Тойрог хэлбэртэй автозамын дундахь бяцхан талбайд босч буй "Home  plaza"  худалдааны төвийн барилга өнгөрсөн есдүгээр сарын 15-нд  нурсан та­лаар бид өмнө нь мэдээл­сэн. Барилга нурсан шалтгааныг  Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын байцаагч, захиалагч, зураг төсөл, ерөнхий гүйцэтгэгч   болон эрдэм шинжилгээ, судалгааны байгуул­ла­гуудын оролцоотойгоор гаргажээ. "HAPPY MART"-ийн захиалгаар "Конконсалтинг" ком­па­нид боловсруулсан зураг төслийг баримтлан  "Ца­хиур ван" компани ерөн­хий гүйцэтгэгчээр ажил­лаж байсан байна. Ингээд тус үйлчилгээний төвийн барилга угсралтын ажлыг гүйцэтгэхээр тохирч өн­гөр­сөн гуравдугаар сарын 18-нд "HAPPY MART" компа­ни­тай гэрээ бай­гуул­жээ. "Цахиур ван" компани уг барилгын ажлыг гүйцэт­гэхийн тулд  БНХАУ-ын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай барилга угсралтын ажил эрхлэх ямар ч зөв­шөөрөл­гүй "ХУХОНГГЕН" ком­па­ни­тай өнгөрсөн  дөрөв­дүгээр  сарын  22-ны  өдөр  02 тоот  "Барилгын  ажил  гүйцэтгэх гэрээ"-г "Ай  энд  Эр Монголиа"   компа­нийн нэрээр байгуулж   нуралт болох хүртэлх   барилга угсралтын ажлыг гүйцэтгүүлсэн байна. Энэ нь барилгын тухай хуу­лийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1-ийн "Барилга байгуу­ламжийн угсралт, засвар үйлчилгээг тусгай зөв­шөөр­лийн үндсэн дээр эрхэлнэ" гэсэн заалтыг  зөрчжээ.

Тус компанийн хятад ажилчид барилга нурсан өдөр буюу өнгөр­сөн есдүгээр сарын 15-ны 23 цагийн үед барилгын ажлаа хийж байжээ. Энэ нь Хөдөлмөрийн хуулийн 72 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар оройн 22 цагаас өглөөний 06 цаг хүртэл барилгын ажил явуулах­гүй байх заалтыг ч зөрчсөн байна. Барилгыг гүйцэт­гэгч, захиалагч байгуул­лагууд "Home plaza" ху­дал­дааны төвийн барилгын гурван давхрын төмөр бетон бүтээцийг цутгах хэв, хашмалын техно­логийг боловсруулаагүй, 12.4 метр өндөр зайд угсрах тулаасын даацын  чадварыг тогтоолгоогүй, угсарсны дараа тогтвор­жилтын байдлыг шалгаж ачаалал, чичиргээнд найд­вартай ажиллах нөхцлийг бүрдүүлээгүй ажээ.  Үүнээс шалтгаалан бетон цутгалт хийж нягтруулах явцад уг давхрын цутга­мал төмөр бетон бүтээцүүд  нурсан гэж Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газрын барилга хариуцсан байцаагч нар дүгнэлт гаргасан байна. Барилга нурах үед тухайн барилга дээр ажиллаж байсан хоёр хятад хүн бэртэж гэмт­лийн эмнэлэгт хүргэгджээ. Харин барилгын зөвшөө­рөл­гүй боловч үйл ажил­лагаа явуулж байсан "Хухонгген" компанийн хятад захирлууд тэр орой­доо нутаг руугаа зугтсан байна. Энэ барилгыг барихад анхнаасаа л ихээхэн "Но" байсан бололтой. Зураг төслийн үед газар хөдлөлтийн эрчмийг хэдэн баллаар авбал зохих нь тодор­хойгүй,  угсралтын үед хэрэглэсэн бетоны марк  өөрчлөлт ихтэй гарсан байна. Захиалагч, гүйцэт­гэгчийн захирлууд гурав­дугаар давхрын багана, дам нуруу, хучилтын бето­ныг өнгөрсөн есдүгээр сарын 15-16-нд шилжих шөнө цутгаж дуусаад гүний доргиураар нягт­руулж байх үед  гонх бүхий хэсгийн хучилтад  нуралт үүссэн гэжээ.

