Цонхыг хэрхэн арчлах вэ?

Вакуум цонх хаалгыг зөв зохистой арчилж хэрэглэсэн тохиолдолд 40-50 жилийн эдэлгээтэй гэж тооцдог. Цонх хаалганы эдэлгээнд түүхий эд материалын, үйлдвэрлэлийн болон суулгалтын чанараас гадна арчилгаа, зүй зохистой хэрэглээ зэрэг олон хүчин зүйлүүд нөлөөлдөг.

Жишээлбэл: өрөө тасалгаандаа байнга тамхи татсанаас вакуум цонх хаалганы өнгө хувирах, угааж цэвэрлэдэггүй цонхны резин хатаж хугарснаас болж цонхны битүүмжлэл алдагдахад хүрдэг.

Цонхны гадаргууг цэвэрлэх:

• Бага зэрэг угаагч шингэнтэй бүлээн усаар угаах.

• Цонхны гадаргууг чийгтэй цэвэрлэгээ хийсний дараагаар зөөлөн алчуураар дахин гялалзуулан арчина. Ингэснээр улам өнгөлөг болж гадаргуу дээрх хар толбо, зураас алга болно.
• Хуурай цэвэрлэгээнд шүүр, хуурай алчуур хэрэглэхгүй байх хэрэгтэй. Учир нь вакуум цонх хаалганы гадаргуу нь гөлгөр байдаг тул бага зэргийн цахилгаанжилт үүсэж эргээд тоосжилт хурдан явагддаг байна.
• Бага зэргийн тоосжилтыг тоос сорогчоор соруулж болно.
• Зөөлөн алчуураар арчиж байх .
• Нугас, түгжээтэй бүх хэсгийг оёдлын машины тос болон техникийн тосоор /вазелин/ жилд 1-3 удаа тослох хэрэгтэй. Зориулалтын бус тос хэрэглэх юмуу огт тослохгүй байх нь төмөр эд ангиуд чихтанаж дуу орох, хурдан зэврэх болон элэгдэж эвдэрхэд хүргэнэ.

• Тосолгоо, цэвэрлэгээний үед эрэг боолт гэх мэт жижиг эд ангиудын бэхэлгээг шалгах хэрэгтэй. Шаардлагатай бол чангалж бэхэлнэ.

Цонхны шил цэвэрлэх:

• Бага зэрэг угаагч шингэнтэй бүлээн усаар тоосжилт, бохирдолтыг цэвэрлэнэ.
• Гүн бохирдолтой, элдэв бодис наалдан хатсан тохиолдолд үзүүртэй, ширүүн зүйлээр цэвэрлэж болохгүй. Иймд үед зориулалтын татуургаар цэвэрлэнэ /сахлын татуурга байж болно/.

• Угаасан шилийг элгэн алчуураар зүлгэж гялалзуулна.

Цэвэрлэгээний үед хориглох зүйл:

• Зэвний болон бусад толбыг арилгахын тулд хумсны лак арилгагч, хүчтэй цэвэрлэгээний уусгагч бодис, бензин болон өнгөлөгч бодис хэрэглэхгүй байх.
• Чигжээс резин рүү үзүүртэй зүйлээр хатгаж болохгүй. Резин зүсэгдэж гэмтвээс цонхны битүүмжлэл буюу вакуум чанар алдагдана. Зөвхөн хурууны үзүүрээр юмуу мохоо зөөлөн эдээр чигжих хэрэгтэй.
• Үзүүртэй зүйлээр цонхны гадаргуун дээрх толбо, наалдсан бусад зүйлсийг хусахгүй байх.
• Хатуу ширүүн зүйлээр чанга дарж арчиж болохгүй.

Ерөнхий анхаарах зүйл:

• Цонхонд нэмэлт жин ачаалуулахыг хориглоно. Жишээлбэл цонхноос хүнд зүйл өлгөх, тавцан дээр гарч зогсох, цонхны бариул, хавтаснаас дүүжигнэх).

• Онгорхой цонхоны завсраар ном, мод гэх мэт зүйл хавчуулж болохгүй. Хавчуулсан тохиолдолд цонхны хавтас гажиж хаагдахгүй болж, түгжээ нугасны тохиргоо алдагдана.

• Хүчтэй салхи шуургатай үед онгорхой орхиж болохгүй. Онгорхой цонх хаалга нь салхинд савагдан өндөр настан болон бага насны хүүхдийг гэмтээх тохиолдол цөөнгүй байдаг.

• Бага насны хүүхдийг онгорхой цонхноос хол байлгах хэрэгтэй.
• Цонхны хавтасыг зөөлөн хааж байх.
• Гүйцэд хаасны дараа бариулыг зөв эргүүлж түгжинэ.
• Цонх хаалганыхаа гадна талыг цэвэр байлгах нь хотын өнгө үзэмжинд оруулах Иргэн Таны хувь нэмэр юмаа.

Агааржуулалт:

Хуучин модон цонх хаалганд дулааны алдагдал их байдаг хэдий ч тэр хэмжээгээрээ агаарын солилцоо явагдаж байдаг давуу талтай. Харин вакуум цонх тасалгааны дулааныг хадгалж гадны дуу чимээг сайн тусгааралдаг хэдийч агаарын солилцоог багасгадаг байна.

