Нэг. Нийтлэг үндэслэл  
           1.1. Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт Газрын тухай хуулийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны хүрээнд газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг шилжүүлэх, гэрчилгээний хугацаа сунгах, газар ашиглалтын зориулалтыг өөрчлөх шийдвэр гаргах үйл ажиллагааг зохицуулахад энэхүү журмын зорилго оршино.
1.2. Журмыг нийслэлийн газрын болон барилга, хот байгуулалтын асуудал эрхэлсэн орон нутгийн төрийн захиргааны байгууллагууд үйл ажиллагаандаа мөрдөн ажиллана.
1.3. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэх, эрхийн гэрчилгээний хугацаа сунгуулах, газар эзэмших, ашиглах зориулалтыг өөрчлөх, газрын хэмжээ нэмэгдүүлэх тухай иргэн, хуулийн этгээдийн хүсэлтийг Иргэдийг хүлээн авах төв хүлээн авна.
1.4. Иргэдийг хүлээн авах төв хүсэлтийг бүртгэж, Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 4-т зааснаар түүнийг шийдвэрлэх байгууллагад өдөрт нь багтаан шилжүүлнэ.
            1.5. Газар эзэмших эрхтэй холбоотой иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын хүсэлтийг дараах зарчмаар шийдвэрлэнэ.
1.5.1. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг шилжүүлэх тухай хүсэлтийг Газрын тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.3, Газрын харилцаа, геодези зураг зүйн газрын даргын 2008 оны 83 дугаар тушаалаар батлагдсан “Газар эзэмших, ашиглах эрхийн гэрчилгээ олгох журам”-д заасан үйл ажиллагаа явуулж, бичиг баримтын бүрдлийг хангуулан тухайн шатны Засаг даргад танилцуулан шийдвэр гаргуулах;
1.5.2. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хугацааг сунгуулах тухай хүсэлтийг Газрын тухай хуулийн 37 дугаар зүйл, Газрын харилцаа, геодези зураг зүйн газрын даргын 2008 оны 83 дугаар тушаалаар батлагдсан “Газар эзэмших, ашиглах эрхийн гэрчилгээ олгох журам”-д заасан үйл ажиллагаа явуулж, бичиг баримтын бүрдлийг хангуулсны дараа Нийслэлийн Ерөнхий төлөвлөгөөний газраас санал авч тухайн шатны Засаг даргад танилцуулж шийдвэр гаргуулах;
1.5.3. Газар эзэмших, ашиглахзориулалтыг өөрчлүүлэх тухай хүсэлтийг Газрын харилцаа, геодези зураг зүйн газрын даргын 2008 оны 83 дугаар тушаалаар батлагдсан “Газар эзэмших, ашиглах эрхийн гэрчилгээ олгох журам”-д заасан үйл ажиллагаа явуулж, бичиг баримтын бүрдлийг ханган  нийслэлийн барилга хот байгуулалт, газрынасуудал эрхэлсэн байгууллагуудын Газар, барилгажилтын зөвлөл /цаашид “Зөвлөл” гэх/-ийн хурлаар хэлэлцүүлэн хурлаас гарсан санал дүгнэлтийг тухайн шатны Засаг даргад танилцуулж шийдвэр гаргуулах;
1.6. Эзэмшил газрынхаа хэмжээг тухайн байршилдаа нэмэгдүүлэх тухай хүсэлтийг Газрын тухай хуулийн 33 дугаар зүйлийн 33.1.2-т заасныг баримтлан нэмэгдүүлэхээр хүсэлт гаргасан газрын хэмжээгээр мөн хуулийн 36 дугаар зүйлийн 36.1-д заасан дуудлага худалдааны анхны үнийг төлүүлсний дараа тухайн шатны Засаг дарга шийдвэрлэнэ.
1.7. Иргэн өмчийн газраа бусдад ашиглуулах, эзэмшүүлэх, газар өмчлөх эрхээ бусдад шилжүүлэх, барьцаалахтай холбоотой харилцааг Монгол Улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай хуулийн 24 дүгээр зүйл, 26 дугаар зүйлийн 26.1, 27 дугаар зүйлийн 27.1.3, 29 дүгээр зүйл, Иргэний хууль, Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн холбогдох бусад заалтад заасны дагуу зохицуулна.

