Ард иргэдийн дунд чамгүй нэр хүнд сайтай хүмүүсийн нэгд тооцогддог энэ эрхэм өнгөрсөн онд УИХ-аар “Шинэ бүтээн байгуулат” нэртэй төсөл батлуулсан.
Уг хөтөлбөрт “100 мянган айлын орон сууц”, “Шинэ төмөр зам” гэх мэт томоохон бүтээн байгуулалтын төсөл хамрагдаж байгаа. Тэдгээрийн дотор “Сумын төв” гэх хөтөлбөр батлагдаж, 100 суманд тус бүр нэг тэрбум төгрөгөөр канад технологийн зургаан ширхэг байшин барьж өгөхөөр болжээ.
2015 он хүртэл хэрэгжих уг төслийн үндсэн утга нь ЗТБХБЯ-наас гаргасан судалгаагаар жилд 4-5 сумын иргэдтэй тэнцэх хэмжээний буюу 16 мянга орчим хүн орон нутгаас хот руу шилжин ирж байгаа тул энэ төвлөрлийг багасгахын тулд сумын төвийн Засаг даргын тамгын газар, сургууль, цэцэрлэг, соёлын төв зэрэг зургаан барилгыг канад технологийн модон байшин болгох ажээ.
Сумын төвүүдийн дэд бүтцийг сайжруулж, канад загварын байшин барих төслийг зарим гишүүд эсэргүүцэн, эдийн засгийн бодит үнээсээ хэт өндөр энэ байшинд бид ийм их хэмжээний мөнгө зарцуулж болохгүй.
Орон нутгаас хот руу явж буй энэ нүүдэл сумын төвийн байр муугаас болоогүй гагцхүү ажилгүйдэл, амьдрах орчин нь тааруу байгаагаас гарч буй үзэгдэл. Өөр шийдвэрлэх олон бүтээн байгуулалтын ажил байхад бид 100 тэрбум төгрөгийг ийм байдлаар цацаж болохгүй. Х.Баттулга, аа ингэж улсын хөрөнгөөр бизнес хийж болохгүй” гэх тайлбарыг өгч байгаа ч тэрбээр өөрийн оруулж ирсэн канад модон байшингийн технологи нэвтрүүлэхийн тулд хичээнгүйлэн ажилласаар байгаа гэв.
Дээрх жишгээр эхлээд туршилтын журмаар Төв, Өвөрхангай, Баянхонгор, Баян-Өлгий, Ховд зэрэг аймгийн таван суманд Канад технологиор загвар сум байгуулахаар ажиллаж байгаа юм байна.
Эдгээр сумдад төсөл амжилттай хэрэгжвэл 96 сумыг дээрх технологийн дагуу канад модоор барилгажуулах асуудал яригдах ажээ.
Хүн амын төвлөрлөөс шалтгаалан тус бүр нэг тэрбумаар сүндэрлэх 1-3 давхар эдгээр байшингийн хөрөнгийн зарим хэсгийг улсын төсвөөс харин үлдсэн хэсгийг тусламжийн хөрөнгөөр шийдвэрлэхээр төлөвлөж байгаа гэв.
Ямартай ч "Шинэ Бүтээн Байгуулалт" тун удахгуй эхлэх гээд Сайд тун завгүй яваа гэнэ.