Хөг нийлүүлэн дуугарах төмөр, хөрөө, машины чимээ хаа сайгүй “эгшиглэсээр”. Их бүтээн байгуулалт эд өрнөж улс орон маань хөгжиж байгаа ч лифт уналаа, ус алдлаа, хүн дарагдлаа гэхчилэн хөгжил өөд тэмүүлэх иргэдийн хүсэлд дөнгө  болох дуулиан, шуугиан үл тасрана. Эл дөнгийг мултлах эхний алхам нь шинжлэх ухаанд тулгуурлаж барилгын салбарыг хөгжүүлэх аж.

Монголын үндэсний худалдаа аж үйлдвэрийн танхим /МҮХАҮТ/, Боловсрол, шинжлэх ухааны яам болон Барилга хот байгуулалтын яам хамтран зохион байгуулсан “Барилгын салбар дахь шинжлэх ухааны хөгжил” хэлэлцүүлгийн үеэр академич, шинжлэх ухааны доктор, ШУТИС-ын тэргүүлэх профессор Д.Дашжамцтай цөөн хором ярилцсан юм.
 
 -Манай улсын барилгын салбарын хөгжлийг та хэрхэн харж байна вэ?
 
-Улс орны том зорилтуудтай уялдаад энэ салбар эрчимтэй хөгжиж байна. 1980-аад оны сүүл үеийн хөгжилд дөхөх хандлага ажиглагдаж байна. Өөрөөр хэлбэл бүтээн байгуулалтын ажил өрнөхөөр барилгын салбар хөгждөг. Энэ салбарыг зөвхөн Барилга хот байгуулалтын яамны /БХБЯ/ чиглэлийн салбарууд гэж ойлгож болохгүй. Уул уурхай, үйлдвэр хөдөө аж ахуй, зам тээвэр, эрчим хүч, нийтийн аж ахуйн болон барилгын салбарын гэх таван яамд хамааралтай байдаг. Өдгөө 100 мянга, 70 мянган айлын орон сууцны хөтөлбөрүүд хэрэгжиж байна. Харамсалтай нь шинжлэх ухаан, технологийн бодлогын хувьд хэрэгжих хөтөлбөр алга. Өнөөдрийн хурлын хөндөж буй гол асуудал энэ юм.
 
-Тэгэхээр энэ салбарт шинжлэх ухаан, технологийн ололт, дэвшлийг нэвтрүүлэхийн тулд юу хийх ёстой вэ?
 
-Шинжлэх ухаан, технологийн ололтыг нэвтрүүлэхийн тулд нэгдэх хэрэгтэй. Шинжлэх ухаан, технологийг улсын хэмжээнд 2020 он хүртэл хөгжүүлэх хөтөлбөр байгаа. Харин барилгын салбарт үүнийг нэвтрүүлэх хөтөлбөр дутагдаж байна. Дээр хэлсэн таван яам зөвхөн өөрсдөдөө тулгамдаж байгаа асуудлыг шийдвэрлэх, нөгөөтэйгүүр “гал унтраах” маягаар ажиллаж байна. Салбарын эрдэмтэд болон БХБЯ-ынханы санаачилгаар шинжлэх ухаан, технологийн тодорхой асуудлуудыг жил бүрийн төсөвт тусгаж, судалгааны ажлууд хийж байна. Гэвч бусад яамтай хамтарч ажиллахгүй байгаад би шүүмжлэлтэй ханддаг. Ер нь шинжлэх ухаан, технологийн ололтыг нэвтрүүлэхэд инноваци чухал үүрэгтэй. Инноваци гэдэгт шинэ санааг бизнес болгох, улмаар үр ашиг өгөх хүртэлх асуудлууд багтдаг. Барилгын салбарт нэгдүгээрт суурь судалгаа, хоёрдугаарт туршилтын судалгаа, гуравдугаарт түүнийг үйлдвэрт хэрэгжүүлэх ажил гэсэн зохион байгуулалт дутагдаж байна. Энэ гурван шат харилцан уялдаатай байх, нөгөөтэйгүүр инновацийг хэрэгжүүлэхийн тулд мэргэжилтнүүдийг чадваржуулах шаардлагатай. Өнөөдөр барилгын зураг төсөл, барилгын явцад алдаа гарч дахин засварт ордог асуудал их бий.
 
-Бид яаж чанартай барилгатай болох вэ?
 
-Барилга байгууламжын овор хэмжээг дагаж шинжлэх ухаан дээшилдэг. Жишээлбэл, Улаанбаатар хотод 20 давхар барилга барих нь 1990-ээд оны дундуур мөрөөдөл байж. Өнөөдөр энэ мөрөөдөл биелээд зогсохгүй 40-өөс дээш давхар барилга барих төслүүд хийгдэж байна. Ингэхлээр уламжлалт болон өөрсдийн мэдлэгийн хүрээнд зураг төсөл зохиох биш нарийн судалгаанд түшиглэж барилга барих хэрэгтэй. Өнөөдөр барилга ухаалаг системд шилжиж халаалт, цахилгаан зэрэг нь автомат болсон. Манайд судалгаа багадах эсвэл судалгаагүйгээр барилга барьж байгаагаас үүдэн чанар доошилж байгаа. Нөгөөтэйгүүр гадаадад материал импортлохыг илүүд үзэж дотоод нөөц бололцоогоо судлахгүй байгаа нь  барилгын чанарт нөлөөлөх хүчин зүйл болж байна.
 
Г.ОРХОН
Эх сурвалж: www.MongolianEconomy.mn