Хоёр. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэх тухай
шийдвэр гаргах үйл ажиллагаа
 2.1. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ шилжүүлэх хүсэлтийг Иргэдийг хүлээн авах төвөөр дамжуулан газар эзэмшүүлэх шийдвэр гаргасан тухайн шатны Засаг даргын харьяалах газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага хүлээн авна.
            2.2. Эрхийн гэрчилгээг шилжүүлэх тухай хүсэлтийг хүлээн авахдаа Газрын тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.2.2-т заасан нотолгоог гэрээ, эсхүл хүсэлтэд тусгах бөгөөд уг бичиг баримтад газрын эрх олгогдох үед эрх шилжүүлэгч талд хүлээлгэсэн эрх, үүрэг, түүнийг хангах аргыг газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хамт гэрчилгээг шилжүүлэн авч буй тал залгамжлан авахыг хүлээн зөвшөөрч байгааг тусгасан байна.
            2.3. Газарэзэмшихэрхийнгэрчилгээгшилжүүлэн авч байгаа этгээдийн гэрчилгээний хугацааг гэрчилгээ шилжүүлэн авсан өдрөөс эрхшилжүүлэгчид анх олгосон гэрчилгээнийхугацаадуусгавар болох хүртэлх хугацаагаар тогтоож шийдвэрийн төслийг бэлдэнэ.
   2.4. Газар эзэмшигч газраа бүхэлд нь шилжүүлж байгаа тохиолдолд газрын зориулалт, хэмжээг, газрынхаа зарим хэсгийг шилжүүлж байгаа тохиолдолд газрын зориулалтыг өөрчлөхгүй.   
            2.5. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ шилжүүлэх хүсэлт болон түүнд хавсаргасан бичиг баримт Газрын тухай хууль болон газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах гэрээнд заасан шаардлагыг хангасан тохиолдолд газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага 15 хоногт багтаан газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ шилжүүлэх талаар гаргах тухайн шатны Засаг даргын шийдвэрийн төслийг бэлдэж танилцуулан шийдвэр гаргуулна.
            2.6. Засаг даргын шийдвэрийг үндэслэн газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны орон нутгийн байгууллага газрын улсын бүртгэлд газрын эрх шилжсэнийг бүртгэнэ.
            2.7. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1.4-т заасан эзэмших эрхийн гэрчилгээгээ бусдад шилжүүлэхэд төлөх хураамжийг төлсөн тохиолдолд шилжүүлэн авч буй этгээдэд газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг шинээр олгож, газар эзэмшүүлэх гэрээг шинэчлэхгүйгээр өмнөх эзэмшигчтэй хийсэн гэрээнд хавсралтаар зөвхөн газар эзэмшигчийн нэр өөрчлөгдсөн тухай нэмэлт өөрчлөлт оруулна.

Гурав. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хугацаа сунгах тухай
шийдвэр гаргах үйл ажиллагаа
3.1. Хотын хөгжлийн ерөнхий болон хэсэгчилсэн төлөвлөгөө, газар дээрх үл хөдлөх хөрөнгө, барилга байгууламжийн ашиглалтын зориулалт, хийц, газрын гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг үндэслэл болгон газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хугацааг 40 хүртэл жил, ашиглах эрхийн гэрчилгээний хугацааг 5 хүртэл жилээр сунгах тухай шийдвэрийг тухайн шатны Засаг дарга гаргана. 
