Нийслэл хот маань өнгө төрхөө засаж, дэлхийн өндөр хөгжилтэй орнуудаас дутахааргүй болжээ. Өдөр ирэх тусам хийц, загварын өвөрмөц онцлогтой, тэнгэр баганадсан барилгууд босч, хүссэн газраа тав тухтай амьдрах хотхон, хаус элбэгшлээ.
Гэвч хотын зарим хэсэгт энэ байдал арай өөр. Хуучны, балгас мэт харагдах орон сууцанд хүмүүс амьдарч, борооны ус дээврээр нь гоожиж, чийгний эхүүн үнэр орцны үүднээс хамар цоргино. Булан тохой бүр нь хөгц, мөөгөнцөрт идэгдсэн газар хүн амьдрах бүү хэл ойр орчмоор нь явахаас жийрхмээр. Хотод ийм өнгө төрхтэй, орон сууц, барилга, байшин цөөнгүй байгаа нь тоогүй. Үүнийг анхаарахгүй, хараагүй мэт байх нь бүр ч хачирхалтай.
Тухайлбал, Хан-Уул дүүргийн гуравдугаар хороо, 19-ийн буудлын арын 25, 26 дугаар хоёр давхар цагаан байр. Анх харахад хүн амьдардаггүй гэж хэлэхэд хилсдэхгүй эдгээр орон сууцны эргэн тойрон нь хогийн цэг гэж андуурмаар харагдана. Холуур тойрч явахгүй бол үнэрт нь дотор муухайрах энүүхэнд.
Байшин тус бүр ямар нэгэн хаяг, тэмдэггүй хоёр орцтой юм. Эхний орцоор орж, доторх байдлыг сонирхлоо. Анх баригдсан хэв загвараа одоо болтол хадгалсан, элэгдэж, муудсан модон шатанд өнгө, будаг гэж алга. Орцны хана, таац хэзээ мөдгүй нурах дөхжээ. Зарим хэсэг нь өм цөм нуран унасан байна.
Энд оршин суугчдын эрүүл ахуй, аюулгүй байдал, тохижилт үйлчилгээг огтоос анхаардаггүй нь тодорхой. Цахилгааны утас, хянах самбар нь ямар нэг хаалтгүй ил задгай юм. Гэрлийн шилний бүрхүүлийн оронд варьений шил зүүсэн харагдлаа. Өвөрмөц шийдэл ч юм шиг. Бусад орцны төрх мөн л нэг иймэрхүү угтаж байсан юм. Ингээд энд амьдардаг оршин суугчдаас зарим зүйлийг тодрууллаа.
Чийг даасан байшинд амьдрах хэцүү л байдаг
-Орцны гадна болон доторх өнгө үзэмж, аюулгүй байдлын хувьд шаардлага хангахгүй харагдаж байна. Оршин суугчид СӨХ-д ханддаг биз дээ. Ямар арга хэмжээ авч байна?
-Бид нөхцөл байдлын талаар СӨХ, хорооны удирдлагуудад олон удаа хандсан. Авсан арга хэмжээ гэж бараг байдаггүй. Нурааж, шинэ барилга барихаар болсон байшин шүү дээ. Үнээ тохиролцоод нүү гэдэг хариултыг өгдөг. Гэтэл байрыг маань зах зээлийн үнээс хэт доогуур үнээр үнэлдэг. Тухайлбал, манайх гурван өрөө байр. Цаад газрын хэлж байгаагаар бидний байр нэг өрөө байрны үнэтэй адил үнэ өгнө гэдэг. Энэ асуудалд дээр одоо болтол тохиролцож чадахгүй байсаар байна.
Бид сар бүр СӨХ-д 4700 төгрөг төлдөг. Засаж өгөхгүй гэхэд цэвэрлэж болно шүү дээ. Хэлээд ч нэмэргүй учраас энэ байдалдаа дасчихжээ. Өөрсдөө засвар хийлээ гээд нэмэр байдаггүй. 1930-аад онд баригдсан барилга муудах нь тодорхой шүү дээ. Гэхдээ өнгөрсөн хугацаанд дорвитой засвар хийсэн бол арай өөр байх боломжтой байсан байх. Чийг даасан байшинд амьдрах хэцүү л юм.
Нүүлгэх шийдвэр гарсан гээд хаачих билээ. Эндээ байхаас өөр аргагүй шүү дээ
-Энд амьдраад удаж байна уу. Байрнаас нүүлгэх тухай шийдвэр гарсан гэж байна. Энэ талаар таны бодол?
-Манайх сүүлийн гурван жил энд амьдарч байна. “Белонг” гэдэг барилгын компанид газрыг нь зарсан гэж ярьдаг юм билээ. Энэ тухай бидэнд тодорхой мэдээлэл байдаггүй. Хороонд хандахаар буулгах шийдвэр гарсан барилга гээд чөлөөлөхийг байнга шаарддаг юм. Энэ ч утгаараа байрыг зөнд нь хаясан байх гэж боддог.
Хаанаас ч юм, хэн нь мэдэгдэхгүй хүмүүс ирж, байрны урдуурх үйлчилгээний төвүүдийг нураасан. Дутуу нурааж, барилгын хогоо авахгүй орхисноос одоо хогийн цэг болоод байгааг харж л баймаар юм. Нүүлгэх шийдвэр гарсан гээд бид хаачих билээ. Эндээ байхаас өөр аргагүй шүү дээ.
Оршин суугчдын бодол ийм байсан юм. Нураах гээд үү, нурахыг нь хүлээгээд үү. Ямартай ч энэ хоёр орон сууцыг оршин суугчдаас нь өөр анхаарч, анзаарч байгаа хүн алга бололтой.
СӨХ-ын дарга Цэцэгмаа, хорооны Засаг дарга Пүрэвсүрэн нарт нөхцөл байдлыг удаа дараа уламжилдаг г ч үл тоодгоос оршин суугчид цөхрөнгөө баржээ. Нүүлгэх байлаа ч энд хүүхэд багачууд тоглож, хөгшид нарлан амьдарч байгааг анхаарч, ядаж хогийг нь цэвэрлэх сэтгэл байдаг болов уу.
Иргэдийн тайван, амгалан, эрүүл цэвэр орчинд амьдрах эрх энд ноцтой зөрчигдөж байгааг шат шатны удирдах албаныхан анхааралдаа авахад илүүдэхгүй болжээ.
Эх сурвалж : Өглөөний сонин