Найз маань банкны зээлээр  байр авах гэснээ больчихов.  Яагаад байр авахаа больсныг нь сонирхоход, Засгийн газраас  хэрэгжүүлэхээр батал­сан 100 мянган айлын хөтөл­бөрт хамрагдах сонирхолтой байгаа гэнэ.  Өмнө нь байртай байсан хүмүүс энэ хөтөлбөрт багтахгүй шүү гэсэн анхааруулгыг Засгийн газ­раас өгчихсөн нь найзыг маань айлгачихаж л дээ. 100 мянган айлын хөтөлбөрт хамрагдаж чадвал жилийн зургаан хувийн хүүтэй зээл авна. Харин өнөөдрийн хувьд банкнаас зээл авч байр авлаа гэхэд сарын 1,25-1,4 хувийн хүү төлнө. Тэгэхээр хэн өндөр хүүтэй зээлд хамрагдахыг хүсэх билээ.

            Гэхдээ 100 мянган айлын орон сууц хөтөлбөр хэрэгжиж, найз маань байртай болох гэсээр байтал орон сууцны үнэ өдрөөс өдөрт цөөнгүй төгрөгөөр өсч байна.  Гэтэл нийгэмд орон сууцны үнэ буурах болов уу гэсэн хүлээлт үүсчихэж. Аргагүй биз, албаны хүмүүс хүртэл цаашид орон сууцны үнэ буурна хэмээн мэдэгдээд байгаа болохоор.

           Монголчууд бухын доодохыг харж үнэг турж үхнэ гэдэг. Байрны үнэ буурахыг хүлээж, бага хүүтэй зээлд хамрагдахыг мөрөөдсөөр бай­тал орон сууцны үнэ тэнгэрт хадаж, гэр хороолол тэлсээр л байх вий.

          Монгол Улсын Засгийн газраас 100 мянган айлын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр болсон нь анхных нь том төсөл биш. Одоогоос зур­гаан жилийн өмнө, УИХ-ын гишүүн Н.Батбаяр Барилга, хот байгуулалтын сайдаар ажиллаж байхдаа “40 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийг санаачилж бай­лаа.  Уг хөтөлбөрийг мөн л бага дунд орлоготой иргэдэд хэмээн хаяглаж байсан юм. “40 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийн хүрээнд  Засгийн газрын 311-р тог­тоо­лоор нэгж талбай нь буюу иргэдийн хэлж заншсанаар метр квадрат нь 280-350 мянган төгрөгийн үнэтэй 40 мянган ширхэг байранд 40 мянган бага дунд орлоготой өрхийг хамруулахаар төлөвлөж байсан ч харамсалтай нь сүүлдээ “чиний эх­нэр минийх, миний эхнэр чинийх” гэдэг шиг л зүйл болоод өнгөрсөн.  Тухайн үед бага дунд орлоготой иргэдийн орон сууцжуулахын тулд барилгын компаниудын  газрын болоод инженерийн шугам сүлжээний асууудлыг нь шийдвэрлэж, гаалийн татварыг нь тэглэж байв.   Төрөөс дээрх бүх­нийг зохицуулсан ч юун  бага дунд орлоготой иргэд байр­тай болох манатай. Баячуудад зориулсан хөтөлбөр болоод дууссан юм. Учир нь барилгын компаниудын хөтөлбөрийн сургаар байрныхаа үнийг өсгөж, 2005 онд метр квадрат нь 350-400 ам.доллар байсан байрны үнэ 650-800 ам.доллар болж, 2009 оноос 850 ам.доллараас дээшээ үсрээд байна.

          “40 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийг 2009 онд дүгнэсэн Зам тээвэр барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баттулга сайд 2005-2009 оны хооронд хувийн хөрөнгөөр баригдсан болон, улсын хөрөнгөөр боссон бүх л орон сууцыг “40 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрт хамруулж, хөтөл­бөр сайн хэрэгжсэн гэсэн үнэлгээг өгч байв. Түүнийг нь сонс­сон ажлын маань залуу ямар сайндаа л  яахаараа өөрийнхөө хөрөнгөөр хашаа авч, байшин барьсан би “40 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрт хамрагдсан болж таарав аа хэмээн хачирхаж  байх вэ дээ. Харин хямралд нэрвэг­­дэж, хөрөнгө мөнгөгүйгээс үйл ажиллагаас зогсоод байсан барил­гын салбарыг хөгжүүлэхийн тулд С.Баярын толгойлсон Засгийн газ­рын хэрэгжүүлсэн “4000 айлын орон сууц” хөтөлбөрт хүмүүс ам сайтай байгаа. Уг хөтөлбөрөөр өнөөдрийн байдлаар 3000 гаруй төрийн албан хаагч  айлын хатавчинд толгой хорогдох зовлонгоос салж, гэр хороол­лоос орчин үеийн орон сууц руу шилжсэн.  Төрийн албан хаагчдыг орон сууцжуулахаар Засгийн газраас хэрэгжүүлсэн “4000 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийн хүрээнд  метр квадрат нь 650-750  мянган төгрөгийн үнэтэй байрыг санал бол­гоно хэмээн Засгийн газрын хөтөл­бөрийг хэрэгжүүлэх үүрэг хү­лээ­сэн салбарын яамнаас амалж байсан нь  мөн л талаар өнгөрч, 650 мянган төгрөгөөс илүү гарсан мөн­гийг нь иргэн өөрөө төлөхөд хүрсэн.

