-        Манай улсын ирэх оны эдийн засгийн төлвийг та хэрхэн төсөөлж байна вэ?

-        Энэ 2013 оны хувьд Монгол улсын эдийн засаг маш их хөдөлгөөн бужигнаантай жил болж өнгөрлөө. Уул уурхайгаас их хэмжээний мөнгө орж ирэхийн зэрэгцээ Засгийн газраас Бонд гаргаж мөнгө босголоо, 8 хувийн хүүтэй ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийг баталж хэрэгжүүлсэн зэргээс шалтгаалж эдийн засгийн томоохон үйл явцууд өрнөсөн. Харин ирэх 2014 оныг уул уурхайн олборлолтоос илүүтэйгээр бүтээн байгуулалтын гарааны жил болно гэж харж байна. Учир нь Засгийн газраас барилгын салбарыг бодлогоор дэмжиж байгаа, гадаадын хөрөнгө оруулагчид ч энэ салбарыг ихээр сонирхож хөрөнгө оруулах хандлагатай болсон байна.

-        Гадаадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээ цаашид өсөх, буурах хандлагыг өнөөдөр тодорхойлох боломж байна уу?

-        Манай улсын хувьд гадаадын хөрөнгө оруулалт 2011 оны сүүлчээс буурч эхэлсэн. Хөрөнгө оруулалтыг татахын тулд эхлээд улс төрийн орчноо тогтворжуулах, дараагаар нь холбогдох хууль, эрх зүйн орчныг ойлгомжтой, тодорхой болгож бусдын сонирхол татах хэмжээнд хүргэж засах ёстой. Хэрэв энэ бүхэн тогтворгүй хэвээр байх юм бол  хөрөнгө оруулагчдад өндөр эрсдэл үүсэх учраас хөрөнгө оруулах сонирхолгүй болно гэсэн үг. Түүнчлэн  яг ямар салбарт хөрөнгө татах вэ, үр дүн нь юу байх вэгэдгийг дэс дараатай шийдэж өгөх хэрэгтэй. Хэн хаанаас юу өгөх бол гэж хүлээгээд, эсвэл юунд яаж зарцуулахаа нарийн тооцохгүй цацчихаад баахан өр тавьж мөнгө босгоод байж болохгүй.  

Ер нь уул уурхайгаас гадна боловсруулах үйлдвэрийн салбарт хөрөнгө оруулагчдын сонирхлыгдээд зэргээр татах хэмжээнд орчныг нь сайжруулах хэрэгтэй байна. Хэрэв үйлдвэр олноор байгуулагдвал эдийн засгийг удаан хугацаанд хөтөлж, Монгол Улс эдийн засгийн чадавхиараа дэлхийд өрсөлдөх боломжтой болно. Миний харж байгаагаар ирэх онд уул уурхайн салбарт хөрөнгө оруулалт хэвийн үргэлжилнэ байх. Мөн барилгын салбараас гадна хөдөө аж ахуйн салбар, тэр дундаа мал аж ахуйн салбарт хөрөнгө оруулалт түлхүү орох магадлал байна. 

-        Цаашид манай улсад орж ирэх гадаадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээ улсын эдийн засагт хэрхэн нөлөөлөх вэ?

-        Манай улсын эдийн засагт эерэг болон сөргөөр нөлөөлөх олон хүчин зүйл бий. Учир нь Монгол Улс дэлхийн эдийн засгийн нэг хэсэг болчихсон. Өөрөөр хэлбэл, олон улсын эдийн засгийн өөрчлөлт манай оронд шууд нөлөөлнө гэсэн үг. Түүнчлэн гаднаас ирэх хөрөнгө оруулалтын хэмжээ их багаас шалтгаалж улсын эдийн засагт нөлөөлдөг. Харин 2014 онд хийгдэх хөрөнгө оруулалтын хэмжээ улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүний өсөлтийг нэмэгдүүлэх ч үндэсний нийт бүтээгдэхүүнд бол төдийлөн  өөрчлөлт оруулахгүй л болов уу.

-        Таны бодлоор ирэх оны ЭЗ-ийн төлөв байдал барилгын салбарт хэрхэн нөлөөлөх бол?

-        Барилгын салбар өснө. Учир нь энэ онд орон сууцны эрэлт, нийлүүлэлтийг дэмжсэн зээлийн хөтөлбөрүүд батлагдаж барилгын материалын болон барилгын олон компани зээл авч эргэлтийн хөрөнгөтэй болсон. Тэгэхээр эдгээр зээлийн хөтөлбөрийн үр дүн ирэх оноос харагдаж эхэлнэ. Орон сууцны нийлүүлэлт нэмэгдэж, барилгын материалын үйлдвэрлэл ч хэвийн явагдах болно.

-        Үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн төлөв ямар байх бол?

-        Нийлүүлэлт нь нэмэгдэнэ. Гэхдээ эрэлт нь хуучнаараа өндөр хэвээр байх болов уу.

-        Ирэх онд орон сууцны үнэ буурах үндэслэл бий юу?

-        Арилжааны банкнаас олгож буй зээлийг цаашид хуучин нөхцлөөр үргэлжүүлэн олгох тохиолдолд үнэ буурахгүй. Гэхдээ урт хугацаандаа орон сууцны үнэ тогтворжиж, савлагаа нь багасах төлөв ажиглагдаж байна.

-        Орон сууцны ипотекийн зээл цаашид хэвийн үргэлжлэх боломж бий юу?

-        Энэ зээл цаашид үргэлжлэх боломжтой. Өмнө өгсөн зээлийн төлөлтөөс уг зээл эргэж санхүүжинэ. Түүнчлэн улс төрийн нөхцөл байдал, нөлөөлөл ч ипотекийн зээлийг цаашид үргэлжлүүлэхээс өөр аргагүй байдалд хүргэж байна.  

Ярилцсан: Б.Цолмонтуяа