Орон сууц, нийтийн аж ахуйн асуудлыг цогцоор нь шийднэ
Нийслэлийн хэмжээнд нийтийн орон сууцны барилгын засвар, үйлчилгээг хариуцан ажилладаг 200 гаруй СӨХ, хувийн 44 контор бий. Гэвч эдгээр нь ажил үүргээ шаардлагатай хэмжээнд тогтмол гүйцэтгэж чаддагүй, иргэдээс хуримтлуулсан мөнгөө засвар, үйлчилгээнд зүй зохистой зарцуулдаггүй гэсэн гомдлыг үргэлж дагуулж байдаг. Харин энэ асуудлыг шийдвэрлэх үүднээс Нийслэлийн Захирагчийн Ажлын Албанаас \ЗАА\“Орон сууцны элэгдлийн сан” байгуулахаар болжээ. Ингээд энэ талаар Нийслэлийн ЗАА-ны Инженерийн байгууламжийн хэлтсийн дарга Б.Энхбаяртай уулзаж тодруулга авлаа.
- “Орон сууцны элэгдлийн сан” байгуулах ажил ямар шатандаа явж байгаа вэ?
Нийслэлийн өмчит орон сууцны нийтийн аж ахуйн конторууд, Ус сувгийн удирдах газар гэж байдаг. Эдгээр газруудын бүтэц, зохион байгуулалтыг сайжруулах цогц ажлын хүрээнд Орон сууцны элэгдлийн санг байгуулахаар Нийслэлийн Захирагчийн ажлын албанаас санаачилсан. Энэ ажил одоохондоо эцсийн байдлаар шийдвэрлэгдээгүй, Нийслэлийн Засаг даргын удирдлагын зөвлөлийн хурлаар танилцуулж дэмжигдсэн байгаа.
- Шийдвэр нь яг хэдийгээр батлагдаж гарах вэ?
ИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн хурлаар хэлэлцээд дэмжигдвэл цаашаа зохион байгуулалтын арга хэмжээ авч эхэлнэ. Өөрөөр хэлбэл, журам батлаад явах уу, эсвэл иргэдээсээ санал аваад хэрэгжүүлэх үү гэдгээ шийднэ.
- “Орон сууцны элэгдлийн сан” байгуулсны ач холбогдол нь юу вэ?
Орон сууцны тухай, Хот суурин газрын усан хангамж ариутгах татуургын тухай зэрэг хуулиудад инженерийн дэд бүтэц, ус дулаан дамжуулах төв, гадна дулааны шугам сүлжээ зэргийг Нийслэлийн өмчид шилжүүлэх ёстой гэж заасан байдаг. Мөн Орон сууцны тухай хуульд тухайн барилгын гадна дулааны шугам сүлжээ, инженерийн дэд бүтцийг барилгынхаа үнэ тарифт шингээж борлуулах ёсгүй гэсэн заалт бий. Гэтэл барилгын компаниуд энэ заалтыг мөрдөхгүй байгаагаас барилгын гадна дулааны шугам сүлжээний хэсэг нь тухайн орон сууцны иргэдийн дундын өмч болчихоод байна. Харин СӨХ-ны тухай хуулинд инженерийн шугам сүлжээний ашиглалт, засвар үйлчилгээг гэрээний үндсэн дээр мэргэжлийн байгууллагаар гүйцэтгүүлнэ гэж заасан байдаг. Одоогийн байдлаар нийслэлд төрийн өмчит орон сууц, нийтийн аж ахуйн 21 контор, тусгай зөвшөөрөлтэй хувийн 44 аж ахуйн нэгж нийслэлд бий. Түүнчлэн орон сууцны инженерийн шугам сүлжээний засвар, үйлчилгээ, ашиглалтыг мэргэжлийн байгууллагаар гүйцэтгүүлдэггүй 200 орчим СӨХ байгаа. Төрийн өмчит конторууд нь хуулиараа засвар шинэчлэлтийн ажлаа тогтмол хийгээд явдаг бол хувийн контор, СӨХ-д нь орон сууцны шугам сүлжээ муудаад, ашиглалт нь хүндрээд ирэхээр хуулиараа Нийслэл хүлээж авах ёстой гээд ирдэг. Зарим нь компаниа дампууруулаад, оршин суугчдыг хохироогоод алга болчихдог. Эдгээр газрууд дулаан, цэвэр, бохир усны шимтгэл дээр нэмээд орон сууцны элдэгдлийн засвар үйлчилгээ хийх тарифыг иргэдээс аваад явдаг хэрнээ засвар үйлчилгээнд биш өөр зүйлд мөнгөө зарцуулсаар байгаад шугам сүлжээгээ муутгаад хаячдаг. Тэгээд эцэст нь иргэд хохирч үлддэг. Тиймээс энэ байдлыг цэгцлэхээр Орон сууцны элэгдлийн сан байгуулахаар болсон. Угаасаа элэгдлийн тариф гээд иргэдээс авч байгаа учир энэ мөнгийг хэсэг хүнд завшуулах биш Нийслэл өөр дээрээ төвлөрүүлээд, зориулалтаар засвар үйлчилгээгээ хийгээд, хариуцлагаа үүрээд явж байя гэж шийдсэн.
