Өчигдрийн НИТХ-ын хурлын шийдвэрээр тун зоримог нэгэн шийдвэрийг гаргалаа. Харин энэ шийдвэрийн талаар Монголын барилгын үндэсний ассиоцацийн дэд захирал Ч.Эрдэнэцогтын байр суурийг сонирхлоо.

-Өчигдөр НИТХ-ын шийдвэрээр зөвшөөрөлгүй барилгуудыг нураах шийдвэрийг гаргалаа. Энэ шийдвэрийг та юу гэж бодож байна?
-Нэгэнт барьсан, барьж байгаа барилгуудыг нураана гэдэг бол утгагүй. Яагаад гэхээр тэр чинь хэдэн арван сая, тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт. Тухайн барилгыг барьж буй байгууллага өөрийн хөрөнгөнөөс гадна банкны зээлтэй байгаа. Анх хэн тэр зөвшөөрлийг өгсөн гэвэл хотын захиргаа л өгсөн байж таарна. Нэгэнт барьчихсан, барьж байгаа барилгыг бидний үзэж буйгаар дуусгах нь зүй. Харин цаашид энэ асуудалд анхаарч, тэр хотын төвд газар олгохгүй зэргийгээ хийх нь зүйтэй. Тэгэхээр нураана сүйтгэнэ гэх нь боломжгүй зүйл. Нураалаа гэхэд тэр барилгын хогийг хаана хаях болж байна. Энэ бол наад захын асуудал.

-Тэгвэл нураахгүй юм бол тэр барилгуудыг улсын өмч болгон хурааж авъя гэдэг байр суурь ч бас байна?
-Хурааж авна гэдэг чинь адилхан л зүйл шүү дээ. Энэ чинь социализмын үе биш. Тэр барилга бол хэн нэгэн хүний л өмч байгаа.

-Сүүлийн үед барилгын салбарт гарч буй осол аваарын талаар тэгвэл танай ассиоцаци ямар байр суурьтай байна?
-Нийгэмд барилгачид л буруутай мэт сэтгэгдлийг төрүүлж байна гэж ассиоцаци үзэж байна. Гэхдээ би үүгээрээ барилгачдыг өмөөрч, осол аваарыг бусад руу чихэх гэж байгаа юм биш. Барилгыг хэн нэгэн хүн захиалж, тэр хүн хөрөнгө мөнгөө гаргаж байгаа. Уг захиалагч аль болох хямд өртгөөр тухайн барилгыг бариулах сонирхолтой байна. Ингэхдээ барилгын ажлыг гүйцэтгэгч компанитайгаа гэрээ хийхдээ хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны заалтыг тусгахаас зайлсхийж, зарим нь бүр тусгахгүй байна. Тэгэхээр осол гарсан барилгын захиалагч хэн байсныг тогтоож, түүнтэй хариуцлага тооцож ажиллах ёстой. Захиалагч уг нь өөрөө барилгын чанар, барилгат ажиллаж буй ажилчдын аюулгүй байдалд анхаарал тавьж ажиллах ёстой. Өнөөдөр гэтэл ингэж ажилладаг захиалагч бараг байхгүй дээ.

-Барилга хот байгуулалтын сайд барилгатай холбоотой тусгай зөвшөөрөл олон байгааг дурьдаад, үүнийг цаашид цөөлөх бодлого баримтлана гэж байсан. Та юу гэж үзэж байна?
-Манай ассиоцаци энэ тал дээр багагүй зүйл хийсэн. Бид Засгийн газрын 325 дугаар тогтоолын гуравдугаар хавсралтыг боловсруулж гаргасан /сурв: Та бүхэн энд дарж тэрхүү тогтоолтой танилцана уу/. Нэг барилга барихад 400-500 хоног зарцуулдаг, олон гарын үсэг цуглуулдаг байсан. Одоо бол харьцангуй багассан. Өнгөрсөн жил биднийг шалгаад үзэхэд тэр тогтоолын биелэлт 75 орчим хувьтай байсан. Гэхдээ л одоо хүртэл газрын зөвшөөрөл болон, кадастрын зураглал хийлгүүлэхэд хоёр сар гаруй хугацаа зарцуулагдаж байгаа. Энэ тал дээр ахиц гараагүй. Ер нь зөвшөөрөл олон байх тусмаа л авлига байна л гэсэн үг.

Манай барилгачид “Солонгос, хятадын барилгын компаниуд зөвшөөрлөө дор нь авчихдаг. Монголчууд авч чаддаггүй” гэж ярьдаг. Тэд долоо хоногийн хугацаанд хэдэн төгрөг хаяад л өдөртөө зөвшөөрлөө авчихдаг. Гэтэл манай компаниудад тэгж цацаад байх мөнгө байдаггүй. Тэгэхээр л захиалгаа авчихаад дараа нь зөвшөөрлөө хөөцөлддөг болчихоод байна. Уг нь бол захиалагч өөрөө бүх зөвшөөрлөө авчихаад “та манай барилгыг бариад өгөөч” гэж хэлдэг байх ёстой. Одоо бол социализм шигээ гүйцэтгэгч барилга барихын төлөө захиалагчийн ажлыг хийгээд гүйгээд байна. Түүнээс барилгын гүйцэтгэгч компани бол барилгаа л сайн барих ёстой.

О.Ариунбилэг /gogo.mn/