3.2.Газрын эрхийн гэрчилгээг сунгах хугацааг тодорхойлохдоо дараах зарчмыг баримтална:
    3.2.1. Барилга, байгууламж барих зориулалтаар газрын эрх авч гэрээ хийсэн боловч захиргааны байгууллага болон бусдын хууль бус үйлдэлээс  шалтгаалангазар эзэмших, ашиглах гэрээ хийснээс хойш  2 жилийн хугацаанд барилга, байгууламж барьж эхлээгүй газар эзэмшигч, ашиглагчийн гэрчилгээний хугацааг дээр дурьдсан шалтгаан үргэлжилсэн хугацаагаар 1 удаа сунгах;
3.2.2. Гэрээнд заасан хугацаанд барилга байгууламжаа барьж ашиглалтад өгсөн этгээдэд барилга байгууламжийн ашиглалтын зориулалт, хийц, газрын гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг үндэслэл болгон тухайн газрыг үргэлжлүүлэн хуульд заасан хугацаагаар энэ журамд заасан зарчмыг баримтлан сунгах;
3.2.3. Тухайн газрыг хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, үүргийн болон нутаг дэвсгэрийн бүсчлэлд тусгагдсанаас өөр зориулалтаар болон уурхайн эдэлбэрийн зориулалтаар эзэмшиж буй газар эзэмшигчийн гэрчилгээний хугацааг 5  хүртэл жилээр;                 
3.2.4. Тухайн газрыг хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, үүргийн болон нутаг дэвсгэрийн бүсчлэлд тусгагдсан зориулалтаар ашиглаж байгаа, 10 жилээс дээш насжилттай, 1-3 давхар барилга бүхий болон нефтийн бүтээгдэхүүний агуулах, шатахуун түгээх станц, бөөний худалдааны зах, төвүүдийн газар эзэмшигчийн гэрчилгээний хугацааг 5-10 жилээр;
3.2.5. Тухайн газрыг хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, үүргийн болон нутаг дэвсгэрийн бүсчлэлд тусгагдсан зориулалтаар ашиглаж байгаа, доороо үйлчилгээтэй орон сууцны 5-12 давхар барилга, амины орон сууцны барилга, худалдаа, бүх төрлийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээ, шашин, сүм хийд, аж ахуйн бусад зориулалтаар газар эзэмшигчийн гэрчилгээний хугацааг 10-15 жилээр;
3.2.6. Тухайн газрыг хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, үүргийн болон нутаг дэвсгэрийн бүсчлэл тусгагдсан зориулалтаар ашиглаж байгаа, зориулалтын дагуу үйл ажиллагаа явуулж байгаа төрийн өмчийн сургууль, цэцэрлэг, хүүхдийн байгууллага, төрийн байгууллагын, хотын нийтийн тээвэр, дулаан, холбоо, эрчим хүчний хангамж, төмөр зам, нисэх онгоцны буудлын зориулалттай газрын гэрчилгээний хугацааг 15-20 жилээр;
3.2.7. Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөтэй уялдуулан  боловсруулсан хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгагдсаны дагуу шинээр баригдсан иргэний, үйлдвэрлэлийн болон хөдөө аж ахуйн зориулалтаар баригдсан барилга, байгууламжийн газар эзэмшигчийн гэрчилгээний хугацааг 20-40 жилээр сунгаж шийдвэр гаргана.
3.3. Эрхийн гэрчилгээний хүчин төгөлдөр байх хугацаа дуусахаас 30-аас доошгүй хоногийн өмнө газар эзэмшигч, ашиглагч нь хугацаа сунгуулах хүсэлтээ гаргаагүй тохиолдолд өмнөх газрын эрх дуусгавар болсноос хойшхи хугацаанд газрыг зөвшөөрөлгүй ашигласан гэж үзэж Газрын тухай хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.1.11-т заасан захиргааны хариуцлагыг ногдуулж, торгуулийг төлсний дараа гэрчилгээний хугацаа сунгаж шийдвэр гаргана.
3.4. Газрын эрхийн гэрчилгээний хугацаа сунгуулах хүсэлтийг Иргэдийг хүлээн авах төвөөр дамжуулан хүлээн авна.
3.5. Иргэдийг хүлээн авах төвөөр дамжуулан хүсэлтийг хүлээн авсан газрын асуудал эрхэлсэн байгууллага Газрын тухай хуулийн 37 дугаар зүйлийн 37.2-т заасны дагуу газар эзэмшигч, ашиглагч эрхийн гэрчилгээ эзэмших нөхцөлийг хангасан эсэхийг хянаж газрын гэрээний үүргийн биелэлтийг дүгнэнэ.
3.6. газрын асуудал эрхэлсэн байгууллага нь газар эзэмшигч, ашиглагч эрхийн гэрчилгээ эзэмших нөхцөлийг  хангасан эсэхийг хянаж тогтоохдоо газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах гэрээний үүргийн биелэлтийг зүйл тус бүрээр дүгнэжакт үйлдэн шинэчлэн байгуулах гэрээнд хавсаргана.
3.7. Газрын эрхийн гэрчилгээний хугацааг сунгахдаа газрын зориулалтыг газар зохион байгуулалтын болон хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгагдсан газар ашиглалтын зориулалтаар тодорхойлон өөрчлөнө.