Нуралт цаашид барилгын нийт уртыг хамран үргэлжилж  барилгын  багана, хучилт, үндсэн болон  туслах дам нуруунууд нурах, хазайх, хотойх зэргээр хэв гажил­тад орсон байна. Гүйцэт­гэгч  байгууллага  нь захиалагчийн хүсэлтээр гол ба туслах дам нуруу, хучилтуудыг цутгалгүй    гонх үлдээжээ. Нуралт үүссэн шөнийн 23 цагийн үед барилгын  зарим тулаас хазгай байгааг захиа­лагч "Happy mart" компанийн захирал М.Энх-Амгалан туслан гүйцэтгэгчийн хятад инженерт анхааруулсан ч засах арга хэмжээ аваа­гүйгээс нуралт үүссэн байна.

Барилгын тулгуу­рыг лабораторид босоо чиглэлийн ачаалалд тур­ши­хад хоолойн нимгэн хана нь урагдах, бэхэл­гээний хуруу төмөр му­руйх, бэхэлгээний нүх  су­нах зэргээр эвдрэлд оржээ. Туршилтаар уг тул­гуур 300 кг ачаанд  эвдэр­сэн нь хятадад үйлдвэр­лэсэн тул­гуурыг бат бэх хангалтгүй байсныг нотол­сон байна. Барилгад нуралт гарах үеийн бай­галь, цаг агаа­рын нөхцөл байдлыг тод­руулахад Цаг уур, орчны шинжилгээний газрын Ус цаг уурын хүрээлэнгийн­хэн "Энэ оны есдүгээр сарын 15-наас 16-нд шил­жих шөнө, Улаанбаатар хот орчимд буюу танай албан бичигт дурьдсан газарт барилгад нөлөөлөх хэмжээний газар хөдлөлт болоогүйг мэ­дэгдье" гэсэн байна. Энэ нь уг барилгад нуралт болоход газрын ямар нэг нөлөө байгаагүйг нотолж  байгаа юм.

"Happy mart "  КОМПАНИ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙХЭЭ ГАЗРЫГ ХЭРХЭН АВСАН БЭ?

"Happy mart” компа­нийнхан "Home plaza" худалдааны төвийн газрын зөвшөөрлийг хэрхэн авсан талаар сурвалжиллаа. Дээрх газарт үйлчил­гээ­ний төв баригдсаны дараа автомашины зогсоол бо­лон явган хүний гарц та­вихгүй бол хэцүү юм би­лээ. Гэвч энэхүү газрыг авсан бичиг баримт, зөв­шөөрөл нь бүгд ном жур­мын дагуу байв. Замын голд байрлах энэ худал­дааны төвийн барилгын газрыг танил талаа ашиг­лан авсан байх нь гар­цаагүй. Иргэд замын голд байрлах дэл­гүүр рүү орно гэдэг эрсдэлтэй,машинаа хаана байрлуулах вэ гээд асуудал олон. Харин энэ бүхнийг хариуцсан бай­гуул­лагын дарга нар үл тоож газрын зөвшөөрөл өгчээ. Нийслэлийн Засаг даргын өнгөрсөн оны за­хи­рамжаар үйлчилгээний зориулалтаар таван жи­лийн хугацаатай газар олгосон аж.    

Уг талбайн нь Төв цэн­гэлдэх хүрээлэн, Махатма Гандийн гудамжны уулз­вар хэсгийн гурвалжин хэлбэрийн талбайг бүхэлд нь хамарч байгаа юм. За­мын цагдаагийн газрын Замын зохион байгуулал­тын тасгийн ахлах бай­цаагч, цагдаагийн дэд  ху­­ран­даа Л.Гүнтэвсүрэн  барилгын гаднах талбайн орц гарц, зай хэмжээний зургийг хийж, нөгөөдхийг нь тус газрын тасгийн дарга, цагдаагийн дэд  ху­рандаа М.Ариунболд зөв­шөөрч баталжээ.  Мон­голд бүх зүйл ийм амархан бүт­дэг бол ямар сайхан бэ. Харамсалтай нь мөнгөтэй компаниудын талд үйл­чил­дэг дарга нар хэтэрхий олон болжээ. 

"ЦАХИУР ВАН"-ГИЙН ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРЛИЙГ ЦУЦЛАВ

Барилгын үйл ажил­лагаа эрхлэх зөвшөөрөл­гүй хятад ком­панийг тус­­лан гүйцэгчээрээ ажил­­луул­­сан "Цахиур ван" ком­панийн тусгай зөв­шөөрлийг цуцалж, дахин барилгын салбарт үйл ажил­лагаагаа явуу­лахгүй байх шийдвэрийг холбог­дох байгуул­лагуудаас гарга­жээ. Дээрх барилгын нуран­гийг цэвэрлэж эхнээс нь дахин барихаар болсон байна. Чанаргүй барилга баригдах явцдаа нурсан нь энэ удаад аз боллоо. Хэрэв ашиглалтад орсон хойноо нурсан бол олон хүний амь хохирох байв.