Барилгын салбар энэ онд харьцангуй дэвшилттэй ажилласан. Учир нь Монгол Улсын Засгийн Газрын зүгээс барилгын салбарыг дэмжих, орон сууцны үнийг тогтворжуулах дэд хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлж эхэлсэнтэй холбоотой.

  Үүний зэрэгцээ барилгын гол материал болох цемент, арматурын үнийг тогтвортой барьж эхэлсэн хэдий ч барилгын бусад төрлийн материалуудын үнэ өссөөр байгаа нь нууц биш. Манай улс барилгын гэлтгүй бусад олон нэр төрлийн бараа материалыг урд хөршөөс импортлон авч байдаг. Харин худалдаачид ашиг орлого олох гэж бараа материалдаа тодорхой хэмжээгээр үнийг нэмдэг.

  Олны хэлж ярьдгаар “100 айл” , “ТЭХ” зэрэг захуудаар явж худалдаачидтай барилгын материалын үнээ ямар шалтгаанаар нэмдэг эсэхийг тодруулахад, “Хамгийн түрүүнд тэдэнд вальютын үнийн өсөлт нөлөөлдөг гэдгийг бүгд  л хэлж байсан юм. Өөрөөр хэлбэл юань, долларын үнэ өсөх тусам бид үнээ нэмэхээс өөр аргагүй болдог”  гэж байлаа. Энэ бол барилгын материалын үнэ өсөх эхний шалтгаан.

Мөн гаалийн татвараа тухайн үеийнхээ вальютын ханшаар бодоод төлдөг, гэтэл монгол мөнгөний ханш өдрөөс өдөрт унаж байна. Гаалийн тариф, гаалийн  татварын тухай хуулийн 8 бүлгийн 35.3-т зааснаар “Гаалийн болон бусад татварыг барааг гаалийн байгууллагад мэдүүлсэн өдөр хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа тариф, валютын ханшаар тооцож төгрөгөөр ногдуулах ба хэрэв бичиг баримтын бүрдүүлэлтийг урьдчилан хийсэн өдрөөс гаалийн эцсийн бүрдүүлэлт хийх өдөр хүртэлх хугацаанд төгрөгийн гадаад валюттай харьцах ханш болон тарифын хувь хэмжээнд өөрчлөлт орсон бол гаалийн эцсийн бүрдүүлэлт хийх өдөр хүчин төгөлдөр мөрдөж байгаа тариф,  валютын ханшийг баримтална.”

  Зарим барилгын материал худалдаачдын ярьж байгаагаар бол барилгын салбар хөгжиж байгаа болохоор аль болох чанартай, үнэтэй Герман, Япон, Солонгосоос материал оруулж ирэхийг хичээдэг гэж байлаа. Гэтэл тэдэнд гаалийн татвар бас ихээхэн нөлөөлдөг гэж байна. Энэ бол барилгын материалын үнэ өсөх бас нэг шалтгаан.

Барилгын материал худалдаалагчдын хэлж байгаагаар “тэд бас ашиг олохыг бодож байгаа хэдий ч өндөр өртгөөр авчирсан барилгынхаа материалыг халуун, хүйтэн хэм нь таарсан агуулахад хадгалах хэрэгтэй болдог мөн лангууны түрээс зэргийг төлдөг болохоор анх авсан үнээ багагүй нэмдэг гэдгээ ч хэлж байлаа.

Наймаачид  Хятад улсаас барилгын материалыг үйлдвэрээс нь авдаг үнэ, манайд зарагдаж байгаа ханшийн харьцуулалтыг доор үзүүллээ.  

Цемент, тоосго, блок нь барилгын материалын гол хэрэгслүүд. Манайд эдгээрийг үйлдвэрлэдэг хэдий ч урд хөршийн цемент, тоосго нь манайхаас хямд байгаа болохоор хүмүүс их авдаг байна. Төр засгийн зүгээс барилгын салбараа үнэхээр хөгжүүлэх бодолтой байгаа бол дотооддоо үйлдвэрлэж чадаж байгаа барилгын материалыг гаднаас оруулж ирэхээ зогсоох л хэрэгтэй байгаа юм. Дараах хүснэгтээс илүүойлгомжтой харагдана.  

Цементийн ханш

Харин монгол тоосго ширхэг нь 330-350 төгрөгний үнэтэй байгаа бол Хятад тоосго 280 төгрөгний үнэтэй байх жишээтэй.

 Санаагаар болдог бол дотооддоо үйлдвэрлэж байгаа барилгын материалаараа барилга байшингаа бариад байвал мөнгө нь ядаж гадагшаа явчихгүй дотоодын нийт бүтээгдэхүүний үнэ өсөх боломжтой. Гэвч хаанахын ямар барилгын материал сонгож барилга байшингаа барих нь барилгын компани болон иргэдийн сонголт. Угтаа бол бид үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжиж тусмаа л илүү чанартай барилгын материал үйлдвэрлэж чадна.