          Энэ бүгдээс харахад “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийн хүрээнд бага, дунд орлоготой иргэ­дийн орон сууцжуулах Засгийн газрын амлалт биелнэ гэж итгэхэд үнэхээр бэрх байна.  100 мянган өр­хийг орон сууцжуулахлахын тулд Засгийн газраас 447 тэрбум төг­рө­гийн бонд гаргахаар болсон. Энэ бондоо Хөгжлийн банкаар дамжуу­лан гаргах ёстой. Хөгжлийн банкнаас орон сууцны хөтөлбөрт зориулан хэзээ 447 тэрбум төгрөг  гаргахыг нь хүлээсээр байтал байр­ны үнэ бүр талийж  байна.  Мон­гол­чуудын нэг том алдаа байдаг. Ажлаа эхлүүлэхээр хичээхээсээ илүү аман сурталчилгаа хийгээд л байдаг.

         Засгийн газар 447 тэрбумын бон­дыг орон сууцны салбарт гаргахаар шийдвэрлэнгүүт нь Хөгжлийн банк  хөрөнгийг нь гаргаад ажлыг нь аль хэдийн эхлүүлчихсэн байх ёстой байлаа. Харамсалтай нь өнөөдрийг хүртэл өнөөх хөтөлбөрийн хүрээнд барилгын ажил нь эхлээгүй л байна.

        Монгол руу ачуулсан барилгын материал Эрээнд саатах нь гэсэн мэдээлэл байна. Энэ бас л дөрвөн жилийн өмнөх танил зураг. 2007 онд барилгын материалын саатал Эрээн, Замын-Үүдийн хил дээр ихээ­­хэн хэмжээгээр төвлөрсөн нь орон сууцны үнийг огцом өсгөх шалтгаан болсон юм. Тэгвэл энэ зун мөн л барилгын материалын саатал үүссэнээр шалтаглаж барилгынхан байрныхаа үнийг нэмэхээр шийдэв үү. Барилгын салбарт томоохон тө­сөл хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн хэр­­нээ төмөр замынхаа асуудлыг төлөвлөгөөндөө багтаасангүй юу. Саалиа бэлтгэхээр саваа бэлтгэ гэ­дэг. “100 мянган айлын орон сууц” хөтөл­бөрийг ганцхан өдөр яриад шийдчихээгүй нь тодорхой. Аль хоёр, гурван жилийн өмнөөс л дээрх хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх яриа өрнө­­­­­­­­­сөн. Тэр үедээ, зам тээвэр, дэд бүтэцийнхээ асуудлыг шийдвэрлэж, барилгын материалын үйлдвэрлэлээ өргөжүүлэхэд анхаарахгүй яав. Барил­­­гын материалын үйлдвэрлэл, парк барина хэмээн ярьж суухын о­ронд хэрэг­жүүлэх цаг болсон биш үү.  Тэгэхгүйгээр “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийн хүрээнд бага, дунд орлоготой иргэд бус баячууд л байртай болох дүр зураг харагдаад байна. Хэдийгээр төрөөс газар болон, инженерийн шугам сүл­жээний ажлыг төр бүрэн даалаа гээд санаа амрах асуудал биш. Иргэдийг хямдхан орон сууцаар хангахын тулд эхлээд хөөрөгдөл, хөөсрөлийг нь зог­соох хэрэг гарах нь.

       Эсвэл иргэдийн дунд хүү багатай зээлээр, хямдхан байр авах хүлээлт үүсгэхээ больбол яасан юм. Үнэ нь өсч, тэнгэрт хадахаас нь өмнө өр шир тавьж байж байртай болог л доо, зарим нь. Эцэст нь хэлэхэд энэ 100 мянган байрны төлөө өнөөдөр дор хаяж 500 мянган хүн горьдлого тээж суугааг сануулах нь зүйн хэрэг биз.

Эх сурвалж:
"Ардын эрх" сонин