Боомтуудын үйл ажиллагааг хүнд сурталгүй, хөнгөн шуурхай болгох, Шинэчлэлийн Засгийн газраас авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээг төрийн холбогдох байгууллагуудад танилцуулж, ажлыг нь уялдуулах зорилгоор ЗГХЭГ-аас “Хилийн боомтын шинэчлэл” зөвлөгөөнийг өчигдөр зохион байгууллаа.
Монгол Улсад нийт 46 боомт ажилладгаас 9 нь байнгын ажиллагаатай. Алтанбулаг, Замын-Үүдээс бусад боомтын 60 гаруй хувьд зорчигчдод үйлчлэх нөхцөл бүрдээгүй, 30 гаруй хувь нь шалган нэвтрүүлэх цогцолборгүй байна. Энэ нь хилийн боомтууд дээр хэт олон шат дамжлага бий болгох, ачаалал түгжрэл үүсгэх, цаашлаад авлигын уурхай болох шалтгаан болдог талаар албаныхан мэдээллээ.
Хил, гаалийн үйлчилгээний өнөөгийн бодит байдлыг илтгэсэн нэгэн иргэний захидлыг зөвлөгөөний нээлтэд Монгол Улсын сайд, ЗГХЭГ-ын дарга Ч.Сайханбилэг сайд уншиж өгсөн юм. 14 мянган ам.долларын үнэлгээтэй бараа импортлохдоо гааль дээр 6000 ам.долларын зардал гаргасан, үүний дөрөвний нэгийг нь тэндэхийн зарим ажилтны “гар цайлгахад” зарцуулсан гэж гадаад худалдаа эрхлэгч жирийн нэгэн компанийн ажилтан захиралдаа илгээсэн захидалдаа бичжээ.
“Ийм эмх замбараагүй, нэгдсэн удирдлагагүй, шаардлагагүй олон шат дамжлагатай, тэр хэрээрээ авлигажсан хил гаалийн үйл ажиллагааг шинэчлэхийн тулд бид өнгөрсөн хугацаанд бодлогоо боловсруулж гаргах, харилцан шийдвэрлэх шаардлагатай зарим асуудлаар хөрш орнуудтайгаа яриа хэлэлцээ хийх, экспортын гол хаалга болсон боомтуудынхаа технологийг сайжруулах гэх мэт багагүй ажлын ард гарлаа. 4 дүгээр сарын 1-нээс боомтын үйл ажиллагаа шинэ зохион байгуулалтаар ажиллаж эхэлнэ” гэж ЗГХЭГ-ын дарга Ч.Сайханбилэг сайд хэллээ.
Хил гаалийн үйл ажиллагааг бизнес эрхлэгчдэд ээлтэй, төвөг чирэгдэлгүй болгохын тулд Хилийн боомтын тухай хууль боловсруулж, өнгөрсөн оны сүүлчээр УИХ-аар батлуулсан. Гаалийн тухай хуулиар хил, гааль дээр шаарддаг 11-13 төрлийн бичиг баримтыг 2-4 болгож цөөлсөн бол Мэргэжлийн хяналтын тухай хуулийг УИХ-ын энэ хаврын чуулганаар хэлэлцүүлэх юм.
4 дүгээр сарын 1-нээс эхлэн боомт бүр дээр Боомтын захиргаа ажиллаж, төрийн олон байгууллагын үйлчилгээг нэг цонхонд төвлөрүүлэх аж. Цаашид боомтуудын нэвтрүүлэх чадварыг сайжруулж өргөтгөл хийхээс гадна хил гаалийн хяналт тавьдаг дөрвөн байгууллагын давхар давхар бүртгэл, шалгалтыг нэг дамжлагад оруулах, ажилтнуудыг нь бэлэн мөнгөтэй харьцдаггүй болгож ажлыг нь цахимжуулах чиглэлээр дорвитой шинэчлэл хийнэ гэдгээ холбогдох албаныхан мэдээллээ.