Тэртээх 1937 онд “Улсын барилгын газар” нэртэйгээр байгуулагдаж байсан Монголын барилгын ууган байгууллага "Улаанбаатар барилга” компани өдгөө 75 нас хүрч түүхийн шаргал хуудсыг зузаалсаар байна.

Тус компанийн үе үеийн алтан гартай барилгачид захын хорооллын улаан байшингаас Засгийн газрын ордонг хүртэл бүтээсэн байдаг. Тиймдээ ч тэдний хийсэн бүтээл, хүрсэн амжилт, туулсан зам, улсын нийслэлд төдийгүй улс даяар тоосгоор бичигдэж түүх болон үлджээ.

Эл ажилсаг хамт олны барьсан “Нарны гүүр”энэ сарын 17-нд ашиглалтанд орж нийслэл хотод нэгэн өнгийг нэмэх боллоо. Эл гүүр Монгол Улсын болон олон улсын стандартын шаардлагыг бүрэн хангасан төдийгүй дэлхийн жишигт нийцэж чаджээ.

Энэ талаар “Улаанбаатар барилга” компанийн ерөнхий захирал Б.Жүгдэртэй ярилцлаа.
 
-Нийслэлд томоохон бүтээн байгуулалтын ажилд тооцогдож буй “Нарны гүүр” төслийн ажил дуусч техникийн комисс хүлээж авлаа?
-Гүүрний ажил бүрэн хэмжээнд дуусч техникийн комисс гурав хоногийн өмнө 100 хувийн саналаар хүлээж авлаа. Энэ сарын 12-нд улсын комисс ажиллуулаад 17-ны өдрөөс эхлэн энэ гүүрний ажил бүрэн хэмжээнд ашиглалтад орох юм. Өөрөөр хэлбэл энэ өдрөөс хойш Улаанбаатар хотын замын хөдөлгөөн нээгдэнэ гэсэн үг.

Одоо бидний зүгээс орчин тойрноо цэвэрлэх, цэцэрлэгжүүлэх компаниас мод тарих, замын хавтангаар бүрэх зэрэг жижиг ажлууд үлдээд байна. Энэ гүүр нийтдээ туслах замын хамт 1700 метр урттай, 262 метр урт гүүр юм. Төмөр зам дээгүүрх гүүрэн гарц. Энэ гүүрэн байгууламж ашиглалтад орсноор Энхтайваны өргөн чөлөө, Гурвалжингийн гүүрний ачааллыг багасгаж, Улаанбаатарын авто замын хөдөлгөөний түгжрэл бууруулах, замын хөдөлгөөний жигд байдлыг хангах ач холбогдолтой. Үндсэндээ гурван компанийн оролцоотойгоор гүүрний ажил хийгдлээ.

- “Нарын гүүр” хугацаанаасаа өмнө ашиглалтад орж байна. Энэ нь замын ачааллаас болж бухимддаг нийслэлчүүдийн хувьд дэвшилттэй зүйл боллоо. Нөгөө талаас Японы талынхан ажлаа шуурхай хариуцлагатай зохион байгуулсан нь ч нөлөөлсөн байх?
-Япон улсын Засгийн газрын буцалтгүй тусламжаар, Япон Монгол Улсын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрээр гүүрний ажил эхэлсэн. Гүүрний жинхэнэ бэлтгэл ажил 2010 оны зургадугаар сараас эхэлсэн. Энэ ажил дээр япон улсдаа төмөр хийцийн гүүрний ажлаар нэрд гарсан томоохон компани болох JFE инженеринг корпораци ирж орсон. Энэ корпорацийн туслан гүйцэтгэгч компаниудыг Монгол Улсаас сонгосон. Энэхүү туслан гүйцэтгэгч нарын нэг буюу үндсэн гүйцэтгэгч болох “Улаанбаатар барилга" компани газар шороо, бетон хийц далангийн ажлыг хийж гүйцэтгэлээ.