3.8. Газрын асуудал эрхэлсэн байгууллага  нь газар эзэмших гэрээний үүргийн биелэлтийг хангаж ажилласныг актаар тогтоох болон газрын зориулалтыг хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөнд нийцсэн эсэх асуудлыг ажлын 5 хоногийн дотор Газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны орон нутгийн байгууллага Нийслэлийн Ерөнхий төлөвлөгөөний газарт санал авахаар холбогдох материалыг хүргүүлнэ.
3.9. Нийслэлийн Ерөнхий төлөвлөгөөний газар ажлын 5 хоногт багтаан саналаа бичгээр  ирүүлнэ. Дурдсан хугацаанд санал ирүүлээгүй тохиолдолд зөвшөөрсөн санал өгсөнд тооцно.
3.10. Газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны орон нутгийн байгууллага гэрээний үүргийн биелэлтийг дүгнэсэн акт, Нийслэлийн ерөнхий төлөвлөгөөний газрын саналыг тусган тухайн шатны Засаг даргын гаргах шийдвэрийн төслийг бэлдэж танилцуулна.
3.11. Тухайн шатны Засаг дарга газар эзэмших, ашиглах эрхийн гэрчилгээний хугацааг сунгах эсэх талаар шийдвэр гаргана.
3.12. Газар эзэмшигч, ашиглагч гэрээний үүргийн биелэлтийг хангаагүй нь актаар тогтоогдсон тохиолдолд захиргааны байгууллагаас гэрээний үүргийн биелэлтийг хангах 30 хоногийн хугацаа тогтоож зөрчлийг арилгуулна.
3.13. Тогтоосон хугацаанд гэрээний үүргийн биелэлтийг хангаагүй тохиолдолд үүргийн биелэлт хангах хүртэл гэрчилгээний хугацааг сунгахгүй бөгөөд зөрчлийг арилгасны дараа газрын гэрчилгээний хугацаа сунгахдаа энэ журмын 3.3-тзаасан арга хэмжээ авна.
3.14. Засаг даргын шийдвэрийг үндэслэн газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны орон нутгийн байгууллага газрын улсын бүртгэлд газар эзэмших гэрчилгээний хугацаа сунгагдсан талаарх бүртгэлийг хийнэ.
 
4. Газар ашиглалтын зориулалт өөрчлөх тухай
шийдвэр гаргах үйл ажиллагаа
4.1. Газар эзэмшигч, ашиглагчийн газар ашиглалтын зориулалтыг дараах үндэслэлээр тодорхойлон өөрчилж болно.
4.1.1. газар зохион байгуулалтын ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгагдсан газар ашиглалтын зориулалт;
4.1.2. хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөнд газар ашиглалтын зориулалт тусгагдсан  байдал /үүргийн бүсчлэл/;
4.1.3. хүсэлт гаргагч аж ахуйн нэгж, байгууллагын улсын бүртгэлийн гэрчилгээнд бүртгэгдсэн үйл ажиллагааны чиглэл;
4.2. Тухайн газар дээр 3-аас дээш төрлийн үйл ажиллагаа явуулж буй тохиолдолд газар ашиглалтын зориулалтыг тогтоохдоо эзэмшил газрын талбайн хэмжээнд хамгийн их хувийг эзэлсэн газарт явагдаж байгаа үйл ажиллагааны төрлөөс эхлэн 2-оос илүүгүй газар ашиглалтын зориулалтыг Засаг даргын шийдвэрт тусгаж, эрхийн гэрчилгээнд бичнэ.
4.3.Газрын асуудал эрхэлсэн байгууллага нь газар эзэмших гэрээний үүргийн биелэлтийг хангаж ажилласныг актаар, журмын 4.1-д заасан үндэслэлийн дагуу газар ашиглалтын зориулалтыг ажлын 5 хоногийн дотор тогтоож газар ашиглалтын зориулалтыг өөрчлөх саналаа “Газар, барилгажилтын зөвлөл”-д танилцуулан санал дүгнэлт гаргуулна.
