-        Нийслэл хотод гэр хорооллын дахин төлөвлөлт, Буянт Ухаа-1 орон сууцны хороололгээд бүтээн байгуулалтын  ажлууд ид өрнөж байна. Иргэдээс эдгээр ажлын талаар санал, шүүмжлэл хэр их ирж байна вэ?

-                 Нийслэлд гэр хорооллын дахин төлөвлөлт эхэлснээс хойш 6сар өнгөрөөд байна. Энэ хугацаанд төсөл хэрэгжүүлэгчээр 12 компани шалгарч, 4 компани Ханын материал орчим, Батлан хамгаалахын их сургууль орчим, СБД-ийн 9,10,11,12-р хороо, Орон сууцны 7-р хороолол зэрэг байршлуудад барилгын суурийн ажил эхэлсэн.  2014 оны 4 дүгээр улирал гэхэд эхний ээлжийн барилгыг ашиглалтанд өгөхөөр Төсөл хэрэгжүүлэгч компаниудтай хамтран ажиллаж байна.

           Иргэдийн зүгээс дахин төлөвлөлтөд хамрагдах хүсэлт хамгийн их ирж байгаа. Иргэдийг дахин төлөвлөлтөнд хамруулахад хамгийн чухал нь тооцоолол, хөрөнгө мөнгө, цаг хугацаа юм байна. Ирэх өвөл энэ тал дээр эрчимтэй ажиллаж дараа жилийн хавраас олон байршил дээр гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг хэрэгжүүлэхээр ажиллана. Бидний эхлүүлсэн энэ  шинэ ажил маань зургаахан сар өнгөрч байхад маш хурдацтай явж байна гэж ойлгож болно. Бусад орны жишгээс харахад маш урт хугацаагаар хэрэгжүүлдэг ажил юм байна. Гэвч Улаанбаатарчууд тэр тусмаа гэр хорооллын иргэд цэвэр, эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах ёстой. Иргэд маань яарч байна, хувийн хэвшлийнхэн маань яарч байна, төр засаг маань ч яарч байна.

          Барилга угсралтын ажлын хувьд “Буянт-Ухаа-1 орон сууцны хороолол”-д1764 айлын 28 ширхэг 9 давхар орон сууц баригдахаар төлөвлөсөн. Үүнээс 25 ширхэг барилгын угсралтын ажлыг Үндэсний Бүтээн байгуулалтын корпораци гүйцэтгэж байгаа. Өнөөдрийн байдлаар 12 ширхэг барилгын  цутгалтын ажил бүрэн дуусаж, барилга угсралтын ажлын явц 60-65 хувьтай явагдаж байна. Тус барилга угсралтын ажлын  санхүүжилтэд нийт  30 гаруй тэрбум төгрөгийг олгосон. Үлдсэн  3 барилгын гүйцэтгэгч нь Хасу-мандал трейд ХХК бөгөөд барилга угсралтын явц  90 хувьтай явагдаж байна. Төлөвлөсөн 28 барилгаас 12-ыг нь энэ ондоо багтааж ашиглалтанд оруулна.

-        Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг хэрэгжүүлэхэд ямар хүндрэлтэй асуудлуудтай тулгарч байгаа вэ? Иргэдтэй тохиролцож газар чөлөөлөх ажил удаашрах тохиолдол нэлээдгүй гарсан. Энэ бүхнийг яаж зохицуулж байна вэ?

-                    Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг хэрэгжүүлэхэд хүндрэлтэй асуудлууд нилээдгүй гарсан. Үүнийг эхнээс нь цэгцэлж байгаа. Тухайлбал, Нийслэлд гэр хорооллын дахин төлөвлөлт гэж огт байгаагүй шинэ зүйл учраас  энэ талаарх ойлголт төрийн байгууллагын шат шатны дарга, мэргэжилтэн, хувийн хэвшил, иргэдэд сул байлаа.     Харин одоо бол гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг үлгэр мэтээр хүлээн авдаг байсан иргэд бүрэн ойлголттой болоод зогсохгүй дэмждэг, хамрагдахыг хүсдэг, хамрагдах хүсэлтээ бичгээр өгдөг болсон байна.

          Мөн бидний тооцоолж байгаагүй шинэ харилцаа, тулгамдсан асуудлууд гарсаар байгаа. Монгол Улсад гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг хэрэгжүүлэх хууль эрх зүйн орчин бүрдээгүй учраас тусгайлсан хууль яаралтай батлах шаардлагатай. Одоогоор Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн үйл ажиллагаааны журмыг Нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар батлан мөрдөж байна.   