Гүүр болон замын асфальтан хучилтын ажлыг “Ялгуулсан” компани гүйцэтгэсэн. Замын гэрэлтүүлгийн ажлыг “Гэгээн цайдам” ХХК, замын хэвтээ тэмдэглэгээний ажлыг “Мегастраку" ХХК гээд Монголын дөрвөн туслан гүйцэтгэгч компани Японы талд ажилласан. Харин “Улаанбаатар барилга” компанийн хувьд 2,6 орчим тэрбум төгрөгийн барилгын талын ажлыг хийсэн. Мөн харуул хамгаалалтын анхны компаниудын нэг болох “Өнөр бүрэн" ХХК-ийг сайн ажилласан гэж Японы тал үнэлсэн.

Гүүрний ажил энэ оны арваннэгдүгээр сарын 15-нд ашиглалтанд орох төлөвлөгөөтэй байсан. Гэвч Улаанбаатарын замын ачааллаас шалтгаалан төр засгийн зүгээс гүүрний ажлын хугацааг наашлуулах талаар холбогдох газар хандсан. Тиймээс бид Засгийн газрын хоорондын хэлэлцээрийн хугацаанаас нэг сарын өмнө хийж гүйцэтгэж чадлаа.

-Нийслэлчүүд “Нарны гүүр”-ийг чанартай, даацтай гүүр болсон гэдэгт найдаж байгаа. Бас гүүр баригдаж байх хугацаанд эргэн тойрны замын хөдөлгөөнд саад учруулаагүйд иргэд
 талархалтай байна лээ?
-Гүүрний хувьд Монгол Улс болоод олон улсын стандартын шаардлагыг бүрэн хэмжээнд хангасан. Гүүрийг ачааллынх нь хувьд аваад үзвэл хоногт гучин мянга орчим машин зорчих хүчин чадалтай маш өндөр даацын гүүр гэж үзэж байгаа.

Хүнд даацын автомашин явах зориулалттай. Япон нөхдийн ярьж буйгаар 25 жилийн хугацаанд ямар нэг засварын асуудал байхгүй, төмөр гүүр цаашаа 100 жил зогсох гүүр гэж байгаа. Нөгөө талаас энэ гүүр Энхтайваны гүүрний ачааллыг 25-30 хувь бууруулах бололцоотой. Гүүрэн дээр ажилласан Монголын барилгачид, замчид дэлхийн гүүр барилгын ажлын хамгийн сүүлийн үеийн технологи арга ажиллагаанд тодорхой хэмжээнд суралцсан гэж хэлж болно.

Гүүрэн гарцанд хамгийн сүүлийн технологи болох гүүрийн тулгуурын болон үндсэн хийцүүд төмөр бетон болон төмөр хийцүүд байгаа. Нарны гүүр хоёр жилийн хугацаанд баригдахдаа улсын эдийн засагт нөлөөлөх төмөр замын хөдөлгөөнийг огт саатуулаагүй. Харин ачаалалтай байдаг Нарны замыг цөөхөн удаа зогсоосон  тохиолдол бий. Эндээс Японы талынхан ажлын зохион байгуулалтыг маш сайн хийсэн гэдэг нь олон зүйл дээр харагдаж байгаа юм.

Манай компани энэ хугацаанд хамгийн оргил үед нь 150-200 үндсэн ажилчид ажиллаж байсан. Үүнд Японы инженерүүдээс өөр гадны ажилчид оролцоогүй. Цэвэр Монголын ажилчид хийж гүйцэтгэсэн сайхан гүүр болсон.

-Тэгэхээр Монголын замчид, барилгачид асар их ур чадвартай болж гэж ойлгож болох нь ээ?
-Тэгж ойлгож болно. Монголын барилгачид, замчид дэлхийн хэмжээний жишигт хүрсэн сайхан бүтээн байгуулалтыг хийж чаддаг болж байна. Ер нь манайхан яагаад чанаргүй дээр нь хугацаа алдаад байдаг юм бэ гэвэл аль ч ажилд хяналтын асуудал чухлаар тавигддаг. Хийж гүйцэтгэж байгаа ажил тодорхой, зураг төсөл нь ойлгомжтой, үнэ өртөг нь хийж байгаа ажилдаа тохирсон сайн хяналттай байх юм бол манайхан ямар ч ажлыг хийж гүйцэтгэх чадвартай хүмүүс. Гадаадад очсон монголчуудыг сайн ажилладаг гэдэг. Тэгвэл тэд маань өөрийн эх орондоо ямар ч ажлыг хийж чадах бүрэн бололцоотой байна шүү дээ.