4.4. Газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны орон нутгийн байгууллага гэрээний үүргийн биелэлтийг дүгнэсэн акт, “Газар, барилгажилтын зөвлөл”-ийн  санал, дүгнэлтийг тусган тухайн шатны Засаг даргын гаргах шийдвэрийн төслийг бэлтгэн Засаг даргад танилцуулж шийдвэр гаргуулна.
4.5.Засаг даргын шийдвэрийг үндэслэн газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны орон нутгийн байгууллага газрын улсын бүртгэлд газар ашиглалтын зориулалт өөрчилсөн талаарх бүртгэлийг хийж, гэрээг шинэчлэн байгуулж гэрчилгээг шинээр олгоно.

Тав. Газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах гэрээнд
шаардлагатай гэж үзсэн бусад зүйлийг тусгах
5.1. Газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах гэрээг Газрын харилцаа, геодези, зураг зүйн газрын даргын 2003 оны 157 дугаар тушаалын хавсралтаар баталсан загварын дагуу байгуулахдаа Газрын тухай хуулийн 34 дүгээр зүйлийн 34.6.11-д заасан гэрээнд тусгах шаардлагатай гэж үзсэн бусад зүйлийг гэрээ тус бүрт тусгайлан зааж оруулсан байна.
5.2. “Гэрээнд тусгах шаардлагатай гэж үзсэн бусад зүйл” гэдэгт газрын байршил, төлөвлөлт, зориулалт, газар эзэмших, ашиглах гэрчилгээний хугацаа,газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг шилжүүлэх тохиолдол, газар ашиглалтын онцлогоос шалтгаалан гэрээгээр нэмж хүлээлгэх нөхцөл, болзлыг ойлгоно.
5.3. Газар эзэмшигч, ашиглагчид гэрээгээр нэмж хүлээлгэх нөхцөл, болзлыг гэрээ байгуулах эрх бүхий этгээд зохих шийдвэр, зайлшгүй нөхцөлийг үндэслэн гэрээнд тусгаж оруулна.
5.4. Шаардлагатай тохиолдолд гэрээгээр нэмж хүлээлгэх нөхцөл, болзлыг журам батлагдахаас өмнө байгуулсан газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах гэрээнд тусгаж, гэрээг шинэчлэн байгуулж болно. 
 
Зургаа. Хориглох зүйл
6.1. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэх, эрхийн гэрчилгээний хугацаа сунгуулах, газар эзэмших, ашиглах зориулалтыг өөрчлөх, газрын хэмжээ нэмэгдүүлэх хүсэлт шийдвэрлэхэддараахүйл ажиллагааг хориглоно.
6.1.1.Газрын тухай хуулийн 37, 38 дугаар зүйлийн холбогдох заалтуудад заасан бичиг баримтын бүрдэл хангаагүй хүсэлтийг хүлээн авах, шийдвэрлэх,
6.1.2. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэх, эрхийн гэрчилгээний хугацаа сунгуулах, газар эзэмших, ашиглах зориулалтыг өөрчлөх, газрын хэмжээ нэмэгдүүлэх хүсэлтийг газар эзэмших, ашиглах гэрээний үүргийн биелэлтийг дүгнэлгүйгээр, журмын 3.3, 3.12, 3.13-т заасан зөрчил арилгуулах арга хэмжээ авалгүйгээр шийдвэрлэх,
6.1.3. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэхдээ эрхийн гэрчилгээний хугацааг анх олгогдсон гэрчилгээний хугацаанаас илүү хугацаагаар сунгах, газар эзэмших, ашиглах зориулалтыг өөрчлөх, талбайн хэмжээг нэмэгдүүлэх, багасгах,
6.1.4. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хугацаа сунгахдаа журмын 3.2-т зааснаас өөр үндэслэл, хугацаагаар гэрчилгээ сунгах хугацааг тогтоох,
6.1.5. Газар ашиглалтын зориулалтыг журмын 4.1.1-4.1.3-т зааснаас бусад үндэслэлээр өөрчлөх,
6.1.6. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэх, эрхийн гэрчилгээний хугацаа сунгуулах, газар эзэмших, ашиглах зориулалтыг өөрчлөх, газрын хэмжээ нэмэгдүүлэх хүсэлтийг шийдвэрлэхдээ Газрын тухай хууль болон энэ журамд заасан хугацааг хэтрүүлэх.