      Монгол улсад газар, үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн систем сайн хөгжөөгүй учраас иргэдийн газар, үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ, бичиг баримтын зөрчил их,  газар, үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнэлгээ тогтворгүй байгаа зэрэг нь төсөл удаашрах үндэс болж байгаа юм. Нэн түрүүнд дахин төлөвлөлтийг хэрэгжүүлэхэд газрын асуудлыг хэрхэн шийдэх вэ гэдэг нь тулгамдсан асуудал болж байна.  Өнөөдрийн нөхцөлд газар өмчлөгч, эзэмшигч, ашиглагч иргэдтэй төсөлд шалгарсан хувийн хэвшлийнхэн маань  хоорондоо хэлцэл хийн тохиролцох замаар л ажлаа явуулж байгаа. Зах зээлийн эдийн засгийнхаа жамаар энэ ажил явагдаж байгаа болохоор хамгийн түрүүнд иргэдийн оролцоог чухалчилсан.

-        Барилгын ажил эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрлийг Нийслэлийн ерөнхий төлөвлөгөөний газрын нэг цэгийн үйлчилгээгээр олгодог болсноор өмнөхөөсөө хугацааны хувьд шуурхай болсон гэж байгаа ч цахилгаан, дулааны техникийн нөхцөлийн асуудлаас болж зарим барилгын зөвшөөрлийг өгөхгүй буцаах тохиолдол их байгаа. Энэ асуудалд арай уян хатан хандаасай гэж хүсэх барилгын компаниуд байна л даа.

-     Би нэг зүйлийг зориуд цохон хэлье. Техникийн нөхцөл олгогдоогүй байхад барилгын ажил гүйцэтгэх нь нэг талаас инженерийн хангамжгүй барилгын тоо олшрох, нөгөө талаас уг барилгыг ашиглалтад оруулж чадахгүй байх нөхцөл үүснэ. Энэ нь иргэдэд ч, захиалагч, хөрөнгө   оруулагчдад ч   ашиггүй бөгөөд санхүүгийн хохирол хүлээх  магадлал өндөр болно. Ийм нөхцөл байдал даамжирахаас өмнө бид БХБЯ, ЭХЯ, УСУГ-тай хамтран цаашид баригдах барилгад техникийн нөхцөлийг төрийн захиргааны байгууллага нэг цэгээр олгох, цахилгаан, дулаан, цэвэр, бохир усны хангалтыг мэргэжлийн байгууллагууд хариуцдаг байхаар зохицуулах шаардлага  байгаа юм.

-        Сургууль, цэцэрлэг, нийтийн эзэмшлийн талбай дээр барилга барьлаа гэсэн гомдол их гарах болсон. Энэ талаар тайлбар өгөөч.

-              Хот төлөвлөлт, барилгажилтанд гарч буй зөрчлийг таслан зогсоохын тулд орон сууцны орц, гарц хаасан, нийтээр эзэмших зам талбай, ногоон байгууламж, СӨХ, сургууль цэцэрлэг, эмнэлгийн эдэлбэр газар, авто замын улаан шугам, инженерийн байгууламж, шугам сүлжээний хамгаалалтын бүс, ундны усны эх үүсвэрийн тэжээлийн мужид барилга байгууламж барих зөвшөөрөл олгосон нийслэл, дүүргийн Засаг даргын захирамжийг судлан үзэж, хүчингүй болгох арга хэмжээг авсаар байна. Одоогийн байдлаар 170 байршилд холбогдох захирамжийг цуцалсан шийдвэр гаргасан. Мөн эдгээр зөрчил бүхий газарт НЕТГ-аас барилгын ажил эхлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөл олгохгүй байгаа.

-        Улаанбаатар хот өвлийн бэлтгэлээ хэдэн хувьтай хангаад байна вэ? Цахилгаан, дулааны хэрэглээ ид хүйтний үед өсөх хандлага байдгаас хэрэглээ тасалддаг бэрхшээл бий. Энэ жил ийм байдалд орохгүй гэх баталгаа бий юу?

-              Энэ онд Улаанбаатар хотын өвөлжилтийн бэлтгэл хангахаар төлөвлөсөн ажлууд 80 орчим хувьтай явж байна. Цахилгаан хангамжийн хувьд өвлийн улиралд хэрэглээ нэмэгдсэн үед ачаалал нэмэгдсэнээс суурилагдсан тоноглолын хүчин чадал хүрэлцэхгүй болж хэрэглээг хязгаарлах тохиолдлууд гардаг. Энэ жилийн хувьд хотоос  хэт ачаалагдсан 40 дэд өртөөний өргөтгөл шинэчлэлтийн ажилд 1,8 тэрбум төгрөг зарцуулах шийдвэр гаргаад ажлыг 10 дугаар сард багтаан дуусгахаар төлөвлөн ажиллаж байна. Энэ хэмжээгээр хотын дулаан хангамжийн найдвартай ажиллагаа дээшлэх юм. Түүнчлэн аваарын байдалд ажиллаж байсан Хайлааст 110/35/10 кВ-ын дэд станцыг шилжүүлэх ажлыг Цахилгаан түгээх сүлжээ ТӨХК-иас хэрэгжүүлж байна.

