэ хавсралтын 2 дугаарт заасан лодж, веранд, тагтны тооцоот талбайн нийлбэр байна.
4. Орон сууцны барилгад байрлах нийгмийн / үйлдвэрлэл, үйлчилгээний / зориулалттай өрөө тасалгааны нийт талбайг тусад нь тооцно. Орон сууцны барилгын техникийн зориулалт бүхий шалны доорх болон адрын давхар, айлын сууцны гаднах инженерийн байгууламж байрлах талбай, мөн шатны тавцан, цахилгаан шат, үүдний гонхны талбай, гадна шатны талбайнууд сууцны нийт талбайн хэмжээнд орохгүй.

5. Сууцны барилгын талбай нь хашлага ханын дотор гадаргуугаас хэмжиж тогтоосон бүх давхруудын талбайгаас гадна тагт, лодж, шатны тавцан, цахилгаан шат, бусад нүхний талбайг оруулан тооцсон талбайнуудын нийлбэр байна. Харин адрын хөндийн болон аж ахуйн зориулалттай шалны доорх давхрын талбай энд хамаарахгүй.

6. Айлын орон сууцны өрөөний талбайг хамар хана болон хашлага ханын дотор гадаргуугаас шалны хөвөө модыг оруулалгүй шалны түвшинд хэмжиж тогтоосон хэмжээг үндэслэн тогтооно.

Адрын давхран өрөөний талбайн хэмжээг тогтоохдоо өндрийг таазны налуугаас нь хамааралтайгаар: налуу нь 30 градус бол өндөр нь 1,5 м: 45 градус бол өндөр нь 1,1м: 60 градус, түүнээс дээш бол өндрийг нь 0,5 м байхаар тооцно.
Тодорхойлсон өндрүүдийн завсрын өндрийн хэмжээг интерполяцийн аргаар тодорхойлно. Өрөөний өндөр нь намхан нөхцөлд нийт талбайг тодорхойлохдоо 0,7 гэсэн илтгэлцүүр хэрэглэнэ. Ийм тохиолдолд таазны налууг 30 градус гэж үзвэл өндрийн доод хязгаар нь 1,2м байх ёстой, харин 45-60 градус байвал 0,8м, 60 градус, түүнээс дээш бол хязгаар тогтоохгүй тооцно.
7. Орон сууцны барилгын эзлэхүүнийг тухайн барилгын /нэмэх,хасах 0,00/ түвшнээс дээшхи газар дээрхи хэсэг болон доошхи газар доорх хэсгийн эзлэхүүний нийлбэрээр тооцож тогтооно.

8. Барилгын барилгажих талбайг хаяавчийн давхрын түвшинд барилгаас цухуйсан элементүүдийг оруулан барилгын нийт хүрээгээр хэвтээ чиглэлийн огтлолын талбайгаар тооцож тодорхойлно. Энд барилгын доорх тулгуур бүхий хэсэг, нэвт гарцын талбай нэгэн адил хамрагдана.
Барилгын газар дээрхи болон доорх хэсгийн эзлэхүүнийг барилгын хашлага бүтээцийн / энд дээврээс гэрэлтүүлэх гэрэлтүүлгийн гадаргуу гэх мэт гадна гадаргуугаас тооцож тогтооно. Гэхдээ архитектур бүтээцийн цухуйсан элементүүд, инженерийн байгууламжийн суваг, террас, тагт болон нэвт гарц, тулгуурууд, мөнх цэвдэг хөрс бүхий талбайд барихаар төлөвлөсөн барилгын шалны доорх салхижуулалтын зориулалттай хөндий энэ тооцоонд хамаарахгүй.
9. Барилгын давхарт газар дээрх бүх давхруудаас гадна давхрын хучилт нь газрын түвшнээс 2м-ээс дээш өндөрт байх техникийн, адрын хучилтын, хаяавчийн болон зоорийн давхар орж тооцогдоно.

Харин мөнх цэвдэг хөрсөнд зохицуулан барих барилгын шалны доорх салхижуулалтын давхар барилгын давхарт тооцогдохгүй. Блокчлон барих барилгын давхар, тус бүрдээ тооцогдох ёстой.

Дээд давхрын дээр байгаа техникийн давхрыг мөн барилгын давхарт тооцохгүй.

Талбай тооцох аргачлалыг бүрэн эхээр үзэхийг хүсвэл ЭНД дарна уу.