Барилга байгууламжийн зураг төсөл, барилга угсралтыг гүйцэтгэхдээ барилга бүтээц болон цахилгаан хангамж, дулаан хангамж, ус хангамж гэсэн үндсэн хэсгүүдийг төлөвлөж өгдөг. Үүнээс гадна барилгад хүний хэрэгцээ, тухайн орчин нөхцөлөөс хамаарч холбоо, интернэтийн сүлжээ, кабелийн телевизийн систем мөн галын болон хамгаалалтын дохиоллын системүүдийг төлөвлөж өгдөг болсон. Бусад салбаруудтай харьцуулахад харьцангуй сүүлийн үед суурилагдаж, ашиглагдаж ирсэн.

Телефон холбоо

        Хүний харилцааны гол хэрэглүүр болох яриаг цахилгаан дохио болгон хувиргаж 2 хүний хоорондын харилцааг бий болгох системийн нэг хэлбэр юм. Одоогоор Улаанбаатар хотын ихэнх айл өрхүүд телефон холбоог ашиглаж байна. Одоо хэрхэн телефон холбооны сүлжээг төлөвлөдөгийг та бүхэнд танилцуулья.

АТС- Автомати́ческая телефо́нная ста́нция

RTU - алсын зайн станц

User - Хэрэглэгч гэсэн үндсэн хэсгүүдээс бүрдэнэ.

Төв станц нь RTU болон хэрэглэгчээс ирж байгаа дуудлагыг холбон, дамжуулах үүргийг гүйцэтгэнэ. Нэг станц нь хэд хэдэн RTU тэй холбогдож болно. Одоогоор манайд яг ийм төрлийн станц 3 байгаа нь бидний хэлж заншсанаар төв шуудан буюу АТС-3, АТС-46, АТС-68 ууд юм. АТС-3-т 31-33 дугаараар эхэлсэн хэрэглэгч нар холбогддог. АТС-46-д 46 дугаараар эхэлсэн хэрэглэгч холбогдсон байдаг. Жишээ нь 46-тай хэрэглэгч 36-р эхэлсэн дугаартай хэрэглэгчтэй холбогдохын тулд харилцуураа авахад тухайн хэрэглэгчийг шалгаад ямар нэг асуудалгүй бол дохиог илгээнэ. Тухайн хэрэглэгч дугаараа цуглуулж эхлэхэд эхний 2 цифрээр нь аль станц руу дамжуулахаа тодорхойлно. Үүний дараа үлдсэн 4 дугаарын дагуу станц хэрэглэгчийг хайна. Тухайн хэрэглэгч утсаа авахгүй эсвэл ярьж байгаа тохиолдолд холболтыг тасалж шаардлагатай дохиог эргүүлэн өгнө. Хэрэв тухайн хэрэглэгч харицуураа авсан тохиолдолд холболт тогтоно.

Хэрэглэгчийн телефон утаснаас гарч буй 2 үзүүртэй шугам тухайн хэсгийн хэрэглэгч нарыг холбож өгдөг шүүгээнд цугларна. Шүүгээнд цугларсан хэрэглэгчдийг нэгтгэн багц кабель болгон кроссын сүлжээ хүртэл явна. Кроссын сүлжээнээс тус тусын модульд холбогдоно.

Барилгын дохиоллын систем

Барилга байгууламжийн аюулгүй байдлыг хангахын тулд барилга байгууламжид дохиоллын системийг төлөвлөж өгдөг болсон.

Галын дохиолол. Галын болон хамгаалалтын системийн дохиоллыг суурилуулдаг. Галын дохиолллын мэдээлүүр нь үндсэн 3 төрлөөс бүрдэнэ.

1.    Дулааны мэдээлүүр

2.    Утааны мэдээлүүр

3.    Инфра улаан туяаны мэдээлүүр

Утааны мэдээлүүр.Утааны мэдээлүүр нь тухайн орчинд ямар нэг утаа илрэхэд мэдээлэл дамжуулах үүрэгтэй. Шингэн ба хатуу зүйлсийн шатаж буй утааг мэдээлэгч.

