Ашиглалтанд ороод удаагүй ч оршин суугчидаасаа гомдлын үг сонсож байгаа барилгуудын жагсаалт бас нэгэн орон сууцаар нэмэгдлээ. Улаанбаатар хотын “А” зэрэглэлийн бүс болох Баянгол дүүргийн нутаг дэвсгэр “Гранд плаза” –гийн чанх хойно хэн бүхний нүдэнд ил сүндэрлэсэн “Г” хэлбэрийн “Ти Си Ди” компанийн “Hill Side” орон сууцны барилга. Энэ барилгын чанар үнэхээр хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэлээр бичигдээд байгаа шиг хэцүүхэн байгаа эсэхийг сонирхохоор барилга дээр очлоо.

 

     Хэн нэгний бүтээн босголтыг муулж, гоочлох гэсэндээ биш, гагцхүү мөнгөний төлөө иргэдийн амгалан тайван, эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг зөрчиж байгаа дутагдлын хажуугаар дуугүй өнгөрч боломгүйгээс үүнийг тэмдэглэлээ.   

Барилга дээр очиход гаднах хэсэг нь хогонд дарагдсан, бохир заваан орчин угтлаа. Энэ барилга 1 давхартаа 10-аад айл байхаар зураг төсөл нь гарч орон сууцны зориулалттай баригдсан.

Гэтэл орон сууцан дотроо хогийн бункер байхгүй учраас оршин суугчид нь байрныхаа үүдэнд томоос том торон хашаатай хогийн цэгийг бий болгожээ. Салхитай хүйтэн зэврүүн өдөр хаягдал гялгар уут, цаас орцны үүдээр хөглөрч, агаарт эргэлдэх нь мэдээж.

 

     Энэ орон сууцны чанар, үүсээд байгаа нөхцөл байдлын талаар хамгийн сайн мэдэх суугчдын нь санал бодлыг нь сонсохоор дотогш орлоо. 16 давхар орон сууцны барилга гэхэд цахилгаан шат нь ажиллаагүй байв. Дотор засал хийж байгаа ажилчнаас тодруулахад ирэх 7 хоногоос ажиллах байх гэснээс өөр хариулт хэлсэнгүй. Цахилгаан шат биш хогийн бункер гэж харагдахаар үүдэнд нь гялгар тортой хог хөглөрнө.

Ашиглалтанд ороод 1 жил болоогүй ч хана нь хагарчихсан “хадны сүг зураг гэгчээр” ханан дээрх сүг зураг шиг харагдана.

 

 

    4-р давхарт гарч уулзсан эхний айл 3-н давхарт амьдарч байгаад ус алдсан учир 4-н давхар руу нүүлгэсэн гэнэ. Оршин суугчид байрандаа ороод удаагүй болохоор чанарын талаар мэдэхгүй байна. Гэхдээ “сантехникийн материалууд нь муу юм шиг байна лээ. Ариун цэврийн өрөөнөөс ус алдах, ус тасрах тохиолдол их гардаг. Мөн авто машины зогсоол, хүүхдийн тоглоомын талбай байхгүй нь хэцүү байна. Хүүхдүүдээ салхилуулж, тоглуулах боломжгүй юм” гэсэн гомдол их.

 

 

   “Hill Side” орон сууцны барилга урд талаараа “Хуашин” хятад ресторанаар халхлагдаж баруун талаараа хуучин угсармал орон сууцаар хашигдсан бол зүүн талаараа авто зам, хойд талаараа өндөр далангаар хүрээлэгдсэн. Гэтэл зурган дээр төлөвлөгдсөн шигээ ногоон байгууламж, тоглоомын талбайг хаанаа байгуулах юм бол? “Хуашин” хятад рестораныг нураадаггүй л юм бол? ямар ч боломжгүй ажээ.

Дөрвөн талаараа хүрээлэгдсэн машины граж байтугай зогсоол ч үгүй оршин суугчдын амралтын чөлөөт цагаа өнгөрөөх, хүүхдээ салхилуулах тоглоомын талбай гээд орон сууцанд зайлшгүй байх ёстой, зураг төсөлд нь заавал тусгаж хэрэгжүүлдэг эдгээр зүйлс алга. Тэгээд энд 390 орчим айл өрх амьдрах ёстой. Өнөө цагийн айл болгон хувийн 1 машинтай гэж бодвол энэ орон сууцанд суугчдад ямар бэрхшээл тохиолдох нь хэнд ч ойлгомжтой.