- Сангийн мөнгөн хуримтлалыг яаж төвлөрүүлэх вэ?
Нэгдүгээрт орон сууцны засвар үйлчилгээг хариуцаж байгаа бүх СӨХ энэ үүргээ мэргэжлийн байгууллагад хүлээлгэж өгөх ёстой. Мэргэжлийн байгууллагын үнэ тарифт элэгдлийн сан гэсэн зүйлийг суулгаж өгөх юм. Ингээд санд төвлөрсөн мөнгөөрөө тухай бүрт нь засвар шинэчлэлээ хийгээд явна гэсэн үг.
- Одоо шинээр баригдаж байгаа орон сууцны хувьд?
Шинээр баригдаж ашиглалтанд орж байгаа барилгуудын хувьд эхний 3 жил Барилгын тухай хуулинд заасны дагуу барьсан компани нь засвараа хийгээд явна. 3 жилийн баталгаат хугацаа дуусмагц Нийслэлд хүлээлгэж өгөх эрх нь нээгдэх юм.
- Дулаан, цэвэр, бохир усны шимтгэлийг нэг үнэлгээнд оруулах ажлыг мөн ЗАА-аас санаачлаад байгаа. Энэ талаар тодруулбал?
Нийслэлийн хэмжээнд орон сууцны хэрэглэгчдэд төрийн 21, хувийн 44 контор үйлчилгээ үзүүлж байна. Эдгээр конторууд орон сууцны байршил, өөрсдийн зардлаас шалтгаалан хэрэглэгчдээс цэвэр, бохир ус, дулааны төлбөрөө өөр өөрөөр тооцож шимтгэлээ авдаг. Харин одооноос энэ бүх тариф нэг үнэлгээнд шилжиж, төлбөр тооцооны асуудал ганцхан Орон сууц, нийтийн аж ахуйн удирдах газарт зангидагдаад явах юм. ингэснээр хэрэглэгчийн төлсөн төлбөр аль нэг контороор дамжихгүй шууд эцсийн ханган нийлүүлэгчийн данс руу орох боломжтой болно. Зарим орон сууцны конторууд урд хормойгоороо хойд хормойгоо нөхөхийн үлгэрээр иргэдээс хураасан дулаан, цэвэр, бохир усны төлбөрөөр өөрсдийн өр ширээ дараад хангагч байгууллагад төлбөрөө шилжүүлээгүйгээс хэрэглэгчийн халуун ус, цахилгаан зэргийг хязгаарлах явдал их гардаг. Харин нэгдсэн тарифтай болж, нэг газарт төлбөрийн тооцоог нэгтгэснээр хэрэглэгчийн цахилгаан, халуун ус хязгаарлах, халаалт доголдох гэсэн асуудлууд байхгүй болно гэж үзэж байгаа.
Энэ мэтчилэн орон сууц, нийтийн аж ахуйн хүндрэлтэй асуудлыг цогцоор нь шийдэх олон арга хэмжээг санаачлаад, хэлэлцүүлгийн шатандаа явж байна. Дулаан, цэвэр, бохир усны тарифыг нэг үнэлгээнд оруулах ажил батлагдвал 5 сарын 15-аас хэрэгжээд эхэлчих болов уу. Хэрвээ ингэж чадвал 9 сарын 15-д халаалт өгөх үеэр жигдэрчих байх гэж таамаглаж байна.
Ярилцсан: Б.Цолмонтуяа