Эрчим хүчний зохицуулах хорооноос энэ долоо хоногийн даваа гарагаас цахилгааны шинэ тариф мөрдүүлэхээр болсон. Цахилгааны үнийг ийнхүү нэмэгдүүлсэн иргэдийг нэлээн бухимдуулсан хэрэг болов. Түүнчлэн дулааны хэрэглээнд суурь үнэ нэмж төлөх болсон төдийгүй үүнийг дагаад орон сууцны айлуудын усны үнийг нэмэх саналтай байгаагаа Хот суурингийн усан хангамж, ариутгах татуургын ашиглалт, үйлчилгээг зохицуулах зөвлөлөөс мэдэгдсэн. Усыг хэрэглэгчдэд хүргэж байгаа техник, хэрэгслүүд бүгд цахилгаан, дулаанаар ажиллаж байгаа учир айл өрхүүдээс усны суурь хураамж гэж сар бүр 2000 төгрөг авах хүсэлтэй байгаагаа Шударга Өрсөлдөөн Хэрэглэгчийн Төлөө Газарт илэрхийлсэн байна.
Шинэ тариф хэрхэн мөрдөгдөх вэ?
Шинэ тарифыг төв, зүүн, өмнөд, Алтай-Улиастайн бүсийн нэгдсэн сүлжээнд холбогдсон үйлдвэр, аж ахуйн нэгж болон бусад байгууллага мөрдөх аж. Тухайлбал энгийн тоолууртай айл өрхүүдийн сарын нийт хэрэглээ нь 150 кВт.цаг хүртэл бол 79 төгрөг, түүнээс дээш бол 96.6 төгрөгөөр, хоёр тарифт тоолууртай айл өрхүүд 06-21 цаг хүртэл 84 төгрөг, 21-06 цаг хүртэл орой, шөнийн хэрэглээндээ 60 төгрөгийн тарифтайгаар цахилгааны төлбөрөө төлөхөөр болжээ. Үүнд НӨАТ ороогүй байна. Харин үйлдвэр, аж ахуйн нэгжүүдэд өөр тариф мөрдөгдөнө.
Цахилгаан, эрчим хүчний үнийг нэмсэн шалтгаан нь алдагдлаа нөхөх. Цахилгаан, эрчим хүчний салбарынхан өнгөрсөн жил 66.3 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай ажиллажээ. Тиймээс цахилгааны үнийг нэмэхгүй бол жилээс жилд алдагдал ихэсч цахилгааны хэрэглээ улам бүр өсөн нэмэгдэж байгаа энэ үед асуудал улам хүндрэх гэнэ. Цахилгаан станцууд нэг кВт цахилгааныг 101 төгрөгөөр үйлдвэрлээд 86 төгрөгөөр худалддагбол нэг Гкал дулааныг 25 мянган төгрөгөөр үйлдвэрлээд 12 мянга 600 төгрөгөөр зардагбайна. Түүнчлэн станцуудад тоног төхөөрөмжийн шинэчлэл, засвар үйлчилгээ хийх зайлшгүй шаардлагатай байгаа бөгөөд ажилчдынхаанийгмийн хангамжийг сайжруулах хэрэгтэй байна хэмээн Эрчим хүчний зохицуулах хорооны холбогдох мэргэжилтэн мэдэгдлээ.
Эрчим хүч үйлдвэрлэгчдэд хөнгөлөлттэй зээл өгнө
Монголбанк, Засгийн газартай хамтран өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүний үнийг тогтворжуулах дэд хөтөлбөр хэрэгжүүлж буй. Тэгвэл цахилгаан, дулааны үнэ нэмэгдээд байгаа энэ үед “Нүүрсний аюулгүй нөөц бүрдүүлэх, түлш, эрчим хүчний салбарын өвөлжилтийн бэлтгэл хангах, эрчим хүчний үнэ тарифыг тогтворжуулах” дэд хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж эхэллээ. Ингэснээр Монголбанк эрчим хүчний нэр бүхий 23 компанид арилжааны банкуудаар дамжуулан жилийн 4.5 хувийн хүүтэй зээл олгохоор болж байна. Нийт 80 тэрбум төгрөгийн зээлийн санхүүжилтийг энэ сарын 8-наас арилжааны банкуудад байршуулж, эрчим хүчний компаниудад олгож эхэлжээ. Энэхүү зээлийг олгосноор эрчим хүчний салбарын алдагдлыг бууруулах, өвөлжилтийн бэлтгэлийг цаг алдалгүй, шуурхай хангахад үр дүнгээ өгнө гэж албаныхан үзэж байгаа аж.
V цахилгаан станцын ажил урагшлахгүй байна
Нийслэлийн хүн амын тоо нэмэгдэхээр хэрээр цахилгаан дулааны хэрэглээ өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж байгаа. Өнөөдрийн байдлаар шинээр баригдаж байгаа маш олон барилгыг цахилгаан, дулаанаар хангах боломжгүй учраас барилгын ажил эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрлөө авч чадахгүй барилгын ажил нь зогсоод байна. Ашиглалтанд орсон зарим барилгууд цахилгаан, дулаангүйн улмаас улсын комисс хүлээж авахгүй, захиалагч иргэд хохирсоор байгаа цөөнгүй тохиолдол бий. Энэ үед нийслэлийг цахилгаан дулаанаар хангах эх үүсвэр “ТЭЦ-V”-ын барилгын ажил урагшлахгүй удааширсаар. Хэдэн жил дуншсаны эцэст барилга барих газраа сонгосон хэдий ч өнгөрсөн өдрүүдэд орсон борооны улмаас станцын мэдлийн газарт үер бууж, голын судлууд таарснаар байгаль орчны үнэлгээ хангалтгүй гарсан байна. Тиймээс энэ асуудлыг ирэх бямба гаригт Ерөнхий сайдад уламжилж, дахин хэлэлцэхээр болжээ.
Сэтгүүлч Б.Цолмонтуяа