Японы талынхны энэ ажлыг удирдаж байгаа байдал, хүмүүсийн хийж байгаа ажилд байнгын хяналт тавьж чанарын, хугацааны, зохион байгуулалтын доголдол гаргахгүйгээр хийж байсан нь энэ ажлыг хугацаанаас нь өмнө хийж дуусгах нөхцлийг бүрдүүлсэн гэж үзэж болно.

-Зарим гол материалууд Японоос ирсэн гэсэн байх аа?
 -Голлох нэр төрлийн материалууд ирсэн. Гэхдээ бусад цементүүд зарим арматурын төмрийн хэсгүүд, хэвнүүд болон бусад материалууд Монголын талын материалууд байгаа. Тиймээс энэ завшааныг ашиглан манайд өндөр чанартай ажил хийх бололцоо байдаг юм байна гэдгийг зориуд тэмдэглэн хэлмээр байна.

-Сүүлийн үед барилгын салбарт хөдөлмөрийн аюулгүй байдал алдагдаж байгаа нь ард иргэдийг эмзэглүүлээд байгаа. Энэ байдлыг хангах үүднээс анхнаасаа чанартай гүүр барихыг чухалчилсан “Улаанбаатар барилга” компанийн хувьд “Нарны гүүр”-ний барилга дээр ажилласан замчид барилгачдыг ажлын дадал хэвшилд нэлээд сургасан гэж сонссон?
-Тэгэлгүй яахав. Манай улсад, нийслэлд үлдэж байгаа том бүтээн байгуулалт учраас чанартай сайн хийх ёстой. Энэ ажилд оролцсон хүмүүс их зүйл сурсан. Сүүлийн үед барилгын салбарт хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн асуудал нэлээд яригдаж байгаа.

Мөн зөвшөөрөлгүй барилга барих, хот төлөвлөлттэй холбоотой асуудал нийслэлд хурцаар тавигдаж байгаа. Энэ талыг Японы талынхан маш их хянуур харж төлөвлөсөн байна лээ. Тухайлбал энэ объект нэг кило метр гаруй урт гүүр шүү дээ. Энд орж ирсэн бүх хүн хамгаалалтын хувцас өмсч, ажлын хувцастай байх ёстой гэсэн шаардлагуудыг тавьж байх жишээтэй.

Дээр нь ажилчдыг ариун цэврийн шаардлага хангасан бие засах газартай байлгасан гэх мэт шаардлагыг биелүүлж байсан. Гурван жилийн хугацаанд хөдөлмөрийн аюулгүй байдалтай холбоотой зөрчил гараагүй. Энэ бүгдийг ажилчдадаа байнга сурталчилж, сануулж бие хамгаалах хувцсаа яаж хэрэглэснийг нь өдөр болгон шалгаж гаргадаг дэглэмд хэвшүүлсэн. Бас ажлын цагийг зөв хуваарилж байсан гээд олон журам сахиулж ажилласныгаа дэвшил гэж ойлгож байгаа.

-Манайхан хөрөнгө мөнгө зарж бүтээсэн сайхан зүйлдээ хайр гамгүй ханддаг нь гэм биш зан. Иймд гүүрийг хэрхэн ашиглах тал дээр нийслэлчүүдэд хандаж таны хэлэх үг?
-Бид нийслэл хотыг сайхан замтай, гүүртэй болгох төслийг амжилттай хэрэгжүүлсэндээ баяртай байна. Нийслэлийн иргэд нийслэл хотоо цэвэр үзэмжтэй байлгахад дор бүрнээ санаа тавих хэрэгтэй. Юуны түрүүнд энэ сайхан гүүрээ зөв эзэмшиж ашиглах ёстой. Маш сайн ус зайлуулах систем хийгдсэн. Далангийн хамгаалалт, ус зайлуулах системийг манай компани Япон улсын стандартаар зургийн дагуу хийсэн.

Д.Нэргүй