 

   Асар богинохон хугацаанд баригдаж хэдхэн сарын өмнө ашиглалтанд орсон барилга гэхэд өнгөлгөөний шавар нь энд тэндгүй хөндийрөн ховхорсоныг уншигч та харж байна. Барилгын стандарт, чанар хийцийн талаар цөөн хэдэн оршин суугчдын яриа ийм байна.

 

Анх энэ орон сууцны барилгыг барихдаа 12 давхар барилгын тусгай зөвшөөрөл авсан ч барих явцдаа 16 давхар болгож “шуналтсан”.

 

     Энэ хууль бус үйлдэл нь үүгээр зогссонгүй. “Ти Си Ди” компанийн хятад удирдлагууд дур мэдэн “том толгойлж” Улсын комисс хүлээж аваагүй барилгадаа оршин суугчидаа оруулаад эхэлчихсэн. Уг нь Монгол Улсын “Барилгын тухай хууль”-нд “барилгын ажил дууссан боловч улсын комисс хүлээн авч ашиглалтад өгөөгүй тохиолдолд ашиглахыг хориглоно” гэсэн заалт цагаан цаасан дээр хараар бичигдсэн байдаг. Харин энэ хууль хятад эзэнтэй барилгын компанид хамаагүй бололтой.

 

   Монгол Улсын хууль дүрмийг үл ойшоон дур мэдэн ашиглалтанд орсон тус барилгын талаар нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын Дэд бүтцийн хяналтын Барилгын техникийн улсын байцаагч П.Мягмараас тодруулахад: “Одоо болтол улсын коммисс ажиллаагүй байгаа. Одоо наад асуудлыг чинь Нийслэлийн ерөнхий төлөвлөгөөний газар хариуцна” гэсэн хариултыг өгсөн юм.

 

     Энэ дагуу Хот байгуулалт, дэд бүтцийн хяналтын албаны дарга н.Эрдэнэтуяагаас тодруулахад: “Тэр барилгын тухай дуулаагүй юм байна. Хэрвээ тийм асуудал гарсан бол хуулийнхаа хүрээнд зөрчил гаргаж, хууль зөрчсөн ААН-ийг 4 хүртэлх сая төгрөгөөр торгодог. Бид ийм л арга хэмжээ авна” гэлээ.

 

    Улсын хуулийг уландаа гишгэж олон зуун сая төгрөгийн ашиг олж оршин суугчдыг хууран мэхлэгч этгээдүүдэд авах арга хэмжээ нь ердөө л энэ. Улсын комисс ажиллахгүй байгаа гол шалтгаан нь барилгын ажил дуусаагүй учраас. Хийж байгаа ажлаа дуусгаагүй байж оршин суугчидаа оруулж байгаа шалтгааныг хөндлөнгийн хүний байр суурьнаас харахад “мөнгө”-тэй холбон тайлбарлахаар харагдаж байна.

 

   Барилгын компаниуд орон сууцны барилга барихдаа, захиалагчтайгаа гэрээ хийдэг. Гэрээнд ашиглалтад орох хугацаа, төлбөрийн нөхцөл, гүйцэтгэгчийн хүлээх үүрэг гэх мэт маш олон зүйлийг тусгасан байдаг. Хэрвээ заасан хугацаандаа ашиглалтад өгөөгүй тохиолдолд тодорхой хувийн алданг тооцож, захиалагч нартаа буцаан олгоно гэж ихэнх барилгын компаниуд гэрээндээ тусгадаг.

 “Ти Си Ди” компани нь ч мөн адил ийм шалтгаанаас болж комисс хүлээж аваагүй орон сууцандаа оршин суугчидаа оруулж эхэлсэн бололтой.

Хууль зөрчсөн чанаргүй, төлөвлөлт буруу барилгуудын жагсаалт үүгээр зогсохгүй биз. Бид ч үргэжлүүлэн бичсээр байх болно.