-        Өвлийн улиралтай зэрэгцээд утааны асуудал яригддаг. Утааг багасгах, эрчим хүчийг хэмнэх ямар ажлууд хийхээр төлөвлөөд байна вэ?  Мөн гэр хорооллын иргэдэд хямдралтай үнээр өгөх  нүүрсний  аян энэ удаад үргэлжлэх үү?

-        Нийслэлийн гэр хороололд одоогийн байдлаар 189203 өрх байгаагаас 8 дугаар сарын 20-ыг хүртэл 123820 өрхөд сайжруулсан зуух нийлүүлээд байна. Энэ халаалтын улиралд багтааж Улаанбаатар хотын гэр хорооллын нийт айл өрхийг сайжруулсан зуухаар бүрэн хангана. Гэр хорооллын иргэдэд нүүрсийг хямдралтай үнээр өгөх аян цаашид ч үргэлжилнэ. Багануурын нүүрсийг шигшин 2-15 см хэмжээтэй хэсгийг Улаанбаатар хотод Толгойт, Амгалан өртөөгөөр зөөвөрлөн авчирч дахин шигшин 40 кг-аар савлан, нийслэлийн дүүрэг, хороодод байрлах нүүрс борлуулах цэгүүдэд машинаар хүргэн өгч, 1 тонныг нь 80,000 төгрөгөөр борлуулахаар  болсон.

-        Хотын захиргаа Баянхошуу руу нүүх ажлын талаар тодруулбал? Хөрөнгө мөнгө нь шийдэгдсэн үү?

-              Улаанбаатар хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөг  үндэслэн Сонгинохайрхан дүүргийн 6-р хорооны 9 га газарт Хотын захиргааны шинэ цогцолборыг байгуулахаар болсон. Төсөл хэрэгжүүлэгчээр БНСУ-ын “Халла Гонсол” ХХК шалгарч батламжаа гардан авсан. Одоогийн байдлаар нийслэлээс ажлын хэсэг гарч, тус компанитай гэрээ хийж, санхүүжилтийн хэлбэр, ажлын график, барилгын эх загвар зургийг тохирох ажил хийгдэж байна. Хотын захиргааны шинэ цогцолбор барих төслийг ирэх онд эхэлж 2016 онд дуусгах ёстой.

-        Цаашид Улаанбаатар хотыг олон улсын жишигт нийцсэн, дэлхийн томоохон хотуудтэй энэ зэрэгцэхүйц түвшинд хүргэхийн тулд юу хийхээр зорьж байна вэ? Бас бидний төсөөлж байгаа тэрхүү хөгжилд хүрэхэд хэр хугацаа шаардах бол?

-        2011 оны 8 дугаар сард Монгол улсын Ерөнхийлөгчийн урилгаар Олон улсын Олимпын хорооны Ерөнхийлөгч Жак Рогге манай улсад айлчилж, 2040 онд Монгол улсад Олимпын наадам зохион байгуулах тухай ёслолын санамж бичигт гарын үсэг зурсан. Бид нийслэл хотоо Олимпын наадам зохион байгуулах чадавхитай, жилдээ 5 сая жуулчин хүлээн авдаг, хүүхэд хөгшдөд ээлтэй, хүн бүрийн амьдрах эрүүл аюулгүй орчин бүрдсэн, найрсаг хот болгох зорилт тавин ажиллаж байна.

Энэ зорилтоо биелүүлэхэд Улаанбаатар метро чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Бид метро барих хүсэлт, үндэслэлээ төрийн дээд шатны байгууллагуудад өргөн барьж, бэлтгэл ажлаа эхлээд байгаа.  Метро барих нь нийслэл хотыг маань хөгжлийн шинэ түвшинд гаргах бөгөөд үр нөлөө нь нийтийн тээвэрт зорчигчийн зарцуулах цаг 3 дахин багасч, аюулгүй, тав тухтай орчин бүрдэж, замын түгжрэл 20 хувь, агаарын бохирдол 30 хувиар буурах юм.  Тэгэхээр 2040 он гэхэд утаагүй, эрүүл аюулгүй, замын түгжрээгүй  нийслэл хотын иргэд метрогоор зорчиж, эх орондоо Олимпийн наадам үзнэ гэж итгэж байгаа шүү.

-        Ярилцсанд баярлалаа.

                                                                                Ярилцсан Б.Цолмонтуяа