Иймээс агаарын солилцоог хэвийн байлгахын тулд өдөрт 3-4 удаа салхивчаа нээж цэвэр агаар оруулж байх хэрэгтэй юм.

Агаарын солилцоо муутай өрөө тасалгаанд усанд орох, душ саунд суух, юм угаах, хоол хийх нь тасалгааны чийг дулааны хэмжээг нэмэгдүүлдэг байна. Үүнээс үүдэн цонх хаалганы гадаргуу болон шилэн дээр хөлрөлт, хана таазанд дээр мөөгөнцөр үүсэн хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлдөг учраас агаар салхи тогтмол оруулж байх нь чухал юм.

Барилгын цонхны дулаан алдагдал

Цонх, хаалга нь барилгын хамгийн их дулаан алддаг хийц учир байшин сууцаа дулаалахаас гадна эхний ээлжинд цонх, хаалганы дулааны алдагдлыг багасгах нь их чухал. Зөвхөн барилгын гадна ханыг дулаалах ньтөдийлэн үр дүнтэй арга хэмжээ болж чадахгүй. Иймд одоо байгаа цонхны хийцийг сайжруулах эсвэл дулаан тусгаарлалт сайтай цонхоор солих нь ихээхэн ашиг тустай байх болно. Дулаан ньцонхоор:
1. Цонхны завсар зайгаар,
2. Шилээр алдагдана
2000 онд батлагдсан цонх, хаалганы шинэ нормоор (МNS 4754: 99, МNS 4758: 99) жишээ нь, Улаанбаатарын орчимд барих барилгад 3 давхар шиллэгээтэй цонх суулгасан байх ёстой. Ийм цонх хийхэд зарим талаас хүндрэлтэйгээс гадна, үнэ өндөртэй болох тул зах зээлд өргөн нэвтэрч чадахгүй байна.
Гэвч дараах арга хэмжээнүүдийг авсанаар одоо байгаа хуучин цонх, хаалганы дулааны алдагдлыг үлэмж хэмжээгээр бууруулах боломжтой. Үүнд:

• Цонх, хаалганы завсар зайг сайтар чигжиж битүүмжлэх, ингэснээр алдагдлыг наад зах нь 5-15% бууруулах боломжтой; (цонхны замаскийг силиконоор солих, уян жийргэвч, пролонон тууз наах, цонхны хүрээ болон ханын хоорондох заадсыг полиуретан хөөс, эрдэс хөвөнгөөр дүүргэх г.м.)
• Цонх болон орцны хаалганы гадна талд салхины хаалт, хөшиг хийх, эсвэл гонх буюу тамбур барих
• Давхар хавтастай модон цонхны нээлхий буюу салхивчны хэсгийг бусад хэсгээс бүрэн тусгаарлагдсан байхаар өөрчлөн сайжруулах. Ингэснээр цанталт үүсэхээс зайлсхийнэ;
• Одоо байгаа цонхны дотор талд нэмэлт цонх суулгах;
• Одоо байгаа 2 давхар шиллэгээтэй цонхонд нэмэлт шиллэгээ хийх буюу 3 дахь давхар нэмэх; Хоёр давхар шиллэгээтэй цонхны чигжээсийг ялангуяа дотор талаас
нь муу хийвэл түүгээр тасалгааны чийгтэй агаар нэвтэрч гадна талын шилийг цантуулан, улмаар цонхны модон хийцийг норгох аюултай. Чийг авсан мод тэлж, хэв гажилтанд орсноор цонх нээгдэж хаагдах нь хүндрэлтэй болохоос гадна, зай завсартай гардагийг анхаараарай. Цонхны гадна талд мөн ус зайлуулах хаялга төмөр заавал хийгээрэй.
Хэрэв хуучин цонхыг сайжруулах нь төвөгтэй бөгөөд ихээхэн зардал гарахаар бол цонхоо шинэчлэх хэрэгтэй. Иймээс засах уу, эсвэл шинээр солих уу гэдгийг эхлээд тооцож үз. Шинээр цонх хийхээр бол стандартын шаардлага хангасан, болж өгвөл 3 давхар шиллэгээтэй, сайн чанарын цонх аваарай (дулаан дамжуулалтын эсэргүүцэл нь К = 0.53 м2°С/Вт -аас багагүй байх шаардлагатай), үүнд мөнгө хэмнэх хэрэггүй.

Гурван давхар шиллэгээтэй модон цонхны шийдлийг доорх зурагт үзүүлэв. Цонх суулгах ажлыг болж өгвөл мэргэжлийн хүнээр хийлгэх нь зүйтэй. Цонхны дулаан алдагдлыг бууруулах зорилгоор өвлийн улиралд ашиглалт багатай өрөөний цонхны дотор талын хавтсанд тунгалаг полиэтилен хальс тогтоож болно. Эсвэл дотор талын хавтсанд шинээр ховил татаж давхар шил суулгана.

Ингэхдээ хавтасны хийц, нугас зэрэг нь нэмэлтачаалал даах эсэхийг шалгаж, шаардлагатай бол нэмэлт бэхэлгээ хийнэ. Эдгээрийг хийснээр шилээр алдах цонхны дулаан алдагдлыг наад зах нь 1/3-ээр багасгах боломжтой.