6.1.7. Хүсэлтийг шийдвэрлэхдээ бусад хууль тогтоомж зөрчих,
 
Долоо. Хариуцлага
7.1. Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн удирдлага гаргасан шийдвэрийнхээ хууль зүйн үндэслэл, хариуцлагыг бүрэн хүлээнэ.
7.2. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэх, эрхийн гэрчилгээний хугацаа сунгуулах, газар эзэмших, ашиглах зориулалтыг өөрчлөх, газрын хэмжээ нэмэгдүүлэх талаарх Засаг даргын хууль бус шийдвэрийг Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж түүний удирдлагын тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.3, Газрын тухай хуулийн 61 дүгээр зүйлийн 61.1-д заасныг үндэслэн дараах тохиолдолд Засаг дарга өөрөө буюу түүний дээд шатны Засаг дарга хүчингүй болгоно.
7.2.1.тухайн шийдвэр нь газрын тухай хууль тогтоомжийг зөрчсөн нь тогтоогдсон,
7.2.2. тухайн шийдвэр нь газар эзэмшигч, ашиглагчийн хууль ёсны эрх, ашиг сонирхлыг зөрчсөн нь тогтоогдсон.
7.3. Журмын 7.2.1, 7.2.2-т заасан Засаг даргын шийдвэр Газрын тухай хууль тогтоомж, газар эзэмшигч, ашиглагчийн хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн эсэхийгтогтооход Газрын тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, 57.2-т заасан байгууллага, албан тушаалтны гаргасан санал, дүгнэлтийг үндэслэл болгоно.
7.4. Энэ журмыг зөрчсөн албан тушаалтанд Төрийн албаны тухай хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуульд заасан журмаар сахилгын шийтгэл ногдуулна.
7.5. Нийслэлийн газрын болон хот байгуулалтын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын албан хаагч, албан тушаалтан албан үүргээ зохих ёсоор биелүүлээгүйн улмаас тухайн байгууллага нь захиргааны хариуцлага хүлээсэн бол зөрчил гаргасан албан хаагч, албан тушаалтанд сахилгын шийтгэл ногдуулна.
7.6. Журмын 3.6, 4.3-т заасан гэрээ дүгнэх явцад газар эзэмшигч, ашиглагч газрын тухай болон хот байгуулалтын тухай хууль тогтоомж зөрчсөн нь тогтоогдсон тохиолдолд эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтан Газрын тухай хууль, Хот байгуулалтын тухай хуульд заасан хариуцлагаас гадна зөрчлийн шинж байдлаас хамаарч эрүүгийн болон захиргааны хариуцлага ногдуулахаар холбогдох байгууллага, албан тушаалтанд хандаж болно.
7.6.1.зохих зөвшөөрөлгүйгээр газар дээр барилга байгууламж барьсан эсхүл бусад хэлбэрээр түүнийг дур мэдэн эзэмшсэн, ашигласан бол Эрүүгийн хуулийн 153 дугаар зүйлд заасан бусдын өмчийг гэмтээсэн гэсэн үндэслэлээр эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр нийслэлийн Засаг дарга, эсхүл нийслэлийн Өмчийн харилцааны газар эрх бүхий байгууллагад хандана.
7.6.2. газар эзэмших, ашиглах, өмчлөх болон барилга байгууламж барих явцдаа нийтийн эзэмшлийн эд хөрөнгийг эвдсэн, гэмтээсэн этгээдэд зөрчлийн шинж байдлаас хамааран Эрүүгийн хуулийн 153 дугаар зүйлийг үндэслэн эрүүгийн хариуцлага, Захиргааны хариуцлагын тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийг үндэслэн захиргааны хариуцлага хүлээлгэхээр нийслэлийн Засаг дарга, эсхүл нийслэлийн Өмчийн харилцааны газар эрх бүхий байгууллагад хандана.
7.6.3.Төрийн өмчийн газарт барилга байгууламж барихаар газрын эрх олгогдсон боловч зохих зөвшөөрөлгүйгээр барилга угсралтын ажил эхлүүлсэн, гүйцэтгэсэн этгээдэд Захиргааны хариуцлагын тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 4, 38 дугаар зүйлд заасан захиргааны хариуцлага хүлээлгэхээр Засаг дарга, эсхүл нийслэлийн Өмчийн харилцааны газар эрх бүхий байгууллага, этгээдэд хандана.