Дөлний мэдээлэгч.Уугиж шатаж байгаа цурам буюу галын дөлний цацрагийг мэдээлэгч.   

Гэхмэтчилэн маш олон төрлийн тоног төхөөрөмжүүдийг ашигладаг. Мөн сүүлийн үед автомат гал унтраагуурыг төлөвлөдөг болсон. Байнгын сүлжээтэй холбогдсон, цэнэглэдэг гэсэн 2 төрөл байдаг.

Мэдээлэгчүүдийг хэрхэн сонгож авах нь тухайн байрны буюу өрөөний зориулалт хүчин чадал зэргээс хамааруулж сонгож авдаг.

Хамгаалалтын дохиоллын систем:

Хамгаалалтын дохиоллын систем нь ихэвчлэн төвлөрсөн нэг удирдлага, хяналттай байдаг. Байр орон сууцанд мэдээлэгчүүдийг суурилуулж өгдөг. Төвлөрсөн хамгаалалттай газар хамгаалалтын байранд удирдлагын пультыг суурилуулж өгнө. 

Хөдөлгөөний мэдрэгч

         Хөдөлгөөний мэдээлэгч нь инфра улаан туяа цацаж орж ирсэн биетийг мэдрэх зарчмаар ажилладаг. Дохиолол нь эргэн тойрныхоо хөдөлгөөнийг мэдрэх буюу 360 градус эргэн тойрныхоо хөдөлгөөнийг мэдрэнэ. Мэдээлүүр тус бүрийн мэдрэх хязгаар нь харилцан адилгүй тул тухайн тоног төхөөрөмжийн хүчин чадлаас хамааруулан хичнээн мэдрэгч суурилуулахыг тодорхойлно.

Хаалга цонхны мэдээлэгч

        Хаалга болон цонхонд суурилуулдаг мэдээлэгч нь цахилгаан соронзон орны зарчмаар ажиллана. Хаалга нээгдэхэд мэдээлэгчийн контакт тасрах бөгөөд энэ үед нэвтэрлээ гэсэн дохиог пульт руу илгээнэ. Хаалга цонх тус бүрт 1 ийг суурилуулна.

Хөдөлгөөнт ба хөдөлгөөнгүй камер

          Телекамерын хяналтыг системийг объектийн хамгаалалтийг хийх зорилгоор суурилуулж өгдөг. Камерууд нь анх аналог сувгаар дамжуулан хянадаг байсан. Сүүлийн үед камерууд ихэнх IP байдаг болсон нь суурилуулах болон хянахад харьцангуй хялбар болгож өгсөн. Камер нь гадна болон дотор суурилуулахаар хийгдсэн байдаг. Гадна суурилуулах камер нь тусгай бороо салхины хамгаалалтын гэртэй байна. Ус чийгний хамгаалалттай байдаг. Дотор суурилуулах камер нь энгийн, ус чийгний хамгаалалттай гэсэн 2 янз байдаг. Ус чийгний хамгаалалттай камер нь чийглэг орчинд суурилуулахад тохиромжтой. Кабемруудыг ерөнхийд нь хөдөлгөөнт болон хөдөлгөөнгүй гэж 2 ангилна. Хөдөлгөөнд камер нь өөрөө хөдөлгөөнт суурьтай байх бөгөөд камерын эргэлт, зүүм таталт зэргийг удирдах боломжтой байна. Хөдөлгөөнгүй камер нь ямар нэг эргэлт хөдөлгөөн хийхгүй бөгөөд зөвхөн нэг чиглэлд харах болможтой. Гэвч сүүлийн үед хөдөлгөөнт сууриуд гарч ирсэн нь хөдөлгөөнгүй камерыг хөдөлгөөнт маягаар ашиглах боломжтой болсон.