Эхлэл:

Байр авахад юу анхаарах вэ? Эрсдэлгүй сонголт хийхийн тулд мэргэжлийн биш хүн бол юу юу мэдсэн байх шаардлагтай вэ?

Эдгээр асуултын хариу болгож Мэргэжлийн хүний хувьд зөвлөгөө өгөхөөс өмнө урьчилаад нэг зүйл хэлэхэд зохиогч миний бие хүртэл байраа авахдаа энэ олон зөвлөгөөнөөсөө хэрэгжүүлж чадсан нь ганц хоёр төдий..

Учир юу хэмээвээс түрүүвчний хэмжээ, манайхны дийлэнх барьж байгаа нэг төрлийн төлөвлөлт, нийтлэг проблемууд учиргүй шилж сонгоод байх бололцоо олгоогүй юм. Гэхдээ уншигч таньд надаас илүү боломж байгаа гэж найдаж байна.

Тэгэхээр сэдэвээ нэг иймэрхүү хэдэн бүлэгт хувааж болж байна, дараалалтай ойлгомжтой байлгахын тулд шүү дээ.

Үүнд:

1.      Байршил бас дахин байршил

2.      Барилгаа сонгох

3.      Гэрээ хийхийн өмнө, таны мэдэх ёстой зүйлс

4.      Барилгын ажлын явцад юу анхаарах вэ?

5.      Байрандаа орлоо..

6.      Ашиглалтын үед юу анхаарах вэ?

1 БҮЛЭГ. БАЙРШИЛ БАС ДАХИН БАЙРШИЛ

Орон сууц гэдэг бол мэдээж үл хөдлөх хөрөнгө. Үл хөдлөх хөрөнгийн аль ч мэргэжилтэн, реалторууд таньд зөвлөх эхний зүйл бол мэдээж “байршил бас дахин байршил” байх болно гэдэгт би лав эргэлзэхгүй байна.

Үнэхээр байршил гэдэг бол үл хөдлөх хөрөнгийн хувьд хамгийн эхний “А” үсэг байхаас гадна цаашаа таныг үнэхээр хүссэн үр дүн болох “Я” үсэг рүү аваачих эсэхийг шийдэх тун чухал сонголтын нэг юм.

Үл хөдлөх хөрөнгийн байршил гэдэг бол газар орон, цаг уур, төлөвлөлт, геологийн нөхцөл, инженерийн шугам сүлжээ, эдийн засаг, авто тээвэрийн сүлжээ, хүн амын нягтаршил бүүр улс төрөөс хүртэл хамаарч болно. Эдгээрээс шалтгаалан үл хөдлөх хөрөнгийн байршилын зэрэглэл хүртэл хэлбэлзэж болдог гэдгийг бас санаж байхад илүүдэхгүй.

Улаанбаатарын жишээн дээр гэхэд 1990-2000 он хүртэл бидний мэдэх Баянгол, Чингэлтэй, Сүхбаатар дүүргүүдийн төв хэсгийн орон сууцны эрэлт их, түүнийгээ дагаад үнэ өндөр байсан нь агаарын бохирдолын шалтгаанаар Хан уул дүүрэг, Чингэлтэй, Сүхбаатар дүүргийн өмнөд хэсэг рүү байршилын зэрэглэл шилжиж, өссөнийг л санах хэрэгтэй.

Яг энэ мэтээр улс орон бүрийн хот, тосгон болгонд үл хөдлөх хөрөнгийн байршилын зэрэг өөр өөр шалтгааны улмаас өсөж бас буураж байдаг юм. Тиймээс л байршил сонгон гэдэг үнэхээр ярвигтай асуудал. Их л олон зүйл бодож багагүй цаг хугацааг зарах хэрэгтэй болно. Манай нөхцөлд дараах нөхцөлүүдийг тавьж үзэж байгаад байршилаа сонгоорой гэж зөвлөе.

Мэдээж энэ нөхцөлүүд бүгд нэг дор ягштал таараад эвлээд ирнэ гэж саналтгүй тиймээс бүгдийг нь тааруулж мундаг байршилтай газар байр авчих гээд муйхарлаад  хэрэггүй гэж бас зөвлөх байна.

1.    Санхүүгийн боломжоо тооцох

2.    Авто замын ачаалал

3.    Агаарын бохирдол

4.    Сургууль, цэцэрлэг бусад үйлчилгээний барилгын нягтаршил

5.    Инженер геологийн нөхцөл

6.    Захиалагчийн хувийн сонирхол

1.1. Санхүүгийн боломжоо тооцох

      Байршил сонгох гэсэн хэсэгт Санхүүгийн боломж тооцох асуудал яригдаж буй нь маш олон судалгаа хийж сэтгэлд нийцсэн байраа сонготол таны бодсоноос өндөр үнэтэй байр байж таарч таны алтан цагыг үрэхээс л сэргийлсэн юм.

Энэ хэсэгт таньд зөвлөх эхний зөвлөгөө бол ба байрны дундаж үнийг мэдэж байх шаардлагтай. Энэ нь таныг хүссэн байраа сонгоход тань хэдэн төгрөгийн санхүүжилт таньд шаардлагатай эсэхийг тодруулж өгөх юм. Манайд голцуу байрын үнийг доллараар компаниуд тогтоодог ба энэ нь барилгын компаниуд ихэнх материалаа гаднаас оруулж ирдэг учир төгрөгийн ханшны сулралтаас өөрсдийгөө хамгаалсан нэг арга хэмжээ ойлгож болно.

Улаанбаатар дотор 2011 оны 4 дүгээр сараар байрны нэг метр квадратын дундаж үнэ ямар байгааг дүүрэг бүрээр жишээлэн таньд хүргэхэд

·         БЗДүүрэгт      -900 $

·         ХУДүүрэгт    -Зайсанд